جایزه عصر تراکنش؛ نماد برترین‌های فناوری مالی ایران
معرفی منتخب‌های ۱۴۰۳ عصر تراکنش در ۳۳ دسته گوناگون
عصر تراکنش ۹۱ و ۹۲ / ماهنامه عصر تراکنش در پنج سال گذشته، به‌صورت منظم و در پایان هر سال، با بررسی بخش‌های گوناگون صنعت مالی کشور، فهرستی از برترین‌های این حوزه را در ویژه‌نامه پایان سال خود معرفی کرده و امسال نیز مانند سال‌های گذشته، منتخب‌های خود را در ۳۳ دسته‌بندی متنوع انتخاب و معرفی کرده است. این فهرست شامل افراد، کسبوکارها، اپلیکیشن‌ها و محصولاتی است که به باور تحریریه عصر تراکنش، نقش کلیدی در توسعه صنعت فناوریهای مالی ایران ایفا کرده‌اند و حضورشان باعث رشد و پیشرفت هرچه بیشتر این صنعت شده است.
جایزه عصر تراکنش را میتوان یکی از جامع‌ترین و فراگیرترین جوایز اکوسیستم فناوریهای مالی ایران دانست؛ چون فقط به یک بخش خاص از صنعت مالی محدود نیست و هر سال تلاش می‌کند تا تمامی بخش‌های مرتبط با صنعت مالی و اکوسیستم فناوریهای مالی ایران را پوشش دهد. جایزه‌ای که امسال دسته‌بندی‌های متنوع‌تری را نسبت به سال‌های گذشته مورد بررسی قرار داده است و هدفش ایجاد بستری برای معرفی و دیده شدن فعالان و کسبوکارهای تأثیرگذار این صنعت است.
قطعا انتخاب برترین‌ها در هر یک از این ۳۳ دسته‌بندی، کار ساده‌ای نبود، ولی هیئت سردبیری ماهنامه عصر تراکنش با در نظر گرفتن نقش، تأثیرگذاری و تحولاتی که هر یک از این افراد و کسبوکارها در یک سال گذشته ایجاد کرده‌اند، تنها یک گزینه را بهعنوان برگزیده انتخاب کرد. به باور تحریریه عصر تراکنش، اگر برگزیدگان سال ۱۴۰۳ را در کنار هم قرار دهید، ترکیب طلایی و برنده‌ای از صنعت فناوریهای مالی ایران را خواهید دید که نشان‌دهنده پویایی و پیشرفت این صنعت است. این جایزه نهتنها بهعنوان یک رویداد مهم در صنعت مالی ایران شناخته میشود، بلکه بهعنوان محفلی برای تقدیر از تلاش‌ها و نوآوری‌های تأثیرگذار در این حوزه نیز مطرح است.
چهره سال ۱۴۰۳
محمد نژادصداقت، مدیرعامل داتین: محمد نژادصداقت، متولد سال ۱۳۶۱، یکی از متخصصان برجسته در حوزه فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیکی کشور است. نژادصداقت تحصیلات خود را در رشته کامپیوتر از دانشگاه علم و صنعت تهران و کارشناسی‌ارشد فناوری اطلاعات از دانشگاه صنعتی شریف گذرانده و فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۸۱ آغاز کرده است. در ابتدا، او بهعنوان برنامه‌نویس در بنیاد توسعه فردا مشغول به کار شد و پس از آن، بهعنوان راهبر فنی در گروه صنعتی ایران‌خودرو فعالیت کرد.
نژادصداقت از سال ۱۳۸۵ وارد حوزه نرم‌افزارهای بانکداری شد و در هلدینگ فناپ بهعنوان مدیر محصول ارشد در طراحی و پیاده‌سازی سوئیچ‌های بانکی نقش مهمی ایفا کرد. در سال ۱۳۹۴، او بهعنوان مدیرعامل شرکت اتیک منصوب شد که خدمات پرداخت الکترونیکی فناپ را ارائه می‌داد و پس از آن این شرکت به فناپ‌پرداخت تغییر نام داد. در سال ۱۳۹۷، نژادصداقت بهعنوان مدیرعامل داتین منصوب شد و در این سمت پروژه‌های مهمی چون مهاجرت کربنکینگ بانک سپه به راهکار جامع بانکی داتین و ادغام پنج بانک در بانک سپه را به موفقیت رساند.
درحالحاضر، نژادصداقت با تیم خود بهعنوان مدیرعامل داتین، یکی از پیشگامان توسعه فناوریهای مالی در ایران است و این شرکت با ۱۷۰۰ همکار، به بازوی توسعه فناوریهای مالی هلدینگ فناپ تبدیل شده است. نژادصداقت که به طور همزمان پروژه‌های بزرگی همچون مهاجرت بانک سپه به کر جدید و ادغام بانک‌های نظامی، شکلدهی ریتون از دل داتین بهعنوان یک شرکت ارائه‌دهنده راهکارهای جامع فناوری‌محور بیمه‌گری، توسعه ویپاد با رویکرد توسعه فراگیری مالی برای تمام مردم ایران و ده‌ها پروژه دیگر در دایره مدیریت خود داشت، یقیناً چهره سال ۱۴۰۳ صنعت فناوریهای مالی ایران به انتخاب جایزه سال عصر تراکنش است.
آیت‌الله ابراهیمی، مدیرعامل بانک سپه
دقیقا پانزدهمین شماره ماهنامه عصر تراکنش در مهرماه سال ۱۳۹۷، در یک گزارش مفصل از روایت زندگی شخصی و حرفه‌ای آیت‌الله ابراهیمی، نوشتیم و به او لقب «فرمانده» را دادیم. لقبی که بسیاری آن را نقد کردند و بسیاری آن را درست می‌دانستند! هر چند عمده سابقه ابراهیمی در بانک انصار و بعدا در بانک سپه، هر دو در یک بانک نظامی بوده است و دادن لقب فرمانده به او کمی ایهام داشت، ولی ابراهیمی با سکانداری عملیات پیچیده و بزرگی که در ادغام بانک‌های نظامی در کشور صورت گرفت، یک بار دیگر به معنای واقعی نشان داد او یک فرمانده است!
تجربه ادغام بانک‌های نظامی از تمام لحاظ زیرساختی، سیاسی، فنی، اجتماعی و فرهنگی موضوع بزرگ و پیچیده‌ای بود و این چیزی نبود که کار هر کسی باشد و به معنای واقعی فردی را می‌خواست که بازی را به معنای واقعی بلد باشد و همه حاضر باشند چشم‌بسته پشت دست او بازی کنند. تمام اینها چیزی بود که در شخصیت ابراهیمی وجود داشت و با وجود تمام کارهای بزرگی که کرده است، کمتر از اون می‌شنویم و می‌بینیم. حالا که دیگر این ادغام به طور تمام‌وکمال تمام شده و آخرین ترکش‌هایش هم رفع‌ورجوع شده است، وقت این است برای اتمام این عملیات بزرگ و پیچیده به او خداقوت بگوییم. در نتیجه در بین تمام مدیران عامل بانک‌های کشور، انتخاب ما کسی نیست جز آیت‌الله ابراهیمی.
زهرا میرحسینی، معاون فناوری اطلاعات بانک پاسارگاد
زهرا میرحسینی؛ الماسی که سالها پیش توسط دکتر قاسمی کشف و دیگر رها نشد. زهرا میرحسینی با وجود اینکه سال‌هاست باید به دلیل بازنشستگی و وقت و انرژی جانانه‌ای که برای نگهداری از مادرش می‌گذارد، کار در صنعت را کنار می‌گذاشت و کمی آسایش و راحتی را برای خودش به ارمغان می‌آورد، ولی ناباورانه هنوز در صنعت است! هنوز ایستاده است و هنوز هم مثل همان روزهای اولی که او را شناختیم، دقیق، نکته‌بین، رو به جلو، عمیق، ساده و ازخودگذشته و دغدغه‌مند است، برای ایران.
شاید مردم کشور ما امروز ندانند، ولی اگر یک جوان هجده‌ساله در یکی از روستاهای سیستان و بلوچستان به‌راحتی امروز از طریق ویپاد امکان گرفتن وامی را دارد که تا پیش از این برایش مقدور نبود، حاصل اندیشه آرمان‌شهری است که سالها پیش زهرا میرحسینی به عنوان معمار اصلی فناوری در گروه مالی پاسارگاد بوده و امروز مردم ذی‌نفعش هستند. این فقط خروجی یکی از ده‌ها و صدها نقشه‌ای بود که شاید ۱۰ سال پیش پای صحبت‌های میرحسینی می‌نشستید برایش آرزوهایی بود که برای آنها دغدغه داشت و در حال معماری آن بود. دغدغه‌ای که در نهایت آرزویش برآورده شدن فراگیری مالی در کشور و دسترسی حداکثر تمام مردم به خدمات و سرویس‌های مالی بود. پس، چهره امسال ما از بین تمام معاونان فناوری اطلاعات بانک‌ها، کسی نیست جز زهرا میرحسینی.
