عصر تراکنش ۹۹ / در سالهای اخیر، هوش مصنوعی به یکی از محورهای تحول دیجیتال در صنعت بانکی و پرداخت ایران تبدیل شده است. از بهبود تجربه مشتری و افزایش امنیت تراکنشها گرفته تا تحلیل دادههای کلان و مدیریت ریسک، شرکتهای فعال در این حوزه با توسعه راهکارهای فناورانه توانستهاند سرعت، دقت و کارایی خدمات مالی را بهطور چشمگیری ارتقا دهند. این مجموعهها نهتنها خدمات سنتی بانکی را هوشمند کردهاند، بلکه با ارائه ابزارهای کاربردی مبتنی بر مدلهای زبانی، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی، فرایندهای پیچیدهای مانند احراز هویت دیجیتال، اعتبارسنجی، مدیریت چک و تحلیل تراکنشها را به شکل خودکار و امن انجام میدهند.
شرکتهایی مانند «پارت»، «داتا»، «یوآیدی»، «بازرگانی مبنا کارت آریا»، «توسنتکنو»، «فام»، «پرند»، «جیبیت»، «دادهکاوان توسن»، «عصر داده»، «اسمایلینو»، «زیبال»، «آدان»، «اندیشهنگار پارس»، «دیبارایان»، «مهیمن»، «داتین»، «آدانیک»، «رهند هوشمند» و «EBCOM» همگی نمونههای بارز شرکتهایی هستند که با سرمایهگذاری در هوش مصنوعی، خدمات مالی را در کشور به سطحی نوآورانه ارتقا دادهاند. این گزارش با معرفی هر یک از این شرکتها، قابلیتها و محصولاتشان، نشان میدهد که هوش مصنوعی چگونه به ابزاری کلیدی برای افزایش کارایی، امنیت و رضایت کاربران در اکوسیستم مالی کشور بدل شده است.
پردازش اطلاعات مالی پارت
شرکت «پردازش اطلاعات مالی پارت» فعالیت خود را در سال ۱۳۹۲ آغاز کرد. این مجموعه در طول سالهای فعالیت خود، تمرکز اصلی را بر توسعهی خدمات و محصولات فناورانه قرار داده و با ارائهی راهکارهایی همچون اپلیکیشن «سیگنال» (ارائهدهندهی خدمات بازارهای مالی و سرمایه)، اپلیکیشن «آیکاپ» (ارائهدهندهی خدمات بانکی نوین)، و همچنین سامانهها و زیرساختهایی نظیر احراز هویت و امضای دیجیتال «فراشناسا»، «سفتهی الکترونیک آیکاپ» و «ارزیابی اعتباری مرآت»، نقش مؤثری در ارتقای اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور ایفا کرده است.
از آغاز دههی جدید و در سال ۱۴۰۰، پارت تمرکز و توان خود را بهصورت ویژه به حوزهی در حال رشد هوش مصنوعی معطوف کرد. این شرکت با سرمایهگذاری گسترده و توسعهی «مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت»، گامهای جدی و هدفمندی در مسیر توسعهی فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی برداشت و توانست بزرگترین مجموعهی متخصصان این حوزه را در کشور گرد هم آورد. ثمرهی این رویکرد، عرضهی «بازارچه سرویسهای ابری هوش مصنوعی» در سال ۱۴۰۱ و معرفی اپلیکیشن «هوش مصنوعی ویرا» در سال ۱۴۰۲ بود.
اپلیکیشن ویرا با هدف فراهمکردن مجموعهای از کاربردیترین ابزارهای هوش مصنوعی برای کاربران فارسیزبان توسعه یافته است؛ ابزاری که بدون محدودیتهای فیلترینگ و با سهولت دسترسی، در اختیار گروههای مختلفی از جمله علاقهمندان به هوش مصنوعی، تولیدکنندگان محتوا، طراحان گرافیک، خبرنگاران، محققان، معلمان، دانشآموزان، دانشجویان و عموم کاربران ایرانی قرار دارد.
وجه تمایز ویرا در مقایسه با سایر ابزارهای مشابه، استفاده از مدلهای بومی و داخلی است که بهطور کامل توسط متخصصان مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت و با تکیه بر دادهها و زبان فارسی توسعه یافتهاند. تا امروز، اپلیکیشن ویرا با بیش از چهار میلیون نصب و بیش از یکصد میلیون خروجی تولیدشده از مدلهای مختلف، به یکی از موفقترین نمونههای کاربردی هوش مصنوعی داخلی تبدیل شده است. این آمار، نشاندهندهی اعتماد کاربران ایرانی به یک ابزار پایدار و بومی و نویدبخش پویایی و تحول در اکوسیستم فناوری کشور است.
داتا
داتا یکی از شرکتهای زیرمجموعه هلدینگ فناوری و نوآوری بانک تجارت (تفتا) است که در سال ۱۴۰۲ با مأموریت توسعه زیرساختها و ارائه خدمات یکپارچه در مدیریت، تجزیهوتحلیل و بهرهبرداری از کلاندادههای بانکی پا به عرصه گذاشت. داتا امروز با تکیه بر تیمی حدوداً ۸۰ نفره از متخصصان هوش مصنوعی و کلانداده، دادهکاوی، امنیت و مدیریت داده و… بازوی رسمی بانک تجارت در حوزه علوم داده و هوش مصنوعی است. پیشنهاد ارزش داتا بر «مسئلهمحوری» و «زنجیرهی کامل داده تا تصمیم» بنا شده است. معماری سازمانی شرکت پنج لایه دارد: ۱) زیرساخت داده برای تجمیع، یکپارچگی و مقیاسپذیری کلاندادهها ۲) تحلیل داده ۳) تولید سامانهها و خدمات دادهمحور مانند مدیریت ریسک، کشف تقلب، مبارزه با پولشویی و اعتبارسنجی ۴) آموزش، مشاوره و پیادهسازی حاکمیت داده و ۵) سرویسها و محصولات هوش مصنوعی. چنین چینشی باعث میشود داتا، بهجای ساخت ابزارهای پرزرقوبرق، دقیقاً سراغ مسائلی برود که ارزش عملی برای بانکها خلق میکنند.
مشتریان هدف داتا بانکها و بازیگران اکوسیستم مالیاند که با حجم بالای تراکنش و داده مواجهاند و به دنبال تصمیمگیری، نوآوری و چابکی مبتنی بر داده هستند. به عقیده مدیران این شرکت، مزیت رقابتی داتا از سه وجه میآید: نخست، توان اجرای پایانبهپایان (End-to-End) از زیرساخت تا محصول هوشمند؛ دوم، تجربه عملیاتی در مقیاس بزرگ بانک تجارت (از جمله تجمیع چندمیلیارد رکورد تراکنشی روزانه و ارائه گزارشهای دورهای مدیریتی)؛ و سوم، توانمندسازی سازمانی از مسیر حاکمیت داده، آموزش و تغییر فرهنگ دادهمحور.
نمونه کاربرد شاخص داتا، «مدل اعتبارسنجی مبتنی بر دادههای بانک تجارت» است که با اتکا به رفتار مشتری و دادههای بانکی، امتیاز اعتباری و احتمال نکول را پیشبینی میکند و حتی پیشنهادهایی برای مبلغ و شیوه بازپرداخت ارائه میدهد؛ راهکاری که هم ریسک اعتباری را مدیریت میکند و هم تجربه و دسترسی مشتری به اعتبار را بهبود میبخشد. در امتداد همین رویکرد، داتا «سامانه هوشمند وصول مطالبات» را با یکپارچهسازی دادههای تسهیلات و فرایندهای پراکنده طراحی کرده تا چرخه پیگیری، از همان روز اول، دادهمحور، یکنواخت و پیشدستانه شود. از سوی دیگر، توسعه «دستیارهای هوش مصنوعی» (از تحلیل قوانین و دستورالعملهای بانکی تا پاسخگویی محاورهای به پرسشهای مدیریتی) BI نشان میدهد تمرکز شرکت، کاربردیسازی LLMها و چتباتها در بستر دادههای اختصاصی و امن بانکی است.
داتا هدفگذاری روشنی دارد: در افق سهساله، یکی از سه بازیگر اصلی در توسعه «اقتصاد داده» کشور بر پایه چهار رکن زیرساخت، تحلیل، محصولات و خدمات دادهای باشد و بتواند الگوی عملگرای هوش مصنوعی در صنعت بانکی ایران را صورتبندی کند؛ الگویی که با حل مسئله آغاز و به خلق ارزش ملموس برای بانکها و مشتریانشان ختم میشود.
یوآیدی
شرکت احراز هویت UID (یوآیدی) از سال ۱۳۹۶، فعالیت خود را با هدف ایجاد تحول بنیادین در فضای احراز هویت کشور آغاز کرد. در آن زمان که مفهوم احراز هویت هنوز معادل صفهای طولانی و مراجعه حضوری بود، یوآیدی مفهوم «احراز هویت دیجیتال» را با تکیه بر فناوری پیشرفته هوش مصنوعی عملیاتی کرد و گامی بزرگ در جهت تسهیل و تسریع فرایندهای شناسایی برداشته شد. این شرکت، با گذشت سالها از فعالیت مستمر، به یکی از بازیگران کلیدی در این صنعت تبدیل شده و همکاری با سازمانهای دولتی و خصوصی بسیاری را در کارنامه خود دارد. یکی از نمونههای شاخص این تأثیرگذاری، پیادهسازی سرویس احراز هویت تصویری بر پایه هوش مصنوعی یوآیدی در سال ۱۳۹۹ برای سامانههای مهمی چون سجام و ثنا بود که با شیوع همهگیری کرونا، نقش حیاتی در ارائه خدمات غیرحضوری به مردم ایفا کرد و تا به امروز نیز مورد استفاده گسترده قرار دارد.
فناوریهای پیشرفته و مزیت رقابتی یوآیدی:
یوآیدی، برای ارائه بالاترین سطح امنیت و سرعت، خدمات خود را بر اساس جدیدترین فناوریهای هوش مصنوعی طراحی کرده است:
- تشخیص زنده بودن تصویر (Liveness Detection) بهصورت Passive: این فناوری پیشرفته، مزیت رقابتی اصلی یوآیدی محسوب میشود. دیگر نیازی به اقدامات پیچیده و تعاملی از طرف کاربر نیست؛ سیستم یوآیدی بهصورت خودکار و در کسری از ثانیه تشخیص میدهد که آیا کاربر واقعی پشت دوربین قرار دارد یا از یک عکس یا ویدئوی ازپیشضبطشده استفاده میکند و بدینترتیب، اصالت کاربر را تضمین میکند.
