مروری بر فرصت‌ها و چالش‌های شرکت‌های معتمد در ارائه خدمات مالیاتی
از پیچیدگی قوانین تا رقابت فزاینده
عصر تراکنش ۹۳؛ امیر کشورزاد، مدیرعامل شرکت معتمد مالیاتی کیسان / با تصویب قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در کنار گسترش فناوری اطلاعات و الکترونیکی‌شدن فرایندهای مالی و مالیاتی، شرکت‌های معتمد در این حوزه نقش مهمی در تسهیل امور مالیاتی برای افراد و شرکت‌ها ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با ارائه نرم‌افزارها، پلتفرم‌ها و خدمات مشاوره‌ای، به مشتریان خود کمک می‌کنند تا تکالیف مالیاتی خود را که مرتبط با صدور صورت‌حساب الکترونیکی است به‌صورت دقیق و مطابق با قوانین انجام دهند. بااین‌حال، این حوزه با چالش‌های متعددی روبه‌روست که می‌تواند بر عملکرد و رشد این شرکت‌ها تأثیرگذار باشد.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی شرکت‌های معتمد فعال در حوزه خدمات مالیاتی، پیچیدگی قوانین مالیاتی و تغییرات مداوم آنهاست. قوانین مالیاتی در بسیاری از کشورها به طور مکرر به‌روزرسانی می‌شوند و این تغییرات می‌تواند شامل اصلاح نرخ‌های مالیاتی، معافیت‌ها، یا حتی تعریف جدیدی از مشمولان مالیاتی باشد و کشور ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست.
علاوه بر این موارد، باتوجه‌به نوپا بودن این قوانین در کشور و نیاز به مطابقت‌دادن آنها با نیازهای منطقی کسب‌وکارها و قوانین اصلی مالیاتی، اصلاحات بیش از سایر کشورها که مسیر الکترونیکی و هوشمند کردن نظام مالیاتی‌شان را قبل از ایران آغاز کرده‌اند، است. برای شرکت‌های معتمد، تطبیق سریع با این تغییرات و به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌ها یک چالش بزرگ است. عدم تطبیق بموقع می‌تواند منجر به ارائه خدمات نادرست به مشتریان و حتی جریمه‌های مالیاتی شود. باتوجه‌به حضور یک تنظیم‌گر برای این شرکت‌ها، با اطلاع‌رسانی بموقع و ارائه نکات اصلاحی قبل از عملیاتی‌شدن، سازمان امور مالیاتی می‌تواند کمک بزرگی به شرکت‌های معتمد کند.
با الکترونیکی‌شدن فرایندهای مالیاتی، حجم زیادی از داده‌های حساس مالی و شخصی در پلتفرم‌های این شرکت‌ها ذخیره و پردازش می‌شود. این موضوع، امنیت داده‌ها را به یکی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه تبدیل کرده است. حملات سایبری، نفوذ به سیستم‌ها و سرقت اطلاعات می‌تواند اعتماد مشتریان را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد. علاوه بر این، کسب‌وکارهای این حوزه باید با قوانین سخت‌گیرانه‌ای مانند GDPR (مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها در اتحادیه اروپا) یا سایر قوانین محلی در زمینه حریم خصوصی داده‌ها مطابقت داشته باشند که این خود نیازمند سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در زمینه امنیت سایبری است.
شایان‌ذکر است شرکت‌های معتمد با استانداردهای بالایی از سوی سازمان امور مالیاتی ارزیابی می‌شوند و به واسطه سهام‌داران بزرگی که دارند توانایی اجرای سیاست‌های امنیتی ابلاغی از سوی سازمان امور مالیاتی را با همراهی سهام‌داران خود دارند؛ اما برای درونی‌سازی توانمندی در شرکت‌های جدیدالتأسیس نیاز به همراهی تنظیم‌گر وجود دارد. سازمان امور مالیاتی با حمایت از شرکت‌های معتمد برای برداشتن گام‌های ابتدایی با هدف توانمند شدن به‌نحوی‌که توان اجرای سیاست‌های امنیتی مورد نیاز را داشته باشند، می‌تواند به این شرکت‌ها کمک چشمگیری کند و پیاده‌سازی سیاست‌های امنیتی متناسب با توانمندسازی این شرکت‌ها را به شکل اجرای گام‌به‌گام ممکن سازد.
