خرید اقساطی بیمه و لزوم داشتن نگاه رو به آینده

عصر تراکنش ۶۰؛ محمود میرزایی، هم‌بنیان‌گذار و مدیر محصول ازکی‌وام / چالش خرید اقساطی بیمه و بحث رگولاتوری آن را می‌توان در دو حوزه بررسی کرد. طبق گفته مدیرعامل شرکت بیمه دانا که سال گذشته مطرح کرد، متأسفانه ضریب نفوذ بیمه در کشور تقریباً ۲.۵ درصد است، در حالی که ضریب نفوذ بیمه در سطح جهانی حدود ۷ درصد است و این خود یکی از چالش‌هاست. چالش دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که بیشتر این ضریب نفوذ در ایران مرتبط با بیمه‌های خودرو است که به‌صورت اجباری در کشور ایجاد شده‌اند.

بیمه ایجاد یک آرامش ذهنی جهت جبران خسارت بعد از به ‌وجود آمدن یک حادثه یا آسیب است. به‌طور کلی مهم‌ترین شاخصه پایین‌بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران به نحوه قانون‌گذاری در صنعت بیمه برمی‌گردد. این موضوع باعث شده سیاست‌گذار یا قانون‌گذار به ‌جای اینکه توسعه‌گرانه قانون‌گذاری کند، به ‌‌گونه‌ای قوانین را تنظیم کند که ماهیت سنجش ریسک از شرکت‌ها سلب شود. در این صورت شرکت‌های بیمه امکانی برای ایجاد ابزارهای نوین در طرح‌های بیمه ندارند؛ چراکه رگولاتوری به‌شدت وارد عملیات اجرایی این شرکت‌ها شده و همین امر ضریب نفوذ بیمه را پایین آورده است.

در صنعت بیمه، خرید اقساطی یکی از بخش‌های مهم است و در حال ‌حاضر بیشتر سازمان‌ها و ارگان‌ها این امکان را برای کارکنان خود فراهم کرده‌اند. در این راهکار اگر فردی در یک سازمان اقساط بیمه‌نامه خود را پرداخت نکند، به‌دلیل اتصال آن سازمان به حساب حقوقی افراد، اقساط بیمه‌نامه از حساب آنها کسر می‌شود.

متأسفانه در ایران خرید اقساطی بیمه در این فضا جلو رفته و همین امر باعث شده ابزارهای نوین در استفاده از خرید اقساطی بیمه برای سایر افراد جامعه شکل نگیرد. کاری که ما در مرحله اول در ازکی‌وام انجام دادیم، این بود که سازوکاری با استفاده از ابزار نوینی مانند سفته الکترونیکی ایجاد شود تا افراد بتوانند بدون نیاز به چک و ضامن بیمه‌نامه خود را خریداری کنند. به ‌نظر من این موضوع را می‌توان به‌عنوان ایجاد حداقل‌های خرید اقساطی بر بستر فناوری به‌شمار آورد، اما مهم‌ترین قسمت آن نگاه رو به آینده است. رگولاتور باید وظیفه خود را در خدمت به توسعه این بازار بداند و دسترسی آحاد مردم جامعه به این خدمت را فراهم کند تا ضریب نفوذ بیمه نیز بالا برود.

قطعاً یکی از بخش‌هایی که می‌تواند به این موضوع کمک کند، این است که رگولاتور بتواند سازوکارهای پرداخت نوین و قوانین جدید را برای شرکت‌های بیمه ایجاد کند. در این صورت شرکت‌ها می‌توانند با بررسی رفتار ریسک و امتیاز اعتباری افراد در خرید اقساطی بیمه، قیمت را پویا کنند که این خدمت به‌مرور گسترش می‌یابد. بحث خرید اقساطی یک قسمت از کل پازل عدم توسعه بیمه در ایران است. به ‌نظر من این عنوان را باید جزئی از یک کل در نظر گرفت و تا زمانی که رگولاتور نحوه سیاست‌گذاری و تفکر سنتی خود را نسبت به ماهیت بیمه در ایران تغییر ندهد، به سمت مدل‌هایی که در عرصه جهانی شکل گرفته، نخواهیم رفت. اگر این اجازه برای تغییر از سمت رگولاتور صادر نشود و شرکت‌ها نتوانند با ایجاد ابزارهای نوین در عرصه بیمه خدمت‌رسانی کنند، شاهد توسعه خرید اقساطی بیمه و همچنین بالا رفتن ضریب نفوذ بیمه در مقیاس بزرگ در کشور نخواهیم بود.