مدیران عامل لندتک‌ها
محمدمهدی اسماعیلی، مدیرعامل سیمرغ تجارت: یکی از حوزه‌‌هایی که در سال ۱۴۰۳ در بین حوزههای گوناگون صنعت فناوریهای مالی رشد چشمگیری داشت، لندتک بود. اما رشد صنایع و کسبوکارها چیزی نیست که بشود خیلی راحت از کنارش بدون نام بردن از چهرههای تاثیرگذار آن گذشت. محمدمهدی اسماعیلی، مدیرعامل سیمرغ تجارت، یکی از این نام‌‌هاست. او از آن دسته افرادی بود که بی‌‌سروصداتر پیش رفت و تمرکزش روی توسعه باجت بهعنوان یک نئوبانک و همچنین یک پلتفرم لندتکی بود.
اما نکته حائز اهمیت او در لندتک که دلیل اصلی انتخاب ما در این بخش بود، توجه به بخشی بود که کمتر مورد توجه قرار گرفته بود: غیرحضوری کردن فرایند دریافت وام ازدواج! یقیناً در اکوسیستم لندتک، بزرگان دیگری هم داریم که امسال قدمهای بزرگی برداشتند ولی توجه ویژه محمدمهدی اسماعیلی در باجت روی غیرحضوری کردن فرایند فرسایشی دریافت وام ازدواج در بانک تجارت، اتفاق جسورانه‌‌ای بود؛ اتفاقی که باعث شد ۳ همت وام ازدواج از این بستر ارائه شود و این فقط بخشی از ۲۰ همت تسهیلاتی بود که توسط باجت ارائه شد. هرچند میدانیم که این اتفاق به پشتوانه یک تفکر حمایتگر و بزرگتر در لایه هیئتمدیره بانک تجارت و سپس معاونان این بانک شکل گرفته است ولی همچنان تندیس چهره امسال ما در حوزه لندتک، تعلق می‌‌گیرد به محمدمهدی اسماعیلی، مدیرعامل شرکت سیمرغ تجارت.
مدیران عامل هلدینگ‌های فناوری اطلاعات بانک‌ها
سید مرتضی بکاء، مدیرعامل تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل: شکلدهی هلدینگ فناوری اطلاعات هرچند برای بانک‌ها مفهوم تازهای نیست و نمونه‌های موفقی را هم در گذشته در کشور تجربه کرده‌ایم، اما نمونه‌های ناموفق هم کم نبوده‌اند؛ بلکه بیشتر هم بوده‌اند. نمی‌شود برای مسیر موفقیت همه یک نسخه پیچید؛ ولی تجربه نشان می‌دهد برای بسیاری از چیزها دیگر لازم نیست چرخ را از اول اختراع کرد و فقط کافی است به تجربیات موفق نگاه کرد.
هرچند پارامترهای موفقیت در این مسیر بسیار زیاد و پیچیده هستند، ولی یک عنصر ثابت در همه نمونه‌های موفق، مشترک است و آن هم ثبات تیم مدیریتی است! مؤسسه ملل و هلدینگ فام و حضور شخصیت کلیدی به نام سید مرتضی بکاء را میتوان در همین فرمول یک پارامتر کلیدی برای طی‌کردن مسیر درست در فام دید. سید مرتضی بکاء از آن افراد بی‌ادعا و بی‌سروصداست که با سکانداری فام و نقش تأثیرگذارش در مؤسسه ملل بهعنوان رئیس هیئتمدیره، تجربه موفقی را در این مؤسسه ایجاد کرده است که بانک‌های بزرگتر از آن، هنوز موفق به انجامش نشده‌اند.
مدیران صرافی‌های رمزارز
سامان بیرقی، رئیس هیئتمدیره اوام‌پی فینکس: ۱۴۰۳ سال عجیب و پرفرازونشیبی برای حوزه رمزارز در ایران و مخصوصا صرافی‌های رمزارزی بود. سالی که هم با رشد چشمگیر قیمت بیت‌کوین و سایر رمزارزها و افزایش اقبال مردم و هم با افزایش حداکثری فشارها بر صرافی‌ها برای محدودکردن این فضا همراه بود. در همین فشارها هم چندین صرافی خیلی بیسروصدا با تسویه داراییهای مردم نزدشان، از بازی بیرون کشیدند و بسیاری هم خسته شدند و توسعه را متوقف کردند و صرفاً به حفظ وضعیت فعلی مشغول شدند.
بسیاری هم خیلی بیسروصدا به توسعه کسبوکارهای موازی خودشان در کشورهای همسایه به عنوان برنامه جایگزین برای آتی پرداختند. شاید یکی از معدود افرادی که در سال ۱۴۰۳ در میدان حضور داشت، سامان بیرقی، رئیس هیئتمدیره اوام‌پی فینکس بود. او در بسیاری از مسیرها، سعی کرد برای توسعه فضای رمزارز در کشور قدم بردارد و ناامید نشود. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب او بهعنوان چهره اصلی امسال ما در بین صرافی‌های رمزارز ایران، رونمایی و راه‌اندازی دستگاه VTM این شرکت در مناطق آزاد بود.
خلاقیتی که بازی در حوزه رمزارز را کمی عوض خواهد کرد و به‌نوعی می‌تواند این صنعت را از نقطه اتهام به نقطه ارزش‌آفرینی برای کشور ببرد؛ چرا که در صورت توسعه این ایده در کشور، یکی از بزرگ‌ترین موانع ورود گردشگران خارجی به کشور، رفع خواهد شد و این صنعت می‌تواند درهای جدیدی را حتی برای توسعه گردشگری در ایران باز کند که منافعش در نهایت متوجه تمام مردم خواهد شد. پس انتخاب امسال عصر تراکنش در بخش مدیران صرافی‌های رمزارزی کشور، کسی نیست جز سامان بیرقی.
مدیران عامل شرکتهای بیمه
سجاد رامندی، مدیرعامل بیمه زندگی کاریزما: برخلاف بازار سرمایه که مردم با شوق و امید به آینده و با نگاه خلق ثروت به سمتش می‌روند، بیمه صنعتی است که افراد در ناخودآگاهشان به آن نگاه هزینه‌ای دارند و با اکراه و بعضاً با زور و اجبار به سمتش رفته‌اند. از بیمه اجباری شخص ثالث گرفته تا بیمه کارفرمایی! احتمالاً تا روزی که دولت به شکل اجباری به دنبال برداشتن سهم خود از این جریان باشد، مردم همچنان اقبالشان به این صنعت چنین باشد.
اما اگر بتوان پیوندی بین بازار سرمایه و بیمه ایجاد کرد، به شکلی که مردم همان نگاه بازار سرمایه‌ای را به بیمه هم داشته باشند، میشود منتظر بود اتفاقات خوبی هم در این بخش بیفتد. شرکت بیمه زندگی کاریزما به مدیرعاملی سجاد رامندی به دنبال خلق ارزش و نوآوری در صنعت به واسطه پیوند آن با رویکردهای بازار سرمایه‌ای است تا مردم اقبال بیشتری به این حوزه داشته باشند. از همین رو از بین مدیران عامل بیمه‌های کشور، سجاد رامندی منتخب امسال ما در جایزه سال عصر تراکنش است.
مدیران عامل PSPها
امین مطیعی، مدیرعامل پرداخت نوین آرین: برخلاف سال ۱۴۰۲، در سال ۱۴۰۳ رقابت در صنعت پرداخت بین PSPهای کشور جان دوباره گرفت؛ چراکه نسل جدید مدیران عامل این صنعت حالا دیگر جا افتاده بودند و مسیر برایشان روشن‌تر بود. از همین رو انتخاب مدیرعامل سال در حوزه PSP کار را برایمان سخت کرده بود. حداقل ۴ گزینه جدی روی میز داشتیم و در نهایت تصمیم گرفتیم امین مطیعی را بهعنوان انتخاب آخرمان برگزینیم.
