الگویی برای دیگر نهادها
اعتباربخشی هوش مصنوعی به نظام بانکی کشور
عصر تراکنش 60؛ علی رسولی‌زاده، مدیرعامل شرکت پارت / با ظهور هوش مصنوعی، نظام بانکداری در سراسر دنیا در حال تجربه‌کردن تحولی عظیم است. این تحول، بدون شک، رفاه را برای مردم و سودآوری را برای نظام بانکی به ارمغان خواهد آورد. در ایران نیز، فناوری‌های نوین به‌تدریج فرایندها و خدمات بانک‌ها را بهبود و ارتقا می‌بخشند. احراز هویت غیرحضوری، سفته الکترونیک، امضای الکترونیک و اعتبارسنجی مواردی هستند که در این مدت به کمک بانک‌ها آمده‌اند.
همه به‌خوبی به یاد داریم که مواردی چون «سفته»، «امضا» و «دریافت وام» در گذشته‌ای نه‌چندان دور، حال و روز چندان خوبی نداشتند. فرایند صدور و پیگیری و استفاده از این سه سند و روش تجاری و مالی مرتبط با آن، تا پیش از ظهور فناوری‌های هوشمند، از روندی دقیق و سریع برخوردار نبود. به همین دلایل، استفاده درست از آنها با مشکلاتی مواجه بود و استفاده‌کنندگان از این خدمات، چنانچه در سیستم مالی با مشکلی مواجه می‌شدند، امکان پیگیری‌های قانونی جدی را پیش روی خود نمی‌دیدند. از طرفی، برخی از این اسناد تجاری، دستاویز کلاهبرداران قرار می‌گرفت و با تغییراتی که در ارقام و امضای آنها ایجاد می‌شد، ایمن‌سازی اطلاعات را مختل می‌کرد. بالطبع، اعتبار این اسناد کم‌کم ساقط می‌شد و چه‌بسا در آینده‌ای نزدیک، عنوان «اسناد تجاری معتبر» از دنباله نام آنها حذف می‌شد. دریافت وام و معرفی ضامن نیز به یکی از طاقت‌فرساترین امور بانکی مردم تبدیل شده بود.
هوش مصنوعی با قابلیت‌های گسترده خود به کمک حل اینگونه مشکلات آمد. این فناوری، ابزارها و امکانات متنوعی را در اختیار بانک‌ها و فین‌تک‌ها قرار داد تا شرایط و اتفاقات جدیدی در این حوزه رقم بخورد. از جمله ابزارهای هوش مصنوعی که به یاری بانکداری کشور شتافت و سرمایه‌گذاری‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین و روند پیگیری آنها را تسهیل کرد، «سفته دیجیتال» و «امضای دیجیتال» بود که از دل سامانه احراز هویت الکترونیکی برآمد. سامانه احراز هویت الکترونیکی با فناوری تشخیص چهره، یکی از اساسی‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی بود که توانست در زمانی مناسب، شیوه‌ای سریع را جایگزین روش‌های سنتی احراز هویت کند. این فناوری به‌دلیل بهره‌مندی از جدیدترین تکنیک‌های ضدجعل و ضدکلاهبرداری، راه را بر هر گونه جعل هویت که اصلی‌ترین دغدغه تراکنش‌ها و معاملات آنلاین است، بست. اکنون این تکنیک امنیتی در زیرساخت صدور امضای دیجیتال و سفته دیجیتال نیز مورد استفاده قرار گرفته و از این نظر می‌توان وجود آن را یک تحول بنیادین در صنایع فین‌تک کشور برشمرد.
اگرچه این دو گام مهم در جهت هوشمندسازی فرایندهای مالی، هنوز در ابتدای راه است و بررسی‌های کارشناسانه و ارزیابی‌های دقیق برای بهبود این دو فناوری همچنان ضروری است، اما می‌توان پیش‌بینی کرد با به‌کارگیری این فناوری‌ها شاهد تحولاتی شگرف در روند تراکنش‌های مالی و معاملات آنلاین و نیز اعتبار بیشتر برای این معاملات باشیم.
