حرکت بر لبه تیغ پرداخت‌های بینالمللی
در گفت‌وگو با علیرضا جاوید، بنیان‌گذار اول‌پرداخت درباره فعالیت این شرکت مطرح شد
عصر تراکنش ۶۰ / اول‌پرداخت با شعار «انتخاب اول در پرداخت‌های بینالمللی» در سال ۱۳۹۸ کار خود را آغاز کرد و توانست بازار اولیه مناسبی برای خود رقم بزند. کار در حوزه پرداخت‌های بینالمللی همواره با چالش‌های داخلی و خارجی همراه بوده و مسیر پیموده اول‌پرداخت نشان می‌دهد که به‌خوبی توانسته به فرایند پرداخت‌های بینالمللی شتاب و بهبود قابل توجهی ببخشد و محیط امنی برای کاربران فراهم آورد. اول‌پرداخت با تمرکز بر حوزه پرداخت‌های خرد توانسته حساسیت‌های تحریم‌های بینالمللی را برطرف کند و از طرفی با سرمایه‌گذاری در حوزه پرداخت بینالمللی به اقتصاد نوآوری کشور کمک کند. علیرضا جاوید، بنیان‌گذار اول‌پرداخت معتقد است رگولاتوری سخت و نیروی انسانی ناپایدار دو چالش عمده بر سر راه این شرکت بوده است. با این حال مسیر رشد و توسعه اول‌پرداخت متوقف نشده است. مدیرعامل این شرکت از برنامه‌های جدید اول‌نیوز و ارزی‌لند در ادامه پلتفرم‌های تابع اول‌پرداخت خبر می‌دهد. در ادامه گفت‌وگوی عصر تراکنش را با علیرضا جاوید درباره مسیر شکل‌گیری و توسعه اول‌پرداخت می‌خوانید.
از وبلاگ‌نویسی تا اول‌پرداخت
علیرضا جاوید در ابتدا درباره داستان شکل‌گیری و اهداف اولیه اول‌پرداخت و همچنین روندی که تاکنون طی کرده، صحبت می‌کند: «هسته مرکزی اول‌پرداخت در اسفند ۱۳۹۷ شکل گرفت. قبل از نوروز ۱۳۹۸ فقط وبلاگ‌نویسی انجام می‌دادیم تا در جست‌وجوی گوگل بالا بیاییم تا زمانی که پلتفرم‌مان آماده شود و آن را راه‌اندازی کنیم. در ابتدا پنج نفر بودیم و یکی، دو ماهی با وبلاگ‌نویسی ادامه دادیم. با توجه به مشکلاتی که در مجموعه‌های قبلی برایمان پیش آمده بود، به فکر راه‌اندازی اول‌پرداخت افتادیم. بعد از راه‌اندازی نیز بهصورت فازبندی کار ادامه پیدا کرد تا شهریور ۱۳۹۸ که سایت با تمام ویژگی‌های مدنظر ما راه‌اندازی شد.
اولین خریدوفروش‌ها در فروردین ۱۳۹۸ صورت گرفت، البته نه بهصورت سفارشی، بلکه تیکتی آن را جلو بردیم؛ چراکه ما نه بستری برای ثبت سفارش داشتیم، نه درگاهی که به آن متصل شویم. در ابتدا تنها اشخاصی مشتریان ما بودند که یا از قبل با ما پنج نفر آشنا بودند، یا به واسطه افراد دیگر به ما معرفی می‌شدند و می‌دانستند که ما کار پرداخت را انجام می‌دهیم. این پرداخت‌های سفارشی، بهصورت تیکتی و حواله کارت‌به‌کارت یا پایا انجام می‌شد. بعد از اردیبهشت ۱۳۹۸ پلتفرم سفارش‌ها ایجاد شد و ما به درگاه پرداخت متصل شدیم. رفته‌رفته کار را ادامه دادیم تا امروز که کل مجموعه ما ۳۵ نفر است.»
