عصر تراکنش ۵۸؛ مهدی طالب، رئیس اداره فناوری‌های نوین شرکت تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل / امروزه فناوری به شکل گسترده‌ای توسعه یافته و در همه جوانب زندگی تأثیرات بسیار زیادی داشته است. این فناوریها در صنعت پرداخت تأثیراتی بیش از سایر صنایع داشته‌اند. هوش مصنوعی به‌زودی صنعت بانکداری و پرداخت را بیش از پیش متحول خواهد کرد. در واقع هوش مصنوعی به فناوری‌‌هایی گفته می‌شود که رفتاری مشابه رفتارهای هوشمند انسانی را از خود نشان دهند.
در سال‌های اخیر در رابطه با هوش مصنوعی در صنعت بانکداری و پرداخت، فعالیت‌هایی صورت گرفته است. این فعالیت‌ها بیشتر در حوزه احراز هویت، کشف تقلب و پیش‌بینی نیازمندی‌های کاربر در خریدهای اینترنتی بوده است. هوش مصنوعی علاوه بر ساده‌سازی و امنیت فرایندها، امکانات بسیاری را ایجاد خواهد کرد که در ادامه به آنها می‌پردازم.
دستیار صوتی هوشمند
دستیار صوتی هوشمند یک سرویس خدمات‌رسانی به مشتریان است که امکان پاسخگویی به سؤالات روزمره، بانکی و پرداختی کاربران را فراهم می‌کند. همچنین در فرایندهای بانکی و پرداخت، مشتری را به‌طور کامل راهنمایی می‌کند و با کاربر به‌صورت صوتی و متنی تعامل کامل دارد. این امکان برای کاربران تجربه خوشایندتر و ساده‌تری را ایجاد می‌کند و در آینده‌ای نزدیک با توجه به امکان پاسخگویی به سؤالات و مشکلات مشتریان باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت پشتیبانی مشتریان در این صنعت خواهد شد. پردازش زبان طبیعی (NLP) natural language processing یکی از شاخه‌های هوش مصنوعی در یادگیری ماشین است که باعث می‌شود کامپیوترها زبان انسانی را پردازش و درک کنند. نکته جالب این دستیارهای صوتی هوشمند این است که به‌صورت ۲۴ساعته و در هفت روز هفته به سؤالات مشتریان پاسخ داده و درخواست‌های آنان را انجام می‌دهد. در حال حاضر نمونه‌های موفقی از پیاده‌سازی دستیار صوتی هوشمند در کشور موجود است.
به‌عنوان مثال در نرم‌افزار فام مشتریان می‌توانند با سؤالاتی اعم از: یک شارژ ۲۰۰۰ تومانی برای من بخر/ موجودی حساب من چقدر است؟/کارتم را گم کرده‌ام، باید چه کار کنم/ آدرس شعب بانک/ آب‌وهوا چطور است/ می‌خواهم یک قبض آب پرداخت کنم/ کارت‌به‌کارت دارم/ قیمت ارز، طلا و… استفاده کنند. همچنین با بهره‌گیری از دستیار صوتی هوشمند در دستگاه‌های بانکی اعم از خودپرداز نقد و غیرنقد و کیوسک‌های بانکی می‌توان به علاقه‌مندان به استفاده از دستیار صوتی و همچنین نابینایان محترم خدمت ارائه داد.
رفتارشناسی یا الگوی مالی مشتری
از دیگر کاربردهای جذاب هوش مصنوعی رفتارشناسی یا الگوی مالی مشتریان است که با تحلیل رفتارهای مالی گذشته هر مشتری، می‌تواند آن را به دست آورد. به‌عنوان مثال مشتری در یک بازه مشخصی از ماه یک انتقال وجه را به مقصد مشخصی انجام می‌داده است، با تحلیل این داده‌ها می‌توان در آن بازه تاریخی به مشتری پیشنهاد داد که آن انتقال را انجام دهد یا قبضی را که هر ماه پرداخت می‌کرده، توسط هوش مصنوعی از صادرکننده دریافت و پرداخت کند.
از کاربردهای دیگر رفتارشناسی مالی مشتریان می‌توان به شناسایی رفتار مشکوک و افزایش امنیت کاربران اشاره کرد. در صورتی که رفتاری مغایر با رفتارهای معمول کاربر صورت پذیرد، می‌توان با اضافه‌کردن یک مرحله دیگر در فرایند پرداخت، اعم از ارسال پیامک یا تماس تلفنی خودکار با کاربر، ادامه فرایند را امکان‌پذیر کرد و در غیر این صورت از انجام تراکنش جلوگیری شود. با این امکان بسیاری از کلاهبرداری‌ها یا حتی اشتباهات کاربری کاهش خواهد یافت.
از آنجایی که رقابت در بانک‌ها و فین‌تک‌ها در حال افزایش است، با رفتارشناسی مالی مشتریان می‌توان یک پروفایل شخصی برای هر مشتری، با توجه به امکاناتی که استفاده می‌کند یا برای وی جذاب است، ایجاد کرد. به‌عنوان مثال منوی همراه‌بانک هر مشتری با توجه به استفاده وی شخصی‌سازی می‌شود.
فروشگاه‌های هوشمند
به‌تازگی شاهد توسعه فروشگاه‌های هوشمند در جهان هستیم که با استفاده از هوش مصنوعی، خرید مشتری از قفسه‌ها را بررسی و در زمان خروج به‌صورت خودکار و بدون نیاز به اعلام فهرست خرید توسط کاربر فروشگاه یا مشتری، برای وی یک صورت‌حساب صادر می‌کند که در صورت درخواست مشتری به‌صورت خودکار از حساب او پرداخت می‌شود.
این نوع جدید فروشگاه‌های هوشمند است که با تلفیق صنعت پرداخت ایجاد شده و نسل آینده فروشگاه‌های زنجیره خواهند بود. به‌عنوان مثال می‌توان به فروشگاه‌های آمازون‌گو اشاره کرد.
احراز هویت
از دیگر امکاناتی که در سال‌های اخیر شاهد توسعه آن در کشور بوده‌ایم، احراز هویت دیجیتال با استفاده از هوش مصنوعی بوده است. فرایند احراز هویت، علاوه بر امنیت و سهولتی که برای کاربران ایجاد می‌کند، باعث کاهش هزینه سازمان‌ها و از بین رفتن خطای انسانی نیز می‌شود. به‌عنوان مثال، در فرایند افتتاح حساب آنلاین، تشخیص چهره و تطابق تصویر گرفته‌شده توسط کاربر و تصویر کارت ملی و همچنین تحلیل ویدئو گرفته‌شده از کاربر از نظر زنده‌بودن تصویر، صحت متن خوانده‌شده و دیگر موارد امنیتی، به‌صورت خودکار توسط هوش مصنوعی انجام می‌شود.
در آینده‌ای نه‌چندان دور هوش مصنوعی تحولی عظیم در صنعت بانکداری و پرداخت ایجاد خواهد کرد و کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در زمان برای سازمان‌ها و همچنین مشتریان را به همراه خواهد داشت. دیگر لازم نخواهد بود برای انجام کارهای تکراری از نیروی انسانی استفاده شود. گفتنی است ساده‌سازی استفاده کاربران از خدمات با استفاده از هوش مصنوعی، به‌سرعت به بخش ضروری تجربه کاربران تبدیل خواهد شد که بانک‌ها و فین‌تک‌ها جهت حفظ ارتباط با مشتریان خود باید از این فناوریها استفاده کنند.
[…] […]