همچنین پس از ظهور فناوری هوش مصنوعی، با ابزاری به نام «سفته ضمانت»، گشایشی برای مشکل دریافت وام و معرفی ضامن ایجاد شد. حل این مشکل، روند دریافت وام را به‌عنوان یکی از خدمات عادی مؤسسات مالی کشور تسهیل کرد و مسیر اخذ وام و معرفی ضامن را بیش از پیش برای همگان هموار کرد؛ به این صورت که این سفته مستقیماً به حساب صاحب سفته به‌عنوان ضامن متصل است و از این طریق، مراحل پیگیری و دریافت مطالبات با احتمال و شدت و حدت بیشتری امکان‌پذیر است. این موضوع باعث می‌شود از طریق این اوراق، اعتماد بانک‌ها و مردم به فناوری‌های نوین افزایش یابد. همچنین علاوه بر فراهم‌کردن اعتبار قانونی و تسهیل در انجام امور بانکی افراد، شرایطی را ایجاد کرد که علاوه بر به گردش درآوردن نظام مالی کشور، امنیت را در نظام بانکی مضاعف می‌کند.
با توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی، شاهد بهبودها و دگرگونی‌های بنیادین در همه ابعاد زندگی خواهیم بود. فین‌تک‌ها و خدمات بانکداری و دیگر صنایعی که دقت و امنیت جزء لاینفک آنها محسوب می‌شود، بیشترین بهره را از این امر خواهند برد. هرچه این آغوش‌گشودن برای به‌کارگیری سرویس‌های هوش مصنوعی، سریع‌تر و مسئولانه‌تر رخ دهد، نتیجه این تحولات خود را زودتر و بهتر نشان خواهد داد. حال که شتاب توسعه، سرعت رقابت و عوامل محیطی مانند همه‌گیری کرونا نشان داد گریزی از این امور نیست، چه بهتر که پیش‌دستانه و جامع‌نگرانه و با به‌کارگیری همه ظرفیت کشور، کاربرد هوش مصنوعی در نظام بانکی را دنبال کنیم؛ ظرفیتی که محدود به حوزه فناوری و مالی نیست و ورود متخصصان رشته‌های حقوقی، سیاست‌گذاری و سایرین را طلب می‌کند.
مهم اینجاست تا زمانی که نظام بانکداری کشور اینگونه تحولات فناورانه را تجربه نکند و سعی در پیشبرد آن نداشته باشد، سایر نهادها و سازمان‌های کشور نخواهند توانست این شیوه از فناوری‌های هوشمند و سودمند را به کار گیرند؛ چراکه بانک‌ها و مؤسسات مالی کشور علاوه بر اینکه به‌عنوان پل ارتباطی مابین مردم و سازمان‌ها به حساب می‌آیند، با اعطای وام و تسهیلات خود، نقشی تعیین‌کننده در رفاه مردم و پیشرفت اقتصادی خواهند داشت و این امکان را دارند که با تحول فرایندهای سیستم خود و مجاب‌کردن دستگاه‌های مختلف به واسطه امکانات تسهیل‌کننده خود، تأثیر قابل توجهی بر کسب‌وکارها و نهادهای مختلف کشور بگذارند.
به سخنی دیگر، هرچه از طریق فناوری هوش مصنوعی و ابزارهای هوشمند این فناوری، امور زندگی و کسب‌وکار افراد روبه‌جلو سوق داده شود، نه‌تنها سرعتی زائدالوصف به انجام‌شدن امور بخشیده می‌شود و با به گردش انداختن چرخه اقتصاد کشور، سازندگی به شیوه‌ای مدرن ایجاد خواهد شد، بلکه این موضوع می‌تواند به سازمان‌هایی که این فناوری را به کار می‌گیرند، اعتبار ببخشد و آنها را در قالب الگویی ویژه به دیگر نهادها معرفی کند.
بدین ترتیب، با چنین راهکاری، فناوری نوین هوش مصنوعی، سلسله‌وار در سایر نهادها و صنایع و بخش‌های مختلف کشور به کار گرفته خواهد شد و به شایسته‌ترین شیوه جای خود را در تاروپود زندگی خرد و کلان، باز خواهد کرد.