امین مطیعی، پرداخت نوین را بعد از سالها از سکون خارج و دوباره به میدان رقابت آورد و عملکرد درخشانش باعث شد با وجود تغییرات مدیریتی در بانک اقتصاد نوین، او همچنان در این شرکت برای دو سال دیگر ابقا شود. حالا باید دید آیا او این روند رشد را در سال ۱۴۰۴ همچنان ادامه خواهد داد یا نه؛ چراکه سال آینده از لحاظ فرسودگی زیرساخت‌های صنعت، ناکارآمد بودن مدل کارمزدی، مسائل و مشکلات ارز برای توسعه این صنعت، همه‌وهمه مسیر را برای رشد و در نهایت سوددهی شرکتهای PSP ترسناک خواهد کرد.
مدیران روابط عمومی شرکتها
دانیال مظهری، مدیر روابط عمومی بهسازان ملت: دست به انتخاب زدن در حوزه‌‌هایی که با اعداد و ارقام سروکار دارند، کار آسانی است! شاخص را می‌‌گذاریم بر مبنی بیشترین، پرسرعت‌‌ترین، پرتراکنش‌‌ترین، باسابقه‌‌ترین، سودده‌‌ترین و کلی دیگر از این ترین‌‌ها که با اعداد قابل اندازه‌‌گیری و در مرحله بعد، قابل قیاس هستند. اما دست به انتخاب زدن در حوزهای مثل روابط عمومی که یک حوزه انسانی و تعاملی است، کار بسیار دشواری است و یقینا میتوان با صدها زاویه‌‌دید به موضوع نگاه کرد و از هر زاویه هم به انتخاب متفاوتی رسید. به همین دلیل انتخاب در حوزه مدیر روابط عمومی برایمان یکی از سخت‌‌ترین بخش‌‌ها بود مخصوصا که بیشترین تعداد از دوستانمان در صنایع مالی همین مدیران روابط عمومی در شرکتهای کوچک و بزرگ هستند و شاید بی‌‌حاشیه‌‌ترین کار برایمان این بود که در این حوزه دست به انتخاب نمی‌‌زدیم تا قضاوت نشویم.
بااینحال تصمیم گرفتیم مثل سال گذشته انتخاب کنیم و انتخاب ما دانیال مظهری، مدیر روابط عمومی شرکت بهسازان ملت بود. مدیری جوان که پا در مسیری سخت گذاشت. هر کسی که در حوزه روابط عمومی کار کرده باشد به‌‌خوبی می‌‌داند که تفهیم، طراحی و ساختن یک واحد روابط عمومی در شرکتی که تا پیش از این، چنین واحدی نداشته یا به آن اعتقاد نداشته است چقدر کار سختی است. حالا به سختی این کار این را هم اضافه کنید که داریم درباره شرکت باسابقه و بزرگی مثل بهسازان ملت صحبت میکنیم که ساختارهای از‌‌پیش‌‌شکل‌‌گرفته‌‌اش، هیچوقت در طول این سالها چیزی به نام روابط عمومی را در خود به شکل مستقل ندیده است.
مدیران کارگزاری‌های بورس
حمید آذرخش، رئیس هیئتمدیره کارگزاری مفید: نمی‌شود از بزرگی در صنعت بازار سرمایه ایران حرف زد و حرفی از کارگزاری مفید به میان نیاورد! اما بزرگی از یک جایی به بعد به تنبلی و غروری تبدیل میشود که جایگاه ما دیگر دست‌نایافتنی است و همین تفکر سمی باعث غفلت از روندهای جدید و در نهایت روزی در آینده، جا ماندن از بازار و از دست دادن سهم و حتی نابودی کسبوکارهای بزرگ میشود. نمونه‌های عیان و شناخته‌شده این اتفاق را هم در ایران و هم در دنیا کم ندیده‌ایم.
اما مفید نشان داده است با وجود بزرگی‌اش و اختلاف فاحش خود با سایر رقبا، همواره به نوآوری و فناوری بی‌توجه نبوده و پیوسته بازیگر پیشرو صنعت خود در به‌کارگیری فناوری و رویکردهای نوآورانه بوده است. این را نمی‌توان یک رخداد اتفاقی دانست و باید ریشه آن را در دیدگاه و تفکر سکاندار این گروه بزرگ یعنی حمید آذرخش جست؛ کسی که سعی می‌کند خیلی هم جلوی چشم‌ها نباشد؛ ولی حداقل از دیده ما خارج نیست و برایش کلاه از سر برمیداریم.
زنان فعال
فرزانه غلام ابوالفضل، رئیس هیئتمدیره شرکت نوآوران لوتوس پیروزی: اولین مواجهه‌‌مان با هم سر این بود که تماس گرفته بود دعوا کند! نه برای اینکه خانم دعوایی‌‌ای باشد یا شخصیت چنینی داشته باشد! به این دلیل که زنگ زده بود تا بایستد و دفاع کند! دفاع کند از چیزی که او در گذشته بخشی از آن بود و حالا نقش و مسئولیت بزرگتری در آن داشت. کتاب «اقتصاد سیاسی بلاکچین در ایران» را تازه منتشر کرده بودیم. این کتاب روایتی تراژیک از فناوری بلاکچین در ایران از زبان یکی از پیشگامانش یعنی دکتر ولی‌‌اله فاطمی اردکانی بود و تلویحاً شکست کنسرسیوم ققنوس را تداعی میکرد.
اینکه ققنوس چه شد و خواهد شد بماند برای بعد! ولی اینکه فرزانه غلام ابوالفضل این‌‌چنین برای دفاع از چیزی که او بخشی از آن را ساخته بود تلاش کند، ستودنی بود. اما این تنها دلیل انتخاب فرزانه غلام ابوالفضل بهعنوان زن فعال در صنعت مالی نبود، بلکه دلیل اصلی ما حمایت و حضور فعال او در شرکت تعاونی نوآوران لوتوس پیروزی برای تجربه توکن‌‌سازی املاک در ایران بوده است. او خیلی بیسروصدا با هدف تقسیم داراییهای بزرگ به داراییهای خرد، مخصوصا در حوزه املاک، مسیر تازهای را برای توکنیزاسیون املاک در ایران باز کرد و شاید کمتر از او شنیده باشید ولی ما بهعنوان رسانه، برای این سماجت و پیگیری‌‌اش برای به سرانجام رساندن رویای توکنیزاسیون املاک در کشور، برای او کلاه از سر برمیداریم.
چهرههای ماندگار
رسول لطفی‌آذر: رسول لطفی‌آذر، معاون سابق فناوری اطلاعات بانک ملت، در دوران حرفه‌ای خود به طور مستمر بر اهمیت نقش منابع انسانی متخصص در پیشبرد نوآوری در فناوری اطلاعات تأکید کرده است. او با اشاره به اینکه وجود افراد نخبه برای نوآوری در بانک‌ها مهم‌تر از سرمایه‌گذاری است، نشان داده که فناوری اطلاعات تنها به معنای صرف هزینه برای خرید فناوری نیست، بلکه به سرمایه‌گذاری روی ایده‌های نو و نیروهای انسانی ماهر نیاز دارد.
لطفی‌آذر که تحصیلات خود را در رشته آمار و مدیریت کسب‌وکار فناوری ادامه داده، در طول کارنامه کاری‌اش سمت‌های مهمی همچون رئیس اداره کل، مدیر امور عملیات و مدیر فناوری اطلاعات بانک ملت را بر عهده داشته است. در این مدت، او توانسته زیرساخت‌های فناوری اطلاعات بانک ملت را به‌روز کند و پروژه‌های بزرگی همچون ارتقای شبکه‌های ارتباطی و دیجیتال‌سازی فرایندهای بانکی را هدایت کند. از دیگر ویژگی‌های برجسته او میتوان به تأکید بر اهمیت ارتباط و هماهنگی میان تیم‌های مختلف برای پیشبرد پروژه‌ها اشاره کرد. او با ارائه دیدگاه‌هایی نوآورانه و با حمایت از پروژه‌های فناوری پیشرفته، نقشی مؤثر در توسعه بانک ملت و معرفی خدمات نوین در صنعت بانکی ایفا کرده است.
عبدالحمید منصوری: عبدالحمید منصوری، متولد سال ۱۳۳۴، از چهرههای تأثیرگذار و پیشگام در حوزه فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیکی ایران است. منصوری فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۵۳ بهعنوان کارمند تنظیم اسناد آغاز کرد و در سال‌های بعد بهعنوان برنامه‌نویس، طراح و مدیر سیستم‌های مختلف در سازمان‌ها و شرکتهای بزرگ ایرانی مشغول به کار شد. او در طی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی نقش کلیدی در تبدیل سیستم‌های شرکت کالای نفت لندن از Univac به IBM ایفا کرد و از آن زمان بهعنوان متخصص فناوری اطلاعات در ایران شناخته شد.