دوران کرونا؛ نقطه‌عطف فعالیتی اول‌پرداخت
جاوید درباره نگاه اول‌پرداخت به مسئله پرداخت بینالمللی و همچنین نقطه‌عطف این شرکت می‌گوید: «در گذشته، اشخاص بسیار اندکی با پرداخت‌های بینالمللی سروکار داشتند. این افراد اغلب یا بهصورت تخصصی کار فریلنسری انجام می‌دادند یا دانشجو بودند و می‌خواستند در رویداد یا سمیناری شرکت کنند و به‌نوعی با خارج از کشور مراوده داشته باشند و با موضوع پرداخت و شرایط تحریم ایران و ضرورت ایجاد مسیرهایی برای پرداخت‌های بینالمللی آشنا بودند. اما فکر می‌کنم نقطه‌عطف مجموعه‌هایی مثل ما از زمان شیوع کرونا بود؛ چراکه در این زمان بحث قرنطینه پیش آمد و بسیاری از افراد خانه‌نشین و خیلی‌ها بیکار شدند و به فکر کسب درآمد دلاری از طریق کار از منزل یا فریلنسری بر اساس تخصص خودشان افتادند؛ حالا چه معمارانی که می‌خواستند نقشه‌ای بکشند، چه برنامه‌نویسانی که در پی پروژه‌های مرتبط بودند، چه چند‌زبانه‌هایی که می‌توانستند مترجمی را از خانه پیش ببرند و هر یک به درآمد دلاری برسند.»
او صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «ما در ابتدا نیازهای موجود را در دوران کرونا بررسی کرده و بحث محتواسازی پیرامون آن را شروع کردیم. یعنی تمام تمرکز تیم را روی تولید محتوا گذاشتیم و بانک اطلاعاتی بسیار جامعی را گردآوری کردیم تا افراد بعضاً با جست‌وجو در گوگل بتوانند درباره اینکه چگونه با تخصص یا رشته خودشان به درآمدی دلاری برسند، اطلاعات کسب کنند. این کار با استفاده از ابزارهایی مثل گوگل سرچ کنسول یا گوگل‌آنالیتیکس انجام شد که روند گوگل را نشان می‌دهد و مشخص می‌کند مردم بیشتر دنبال چه چیزهایی هستند. این بررسی‌ها انجام شد و تیم محتوای بسیار قوی‌ای ایجاد و مستقر شد که موضوعات فریلنسری و دورکاری و به‌خصوص کلمه «کسب درآمد دلاری» را در گوگل بالا بیاورد. امروز در بسیاری از موضوعات وقتی افراد گوگل می‌کنند، به سایت یا وبلاگ ما می‌رسند و ما از سایت‌ها یا وبلاگ‌های خارجی بالاتریم.»
جاوید در ادامه درباره جامعه هدف اول‌پرداخت و چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای این کاربران اضافه می‌کند: «ما جامعه هدف‌مان را قشر خاصی از جامعه در نظر نگرفتیم، بلکه فرض کردیم که اکثر افراد جامعه می‌توانند کسب درآمد دلاری داشته باشند و دلار را به‌راحتی در ایران نقد کنند. با توجه به نام‌گذاری امسال با عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی» ما این هدف را در پیش گرفتیم، البته از قبل هم روی این مقوله سرمایه‌گذاری مالی، زمانی و محتوایی کرده بودیم. ما کل اقشار جامعه؛ از برنامه‌نویسان، توسعه‌دهندگان وب، معماران، مترجمان، تایپیست‌ها، عکاسان، گرافیست‌ها و بسیاری از افراد جامعه را در نظر داشتیم که بعضاً اکنون به درآمدهای بسیار خوبی دست پیدا کرده‌اند. جالب اینکه گل سرسبد اینها اکنون گیمرها هستند.»