- تطبیق چهره (Face Verification): یوآیدی از این فناوری برای شناسایی و تأیید هویت افراد از طریق مطابقت چهره آنها با مدارک شناسایی بهره میبرد. الگوریتمهای پیشرفته هوش مصنوعی، چهره فرد را تحلیل و در عرض چند ثانیه فرایند تأیید هویت را تکمیل میکنند.
- پردازش تصویری متن (OCR): این فناوری برای استخراج خودکار و دقیق اطلاعات از مدارک هویتی به کار میرود.
راهکارهای یوآیدی برای کسبوکارها
یوآیدی برای ارتقای تجربه کسبوکارها، دو راهکار منعطف برای احراز هویت ارائه میدهد:
- سرویس احراز هویت یکپارچه (PWA): یک راهحل آماده و سریع برای استقرار فرایند احراز هویت.
- وبسرویسهای احراز هویت (API): راهحلی برای ادغام خدمات یوآیدی بهصورت مستقیم و سفارشیسازیشده در سامانههای کسبوکارها.
سرویسهای یوآیدی در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار میگیرند که شامل موارد زیر است:
- بانکداری و خدمات مالی
- صرافیهای رمزارز
- پلتفرمهای اقتصاد مشارکتی
- لندتکها (فناوریهای وامدهی)
- پلتفرمهای تجارت الکترونیکی و اپلیکیشنهای ثبتنام آنلاین
افتخارات و آمار برجسته یوآیدی
- بیش از ۱۰ میلیون احراز هویت و تراکنش موفق؛
- ۹۹.۹۹ درصد دقت در تطبیق چهره با الگوریتم هوش مصنوعی اختصاصی یوآیدی؛
- بیش از ۶۰ هزار تجربه بیشترین احراز هویت موفق انجامشده در یک روز؛
- ۹۹.۸ درصد آپتایم تضمینی سرویسهای احراز هویت؛
- ارائه نتیجه نهایی احراز هویت در لحظه، با خطایی نزدیک به صفر.
یوآیدی با تکیه بر این دستاوردها، متعهد به ارائه امنترین، سریعترین و کاربرپسندترین خدمات احراز هویت دیجیتال در ایران است.
رهند هوشمند
شرکت دانشبنیان رهند هوشمند از سال ۱۳۹۷ با هدف توسعه زیرساختهای پلتفرمیِ امن برای بانکها آغاز به کار کرد. پس از تولید پلتفرم پایه «ایده هوشمند» بهعنوان زیرساخت بانکداری دیجیتال، مسیر توسعه این شرکت با تمرکز بر بهکارگیری مدلهای زبانی بزرگ (LLM)، هوشمحوری و یکپارچهسازی عمیق با فرایندهای بانکی ادامه یافت.
رهند با ترکیب توانمندیهای فرایندی، سرویسهای بانکی و مدلهای پیشرفته پردازش زبان طبیعی (NLP)، پردازش گفتار (Speech Processing) و بینایی ماشین (Computer Vision)، بنیان نسل تازهای از بانکداری دیجیتال را فراهم کرده است: تعامل گفتاری و متنی هوشمند؛ نهفقط برای پاسخگویی به پرسشها، بلکه برای اجرای تراکنشهای واقعی بهجای الگوی سنتی اپلیکیشنهای سرویسمحور.
هگزا:
هگزا (HEGZA) یک چتبات معمولی نیست، بلکه دستیار هوشمند چندعاملی (Multi-Agent AI) است که فرایندهای بانکی و مالی را اجرا و مدیریت میکند. هگزا همزمان از مکالمه صوتی پیوسته (گفتاربهگفتار) و تعامل متنی پشتیبانی کرده و تجربهای فراتر از اپلیکیشنهای سنتی ارائه میدهد. نمونههای کاربردی:
- اجرای تراکنش: «۵ میلیون تومان به حساب برادرم کارتبهکارت یا پایا کن.»
- راهبری و پشتیبانی: «میخوام سپردهمو ببندم، باید چهکار کنم؟»
- اطلاعرسانی هوشمند: «طرحهای جدید وام ازدواج چی هستند؟»
- خرید مبتنی بر چت: «آیفونهای سری ۱۷ رو نشون بده یا مقایسه کن با سامسونگ». قابلیتی که میتواند پس از مقایسه و راهنمایی کاربر، منجر به تکمیل یک سفارش خرید در بازارگاه دیجیتال متصل به پلتفرم بانکداری دیجیتال رهند شود؛ زیرساختی که برای هر نوع کالا و خدمات قابل استفاده است.
مزیت کلیدی هگزا، استقرار کاملاً بومی (On-Premises) و مسیر داده امن و یکپارچه است. هگزا اسناد اسکنشده و دادههای غیرساختیافته سازمان را با الگوریتمهای OCR و NLP پردازش، پاکسازی و تبدیل کرده و دانش حاصل را در پایگاههای برداری (Vector DB) ذخیره میکند. این معماری هم محرمانگی و هم سرعت پاسخگویی بالا را تضمین میکند. پایپلاین بازیابی تقویتشده (RAG) نیز با اتصال مستقیم به پایگاه دانش داخلی بانک، پاسخهای دقیق و کمخطا ارائه داده و اجرای فرایندها و تراکنشها را بهصورت امن هدایت میکند.
SmartKYC؛ تأیید هویت دیجیتال هوشمند:
SmartKYC سامانه تأیید هویت دیجیتال مبتنی بر بینایی ماشین و پردازش گفتار است که مراحل راستیآزمایی مشتری را سریع، دقیق و عمدتاً بدون دخالت انسانی انجام میدهد. ماژولهای اصلی:
- تشخیص زندهبودن چهره (Liveness Detection)
- مقابله با جعل و PAD (شناسایی عکس، ویدیو و دیپفیک)
- تطبیق چهره بیومتریک با سند هویتی (Face Matching)
- تأیید با صوت (Speech-to-Text / Prompt Read-Back)
- تشخیص و تحلیل سند با OCR
پردازش همزمان تصویر، صوت و متن باعث افزایش دقت و کاهش زمان کل فرایند میشود. SmartKYC بهصورت بومی، مقیاسپذیر و قابلاتکا قابل استقرار است و بهسادگی با لایه فرایندی و سرویسهای بانکی ادغام میشود.
وضعیت عملیاتی و دامنه کاربرد:
قابلیتهای معرفیشده هماکنون در محیط عملیاتی مشتریان بانکی رهند در حال بهرهبرداری است و برای سناریوهای واقعی مانند اجرای تراکنش، راهبری مشتری و تأیید هویت دیجیتال به کار گرفته میشود. علاوه بر صنعت بانکداری، این زیرساختها در حوزههایی چون پرداخت و فینتک، بیمه و اینشورتک، بازار سرمایه، خردهفروشی و وفاداری مشتری، خدمات عمومی و دولت الکترونیک، آموزش و سلامت نیز کاربرد مستقیم دارند. هر سازمان علاقهمند میتواند متناسب با نیاز خود، این راهکارها را بهصورت سفارشی (حتی فراتر از خاستگاه بانکیشان) روی زیرساخت بومی (On-Prem) یا مدلهای ترکیبی مستقر کرده و از مزایای آن بهرهمند شود.
توسنتکنو
شرکت توسعه فنافزار توسن (توسنتکنو)، بزرگترین تولیدکننده پایانههای پرداخت الکترونیک در خاورمیانه با بیش از ۷۵۰ نیروی انسانی از سال ۱۳۸۹ شروع به فعالیت کرده است و اکنون پس از گذشت ۱۵سال، به بیش از ۲۰ شرکت پرداخت الکترونیک و ۱۶ بانک خدمات و راهکار ارائه میکند. توسنتکنو در سالهای اخیر یکی از بازیگران اصلی و شناختهشده صنعت پرداخت الکترونیک کشور است و بیش از ۳۰درصد از سهم بازار پایانههای پرداخت الکترونیک (کارتخوان) را در اختیار دارد. در حوزه بانکی نیز توسنتکنو با سهم ۹۵درصدی از بازار ماشینهای خودگردان (CRS) رهبر بازار است و در حوزه پشتیبانی ماشینهای بانکی کشور، سهم ۱۵درصدی دارد. شرکت توسنتکنو پس از کسب تجربیات و افتخارات گوناگون در صنعت پرداخت الکترونیک و بانکی، اکنون بر ارائه راهکارهای جدید مبتنی بر هوش مصنوعی تمرکز دارد.
آرتین، کسبوکار هوش مصنوعی شرکت توسنتکنو است که علاوه بر دریافت گواهی دانشبنیان، موفق به دریافت گواهی امنیتی روی پلتفرم هوشمصنوعی خود شده است. آرتین با ارائه محصولات مبتنی بر هوشمصنوعی، ضمن کاهش هزینهها به سازمانها کمک میکند تا با ارتقای سطح دقت، کیفیت و ایجاد سهولت در ارائه محصولات خود، رضایت کاربر نهایی را بالا ببرند.
آرتین کیوسی (Artin-QC) راهکار کنترل کیفیت هوشمند مرکز تماس، آرتینتل (Artin-Tel) اپراتور تلفنی هوشمند و آرتینبات (Artin-Bot) پلتفرم گفتوگوی هوشمند و یکپارچه، محصولات اصلی هوشمصنوعی آرتین هستند. در ادامه به معرفی راهکار آرتین کیوسی میپردازیم.
آرتین کیوسی (Artin-QC)
آرتین کیوسی یک سیستم هوشمند برای کنترل کیفیت و تحلیل مکالمات در مراکز تماس است. این پلتفرم با تبدیل خودکار تمام مکالمات به متن و تحلیل هوشمند آنها به صاحبان کسبوکارها کمک میکند تا عملکرد تیم اپراتور خود را ارزیابی کرده، نقاط ضعف و قوت را تشخیص دهند و در صورت نیاز، رویههای خود را اصلاح کنند. مزایای آرتین کیوسی شامل موارد زیر هستند:
- تحلیل ۱۰۰ درصد مکالمات: تمامی تماسهای صوتی بهصورت خودکار به متن تبدیل و گفتوگوهای حساس یا مشکلدار شناسایی میشوند.
- امتیازدهی خودکار به اپراتورها: عملکرد تمامی اپراتورهای مرکز تماس بهصورت دقیق و بیطرف ارزیابی و امتیازدهی میشود.