منصوری در طراحی و پیاده‌سازی پروژه‌های مهمی همچون سامانه‌های مالیاتی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه نقش داشت و در سال‌های بعد در بانک پارسیان بهعنوان مدیر برنامه‌ریزی فناوری اطلاعات و معاون فناوری اطلاعات خدمت کرد. در بانک پارسیان، منصوری پروژه‌های بزرگی همچون بومی‌سازی سامانه‌های بانکی و راه‌اندازی سیستم‌های پرداخت را مدیریت کرد. او همچنین در تأسیس شرکتهای نوآوری مانند توسن و سامانه‌های مقیاس‌بزرگ توسن (TLS) نقش مؤثری ایفا کرده است. منصوری بهعنوان عضو شورای راهبردی بانکداری الکترونیک بانک مرکزی در تدوین استانداردهای نظام پرداخت و بانکداری الکترونیک در کشور مشارکت فعال داشت و همچنان در شرکت‌هایی مانند پرداخت نوین و تراکنش همراه مانی‌تک به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
علیرضا خداکرمی: علیرضا خداکرمی از متخصصان باسابقه در حوزههای مالی و فناوری اطلاعات است. او تحصیلات خود را در رشته حسابداری در دانشگاه صنعت نفت آغاز کرد و پس از گذراندن دوره سربازی بهعنوان رئیس حسابداری در مؤسسه بعثت مشغول به کار شد. پس از آن، خداکرمی در زمینه طراحی سیستم‌های مالی برای شرکتهای بزرگ، از جمله آذرآب و نیرومحرکه، فعالیت کرد. همچنین در پتروشیمی بندر امام به طراحی سیستم حسابداری و در وزارت جهاد در امور مجامع به فعالیت پرداخت. در سال ۱۳۸۰، بهعنوان معاون مالی و اداری جهاد تحقیقات مشغول به کار شد و سیستم گزارشگری مالی تحت‌وبی را در این مجموعه طراحی کرد.
پس از آن، در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در سمت‌های مختلف مانند معاون مالی و مدیرعامل شرکتهای تابعه مشغول به کار بود و در صنایع مختلفی عضو هیئتمدیره شرکتها بود. در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷، خداکرمی به‌طور ویژه در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت کرد و در زمینه مشاوره اقتصادی در شهرداری تهران و بهعنوان کارشناس رسمی دادگستری نیز شناخته شد. درحالحاضر، او رئیس هیئتمدیره شرکت تجارت الکترونیک پارسیان و عضو هیئتمدیره هلدینگ دادهپردازی پارسیان است و با بهره‌گیری از تخصص‌های خود در زمینه مشاوره مالی و سرمایه‌گذاری، به رشد و توسعه پروژه‌های مختلف کمک کرده است.
مرتضی ترک‌تبریزی: مرتضی ترک‌تبریزی یکی از پیشگامان تحول دیجیتال در صنعت بانکداری ایران است. او که در سال ۱۳۵۰ به دنیا آمد، فعالیت خود را از سال ۱۳۷۱ در بانک ملت آغاز کرد و به‌سرعت در حوزه فناوری اطلاعات بانک‌ها شناخته شد. ترک‌تبریزی در ابتدا مسئولیت اداره خدمات رایانه‌ای بانک ملت را بر عهده گرفت و سپس بهعنوان مدیر فناوری اطلاعات بانک ملت مشغول به کار شد.
در این دوران، او نقش کلیدی در تجهیز شبکه شعب بانک ملت به خطوط پرسرعت و راه‌اندازی پروژه‌های مهمی همچون مراکز داده، سامانه‌های متمرکز، امنیت اطلاعات و بانکداری دیجیتال ایفا کرد. این اقدامات به‌ویژه در حوزه دیجیتال‌سازی خدمات بانکی موجب پیشرفت‌های چشمگیری در بانک ملت شد. ترک‌تبریزی پس از آن، در سال ۱۳۹۸ بهعنوان عضو هیئتمدیره بانک تجارت منصوب شد و در آنجا نیز در پروژه‌های بانکداری متمرکز، امنیت اطلاعات و تحول دیجیتال بانک تجارت نقش داشت. درحالحاضر، او رئیس هیئتمدیره بانک تجارت است و علاوه بر آن، ریاست کمیته‌های مختلف این بانک مانند فناوری اطلاعات، عالی ریسک و حسابرسی را بر عهده دارد. ترک‌تبریزی همچنین در زمینه امنیت اطلاعات و بانکداری دیجیتال تخصص دارد و توانسته است پروژه‌های بزرگ تحول دیجیتال را در این حوزه پیش ببرد.
نئوبانک
فوربیکس: داستان نئوبانک در ایران را شاید بتوان به همان داستان فیل مولانا در تاریکی شبیه دانست. اتفاقی تازه که هنوز جوانب مختلفش برای ما روشن نیست و هر کسی سعی کرده بر مبنای تصور، شناخت یا توانایی خودش تعریفی از آن داشته باشد. شاید به همین دلیل است که به‌جز چند نمونه معدود انگشت‌شمار در کشور از نئوبانک‌ها، باقی نمونه‌ها هنوز به آن نزدیک هم نشده‌اند. به همین دلیل هنوز نئوبانک هم در ایران تعریف روشن و درستی ندارد که البته همین عدم توافق در تعریف آن نیز باعث شد که بانک مرکزی هم به‌یک‌باره با اعمال سلایق و خواسته‌هایش برای پوشش عقب‌ماندگی برخی از مجموعه‌های دلپذیرش، همین نیمچه کورسوی امید برای نوآوری در نظام بانکی ایران را هم فعلا فلج کند تا لنگان‌لنگان ادامه مسیر را پیش بروند، بلکه آن مجموعه‌های دلپذیر دلی‌دلی‌کنان خودشان را برسانند!
با تمام این اوصاف، جایزه سال گذشته این بخش را به بلوبانک سامان داده بودیم و فکر میکنیم ویپاد که حالا قدرترین رقیب بلوبانک است، حتی مسیر بهتری را نسبت به بلو برای توسعه و فراگیری در پیش گرفته است و انتخاب امسالمان چشم‌بسته ویپاد بود! تا اینکه فوربیکس به عنوان یک محصول خلاقانه جدید، راه تازهای را در میان نئوبانک‌های کشور باز کرد. هرچند فروبیکس محصول جدیدی است ولی دلیل اصلی اینکه جایزه امسال عصر تراکنش را در بین نئوبانک‌ها به آن دادیم، رویکرد نوآورانه‌اش در بین رقبا، برای ساختن بازاری جدید برای نئوبانک‌ها در کشور است.
شرکت ارائه‌دهنده سخت‌افزار بانکی و پرداخت
تندر نور: کاش می‌شد الگوی شکلگیری، تثبیت و توسعه گروه مالی سامان را در ایران به یک کورس دانشگاهی تبدیل کرد تا بقیه نیز از آن الگو بگیرند. نمونه‌ای موفق از نیمچه اعتماد و میدان دادن دولت و حاکمیت به بخش خصوصی! گروهی که در هر حوزهای که ورود کرده، تجربه موفقیت از خود به جا گذاشته است؛ از خود بانک سامان و بیمه سامان گرفته تا پرداخت الکترونیک سامان و بلوبانک و ده‌ها نمونه دیگر.
حالا تندر نور هم بهعنوان یک شرکت تأمین و پشتیبانی تجهیزات پرداخت الکترونیکی در کشور، به این فهرست اضافه شده است. تندر نور در دی‌ماه ۱۴۰۰ کارخانه تولید دستگاه‌های کارت‌خوان خود را در پردیس افتتاح کرد و حالا تقریباً در کمتر از ۳ سال، به یکی از جدی‌ترین بازیگران صنعت تأمین سخت‌افزارهای صنعت بانکداری و پرداخت ایران تبدیل شده و میدان رقابت را برای رقبای باسابقه و قدری چون توسن‌تکنو و فناپ‌تک تنگ کرده است. احتمالاً در سال ۱۴۰۴ با ادامه این روند از تندر نور و حضورش در صنعت خیلی بیشتر از پیش خواهیم شنید.