با افزایش تعداد مؤدیان مشمول اجرای قانون، با رشد تقاضا برای خدمات مالیاتی مانند صدور صورت‌حساب الکترونیکی مواجه می‌شویم و تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه نیز به‌سرعت در حال افزایش است. این رقابت فزاینده باعث شده است که شرکت‌ها نه‌تنها از نظر فناوری پیشرفته باشند، بلکه در ارائه خدمات باکیفیت، قیمت‌گذاری رقابتی و جلب‌اعتماد مشتریان نیز عملکرد متمایزی داشته باشند. این فشار رقابتی می‌تواند برای شرکت‌هایی که به‌تازگی مجوز شرکت معتمد دریافت کرده‌اند ایجاد مشکلات اساسی کند؛ لذا نیاز است تنظیم‌گر متناسب با کشش بازار و عملکرد شرکت‌های معتمد موجود اقدام به صدور مجوز جدید کند.
حوزه خدمات مالیاتی به‌طورکلی تحت نظارت شدید نهادهای تنظیم‌گر قرار دارد. این نهادها قوانین و استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای برای ارائه خدمات مالیاتی تعیین می‌کنند که شرکت‌ها ملزم به رعایت آنها هستند. برای مثال، در برخی کشورها، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالیاتی باید مجوزهای خاصی دریافت کنند یا از استانداردهای خاصی در زمینه گزارش‌گیری و حسابرسی پیروی کنند. این الزامات قانونی می‌تواند فرایندهای داخلی شرکت‌ها را پیچیده‌تر کند و هزینه‌های عملیاتی آنها را افزایش دهد. ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست و مرکز تنظیم مقررات پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مشابه سایر نهادهای تنظیم‌گر دیگر استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای در نظر گرفته است.
فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و یادگیری ماشینی به طور فزاینده‌ای در حوزه خدمات مالیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بااین‌حال، ادغام این فناوری‌ها با سیستم‌های موجود و آموزش نیروی انسانی برای استفاده از آنها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. علاوه بر این، برخی از این فناوری‌ها هنوز به بلوغ کامل نرسیده‌اند و ممکن است با مشکلاتی مانند خطا در پردازش داده‌ها یا عدم شفافیت در تصمیم‌گیری‌های الگوریتمی مواجه شوند.
بسیاری از مشتریان، به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک و افراد عادی، ممکن است با فرایندهای مالیاتی الکترونیکی آشنا نباشند یا نسبت به استفاده از پلتفرم‌های آنلاین تردید داشته باشند. این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری در آموزش و افزایش آگاهی مشتریان است. شرکت‌ها باید بتوانند به مشتریان خود نشان دهند که استفاده از خدمات مالیاتی الکترونیکی نه‌تنها ایمن است، بلکه می‌تواند در زمان و هزینه آنها صرفه‌جویی کند.
شرکت‌های معتمد کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات که خدمات مالیاتی ارائه می‌دهند، با وجود فرصت‌های فراوان، با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. از پیچیدگی قوانین مالیاتی و الزامات امنیتی تا رقابت فزاینده و نیاز به سازگاری با فناوری‌های نوظهور، این شرکت‌ها باید استراتژی‌های منعطف و پیشرفته‌ای برای بقا و رشد در این بازار پویا اتخاذ کنند. همکاری نزدیک با نهاد تنظیم‌گر، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های امنیتی و آموزشی، و تمرکز بر بهبود تجربه مشتری می‌تواند به این شرکت‌ها کمک کند تا بر چالش‌های پیش رو غلبه کنند و به‌عنوان بازیگران کلیدی در حوزه خدمات مالیاتی الکترونیکی باقی بمانند.