- جستوجوی قدرتمند: قابلیت جستوجو در میان تمام مکالمات ذخیره شده برای شما فراهم است.
- یکپارچهسازی آسان: این محصول به آسانی به نرمافزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، سیستمهای تلفنی (VOIP) و سایر سیستمها و سامانهها اطلاعاتی داخلی شما متصل میشود.
- امنیت بالا و محرمانگی: امنیت دادهها تضمینشده است و محصول بهصورت سرویس ابری یا نصب در محل مشتری (On-Premise) و همچنین بهصورت منعطف (Hybrid) قابل ارائه است.
- رابط کاربری ساده و پیشرفته: پنل کاربری با طراحی ساده قابلیتهای بسیار پیشرفتهای را در اختیار شما قرار میدهد.
نقاط اثر آرتین کیوسی:
- افزایش رضایت مشتری: سیستم با تحلیل لحن صدای گویندگان و محتوای گفتوگوها به شما کمک میکند تا میزان رضایت مشتریان را بدون دخل و تصرف عامل انسانی بسنجید و مشکلات آنها را در سریعترین زمان ممکن شناسایی و مرتفع کنید.
- بهبود و نظارت بر شاخص کلیدی عملکرد (KPI): شما میتوانید KPIهای اختصاصی برای مراکز تماس خود تعریف کرده و بهسادگی گزارشهای مربوط به آن را دریافت کنید.
- دسترسی به آمارهای دقیق و لحظهای: با استفاده از داشبوردهای نظارت برخط، گزارشهای جامع و تعاملی و قابلیت تشخیص خودکار ناهنجاری در حجم تماسها، همواره از وضعیت مرکز تماس خود آگاه باشید.
- شناسایی سریع روندها و موضوعات داغ: موضوعات اصلی گفتوگوها به شکل خودکار دستهبندی شده و کلمات کلیدی پرتکرار هر روز بهصورت ابر کلمات نمایش داده میشود.
آرتین کیوسی برای هر سازمانی که به بهبود کیفیت خدمات تلفنی خود اهمیت میدهد کاربرد دارد. بهویژه برای مراکز تماس، تیمهای فروش و بازاریابی، شرکتهای ارائهدهنده خدمات فنی و پشتیبانی، کسبوکارهای آنلاین و تجارت الکترونیکی، سازمانهای نیازمند کنترل ریسک و انطباق، شرکتهای خدماتی و مراکز نظرسنجی و تحقیقات بازار.
شرکت سهامی عام «توسعه فنافزار توسن» با نام تجاری «توسنتکنو» و نماد «فنافزار» در فرابورس، در حوزههایی نظیر راهکارهای پرداخت الکترونیک هوشمند، راهکارهای بانکداری دیجیتال و تحول شعبه، راهکارهای جامع و یکپارچه فروشگاهی شاپ، شبکه امن ماشینهای بانکی و پایانههای پرداخت مانیتک، راهکارهای مالیاتی تکسا، سرویسهای نگهداری و تعمیرات پوینت و راهکارهای هوش مصنوعی آرتین ارائه خدمات میکند.
دیبارایان
ژرفاندیشان هوشمند «دیبارایان» شرکت دانشگاهمحور و دانشبنیانی است که در زمینه ارائه راهکارهای نرمافزاری و تولید تجهیزات سختافزاری در حوزه هوش مصنوعی فعالیت میکند؛ شرکتی که عضو گروه شرکتهای هلدینگ طرح و پردازش غدیر به شمار میرود که بیش از دو دهه سابقه در حوزه فناوری اطلاعات دارد و از پنج سال قبل با توجه به پیشبینی که در خصوص افزایش ضریب نفوذ هوش مصنوعی در جهان امروز داشت، تصمیم گرفت تمرکزش را بهطور ویژه به این حوزه اختصاص دهد و سرمایهگذاری اختصاصی در قالب یک شرکت حقوقی جداگانه داشته باشد.
یک زمینه فعالیت این شرکت ارائه سامانه جامع احراز هویت غیرحضوری، صدور گواهی و امضای دیجیتال، صدور سفته و برات الکترونیک و مدیریت هوشمند قرارداد است. ارائه این خدمات بهصورت یکپارچه باعث شده این شرکت رشد چشمگیری در جذب مشتریان علیالخصوص مشتریان شبکه بانکی و مالی کشور داشته باشد. هماکنون سرویسهای این سامانه به صورت ابری یا نصب اختصاصی و به شکل مستقیم یا از طریق شبکه همکاران تجاری توسط هجده بانک کشور بهصورت عملیاتی در حال استفاده است و این شرکت سهم هفتاددرصدی از شبکه بانکی را در اختیار دارد. خارج از شبکه بانکی، قوه قضائیه برای اعطای کد ثنا در سامانه عدل ایران، کانون سردفتران و دفتریاران به نیابت از سازمان ثبت اسناد و املاک برای سامانه ثبت من و کاتب، چندین وزارتخانه نظیر وزارت امور خارجه و بسیاری از کسبوکارها نظیر دیجیپی و اسنپپی جزو مشتریان این شرکت هستند.
دیبارایان به دلیل سبقه چندینساله هلدینگ در زمینه توسعه راهکارهای نرمافزاری سفارش مشتری در مقیاس بسیار بزرگ نیز فعالیت دارد. در این خصوص تیمهای کاری اختصاصی در پروژههای ملی گوناگون فعالیت دارند. سامانه «خدمات شهروندی کارت هوشمند ملی» و سامانه «ابلاغ و دریافت گواهی انحصار وراثت الکترونیک» سازمان ثبت احوال، سامانه «آسیبدیدگان اجتماعی» وزارت کشور، سامانه «ساماندهی تشخیص هویت بیومتریکی کودکان کار» سازمان بهزیستی کشور و سامانه «زیرساخت کلید عمومی» سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ازجمله پروژههای ملی جاری این شرکت است.
یکی دیگر از حوزههای فعالیت این شرکت، حضور پررنگ در زمینه تولید تجهیزات احراز هویت و کنترل تردد بومی است. ثمره اعتقاد به دانش و توان جوانان نخبه ایرانی و سرمایهگذاری در مسیر توسعه تولیدات ملی امروز به سبدی رنگین از محصولات باکیفیت و قابل رقابت در سطح بین المللی در کارخانه صنایع الکترونیک در منطقه ویژه اقتصادی پیام منجر شده که نشان از عزم مجموعه در استمرار و توسعه تولید سختافزار بومی و رقابت با محصولات خارجی دارد. از جمله محصولات سختافزاری تولیدشده توسط این شرکت میتوان به دستگاههای احراز هویت، اسکنرهای اثرانگشت و عنبیه، دستگاه پاسپورتخوان، ریدر کارت ملی هوشمند، کیوسکهای خدمترسان سلف سرویس و تجهیزات کنترل تردد بومی اشاره کرد.
این شرکت همچنین در زمینه توسعه الگوریتمهای بومی در حوزه بینایی ماشین، نظیر تحلیل هوشمند ویدئوی دوربینهای نظارت تصویری فعالیت گستردهای دارد. این فناوریها در ارائه خدمات غیرحضوری، تحلیل دادهها، پیشبینی روندها و بهینهسازی فرایندهای کسبوکار مورد استفاده قرار میگیرند و به سازمانها کمک میکنند تا عملکرد خود را بهبود بخشند.
مهیمن
گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات مهیمن از سال ۱۳۸۸ در حوزه فناوریهای تحلیل داده، مدیریت فرایند، امنیت و هویت، خدمات ابری و پیامرسان فعالیت میکند و امروز از محصولات این شرکت بهعنوان ابزارهایی برای حل مسائل و چالشهای سازمانهای بزرگ کشور در حوزههای مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده میشود. در محصول کشف تقلب گروه مهیمن با عنوان سامانه پرتو، از یادگیری ماشین برای تحلیل و پیشبینی رفتار موجودیتها (مشتری، حساب یا کارت) استفاده شده است. این سامانه با بهرهگیری از دادههای گذشته، الگوی نرمال هر موجودیت را شناسایی و با هر تراکنش جدید مقایسه میکند. بدینترتیب، در صورت مشاهده رفتار غیرمعمول، هشدار صادر شده و در صورت نیاز، با انعکاس نمره ریسک به سوئیچ، از انجام تراکنش جلوگیری میشود.
سامانه بازرسی هوشمند و کشف تخلف کاوش نیز با تحلیل دادههای عملیاتی و رفتاری، انحرافات فرایندی را شناسایی و روندها را پایش میکند تا واحدهای نظارتی و ممیزی داخلی تصمیمات دقیقتر و سریعتری بگیرند و کیفیت کنترل داخلی بهبود یابد.
در کنار این سامانهها، دستیار هوشمند تعاملی و چندمنظوره، نیازهای اطلاعاتی و عملیاتی سازمان را پوشش میدهد و کارشناسان را در تصمیمگیری سریعتر، دقیقتر و هوشمندتر یاری میکند. علاوه بر هوش مصنوعی، تحلیلهای گرافی و هوش تجاری نیز عمق و دقت تصمیمگیری را افزایش میدهند. ساختار گراف، ارتباطات پنهان میان مشتریان، حسابها و تراکنشها را شناسایی میکند و الگوهای پیچیده تقلب را آشکار میسازد. لایه BI با داشبوردها و شاخصهای کلیدی، دیدی جامع و قابل درک از وضعیت نظارتی و ریسک در اختیار مدیران قرار میدهد.
هدف از بهکارگیری هوش مصنوعی در محصولات و خدمات مهیمن، ایجاد توازن میان دقت، سرعت و قابلیت اطمینان است تا بانکها ضمن کاهش خطاهای انسانی و هشدارهای غیرضروری، تجربهای امنتر و هوشمندتر برای مشتریان فراهم کنند.
پشتیبانی هوشمند در پیامرسان سروشپلاس
پیامرسان سروشپلاس نیز یکی دیگر محصولات گروه مهیمن است که با هدف ارتقای کیفیت خدمات و ایجاد تجربهای هوشمند برای کاربران، از فناوری هوش مصنوعی بهره میبرد. این فناوری در بخشهای مختلف پیامرسان به کار گرفته شده تا تعامل کاربران با سرویسها آسانتر، سریعتر و کارآمدتر شود. یکی از شاخصترین دستاوردهای سروشپلاس در این زمینه، چتبات هوش مصنوعی است؛ سامانهای هوشمند برای پشتیبانی خودکار از کاربران سازمانها که با تکیه بر مستندات آموزشی، پاسخهایی دقیق و فوری را بهصورت ۲۴ساعته ارائه میدهد. قابلیتهای اصلی این سرویس این موارد است:
- چتبات هوشمند مبتنی بر مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی
- پشتیبانی خودکار و کاهش هزینهها
- آموزش و بهروزرسانی مداوم مدلها
- اتصال به سامانههای تیکتینگ برای تسهیل ارتباط با مشتریان
چتباتهای پشتیبانی سروشپلاس برای بانک صادرات ایران، شرکت سپردهگذاری مرکزی و سازمان امور مالیاتی توسعه یافته و با تحلیل رفتار کاربران، خدمات متناسب با نیاز آنها ارائه میشود.