شرکت لجستیکی ارائه‌دهنده خدمت به صنعت بانکی
تاپین: حملونقل یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین صنایع زیرساختی کشور است؛ به طوری که در صورت ایجاد هر گونه اشکال و اختلال، می‌تواند شریان اصلی زندگی روزمره مردم در کشور را دچار اختلال کند. به همین دلیل است که حملونقل در حوزه هوایی، ریلی، دریایی و زمینی عموما بازیگران بزرگ، باسابقه و نامداری دارد. اما جالب اینجاست که حملونقل خود بخشی از یک مفهوم بزرگتر یعنی لجستیک است. لجستیک شامل یکپارچه‌سازی اطلاعات، حملونقل، موجودی کالا، انبارداری، جابه‌جایی کالا و بسته‌بندی و در مواردی شامل امنیت نیز میشود. لجستیک قسمتی از زنجیره تأمین است که ارزش زمان و مکان را به آن می‌افزاید.
همه اینها را گفتیم که بگوییم حالا با توسعه تجارت الکترونیک در ایران و به‌کارگیری نوآوری در این صنعت، نمی‌توان به نوآوری در صنعت لجستیک نیز بی‌توجه ماند؛ چرا که بخش مهمی از صنعت تجارت الکترونیک وابسته به مفاهیم لجستیکی است. میدانیم که نام‌های بزرگی در ایران پیشران لجستیک هستند، ولی یقیناً مجموعه‌ای که یک‌تنه پرچم نوآوری در صنعت لجستیک را در سال ۱۴۰۳ همه‌جا بالا نگه داشت، جایی نبود جز تاپین. تاپین شاید از لحاظ مقیاس با بازیگران غول حوزه لجستیک قابل‌قیاس نباشد، ولی جانانه برای توسعه مفهوم نوآوری در صنعت لجستیک ایران ایستاد و هزینه کرد و جنگید. حاصل این پافشاری تاپین در این فضا باعث شد حالا بزرگ‌ترهای صنعت هم توجهشان به این مقوله جلب شود و در این مسیر قدم بردارند.
صرافی رمزارز
نوبیتکس: نوبیتکس، ستاره دست‌نایافتنی حوزه رمزارز ایران! دهم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ بود که نوبیتکس اعلام کرد تعداد کاربرانش از ۱۰میلیون نفر عبور کرده است؛ آن هم در حالی که بیش از ۳ هفته بود از مسدودی درگاه پرداخت تمام صرافی‌های رمزارزی کشور می‌گذشت. نوبیتکس نهتنها از اولین‌های ایران بود و جایگاهش را بهعنوان شماره یک بازار حفظ کرد، بلکه با اختلاف از سایر رقبایش در صدر جدول ایستاد. نوبیتکس حالا دیگر صرفا یک کسب‌وکار با ۵هزار کاربر در سال ۹۶ نیست، بلکه اکنون یک برند ملی است.
اتفاقی نادر که اگر در هر یک از کشورهای همسایه ما رخ داده بود، انواع حمایت‌های دولتی را برای حفظش انجام می‌دادند. نوبیتکس حاصل ایستادگی و پایمردی و کارآفرینی بنیان‌گذارانش است. حالا چیزی حدود ۳۵۰ نفر نیروی انسانی که عموما از برنامهنویسان خبره در کشور هستند و به‌راحتی فرصت رفتن از ایران را دارند، به طور مستقیم در نوبیتکس مشغول به کار هستند و گروه بزرگتری نیز هستند که به واسطه فعالیت چنین پلتفرمی، در حال ارائه سرویس و خدمت هستند که این موضوع یعنی کارآفرینی مدیران نوبیتکس، فقط محدود به همان پرسنل خودشان نیست، بلکه فرصت اشتغال برای گروه بزرگتری را نیز در حاشیه کسب‌وکار خود ایجاد کرده‌اند. با ۱۰میلیونی‌شدنش، نوبیتکس بی‌شک ستاره صرافی‌های ایرانی در سال ۱۴۰۳ بود و رکوردی را زد که شاید تا سالها هیچ‌یک از رقبایش نتوانند به آن دست پیدا کنند.
شرکت و پلتفرم فعال در حوزه بانکداری باز
فینوتک: با توسعه مفهوم نوآوری در صنایع مختلف و به دنبال آن فراگیری مفهوم امبدد فایننس، دسترسی به سرویس‌ها و خدمات مالی، بانکی، پرداختی و حتی هویتی به یکی از مسائل کسبوکارهای کوچک و بزرگ و استارتاپ‌ها تبدیل شد. به همین دلیل پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات بانکداری باز شکل گرفتند تا بتوانند این مسیر را برای کسبوکارها کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر کنند.
هرچند هنوز بسیاری از بانک‌ها یا سایر نهادهای ارائه‌دهنده خدمات، در مواردی رویکردهای انحصارگرایانه دارند و از ارائه بسیاری از سرویس‌ها به پلتفرم‌های بانکداری باز خودداری می‌کنند یا قوانین محدودکننده بانک مرکزی در مواردی، امکان توسعه در این فضا و شکلگیری فرصت‌های جدید و در نهایت راحتی و سهولت مردم را محدود کرده است ولی این پلتفرم‌ها همچنان پرچم را بالا نگه داشته‌اند. فینوتک در سال ۱۴۰۳ توانسته است رشد بی‌سابقه‌ای را در تعداد مشتریان جدید و حجم تراکنش‌هایی که در حال مدیریت دارد، تجربه کند و حضور فعالی در صنعت مالی داشته است درحالی‌که عموما رقبایش در سال ۱۴۰۳ به‌یک‌باره میدان را کمی خالی کردند. پس میتوان ستاره این حوزه در سال ۱۴۰۳ را فینوتک دانست.
اپلیکیشن ارائه‌دهنده کش‌بک
ایران‌کارت: کش‌بک یکی از حوزههای جذاب فین‌تک در دنیاست که متأسفانه در ایران نتوانست آن‌طور که باید جان بگیرد؛ بااینحال تلاش‌های گوناگونی برای توسعه آن شده که یکی از قدیمی‌ترین بازیگرانش ایران‌کارت بوده است. کش‌بک ماهیتاً قرار است به ایجاد وفاداری در مشتریان کمک کند و به‌نوعی باشگاه مشتریان را از سمت کسبوکارها، به سمت شبکه مشتریان بانک‌ها سوق دهد. تصور کنید مشتریان چندمیلیونی یک بانک به دلیل تخفیف قابل‌توجه یا بازدریافت بخشی از خریدشان، به سمت کسبوکارهای خاصی هدایت شوند. چه میشود؟ در ظاهر موضوع خیلی ساده و درعین‌حال جذاب به نظر می‌رسد؛ ولی تاکنون در کشور نمونه بسیار موفقی از کش‌بک نداریم. البته بخشی از این عدم موفقیت هم به جریان صعودی قیمت‌ها به دلیل تورم پیوسته در کشور رخ می‌دهد که افراد را به افزایش قیمت‌های چنددرصدی پیوسته بی‌توجه کرده است و دیگر داشتن صرفاً چند درصد تخفیف کمتر یا بازگشت بخش کوچکی از خرید به حساب افراد مزیت چشمگیری به نظر نمی‌رسد.
بااینحال، هیچ‌کدام از اینها باعث نشده است فعالان فضای بانکی و پرداختی ایران همچنان تلاش‌هایشان را برای ایجاد تجربیات موفق در این حوزه متوقف کنند. در این بین ایران‌کارت از گروه ارتباط فردا را میتوان یکی از جدی‌ترین بازیگران این حوزه برای ساختن یک تجربه موفق دانست. درنتیجه انتخاب امسال عصر تراکنش در بخش ارائه‌دهندگان خدمت کش‌بک، ایران‌کارت بوده که توانسته تجربه ارزشمندی در این حوزه برای کشور و توسعه کش‌بک در آینده ایجاد کند.
لندتک
کیپا: به‌روشنی واضح است که شرایط تورمی در کشور باعث شده است مردم دیگر آن قدرت خرید قبل را حتی برای محصولاتی مثل موبایل، یخچال و ماشین لباس‌شویی نداشته باشند. نیازهایی که بانک‌ها یا راهکار درستی برای پاسخ به آنها نداشتند یا اگر داشتند آن‌قدر غیربه‌صرفه بود که ترجیح می‌دادند کاری کنند که مشتری خودش از آمدنش پشیمان شود. لندتک‌ها آمدند که فرایند اعطای وام و تسهیلات خرد را که برای بانک‌ها عملیاتی زیان‌ده بود به عملیاتی سودده و در نهایت شدنی برای مردم تبدیل کنند و تا حدی هم در حل این مسئله موفق بودند و دسترسی مردم به منابع مالی خرد جهت رفع نیازهای معمولی را افزایش دادند.
استقبال به جایی رسید که سازمان‌های بزرگ و متوسط خودشان به این فکر افتادند که به دنبال راهکارهای امبدد فایننس برای خود باشند تا در زنجیره تامین‌شان، موضوع وام و تسهیلات به مشتریان‌شان را نیز خودشان مدیریت کنند. برای این کار عموما کسبوکارها علاوه بر دسترسی به منابع مالی، نیاز به زیرساخت‌های پیچیده فنی و نرم‌افزاری دارند. جایی که کیپا تمرکز خود را روی آن گذاشته است. به‌نوعی کیپا در سال ۱۴۰۳ نقش خود را از جوینده طلا، به بیل‌فروش برای جویندگان طلا تغییر داد و تمرکز اصلی خود را بر ارائه سرویس‌ها و زیرساخت‌های لندتکی به شکل وایت‌لیبل به گروه‌های بزرگ صنعتی گذاشت. این تغییر رویکرد کیپا، تمایز بزرگی برای این کسب‌وکار در بین رقبا ایجاد خواهد کرد.
اپلیکیشن مدیریت امور مالی
بلوط: ارائه سرویس و خدمت در حوزه مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری به شکلی که مردم به طور گسترده و فراگیر از آن بهره ببرند، یک رؤیای دیرینه برای نظام بانکداری ایران است که تجربیات انگشت‌شماری تا پیش از آن برای آن انجام شده است، ولی هنوز هیچ‌کدام به آن جایگاه که بتوان ادعا کرد روی گروه بزرگی از مردم تأثیر گذاشته‌اند نرسیده‌اند، اما در نوع خودشان تجربیات ارزشمندی هستند.
مدیریت مالی بلوط هم یکی از این تجربیات ارزشمند است که با تمرکز بر جذب نقدینگی‌های خرد کاربران به شکل خودکار و تشکیل خودکار سبد سرمایه‌گذاری با آنها برای کاربران، به دنبال ایجاد یک اتفاق تازه در کشور است. حالا که هومن مسگری، یکی از نیروهای کلیدی داتین، مدیرعامل بلوط شده است، به نظر می‌رسد بلوط قرار است قدمهای جدی‌تری در این مسیر بردارد که در راستای رؤیای بزرگتر گروه مالی پاسارگاد تحت عنوان فراگیری مالی برای همه مردم ایران است.
اپلیکیشن شرکتهای PSP
۷۲۴: انتخاب سال گذشته ما از بین اپلیکیشن‌های شرکتهای PSP، آپ بود و امسال نمی‌توانستیم در این حوزه هیچ انتخاب دیگری جز اپلیکیشن ۷۲۴ شرکت پرداخت الکترونیک سامان داشته باشیم؛ چراکه هم بر مبنای آمارها و هم بر مبنای تاریخ میتوان آن را جدی‌ترین رقیب آپ دانست. این اپلیکیشن نیز همچون دیگر رقبای سرسختش از تجربه کاربری یکپارچه و کاربرپسندی بهره می‌برد و طراحی فعلی آن را میتوان یکی از مینیمال‌ترین طرح‌ها در بین رقبا دانست.
اپلیکیشن ۷۲۴ همیشه بالاترین میزان رضایت و امتیاز را در استورهای مختلف و معتبر نسبت به سایر اپلیکیشن‌های مشابه داخلی کسب کرده است و مرور کامنت‌های کاربران در استورها، نشان از محبوبیت بالای این اپلیکیشن نزد کاربران دارد. ۷۲۴ با داشتن پشتوانه گروه مالی سامان، یقیناً یک سوپراپلیکیشن مطرح نهتنها در حوزه مالی که در سایر حوزه‌ها محسوب میشود که با افزودن پیوسته خدمات ارزش افزوده در آن، شاهد به‌کارگیری روزافزون آن در مردم خواهیم بود.
سکوی تأمین مالی جمعی
آی‌بی کراد: با تشدید شرایط تورمی و همچنین مسائل و مشکلاتی که کسبوکارهای کوچک و بزرگ برای تأمین نقدینگی لازم برای پیاده‌سازی طرح‌های تولیدی و خدماتی دارند، به شکل روزافزونی موضوع تأمین مالی مهم و مهم‌تر میشود و از همین رو تأمین مالی جمعی بهعنوان یک مسیر جذاب در حال باز کردن راه خود در این راه است. اتفاقی که در سال‌های گذشته به‌آرامی در حال رشد و خلق ارزش برای کشور است.
پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی را میتوان یک مهره کلیدی برای گردش چرخه اقتصادی کسبوکارهای کوچک و متوسط در این فضای کشور دانست و نمی‌توان از این فضا صحبت کرد و به یکه‌تازی و پیشتازی آی‌بی کراد اشاره نکرد. سکوی تأمین مالی جمعی آی‌بی کراد، شرکت تأمین سرمایه تمدن از زمان شروع به کار خود توانسته با مشارکت ۵ هزار سرمایه‌گذار بیش از ۱۰۰ پروژه موفق در کشور را به ارزش ۲ هزار میلیارد تومان تأمین مالی کند و عملاً هم از لحاظ تعداد و هم از لحاظ حجم، بزرگ‌ترین پلتفرم کشور در این حوزه است.
شرکت معتمد مالیاتی
دادهپردازی معتمد تیس: قرار بود TSPها پدیده حوزه فناوریهای مالی ایران در سال ۱۴۰۳ باشند، ولی نشد! با وجود تمام اتفاقاتی که در خصوص مالیات در حال رخ دادن است، ولی باز هم این اتفاق نیفتاد. TSPها یا همان شرکتهای معتمد مالیاتی تقریباً در سال ۱۴۰۳ شکل گرفتند،، ولی آن چیزی که توقع می‌‌رفت، نشدند. دلایلش هم زیاد است. از مدل کسب‌‌وکاری ناکارآمد و دستوری آنها توسط سازمان امور مالیاتی گرفته که حتی صدای خود شرکتهای معتمد را هم درآورده تا نارضایتی شرکتهای PSP که معتقدند شکلدهی یک ماهیت جدید و یک مجوز جدید و شرکتهای جدید برای کاری که ظاهرا همین الان هم بخش مهمی از چرخه‌‌اش توسط PSPها مدیریت میشود، کار اشتباهی بود.
بااینحال چه بخواهیم، چه نخواهیم این شرکتها شکل گرفتند و پا در میدان گذاشتند و احتمالاً با وجود تمام نقدهایی که با شکلگیری این شرکت‌‌هاست، سال آینده شاهد درخشش بیشتر و حضور پررنگ‌‌تر این کسبوکارها در کشور باشیم و نمی‌‌توانیم کار ارزشمندی را که تا امروز توسط این شرکتها انجام شده است نادیده بگیریم. شرکتهای معتمد مالیاتی نهتنها جور خودشان در توسعه فنی و زیرساختی کسبوکارهای خود را کشیده‌‌اند، بلکه جور تمام کم‌‌و‌‌کاستی‌‌های نهاد رگولاتور، یعنی سازمان امور مالیاتی، در روشنگری مردم و کسبوکارها و آموزش آنها را نیز به دوش کشیده‌‌اند. برای انتخاب برگزیده امسال در این بخش، بین دو رقیب قدر، تیس و کیسان، کار برایمان کمی دشوار بود ولی در نهایت به این نتیجه رسیدیم که برگزیده امسال ما در این بخش، شرکت دادهپردازی معتمد تیس است.
محصول مبتنی بر هوش مصنوعی
راهکار مرکز ارتباط هوشمند آرتین: با توجه به اهمیت و ترند شدن هوش مصنوعی در سالی که گذشت و افزایش اهمیت آن در سال‌های آتی، بر آن شدیم تا علاوه بر انتخاب یک کسب‌وکار در حوزه هوش مصنوعی در صنایع مالی، یک محصول نوآورانه مبتنی بر هوش مصنوعی را نیز در همین حوزه انتخاب کنیم. از همین رو راهکار مرکز ارتباط هوشمند آرتین توسن‌تکنو را در این بخش انتخاب کردیم. راهکاری که در ابتدا با سرویس‌دهی در حوزه احراز هویت شروع شد؛ ولی در ادامه با توسعه سرویس‌های مختلف، عملاً به یک راهکار جامع تبدیل شد.
این راهکار شامل آرتین کیوسی، آرتین تل، آرتین پرس، آرتین بات، تشخیص چهره آرتین و احراز هویت آرتین است که در نهایت به کمک هوش مصنوعی به دنبال خودکارسازی امور و کاهش هزینه‌های نیروی انسانی برای کسبوکارها، تسهیلگری و افزایش کیفیت خدمات به مشتریان است. آرتین علاوه بر دریافت گواهی دانش‌بنیان، موفق به دریافت گواهی امنیتی روی پلتفرم هوش مصنوعی خود نیز شده است.