ابریمنت، تجربه ابری هوشمندانه
ابریمنت با فناوری هوش مصنوعی، تجربه کاربران را در زمینههای مختلف بهبود داده است. دستیار هوشمند ساخت اپلیکیشن، تولید منیفستهای کوبرنتیز و پیادهسازی روی زیرساخت ابری را تسهیل میکند. شرکت مهیمن در پلتفرم ابری خود، از یک دستیار هوشمند ساخت اپلیکیشن استفاده میکند که به کاربران این امکان را میدهد تا بهراحتی منیفستهای کوبرنتیز را تولید کرده و آنها را روی زیرساخت کوبرنتیز ابریمنت پیادهسازی کنند. علاوه بر این، ابریمنت در حال گسترش زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری برای پشتیبانی از توسعه اپلیکیشنهای هوش مصنوعی است و به دنبال فراهم آوردن بستر مناسب برای متخصصان این حوزه است.
هوش مصنوعی در راهکارهای مخابراتی مهیمن
در پروژههای اصلی مهیمن مانند راهکار تضمین درآمد و مدیریت تقلب (RAFM) و راهکار مدیریت کیفیت خدمات (SQM)، یادگیری ماشین برای پیشبینی ریزش مشتریان و تحلیل دادهها استفاده میشود. نمونه برجسته آن، سنجش کیفیت تجربه تماس در VoLTE است: دادههای شبکه پایلوت IMS جمعآوری شده و با مدلهای ML، امتیاز کیفیت تماس (MOS) پیشبینی میشود با خطای کمتر از ۰.۵ در میانگین خطای مطلق (MAE).
همچنین، فایروال هوشمند پیامک با تکیه بر ML و پردازش زبان طبیعی (NLP)، الگوهای تقلب و حملات را به صورت لحظهای شناسایی و قواعد دفاعی را به صورت پویا بهروزرسانی میکند. بهینهسازی ظرفیت شبکه موبایل نیز با مدلهای سریزمانی LSTM/GRU و خوشهبندی سلولها انجام میشود.
دیجیتالسازی کسبوکار کسرا
در پلتفرم دیجیتالسازی کسبوکار کسرا امکان ساخت فرمهای ساده و پیچیده با دستیار هوشمند فراهم شده است. کاربر مشخصات فرم را اعلام کرده و ابزار بهصورت هوشمند فرم را تولید کرده و امکان سفارشیسازی آن را میدهد.
ماژول هوشمند بررسی طرحهای صنعتی
در راستای دیجیتالسازی فرایندهای ثبت و ارزیابی طرحهای صنعتی، ماژولی هوشمند توسط مهیمن طراحی شده است که میتواند بهصورت خودکار تصاویر لوگو و طرحهای صنعتی را شناسایی، طبقهبندی و میزان شباهت میان آنها را تحلیل کند. این سامانه با تکیه بر شبکههای عصبی عمیق (Deep Neural Networks) و مدل پیشرفته ResNet-152توسعه یافته و توانایی استخراج و مقایسه ویژگیهای ظریف بصری را با دقت بالا دارد.
بازرگانی مبناکارت آریا
شرکت بازرگانی مبناکارت آریا با سابقهای طولانی در ارائه خدمات بانکی و پرداخت، ازجمله پیشروان عرصه نوآوری در نظام مالی کشور به شمار میآید. این شرکت با تکیه بر تجربه کارشناسان متخصص و تمرکز بر توسعه راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، مسیر تحول دیجیتال در شبکه بانکی را دنبال میکند. در همین راستا، مبناکارت آریا محصولی با نام «چابکچک» را طراحی و عرضه کرده است؛ راهکاری هوشمند که با بهرهگیری از فناوری پردازش تصویر، یادگیری ماشینی و تشخیص نوری کاراکترها (OCR)، فرایند واگذاری و ثبت چک را در نظام بانکی متحول کرده است. چابکچک بهعنوان یکی از محصولات شاخص مبناکارت آریا، با هدف تسریع، دقتبخشی و هوشمندسازی فرایند پردازش چکهای بانکی و شرکتی توسعه یافته است.
این سامانه با استفاده از الگوریتمهای یادگیری عمیق (Deep Learning) قادر است چکهای صیادی و انواع چکهای بانکی را بهصورت خودکار اسکن و تحلیل و اطلاعات کلیدی آنها مانند شماره صیادی، مبلغ، تاریخ، امضا و نام دارنده را با دقتی فراتر از روشهای سنتی استخراج کند. علاوه بر این، چابکچک با قابلیت تشخیص و اعتبارسنجی هوشمند امضاها، کنترل صحت اطلاعات با سامانه صیاد و مدیریت خطاهای انسانی، ثبت چک را از یک عملیات زمانبر و پرریسک به فرایندی سریع، دقیق و ایمن تبدیل کرده است.
مشتریان اصلی این راهکار شامل بانکها و مؤسسات مالی، شرکتهای بازرگانی، فروشگاههای بزرگ و سازمانهایی هستند که روزانه با حجم بالایی از چکهای ورودی مواجهاند. با استفاده از چابکچک، این مجموعهها میتوانند در کمترین زمان ممکن حجم زیادی از چکها را پردازش کرده و از اتلاف منابع انسانی و خطاهای ثبت اطلاعات جلوگیری کنند. مزیتهای کلیدی چابکچک عبارتاند از:
- سرعت بالا در پردازش: پشتیبانی از انواع سختافزارهای اسکن و توان پردازش همزمان چکهای متعدد.
- دقت بینظیر: کاهش خطای انسانی با بهرهمندی از الگوریتمهای هوش مصنوعی.
- کاهش هزینه و ریسک: حذف فرایندهای دستی و افزایش صحت دادهها موجب صرفهجویی قابلتوجه در زمان و هزینه میشود.
- قابلیت اتصال به سامانههای بانکی: ارتباط مستقیم با سامانه صیاد و سیستمهای مدیریت مالی از مهمترین ویژگیهای این محصول است.
چابکچک از مهرماه ۱۴۰۳ بهصورت پایلوت در چند بانک کشور مورد استفاده قرار گرفت و به گفته مهرداد حیدرپور، مدیرعامل مبناکارت آریا، در همان روزهای ابتدایی، رکورد ثبت بیش از ۸۰۰۰ فقره چک در یک روز و تنها توسط یک باجه بانکی به ثبت رسید؛ سرعت و دقتی که حتی برای آنها شگفتانگیز بود. او در این خصوص گفته بود: «درنتیجه، چابکچک نهتنها سرعت پردازش را بیش از ۲۰ برابر افزایش داده بلکه دقت ثبت اطلاعات را به سطحی بالاتر از ۹۸درصد رسانده است.»
فام
شرکت فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک ملل (فام)، بازوی فناورانه مؤسسه اعتباری ملل، با تمرکز بر توسعه راهکارهای بانکداری دیجیتال و هوش مصنوعی، نسل تازهای از محصولات خود را در مسیر تحول خدمات مالی و سازمانی عرضه کرده است. هدف فام، ایجاد اکوسیستمی یکپارچه است که بانکداری، پرداخت و مدیریت سازمانی را در بستری هوشمند و مبتنی بر داده به هم پیوند میدهد. در قلب این اکوسیستم، نرمافزار جامع پرداخت فام قرار دارد. فام نرمافزار پرداخت بانکی و ارائهکننده ابزارهای هوشمند در حوزه پرداخت کشور است؛ اپلیکیشنی که مجموعهای از خدمات بانکی، مالی و رفاهی را در محیطی ساده، سریع و امن گرد آورده است. این نرمافزار با پشتیبانی از ماژولهای متعدد، امکان دسترسی به انواع سرویسهای بانکی را در هر زمان و مکان فراهم میکند و موجب صرفهجویی در زمان و هزینه کاربران میشود.
ویژگی متمایز این اپلیکیشن، افزونه هوش مصنوعی آن با نام روبوفام است. نرمافزار فام دارای اولین دستیار صوتی هوشمند فارسی به نام روبوفام در حوزه بانکی و پرداخت است که با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین خدمات بانکی را در اختیار کاربران قرار میدهد. روبوفام با بهرهگیری از فناوری پردازش گفتار فارسی، قابلیت انجام پرکاربردترین عملیات بانکی را با مکالمه دوطرفه فراهم میکند. کاربران میتوانند بهصورت گفتاری اقدام به خرید شارژ، انتقال وجه، پرداخت قبوض، خرید بسته اینترنتی، دریافت موجودی، مشاهده اوقات شرعی و حتی خرید بیمه کنند. این ویژگی تجربهای کاملاً تعاملی و مدرن از بانکداری هوشمند را رقم میزند.
در گام بعد، شرکت فام با توسعه پلتفرم متابانک (نئوبانک مؤسسه اعتباری ملل)، مفهوم بانکداری دیجیتال را به سطحی جدید ارتقا داده است. متابانک تجربهای کاملاً غیرحضوری، هوشمند و یکپارچه از خدمات بانکی را برای مشتریان حقیقی و حقوقی فراهم میکند؛ احراز هویت آنلاین در متابانک با عملیات تشخیص صدا و تطبیق چهره با استفاده از Detection Face و DetectionLiveness به صورت برخط و بر پایه تکنیکهای هوش مصنوعی مورد ارزیابی قرار میگیرد. افتتاح حساب و صدور کارت تا مدیریت تراکنشها، گزارشگیری مالی و تسهیلات بدون ضامن، همه در بستری امن و بدون کاغذ.