اپلیکیشن بانک
چکنو: با حذف‌شدن فرایند پرداخت قبض از شعب بانک‌ها و بعداً کم شدن دریافت و پرداخت وجه به واسطه خودپردازها و خوددریافت‌ها و حالا هم روند روبه‌رشد افتتاح حساب غیرحضوری در بانک‌ها، میتوان گفت یکی از بیشترین خدماتی که هنوز مشتریان شبکه بانکی برایش به شعب بانک‌ها مراجعه می‌کنند چک است! نهتنها صدور دسته‌چک و خواباندن آن در حساب نیاز به مراجعه به شعبه دارد، بلکه افراد هم برای تبادلش باید به‌صورت فیزیکی اقدام کنند.
حذف فیزیکی چک مزایای دیگری از جمله افزایش سرعت معاملات، کاهش ریسک سرقت یا گم شدن نسخه فیزیکی چک و موارد دیگری از این دست را هم به همراه دارد. در همین راستا، در دسته اپلیکیشن‌های بانکی، چکنو بانک صادرات را یکی از ارزشمندترین اتفاقات شبکه بانکی برای مردم کشور میدانیم که با توسعه آن در سایر بانک‌ها، می‌توانیم ادعا کنیم یک قدم دیگر به بانکداری دیجیتال نزدیک شده‌ایم. طبق آخرین آمارها، تعداد چکنوهای صادره تحویل‌داده‌شده به مشتریان بانک صادرات ایران از مرز هفت میلیون و ۲۰۰ هزار برگ عبور کرده است.
شرکت فعال در حوزه SCF
سککوک: به دلیل طولانی بودن ابتدا و انتهای فرایند تأمین مواد اولیه، فراوری، تولید و فروش یک محصول در صنایع تولیدی و درگیر بودن یک یا ده‌ها تأمین‌کننده در این فرایند که گردش چرخ همه آنها به کسب‌وکار دیگری قبل یا بعد خود در این چرخه وابسته است، تأمین نقدینگی در این زنجیره همیشه یک مسئله بوده است. در گذشته این اتفاق به شکل سنتی با برات حل می‌شد و اصطلاحاً بازاریان و صنعتگران دارای اعتبار صرفاً با یک دست‌نوشته از یکدیگر کالا یا مواد اولیه را در اختیار صنعت‌کاران یا سایر بازاریان می‌گذاشتند و صنعتگر متعهد می‌شد در زمان مشخصی در آینده آن مبلغ را پرداخت کند. مزیتش این بود که فرد بازاری نیز می‌توانست آن سند یا برات را در ازای خرید کالای جدید به دیگری منتقل کند و در نهایت هر کسی که در موعد سررسید آن برات را در اختیار داشت، پول را دریافت میکرد.
درواقع آنچه اتفاق می‌افتاد این بود که خود صنعتگران و بازاریان نقدینگی موردنیاز جهت چرخش صنعت را به شکل اعتبار در بین خود حل می‌کردند! اما با بزرگ شدن صنایع و افزایش تعداد بازیگران، این اتفاق دیگر به شکل سنتی قابل‌مدیریت نبود و موضوع تأمین مالی زنجیره تأمین به ورود بازیگران بزرگتر و قابل‌اتکاتر یعنی بانک‌ها نیاز پیدا میکرد. ولی مشکل کار اینجا بود که بانک‌ها صرفاً می‌توانستند منابع اعتبار باشند؛ ولی مدیریت این چرخه تخصیص و چرخش اعتبار به شکل صنعتی فرایندی پیچیده و حساس است.
این درست جایی بود که کسبوکارهای تأمین مالی زنجیره تأمین یا SCF وارد میدان شدند تا با کمک فناوری بتوانند این فرایندهای پیچیده و تودرتو را مدیریت کنند و در نهایت باعث چرخش چرخ اقتصاد صنایع شوند. هرچند در سال‌های اخیر شاهد فعال شدن کسب‌وکارهایی در این حوزه در نظام بانکی کشور هستیم؛ ولی یکی از پیشروان این حوزه در ایران، شرکت سککوک است که حاصل همکاری مشترک بانک ملی و شرکت توسن بوده و تا امروز با وجود تمام فرازونشیب‌های اقتصادی کشور پرچم SCF ایران را بالا نگه داشته است و توانسته در صنایع مهم و کلیدی‌ای در کشور پیشران چرخ اقتصاد باشد.
اپلیکیشن مقایسه و فروش آنلاین بیمه
بیمه بازار: هنوز هم حوزه بیمه متهم است که بعد از توسعه و روی کار آمدن پلتفرم‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه که تازه آن هم با کلی مانع‌تراشی از سوی بازیگران سنتی برایشان ایجاد شد، این صنعت نوآوری خاص دیگری به خود ندیده است. فرضیه بی‌راهی هم نیست! شما در حوزه بیمه در یک سال گذشته کدام نوآوری خاص و فراگیر را که به مرحله به‌کارگیری رسیده باشد، دیده‌اید؟
پس مجبوریم در حوزه نوآوری در صنعت بیمه همچنان برای انتخابمان به سراغ پلتفرم‌های فروش آنلاین بیمه، این اولین جان‌سخت‌های نوآوری در حوزه بیمه، برویم و برایشان کلاه از سر برداریم که آمدند، جنگیدند و ماندند و ادامه دادند. انتخاب امسال ما در این حوزه هم بیمه بازار است که میتوان بعد از ازکی آن را دومین بازیگر مطرح این فضا در کشور دانست که احتمالاً در آینده نزدیک با کم کردن فاصله خود با ازکی، شاهد رقابت جدی‌تر این دو در این حوزه باشیم.
اپلیکیشن تحلیل بازار سرمایه
سیگنال: در سال‌های گذشته با توسعه دانش مردم در حوزه بازار سرمایه و پدیدار شدن بازارهای جدیدی برای سرمایه‌گذاری، اهمیت وجود سرویس‌هایی که بتوانند به شکل جامع به کاربران تحلیل ارائه دهند، اهمیت چندبرابری پیدا کرده است. از همین رو سیگنال را با بیش از ۱۰ میلیون نصب بهعنوان انتخاب برگزیده سال ۱۴۰۳ عصر تراکنش در سرویس‌های تحلیل بازار سرمایه اعلام میکنیم.
اپلیکیشن سیگنال جامع‌ترین برنامه از نظر دسترسی به اطلاعات بازار سرمایه است که امکان مشاهده اطلاعات کامل تمام شرکتهای حاضر در بورس را برای کاربران فراهم کرده است. در این برنامه امکان بررسی اطلاعات بازارهای جهانی، ارزهای دیجیتال، صندوق‌ها، طلا و ارز، اوراق مشتقه، کالا و انرژی و اوراق بدهی نیز وجود دارد. در برنامه سیگنال امکان ثبت‌نام و احراز هویت سجام وجود دارد. در این برنامه آموزش سرمایه‌گذاری در بورس، مطالعه و شناخت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همه چیز درباره ارز به‌صورت فیلم و متن در اختیار کاربر گذاشته شده است.
شرکت فعال در حوزه رگ‌تک
دیبارایان: درست است که شرکت دانش‌بنیان طرح و پردازش غدیر به‌منظور توسعه فناوریهای هوش مصنوعی شرکت دیبارایان را تأسیس کرده است و باید این شرکت را در بخش هوش مصنوعی بررسی می‌کردیم، ولی اجرای چندین پروژه ملی توسط این شرکت باعث شد آن را در دسته رگ‌تک در نظر بگیریم، چون اجرای چندین پروژه ملی در حوزه شناسایی و احراز هویت نظیر سامانه خدمات شهروندی کارت هوشمند ملی توسط سازمان ثبت‌احوال، سامانه شناسایی معتادان متجاهر از طریق مشخصه بیومتریکی چهره، اثر انگشت و عنبیه توسط سازمان بهزیستی کل کشور و شناسایی مددجویان از طریق مشخصه‌های بیومتریکی چهره و عنبیه توسط وزارت کشور از جمله پروژه‌های در مقیاس ملی این شرکت است که هرچند با به‌کارگیری هوش مصنوعی صورت گرفته است، ولی با توجه به ماهیت کارهای ملی که دیبارایان انجام داده است، میتوان آن را یک شرکت موفق در حوزه رگ‌تک دانست. از همین رو تندیس کسب‌وکار برتر جایزه سال عصر تراکنش در حوزه رگ‌تک را تقدیم دیبارایان میکنیم.