سرویسهای نوآورانهای مانند متاکیدز (حساب هوشمند کودک) و ابزارهای مدیریت مالی شخصی نیز در همین مسیر طراحی شدهاند. در حوزه سازمانی، فام با ارائه سامانه متمرکز اداری رازان، هوش مصنوعی را به خدمت بهرهوری اداری آورده است. رازان با تمرکز بر هوشمندسازی فرایندهای منابع انسانی، مالی، پروژه، قرارداد و دارایی، بهعنوان دستیار دیجیتال مدیران، تصمیمگیری دقیقتر و مدیریت یکپارچهتر را ممکن میسازد. فام با ترکیب تجربه، فناوری و نوآوری، در مسیر تحقق چشمانداز خود گام برمیدارد: خلق نسل جدیدی از خدمات بانکی و سازمانی مبتنی بر هوش مصنوعی، برای زندگی هوشمند فردا.
گروه فناوری پرند
گروه فناوری پرند که از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرده است، با بیش از ۲۰ سال تجربه در حوزه فناوری اطلاعات، تمرکز خود را بر توسعه نرمافزار سرویا بهعنوان راهکاری بومی و امن در مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ITSM) معطوف کرده است. این راهکار هماکنون در بیش از ۱۰ بانک و مؤسسه مالی بزرگ کشور مورد استفاده قرار دارد و با هدف بهبود کارایی، امنیت و هوشمندسازی فرایندهای فناوری اطلاعات طراحی شده است. طی سالهای اخیر، توسعه قابلیتهای هوش مصنوعی در سرویا بهعنوان یکی از اولویتهای کلیدی پرند دنبال شده است.
سرویا با تمرکز بر کاربردهای عملی هوش مصنوعی در مدیریت خدمات فناوری اطلاعات، در حال توسعه قابلیتهایی است که به سیستم امکان میدهد از دادههای تاریخی برای تحلیل الگوهای رخداد، شناسایی گلوگاههای عملکردی و پیشنهاد راهکارهای اصلاحی استفاده کند. این قابلیتها بهویژه برای بانکها و مؤسسات مالی که حجم بالایی از تراکنشها و درخواستهای فناوری اطلاعات را مدیریت میکنند، ارزشآفرین است. با بهکارگیری این رویکرد، سرویا به سمت ایجاد بستری حرکت میکند که تصمیمگیری در آن مبتنی بر داده و تجربه باشد و تیمهای فناوری اطلاعات بتوانند پیش از وقوع خطا یا اختلال، آن را پیشبینی و مدیریت کنند.
در ادامه مسیر تحول سرویا، گروه فناوری پرند با افزودن ماژولهای جدید مدیریت ریسک یکپارچه و مدیریت تداوم کسبوکار، گام مهمی در جهت توسعه نظام حاکمیت، ریسک و انطباق (GRC) برداشته است. این تغییر رویکرد، نتیجه سالها تجربه در حوزه ITSM و تحلیل دادههای حاصل از عملکرد سرویسهاست. پرند بر این باور است که سازمانها پس از دستیابی به بلوغ در مدیریت خدمات فناوری اطلاعات، باید از دادههای ارزشمند موجود برای تصمیمگیریهای سطح بالاتر در حوزه ریسک، انطباق و تداوم کسبوکار، با رویکرد پایش مستمر، استفاده کنند. این قابلیتها بهویژه در بانکها و مؤسسات مالی، که تداوم خدمات و انطباق با الزامات نظارتی حیاتی است، نقشی کلیدی در ارتقای تابآوری عملیاتی و کاهش ریسکهای فناورانه ایفا میکنند.
گروه فناوری پرند با نگاه به آینده و رصد روندهای جهانی، مسیر توسعه سرویا را در جهت افزایش سطح هوشمندی و یکپارچگی با سایر سامانههای سازمانی ادامه میدهد. هدف پرند آن است که سرویا به بستری فراتر از مدیریت خدمات فناوری اطلاعات تبدیل شود؛ بستری که تصمیمسازی مبتنی بر داده، تحلیل ریسک و تداوم کسبوکار را در کنار هم برای سازمانها فراهم کند. این رویکرد، همراستا با حرکت جهانی به سوی تحول دیجیتال و استفاده از هوش مصنوعی در لایههای تصمیمگیری سازمانی است و میتواند گامی مؤثر در جهت ارتقای تابآوری دیجیتال در صنعت بانکداری و پرداخت کشور باشد.
جیبیت
جیبیت، بهعنوان یکی از پرداختیاران رسمی شاپرک، با شناخت دقیق از فناوری مالی و نیازهای بازار، از ارائهکنندگان پیشرو راهکارهای پیشرفته مالی و پرداخت آنلاین است. این شرکت از سال ۱۴۰۱، با همکاری تیم هوش مصنوعی واقعیت مطلوب پارس (Alfa Realty)، مسیر منسجمی را برای بهکارگیری فناوریهای مبتنی بر یادگیری ماشین و هوش مصنوعی طی کرده و این توانمندیها را در قالب سرویسهای عملیاتی و قابلاتکا در زنجیره پرداخت و احراز هویت ارائه کرده است.
جیبیت از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، پردازش تصویر و مدلهای زبانی بزرگ در فناوریهایی مانند Liveness Detection، Face Verification، OCR (Optical Character Recognition) و ASR (Automatic Speech Recognition) بهره میگیرد تا راهکارهای جامع احراز هویت دیجیتال برای اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه کند.
در KYC (احراز هویت اشخاص حقیقی) جیبیت سه روش Fast KYC، One-Step KYC و Two-Step KYC را عرضه کرده است تا کسبوکارها متناسب با ریسک و مقیاس خود هر یک از این روشها را برای احراز هویت دیجیتال انتخاب کنند. این مسیرها از طریقAPI ، SDK یا Gateway و با دو الگوی استقرار Cloud-Hosted یا On-Premises و با امنیت بالا و رمزنگاری سرتاسری قابلپیادهسازیاند.
جیبیت برای KYB (احراز هویت اشخاص حقوقی) چرخه کامل شناسایی و اعتبارسنجی را پوشش میدهد: از دریافت و خوانش مدارک ثبتی و شناسایی صاحبان امضا تا تحلیل ساختار مالکیت و استعلامهای مختلف از مراجع قانونی. تمام این فرایند نیز بهصورت آنلاین، یکپارچه، رمزنگاریشده و مبتنی بر استعلام از مراجع رسمی طی میشود.
مزیتهایی که جیبیت با هوش مصنوعی رقم میزند
مزیت جیبیت را میتوان در سرعت پاسخدهی بسیار بالا، امنیت، یکپارچگی فناوری، تطبیق با الزامات قانونی و استانداردهای بینالمللی و همینطور مقیاسپذیری بالا دانست. جیبیت توانسته است زمان پاسخدهی سرویس احراز هویت دیجیتال را به یک ثانیه برساند. همچنین ترکیب مدلهای هوش مصنوعی با استعلامهای رسمی، در کنار سازوکارهای مقابله با جعل و دیپفیک ازطریق آزمونهای مرتب ضدفریب و ردیابی ناهنجاریها روی تصویر و صوت، ضریب اطمینان سرویسهای جیبیت را تضمین میکند.
همخوانی با استانداردهای بینالمللی نیز به الزام انطباق با مقررات تنظیمگری و همینطور سیاستهای داخلی کسبوکارها پاسخ میدهد. انعطاف در پیادهسازی در قالبهای مختلف نیز امکان تجربه کاربری روان برای کاربر نهایی، مقیاسپذیری و دسترسیپذیری سرویسهای مبتنی بر هوش مصنوعی جیبیت را بسته به نیاز کسبوکارها فراهم میکند. این مزیتها درنهایت افزایش امنیت، کاهش تقلب، تسهیل انطباق با مقررات و استانداردها، کاهش نرخ ریزش کاربران، افزایش شفافیت برای کسبوکارها و اعتماد به برند آنها را رقم میزند.
کاربردهای هوش مصنوعی جیبیت
بانکهای مختلف، صرافیهای بزرگ رمزارز، کسبوکارهای حوزه بازارهای مالی، بازیگران بزرگ حوزه حملونقل، لندتکها، کسبوکارهای فعال در بازارهای نوظهور مانند طلای آنلاین و همینطور بازیگران بزرگ تجارت الکترونیکی ازجمله کسبوکارهایی هستند که به فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی جیبیت اعتماد کردهاند. تاکنون بیش از ۱۰میلیون نفر از کاربران کسبوکارهای مختلف با سرویسهای KYC و KYB جیبیت احراز هویت دیجیتال انجام دادهاند.
دادهکاوان توسن
شرکت دادهکاوان هوشمند توسن، یکی از شرکتهای باسابقه و پیشرو در ارائه راهکارهای دادهمحور است که با تکیه بر دانش و تخصص سرمایه انسانی و تجربه ۱۵ سال فعالیت در صنعت بانکی، مورد اعتماد بیش از ۳۰ بانک و مؤسسه مالی قرار دارد. دادهکاوان توسن فعالیت خود را از سال ۱۳۸۹ با مأموریت ارائه راهکارهای نوین مبتنی بر داده آغاز کرد. جمعآوری، تحلیل و مدیریت دادهها برای کسبوکارها یک ضرورت است و دادهکاوان توسن، مأموریت خود را بر مبنای این نیاز کلیدی و حیاتی تعریف کرده است. امروز، با گذشت بیش از پانزده سال از فعالیت دادهکاوان توسن، این شرکت به پشتوانه گروه توسن و با داشتن تیمی متخصص، به یکی از نقشآفرینان کلیدی ارائه راهکارهای نوآورانه مبتنی بر داده در صنعت بانکی تبدیل شده است. مشتریان هدف دادهکاوان توسن، عمدتاً بانکها و مؤسسات مالی بودهاند و این شرکت با ارائه خدمات منطبق با نیاز این سازمانها، جایگاه ویژه و تثبیتشدهای در این صنعت دارد.
خدمات و محصولات دادهکاوان توسن را میتوان در چند دسته سامانههای هوش تجاری، سامانههای نظارتی و رگتک، سامانههای مبتنی بر هوش عملیاتی و انجام پروژههای خاص مبتنی بر داده تقسیمبندی کرد.
انبارداده و داشبوردهای تحلیلی این شرکت به سازمانها این امکان را میدهد که با جمعآوری و تحلیل دادههای حجیم، روندها و الگوها را شناسایی کنند و تصمیمات کلیدی و استراتژیک خود را بر مبنای نتایج تحلیلی این دادهها اتخاذ کنند. محصولاتی مانند کهربا، یارا، بینا و سامانه جامع مشتریان، به بانکها و مؤسسات مالی این امکان را میدهد که علاوه بر توانایی پاسخدهی به نهادهای بالادستی در ارائه اطلاعات دقیق و بهموقع، بتوانند ارزیابی مشتریان، کشف تقلب، مبارزه با پولشویی و ردیابی بلادرنگ تراکنشها را انجام داده و با شناختی عمیقتر نسبت به کسبوکار خود، ریسکهای خود را کاهش دهند و فرصتهای سازمان خود را بشناسند.
علاوه بر موفقیت و دستاوردهای دادهکاوان توسن در صنعت بانکداری و مالی، این شرکت چشمانداز خود را به حوزههای غیربانکی نیز گسترش داده است. تکیه بر سرمایه انسانی متخصص، تجربه و توان فنی در زمینه تحلیل دادههای حجیم، استفاده از فناوریهای نوین هوش مصنوعی و امکان سفارشیسازی راهکارها، متناسب و منطبق با نیاز سازمانها، دادهکاوان توسن را به یک مشاور راهبردی و شریک تجاری برای مشتریان خود تبدیل کرده است.
عصر داده
شرکت عصر داده از سال ۱۳۹۵ فعالیت خود را در حوزه فینتک آغاز کرده و در همان سالهای ابتدایی، سرویسهای متنوعی در زمینه خدمات پرداخت و استعلام ارائه داد. از سال ۱۳۹۹ همزمان با همهگیری ویروس کرونا، این شرکت با تشکیل تیم هوش مصنوعی، مسیر تازهای را آغاز کرد و توسعهی سرویسهای مبتنی بر هوش مصنوعی را در دستور کار قرار داد. نخستین محصول این مسیر، پلتفرم ونیفای بود.
در دوران کرونا بسیاری از فرایندهای مالی و بانکی نیاز به مراجعه حضوری داشتند، چراکه اپراتورها باید بهصورت دستی مدارک هویتی و اسناد مالی مانند چک و سفته را بررسی میکردند. این موضوع باعث طولانی شدن مراحل و توقف در ارائه خدمات میشد. ونیفای برای رفع این گلوگاهها طراحی شد تا با استفاده از سرویسهای eKYC، OCR و اعتبارسنجی هوشمند مدارک مالی، این فرایندها را بهصورت خودکار، سریع و در لحظه انجام دهد. در این سامانه، اگر تصویر چهره یا مدارک دچار مشکل باشد، سیستم بهصورت لحظهای به کاربر اطلاع میدهد تا فرایند اصلاح و احراز بدون نیاز به اپراتور انسانی انجام شود.
این پلتفرم با تکیه بر مدلهای بینایی ماشین (Computer Vision)، دقت و امنیت فرایندهای احراز هویت و تحلیل اسناد را برای بانکها، فینتکها و سامانههای پرداخت کشور ارتقا داده است. در قلب فناوری ونیفای، سامانهی احراز هویت بیومتریک قرار دارد که شامل چند لایهی پردازشی هوشمند است:
- تطابق چهره (Face Matching): مدلهای هوش مصنوعی ونیفای ویژگیهای منحصربهفرد چهرهی کاربر را استخراج میکنند و با تصویر ثبتشده در پایگاه ثبت احوال کشور تطبیق میدهند.
- تأیید زنده بودن چهره (Liveness Detection): سیستم با تحلیل حرکتهای طبیعی چهره، بازتاب نور و تغییرات لحظهای پوست، انواع حملات جعلی مانند نمایش عکس، ویدئو یا ماسک سهبعدی را شناسایی میکند.
- استعلام تصویر و اطلاعات هویتی از ثبت احوال: در این مرحله، دادههای استخراجشده از تصویر با اطلاعات رسمی ثبت احوال مانند نام، نام پدر، وضعیت حیات و تصویر مرجع فرد تطبیق داده میشود تا از اصالت هویت اطمینان حاصل شود.
در حوزهی تحلیل اسناد مالی و ثبتی، ونیفای از ترکیب هوش مصنوعی و ارتباط مستقیم با نهادهای رسمی کشور بهره میبرد:
- استعلام تصویر چک صیادی: الگوریتمهای بینایی ماشین و OCR ونیفای نوع چک (سبز یا بنفش) را شناسایی کرده، اقلام چاپی و دستنویس مانند شماره چک، مبلغ، تاریخ، شماره شبا و امضا را استخراج میکنند. سپس این اطلاعات با سامانههای بانک مرکزی و صیاد مطابقت داده میشود تا از وضعیت ثبت و اعتبار چک اطمینان حاصل شود.
- استعلام تصویر سفته: مشابه چک، مدلهای هوش مصنوعی سفته را تحلیل کرده و دادههای استخراجشده را با پایگاه دادهی بانک مرکزی تطبیق میدهند تا صحت و ثبت رسمی آن تأیید شود.
- احراز تصویر مدارک هویتی: مدلهای OCR پیشرفته اطلاعات چاپی و دستنویس مدارکی مانند کارت ملی، گواهینامه و کارت پایان خدمت را استخراج کرده و با دادههای ثبت احوال کشور تطبیق میدهد.
- احراز تصویر اسناد ملکی: سیستم با تحلیل ساختار بصری، متن و نشانههای امنیتی سند، تغییرات غیرمجاز را تشخیص داده و دادههای استخراجشده را با پایگاه ثبت اسناد رسمی کشور تطبیق میدهد تا اصالت سند تأیید شود.
تمامی این سرویسها بهصورت API و SDK ارائه میشوند. ونیفای بهعنوان زیرساخت هوش مصنوعی در صنایع مالی، بانکی، پرداخت، فینتک و صرافیهای آنلاین کشور شناخته میشود؛ پلتفرمی که با ارائهی راهکارهای بومی و دقیق، امکان احراز هویت امن، تحلیل هوشمند اسناد و کاهش ریسک تقلب را برای بازیگران اصلی اقتصاد دیجیتال ایران فراهم کرده است.
اسمایلینو
اسمایلینو با تمرکز بر راهکارهای بومی و سازگار با زبان فارسی، ابزارهایی ارائه میدهد که وابستگی به فناوریهای خارجی را کاهش داده و امنیت دادهها را تضمین میکند. این رویکرد نهتنها هزینههای عملیاتی را کاهش میدهد، بلکه به سازمانهای مالی امکان میدهد تا در محیط رقابتی بازار ایران، نوآوریهای پایدار ایجاد کنند.
محصول همهوش: راهکار سازمانی هوش مصنوعی
همهوش، یکی از محصولات کلیدی اسمایلینو، پلتفرمی پیشرفته برای ساخت دستیار، چتبات و agentic کردن فرایندهای سازمانی است. این پلتفرم با سرویسهایی مانند دستیار مدیریت دانش سازمانی، چتبات پاسخگوی مشتریان، جستوجوی معنایی (متن، صوت، تصویر و ویدئو)، مرکز تماس، تبدیل گفتار به نوشتار و نوشتار به گفتار، و LLM محلی، راهکاری جامع برای سازمانهای بانکی ارائه میدهد.
برخی از قابلیتهای همهوش برای صنعت بانکی و مالی عبارتاند از:
- Agenticکردن فرایندها و جریانهای کاری؛
- دسترسی سریع و هوشمند به اطلاعات داخلی، با قابلیتهای جستوجو و پیشنهاد خودکار؛
- امکان اتصال به اپراتور انسانی برای مدیریت موارد پیچیده؛
- پردازش زبان طبیعی برای پاسخ به سؤالات مشتریان به صورت ۲۴/۷؛
- یادگیری مداوم و افزایش دقت پاسخها، کاهش بار کاری تیم پشتیبانی و هزینههای عملیاتی؛
- افزایش رضایت مشتریان و صرفهجویی در هزینهها از طریق استخراج آسان اطلاعات مرتبط؛
- الگوریتمهای پیشرفته برای افزایش دقت جستوجو و هوشمندسازی مرکز تماس؛
- کنترل کیفی با تحلیل مکالمات و دستیار هوشمند انتقال تماس؛
- اجرا روی سرورهای داخلی برای تضمین امنیت دادهها بدون وابستگی به ابر خارجی؛
- قابلیتهای پردازش زبان طبیعی برای کاربردهای سفارشی در حوزههای بانکی مانند گزارشدهی مالی و مدیریت سرمایهگذاری.
وجوه تمایز همهوش:
- شخصیسازی عمیق متناسب با نیازمندی اختصاصی بانکها؛
- نوآوری فنی در مدلهای زبانی، تبدیل متن به صوت/صوت به متن، و پردازش حجم بالای داده بدون محدودیت؛
- سابقه موفق در همکاری با سازمانهای بزرگ مالی؛
- تمرکز بومی بر فناوریهای هوشمند سازگار با زبان فارسی و نیازهای محلی؛
برخی از پروژههای اسمایلینو به تفکیک صنایع
اسمایلینو با همکاری با مشتریان در صنایع مختلف، پروژههای موفق متعددی را اجرا کرده است. در ادامه، به معرفی برخی از این پروژهها میپردازیم:
۱. صنعت مالی و بیمه:
- اپلیکیشن خرید اعتباری تارا: دستیار پشتیبانی و فروش.
- شناسا (بازوی سرمایهگذاری گروه مالی پاسارگاد): دستیار مدیریت دانش و اطلاعرسانی شرکتهای زیرمجموعه برای مدیران ارشد و اعضای هیئتمدیره، گزارشدهی مدیریتی صورت وضعیت و اطلاعات مالی شرکتهای پورتفوی سرمایهگذاری.
۲. ارگانهای دولتی:
- معاونت علمی ریاستجمهوری: چتبات هوشمند برای پاسخهای سریع به سؤالات کاربران وبسایت، کاهش بار کاری پرسنل، تسهیل دسترسی به اطلاعات و افزایش رضایت کاربران.
- سازمان امور دانشجویان: چتبات هوشمند برای پاسخگویی به سؤالات دانشجویی (بورسیه، نقل و انتقال)، کاهش بار کاری اپراتورها، مدیریت درخواستها و افزایش سرعت و کیفیت پاسخگویی.
۳. صنعت خردهفروشی و زنجیره تأمین:
- افق کوروش: دستیار فروش و پشتیبانی، چتبات پاسخگوی مشتریان برای اطلاعات تخفیفها و جشنوارهها، بهبود تجربه خرید، کاهش بار مرکز تماس و افزایش تعامل مشتریان.
۴. صنعت سرگرمی و فرهنگی:
- سینما تیکت: چتبات برای راهنمایی خرید بلیت، اطلاعات فیلمها و مدیریت تغییرات، افزایش نرخ تبدیل کاربران و بهبود تجربه کاربری.