شرکت فعال در حوزه هوش مصنوعی
داتا: هوش مصنوعی یک سابقه حداقل ۳۰ساله در دنیای فناوری دارد که بخش زیادی از آن نیز در صنایع مالی رخ داده است. اما به لطف سرویس‌هایی که در یک سال گذشته به‌یک‌باره در دسترس عموم مردم دنیا قرار گرفتند، هوش مصنوعی به مهم‌ترین روند فناوری در سال ۲۰۲۴ تبدیل شد و احتمالاً در آینده هم از آن بیشتر خواهیم شنید.
از همین رو دولت‌ها و کسبوکارها بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تطابق با آن را بیش‌ازپیش جدی گرفتند؛ ازجمله کسبوکارهای صنایع مالی. از همین رو امسال بر آن شدیم تا یک کسب‌وکار را که به طور تخصصی و اختصاصی به ارائه راهکارهای مالی و بانکی با تکیه بر هوش مصنوعی ارائه خدمت می‌کند، انتخاب کنیم. از همین رو شرکت داتا از گروه شرکتهای هلدینگ تفتا در بانک تجارت را بهعنوان کسب‌وکار برگزیده در این بخش برای سال ۱۴۰۳ انتخاب کردیم، چرا که به نظر می‌رسد بانک تجارت به کمک داتا در حال حاضر جدی‌ترین بانک کشور برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای ایجاد تحول دیجیتال در این بانک است.
اپلیکیشن شهر هوشمند
اسمارتیز: شهر هوشمند؟ طنز تلخی است که متأسفانه حاصل چرخه ناکارآمد و بی‌حاصل بوروکراسی‌های اداری منقضی‌شده سازمان‌های کرختی است به نام شهرداری‌ها! شهرداری‌چی‌هایی که نه از نوآوری بویی برده‌اند و نه از فناوری! واقعاً یک نگاهی به همین شهر تهران بیندازید. بهعنوان یک شهروند کدام هوشمندی را در ساختار شهری شاهد هستید؟ سیستم توزیع و مصرف برق هوشمند؟ سیستم کنترل ترافیک هوشمند؟ سیستم یکپارچه خرید بلیت مراکز فرهنگی هنری؟ کیف پول قابل‌استفاده یکپارچه برای تمام خدمات شهری؟ سیستم مدیریت پسماند هوشمند؟ سیستم حملونقل عمومی هوشمند؟ ما در کشور حتی امکان یک اتصال ساده کارت بلیت مترو یا اتوبوسرانی دو شهر بزرگ با یکدیگر را نداریم و شهرداری‌ها در هوشمندی همین‌قدر بی‌هوش هستند! اینکه توان فنی انجام چه کارهایی داریم را فراموش کنید، نگاه کنید روی زمین چه چیزی در حال اجرا داریم؟ در همین حوزه استارتاپی، بیدود چه شد؟ در حوزه خدمات شهری، تهران من چه شد؟
همه اینها باعث میشود به هر تلاشی که در حوزه شهر هوشمند میشود روی خوش نشان دهیم، بلکه قدم مثبتی در این مسیر برای مردم برداشته شود. مأموریتی که به نظر می‌رسد اپلیکیشن پرداخت شهری اسمارتیز در تلاش است بخشی از این بار را بردارد. هرچند در خصوص اسمارتیز هم باید منتظر ماند و دید آیا می‌تواند در این مسیر ثابت‌قدم جلو بیاید و توسعه پیدا کند؟ یا اسمارتیز هم مانند تجربیات قبلی دیگر در مارپیچ بی‌سروته شهرداری‌ها به نابودی می‌رود؟ بااینحال، در حوزه شهر هوشمند، اسمارتیز بهعنوان یک تجربه ارزشمند در سال ۱۴۰۳ به حساب می‌آید و امید داریم مسیر روشنی در پیش داشته باشد.
ارائه‌دهنده فناوری بیمه و اینشورتک
فناوران اطلاعات خبره: نمی‌توان از فناوری در صنعت بیمه حرف زد و اسمی از شرکت فناوران اطلاعات خبره به میان نیاورد. شرکتی که نامش با توسعه نوآوری و فناوری در صنعت بیمه گره خورده است و درحالحاضر بزرگ‌ترین بازیگر این فضا در کشور است و دارای بیشترین سهم از بازار با اختلاف نسبت به رقبا. البته اولین بودن و پیشرو بودن بدون هزینه هم نیست و بسیاری از آزمون‌و‌خطاها هم توسط همین اولین‌ها انجام میشود؛ درست همان‌طور که پدرومادرها از خطاهایشان روی بچه اول برای بچه‌های بعدی درس می‌گیرند. در واقع این اولین‌ها هستند که مثل لیدرهای راه‌های ناشناخته و نرفته، اولین قدم‌ها را برمی‌دارند و اولین مسیرها را کشف می‌کنند و در صورت رفتن مسیرهای اشتباه از آنها برمی‌گردند و دوباره مسیر جدیدی را کشف و تجربه می‌کنند.
برای آنها که اولین هستند هیچوقت راه و چراغی نبوده و هر قدم جدید، یک اتفاق ناشناخته است. اما بعدها که کسی از دور به مسیرهای رفته و کشف‌شده نگاه می‌کند، خیلی چیزها برایش ساده و بدیهی می‌آید چراکه یکی آن مسیرها را رفته و همه‌چیز روشن شده. غافل از اینکه یادشان می‌رود این راه‌های رفته را یک روزی چه کسانی رفتند و اکنون ما روی تجربیات رفته چه کسانی ایستاده‌ایم و برای آینده نسخه می‌پیچیم. فناوران اطلاعات خبره، دقیقاً مصداق همین مثال است. اولین رهرو راهی ناشناخته و پرخطر که خیلی‌ها حتی هنوز هم حاضر نیستند در آن قدم بردارند و فقط از بیرون گود می‌گویند لنگش کن! بی‌شک باید برای اولین بودن فناوران اطلاعات خبره در این راه ایستاد و به احترامش کلاه از سر برداشت.
سخت‌افزارهای بانکی و پرداخت معرفی‌شده در یک سال گذشته
دﺳﺘﮕﺎه ۱۰۰ Agent Unit شرکت جی‌اس‌اس: با وجود تمام پیشرفت‌های فنی صورت‌گرفته در ایران و دنیا در حوزه نرم‌افزارهای مالی و بانکی، سخت‌افزار همچنان یکی از حوزههای جذاب بوده است. ولی سخت‌افزار دیگر از فرم یک محصول سخت‌افزاری صرف خارج شده است و اغلب محصولات سخت‌افزاری موفق آنهایی هستند که به‌نوعی یک راهکار یکپارچه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای حل مسائل موجود باشند.
دﺳﺘﮕﺎه ۱۰۰ Agent Unit جی‌اس‌اس یکی از همین راهکارهاست و به همین دلیل انتخاب امسال ما در این دسته است. این دستگاه ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اراﺋﻪ اﻧﻮاع ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺎﻟﻰ در ﻣﺤﻞ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن بانک‌ها و مؤسسات ﻣﺎﻟﻰ و اﻋﺘﺒﺎری را داراﺳﺖ. از دﯾﮕﺮ ﻣﺰاﯾﺎی اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل میتوان ﺑﻪ اﯾﺠﺎد راهکار ﻧﺮماﻓﺰاری و ﺳﺨﺖاﻓﺰاری در ﺣﻮزه اراﺋﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﻰ در ﻣﮑﺎنﻫﺎی ﻓﺎﻗﺪ ﺷﻌﺐ، روﺳﺘﺎﻫﺎ، ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻋﺸﺎﯾﺮ، اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮑﻰ در ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺸﺘﺮی اﺷﺎره ﮐﺮد. اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ در دﺳﺘﺮس قراردادن اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﻰ ﻧﻈﯿﺮ اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎﯾﻮﻣﺘﺮﯾﮏ، اﻓﺘﺘﺎح ﺣﺴﺎب، ﺻﺪور اﻧﻮاع ﮐﺎرتﻫﺎی ﺑﺎﻧﮑﻰ، اﻧﻮاع ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻠﺮی و کش‌لسی می‌تواند ﻧﻘﺶ مهمی در راﺳﺘﺎی ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﺷﺮﮐﺘﻰ، ﺗﮑﺮﯾﻢ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ۷*۲۴ در ﻣﺤﻞ را اﯾﻔﺎ کند.