- انتشارات آریانا قلم: دستیار هوش مصنوعی برای وبسایت، پاسخگویی هوشمند به کاربران، پیشنهاد کتابهای مرتبط و سیستم توصیهگر هوشمند.
۵. صنعت نفت، گاز و پتروشیمی:
- شرکت ملی نفت ایران: بهرهمندی از همهوش در پروژه پتروهوش، راهنمای هوشمند نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی (اردیبهشت ۱۴۰۴)، تجربه تعاملی برای بازدیدکنندگان و ارتقای خدمات نمایشگاهی.
- گروه توسعه و نوسازی صنایع گداختار: راهکارهای پیشرفته در پروژه دستیار پیشنهاد قیمتی، بهینهسازی فرایند پیشنهاد قیمت، افزایش دقت و سرعت تصمیمگیری و بهبود کارایی.
زیبال
شرکت زیبال با هدف بازطراحی تجربهی پرداخت آنلاین و ارائهی زیرساختهای هوشمند برای پذیرندگان و شرکتهای فینتک فعالیت خود را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرد. در سالهای اخیر، زیبال با تمرکز بر بهکارگیری هوش مصنوعی در فرایندهای کلیدی، مسیر تازهای در بهینهسازی تصمیمها، ارتقای تجربهی کاربر و خودکارسازی عملیات در صنعت پرداخت ایران آغاز کرده است. در زیبال، هوش مصنوعی نقش ابزاری جانبی ندارد؛ بلکه هستهی اصلی تصمیمسازی و بهبود مستمر در محصولات و فرایندهای شرکت است.
یکی از پروژههای شاخص زیبال، سامانهی SafeEye است؛ سامانهای برای نظارت هوشمند بر کاربران و تراکنشها که با ترکیب دادههای مختلف، الگوهای رفتاری و موقعیتی را بررسی کرده و به تیمهای ریسک کمک میکند تا فعالیتهای غیرعادی را سریعتر شناسایی و مدیریت کنند.
در بخش خدمات مشتریان، زیبال با طراحی سامانهی QC هوشمند تیکتها گام مهمی در ارتقای کیفیت پشتیبانی برداشته است. این سامانه بهصورت خودکار محتوای تیکتها را تحلیل میکند، کیفیت پاسخگویی اپراتورها را میسنجد و نقاط قابل بهبود را به مدیران تیم گزارش میدهد. نتیجهی این تحلیلها موجب افزایش رضایت کاربران و بهبود قابلتوجه در عملکرد تیم پشتیبانی شده است.
در حوزهی حقوقی، سامانهی امضای هوشمند قراردادها یکی از دستاوردهای مهم زیبال است. این سیستم با تولید خودکار قرارداد متناسب با نوع پذیرنده، ارسال الکترونیکی، امضای دیجیتال و مدیریت متمرکز وضعیت قراردادها، فرایندهای زمانبر سنتی را به تجربهای ساده و دقیق تبدیل کرده است.
در ادامهی این مسیر، زیبال در حال توسعهی پشتیبان هوشمند مشتریان است؛ چتباتی که با تکیه بر دادههای داخلی شرکت و دانش پشتیبانی، در آینده بهصورت ۲۴ساعته پاسخگوی کاربران خواهد بود و تجربهای شخصیسازیشده و سریع از ارتباط با پشتیبانی را ارائه میدهد.
مشتریان اصلی زیبال شامل پذیرندگان پرداخت، فروشگاههای اینترنتی، استارتاپهای فینتکی و شرکتهای خدمات مالی هستند که به زیرساختی سریع، امن و هوشمند نیاز دارند. مزیت رقابتی زیبال نیز در یکپارچگی داده، هوش و تصمیم نهفته است؛ جایی که دادههای تراکنش، رفتار کاربران و فرایندهای داخلی در کنار هم، بستری ایجاد کردهاند که تصمیمها دقیقتر، سریعتر و هوشمندتر گرفته میشوند.
هوش مصنوعی آدان
شرکت هوش مصنوعی آدان در سال ۱۴۰۳ با هدف توسعه راهکارهای هوشمند بانکی و ارائه خدمات نوین مبتنی بر هوش مصنوعی تأسیس شد. این شرکت با چشمانداز تبدیل شدن به انتخاب نخست سازمانها و کسبوکارها در حوزه هوش مصنوعی، مأموریت خود را توانمندسازی شرکتها و نهادهای ایرانی برای دستیابی به اهدافشان از طریق فناوریهای پیشرفته تعریف کرده است. آدان فعالیت خود را با تمرکز بر صنعت بانکداری آغاز کرد و با ارائه راهکارهای هوشمند به بانک ملت، گامهای مهمی در مسیر تحول دیجیتال این حوزه برداشت.
تمرکز اصلی آدان بر طراحی و توسعه سامانههای مبتنی بر پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشین و مدلهای زبانی بزرگ است تا ارتباط میان کاربران و سامانههای بانکی یا سازمانی را به تجربهای طبیعی، سریع و امن تبدیل کند. این شرکت مجموعهای از محصولات هوشمند را توسعه داده که هر یک پاسخی عملی به نیازهای متنوع سازمانها و مشتریان در عصر تحول دیجیتال است.
دستیار هوشمند مرکز تماس بانکی آدان، سامانهای پیشرفته برای پاسخگویی هوشمند به مشتریان است که با بهرهگیری از فناوریهای پردازش زبان طبیعی، قادر به درک مکالمات، اصلاح خطاهای تایپی و مدیریت گفتوگوهای چندمرحلهای است. این سامانه از طریق متن و صدا با کاربر ارتباط برقرار میکند و اطلاعاتی مانند وضعیت خدمات بانکی، نرخ سود یا موقعیت شعب را بهصورت آنی و دقیق ارائه میدهد.
دستیار هوشمند درونسازمانی «دانا»، نسل تازهای از سامانههای جستوجو و مدیریت دانش است که امکان دسترسی سریع و هوشمند به اطلاعات داخلی سازمان را فراهم میکند. دانا با درک زبان طبیعی و جستوجوی هوشمند، پرسشهای کارکنان را بهدرستی تفسیر کرده و نتایج مرتبط را بهشکلی ساختاریافته نمایش میدهد. این دستیار علاوه بر دقت بالا، امنیت اطلاعات و یکپارچگی کامل با سامانههای داخلی سازمان را تضمین میکند و به ابزاری مؤثر برای بهبود بهرهوری و تصمیمگیری سازمانی تبدیل شده است.
دستیار بانکی «دیما» نیز تجربهای نو از بانکداری هوشمند ارائه میدهد؛ کاربران میتوانند صرفاً از طریق گفتوگوهای متنی یا صوتی، تراکنشهای مالی خود را انجام دهند، انتقال وجه انجام دهند یا موجودی حساب را استعلام کنند. دیما با اتصال مستقیم به سامانههای بانکی و استفاده از رمزنگاری دادهها و توکنهای امنیتی، فرایندهای مالی را با نهایت سرعت و اطمینان انجام میدهد و در پایان، رسید دیجیتال دقیق در اختیار کاربر قرار میدهد.
در کنار این محصولات، مدل زبانی بومی آدان (LLM) بهعنوان زیرساخت اصلی فناوری این شرکت توسعه یافته است. این مدل با تکیه بر دادههای بومی و فناوریهای پیشرفته هوش مصنوعی، توانایی درک و تولید زبان طبیعی فارسی را در سطح سازمانی فراهم میکند و امکان ساخت چتباتها و سیستمهای مکالمهای هوشمند و دقیق را به شرکتها میدهد.
آدان در مسیر گسترش فعالیتهای خود، علاوه بر همکاری با بانک ملت، درصدد است تا نیازهای سایر نهادهای مالی، بانکی و خدماتی کشور را در حوزه هوش مصنوعی شناسایی کرده و راهکارهایی اختصاصی و قابل بومیسازی برای آنها ارائه دهد. هدف نهایی آدان، ساختن آیندهای است که در آن ارتباط میان انسان و سازمانها بهاندازهی یک گفتوگوی ساده با یک دستیار هوشمند، سریع، طبیعی و ایمن باشد.
اندیشهنگار پارس
با توجه به پیشرفتهای شتابان هوش مصنوعی در جنبههای گوناگون زندگی و تحول خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی، شرکت اندیشهنگار پارس اقدام به طراحی و ارائه راهکارهای جامع سختافزاری و نرمافزاری در حوزههای متنوع کرده است. هدف اصلی این شرکت، فراهمسازی زیرساختهای ملی و سازمانی مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی و پردازشهای فوقسنگین (HPC) در کشور است. در همین راستا، اندیشهنگار پارس با تمرکز بر تأمین تجهیزات پردازشی قدرتمند، سرورهای پیشرفتهای از برندهای معتبر جهانی همچون Dell و Supermicro را عرضه کرده است.
این سرورها از هشت عدد GPU مدل H200 شرکت Nvidia پشتیبانی میکنند؛ شتابدهندههایی که در زمره قویترین پردازندههای گرافیکی جهان قرار دارند و توان پردازشی چشمگیری برای کاربردهای مرتبط با هوش مصنوعی، یادگیری عمیق و شبیهسازیهای پیچیده علمی و صنعتی فراهم میسازند. این اقدام، بخشی از برنامه بلندمدت شرکت برای ایجاد زیرساخت فنی و پشتیبانی از رشد سامانههای هوشمند در کشور است.
از دیگر فعالیتهای شاخص این شرکت، رونمایی از سامانه هوش مصنوعی در حوزه رادیولوژی تشخیصی است که برای نخستینبار در نمایشگاه بینالمللی الکامپ معرفی شد. این سامانه با بهرهگیری از مدلهای پیشرفته یادگیری عمیق، توانایی تحلیل تصاویر پزشکی با دقت بسیار بالا را دارد و میتواند در تشخیص زودهنگام سرطانهای بافت نرم، تروماهای استخوانی، شبیهسازی کبد و شناسایی سکتههای مغزی مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری موفق به دریافت استانداردهای معتبر جهانی از جمله تأییدیه FDA شده و امکان بهرهبرداری بالینی در کشور را فراهم کرده است. با توجه به موفقیت این سیستم در برخی کشورهای منطقه، شرکت اندیشهنگار پارس اکنون در حال توسعه و بومیسازی کامل آن برای مراکز درمانی ایران است تا گامی مؤثر در مسیر تحول دیجیتال حوزه سلامت بردارد.
در بیستوهشتمین نمایشگاه الکامپ نیز، این شرکت از پروژه نوآورانه «هگزا» (Hexa Project) رونمایی کرد. این پروژه با رویکردی متمرکز بر امنیت دادهها و رعایت استانداردهای بینالمللی در حفاظت از اطلاعات، بر توسعه دستیاران هوشمند بانکی تمرکز دارد. دستیارهای هگزا با بهرهگیری از الگوریتمهای پیشرفته هوش مصنوعی، توانایی انجام مجموعهای گسترده از وظایف را دارند؛ از پاسخگویی به نیازهای روزمره بانکی و انجام تراکنشهای مالی گرفته تا ارائه مشاورههای هوشمند مالی و سرمایهگذاری. این سامانه با تحلیل الگوی مصرف، رفتار مالی و اهداف کاربران، میتواند پیشنهادهایی برای بهینهسازی مدیریت دارایی و سرمایهگذاری ارائه دهد.
در مجموع، شرکت اندیشهنگار پارس با تمرکز بر توسعه زیرساختهای پردازشی، نوآوری در کاربردهای صنعتی و پزشکی، و طراحی محصولات هوشمند در حوزه مالی، نقش مؤثری در پیشبرد فناوری هوش مصنوعی در ایران ایفا میکند. اقدامات این شرکت، بیانگر حرکت هدفمند در مسیر توسعه بسترهای پیشرفته و پیادهسازی کاربردهای عملی هوش مصنوعی در صنایع کلیدی کشور است.
داتین
داتین از سال ۱۳۹۶ به توسعه و تکمیل سبد محصولات و خدمات خود با استفاده از هوش مصنوعی پرداخته است. توجه ویژه داتین به امنیت و سلامت تراکنشها و نقش تعیینکننده این موضوع در شهرت بانک، سلامت نظام بانکی و اعتماد کاربران به خدمات مالی دیجیتال موجب شد تشخیص تقلب و تخلف، نخستین حوزهای باشد که در این مسیر مورد توجه قرار گیرد. به این ترتیب، این شرکت با تکیه بر دانش فنی و تجربههای عملیاتی خود، از سامانههای آفلاین به سمت سامانههای تشخیص تقلب برخط نیز حرکت کرد.
تمرکز بر شفافیت، رصد لحظهای تراکنشها و شناسایی تراکنشهای نابهنجار، کشف تراکنشهای قمار و شرطبندی، تشخیص حسابهای اجارهای، تفکیک تراکنشهای سالم و غیرسالم، بررسی الگوهای پولشویی و… رویکردی است که در توسعه این محصول مدنظر قرار گرفته است. معماری توزیعپذیر و مقیاسپذیر این سامانه موجب شده تا بتواند با افزایش حجم دادهها و تراکنشها، بدون افت عملکرد به فعالیت خود ادامه دهد و در کمتر از ۱۵۰ میلی ثانیه، تراکنشهای مشکوک را شناسایی کند.
این سامانه همچنین این توانایی را دارد که با استفاده از مدلهای یادگیری عمیق و الگوریتمهای تحلیل رفتاری کاربران، الگوهای جدید تقلب را بهصورت پویا شناسایی کند و در مواجهه با تهدیدات نوظهور نیز واکنشهای خودکار و متناسبی ارائه دهد؛ مانند جلوگیری از انجام تراکنش، ثبت و گزارش تخلف، ارسال اعلان به کاربر یا مشتری و سایر اقدامات امنیتی.
از سوی دیگر با شیوع و گسترش پاندمی کرونا، هوش مصنوعی در سایر حوزهها نیز به کمک فرایندها، کارشناسان، مشتریان و تصمیمگیران حوزه بانکی و به تبع آن داتین آمد. به این ترتیب، سرویسهایی نظیر احراز هویت در نئوبانک ویپاد و کیف پول پیپاد با استفاده از هوش مصنوعی در دسترس کاربران قرار گرفت تا آنها بدون حضور در شعب بانک، نسبت به احراز هویت و دریافت خدمات از طریق بانکداری ویدئویی، اقدام کنند.
برای مثال، اعتبارسنجی کاربران ویپاد بهصورت برخط انجام میشود و به کمک مدلهای رتبهبندی، تسهیلات و خدمات بهصورت آنی در اختیار آنها قرار میگیرد. همچنین این افراد برای دریافت پشتیبانی ابتدا به چتباتهای هوشمند این نئوبانک مرتبط میشوند.
آدانیک
شرکت آدانیک در سال ۱۳۹۳ تأسیس شده و در زمینه ارائه راهکارهای نرمافزاری و خدمات فناوری اطلاعات برای صنعت بانکداری و مؤسسات مالی فعالیت میکند. این شرکت محصولات مختلفی مانند «گمانیک» (تشخیص تقلب در دادههای بانکی)، را ارائه میدهد. سامانه مدیریت و کشف تقلب گمانیک از سال ۱۳۹۶ برنامهریزی و طراحی شد و اولین نسخه آن به بهرهبرداری رسید. هدف از ایجاد گمانیک بررسی تخلفها و تقلبهای احتمالی در دادههای معاملهای و تراکنشی اعم از بانک و بیمه و بنگاههای مختلف است.
از آنجا که در دادههای بانکی و بیمهای هیچ دستهبندی و برچسبی برای شناسایی دادهها وجود ندارد، نیاز است از قابلیتهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای دستهبندی دادهها و شناسایی موارد مشکوک در آنها استفاده کرد. در گمانیک نوع رفتار مشتریان یک بنگاه با استفاده از الگوریتمهای خوشهبندی و متدهای Unsupervised Learning در هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استفاده میشود. همچنین مدلهای استفادهشده در گمانیک توانایی تطبیق با دادههای جدید ورودی را داراست و به همین دلیل میتواند بهطور مستمر و بدون نیاز به آموزش مکرر، عملکرد بهتری ارائه دهد.
مزیت رقابتی سامانه گمانیک عدم حساسیت آن به نوع دادههای ورودی و توانایی تطبیق با انواع دادههای ساختارمند است. این ویژگی، گمانیک را به ابزاری منعطف برای پیادهسازی در صنایع مختلف تبدیل کرده است. همچنین فرایند واکشی دادهها از منابع مختلف موردنظر مشتری بدون حساسیت به نوع ذخیرهسازی داده انجام میپذیرد، که یکی از ویژگیهای برجسته این سامانه است. ازجمله کاربردها و ویژگیهای گمانیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دریافت دادههای تراکنشهای حسابی و کارتی مشتریان از منابع مختلف و بدون نیاز به تغییرات در سیستمهای موجود؛
- خوشهبندی دادهها براساس پارامترهای مختلف از قبیل مبلغ، نوع تراکنش، تاریخ، ساعت و سایر ویژگیهای مرتبط؛
- مقایسه تاریخچهی خوشهبندیهای انجامشده و نمرهدهی براساس رفتار مشکوک کاربران که میتواند به شناسایی تقلبها در مرحلههای اولیه کمک کند.
آدانیک با ارائه محصولاتی همچون گمانیک، به مؤسسات مالی و بانکها کمک میکند تا از طریق استفاده از فناوریهای پیشرفتهی یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، تقلبها و تخلفات احتمالی را بهطور دقیق و هوشمندانه شناسایی کرده و امنیت تراکنشهای مالی خود را بهبود بخشند. این امر باعث کاهش خطرات مالی و همچنین افزایش اعتماد مشتریان به خدمات مالی میشود. گمانیک بهویژه برای مؤسسات مالی که به دنبال بهبود فرایندهای داخلی و افزایش دقت در شناسایی خطرات مالی هستند، ابزاری مؤثر و کاربردی محسوب میشود.
همراه کسبوکارهای هوشمند (EBCOM)
شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند (EBCOM) از سال ۱۴۰۲ توسعه نسل جدیدی از دستیارهای هوشمند سازمانی را با تکیه بر تیمی متخصص در حوزه هوش مصنوعی و مهندسی نرمافزار آغاز کرده و این سامانه را بهصورت بومی و بر بستر زیرساخت ملی پیادهسازی کرده است. EBCOM با بهرهگیری از معماری RAG (Retrieval-Augmented Generation) و مدلهای زبانی پیشرفته، به سازمانها، بانکها و شرکتهای پرداخت کمک میکند تا خدمات پشتیبانی و اطلاعرسانی خود را هوشمند، سریع و کاملاً خودکار و بدون نیاز به اپراتور انسانی ارائه دهند.
محصول اصلی این شرکت در این حوزه، دستیار هوشمند سازمانی است؛ ابزاری که میتواند بهصورت متنی و صوتی با کاربران تعامل کرده و براساس اسناد داخلی سازمان، دادههای تراکنشی و سامانههای موجود، پاسخهایی دقیق، مستند و امن ارائه دهد. این سامانه با اتصال به APIهای داخلی بانکها و شرکتهای پرداخت، در حوزههایی نظیر پاسخگویی به مشتریان، راهنمایی کاربران در فرایندهای بانکی، تحلیل رفتار مشتریان و پایش کیفیت خدمات پشتیبانی قابل استفاده است.
مشتریان هدف این محصول، سازمانها و شرکتهای متوسط تا بزرگ در صنایع بانکی، پرداخت الکترونیکی، بیمه و خدمات عمومی هستند که نیاز به پاسخگویی دقیق، مقیاسپذیر و ۲۴ ساعته دارند. محصول هوش مصنوعی EBCOM بهصورت کامل قابلیت استقرار درونسازمانی (On-Premises) را دارد و با رعایت الزامات امنیتی و محرمانگی دادهها، بهطور یکپارچه با سیستمهای موجود سازمانها ادغام میشود.
مزیتهای رقابتی این سامانه در چهار محور اصلی خلاصه میشود:
- بومیسازی کامل فناوریهای RAG و LLM بر بستر زیرساخت ملی ایران، بدون وابستگی به پلتفرمهای خارجی؛
- یکپارچگی با سامانههای داخلی از طریق API، با قابلیت تحلیل دادههای واقعی و ارائه پاسخهای شخصیسازیشده؛
- داشبورد مدیریتی تحلیلی برای ارائه گزارشهایی از سؤالات پرتکرار، زمان پاسخگویی، سطح رضایت کاربران و عملکرد مدل؛
- امکان ارتباط با مرکز تماس سازمان و پاسخگویی تلفنی هوشمند.
شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند با این محصول، به دنبال برداشتن گامی نو در تحول دیجیتال در نظام بانکی کشور است؛ جایی که تعامل انسان و ماشین دیگر یک تجربه آزمایشی نیست، بلکه بهصورت هوشمند، قابل اعتماد و کاملاً ایرانی در حال اجراست.