طبق صحبت‌های بنیان‌گذار اول‌پرداخت، هر مسئله‌ای که به شکلی با خارج از کشور گره می‌خورد، نوعی رسالت برای آنها ایجاد می‌کند و برای باز کردن این گره آنها را فرامی‌خواند: «سختی کار این است که ما به‌دلیل آنکه صرافی قلمداد نمی‌شویم، از امور مربوط به صرافی مانند حواله ارزی منع شده‌ایم؛ این در حالی است که پرداخت‌ها از طریق ارزهای الکترونیک به‌مراتب دردسرهای بیشتری نسبت به ارز فیات یا اسکناس دارند.»
چالش‌هایی از جنس داخل و خارج از کشور
عرصه پرداخت بینالمللی در کشور ما عرصه خطر‌پذیری است؛ چراکه با توجه به تحریم‌های بینالمللی حساسیت‌های بسیار زیادی در این عرصه وجود دارد. به همین خاطر نیز چالش‌ها و شکست‌های خاص خود را به همراه دارد. جاوید درباره چالش‌ها و موانع داخلی بر سر راه اول‌پرداخت می‌گوید: «متأسفانه ما نه‌تنها در عرصه بینالمللی، بلکه در عرصه داخلی نیز با موانع بسیار زیادی مواجهیم. بعضاً خود بانک مرکزی یا دولت هم حمایت آنچنانی از پلتفرم‌ها یا کسب‌وکارهایی مانند اول‌پرداخت نمی‌کند و طی این چند سال در این حوزه در کشور، نه قانونی وضع شده، نه صنفی راه افتاده است، در حالی که به نظرم یکی از مهم‌ترین بخش‌های اکوسیستم استارتاپی ایران، کسب‌وکارهای فعال در حوزه پرداخت‌های بینالمللی هستند. ما پرداخت‌های بسیاری از سایت‌ها با کشورهای خارجی را انجام می‌دهیم؛ سایت‌هایی که بهصورت عمومی به مردم هاست و دامین ارائه می‌دهند.»
با توجه به صحبت‌های جاوید، اول‌پرداخت بهصورت جداجدا پلتفرم‌هایی ایجاد کرده که برای هر یک از این بسترها، اینماد نیز دریافت کرده‌اند، این در حالی است که به گفته او، اگر مجموع فعالیت‌های آنها در قالب یک پلتفرم به نام اول‌پرداخت قرار می‌گرفت، دچار محدودیت‌هایی می‌شد که حتی اینماد هم به آنها تعلق نمی‌گرفت؛ «مجموعه‌های بسیاری هستند که فقط هاست، دامین و سرور ارائه می‌دهند و توانسته‌اند اینماد نیز دریافت کنند یا بحث خرید از آمازون یا ای‌بی را دنبال می‌کنند و پرداخت افزونه‌ها یا پلاگین‌های وردپرس دارند. همچنین سایت مختص پرداخت‌های بینالمللی نیز ایجاد شده و اینماد نیز گرفته است، اما معلوم نیست چه اتفاقی می‌افتد که اگر همه اینها در یک قالب مشخص ارائه شوند، دیگر نه می‌توانند اینماد دریافت کنند و نه حتی از حمایت داخلی برخوردار شوند.»
جاوید در پاسخ به اینکه آیا اول‌پرداخت تابه‌حال شکست در عرصه بینالمللی را تجربه کرده، می‌گوید: «در سطح بینالمللی مشکلات فراوان و شکست هم در این زمینه زیاد بوده است. مخصوصاً در ابتدای کار که خاطرم هست در یک روز ۱۲ حساب ما در خارج از کشور بسته شد و ما به‌نوعی پروژه را زمین‌خورده تلقی کردیم و به فکر بستن این سایت افتادیم. اما باز با راهکارها و جلساتی که با هم‌بنیان‌گذاران اول‌پرداخت داشتیم، مسیر جدیدی طراحی کردیم تا بتوانیم از طریق توجه به پرداخت‌های خرد، نتایج موفقیت‌آمیزی داشته باشیم و رابطه دوطرفه مداومی با مشتریان برقرار کنیم.»
او در ادامه درباره شکل مواجهه اول‌پرداخت با شکست‌های بینالمللی و استراتژی این شرکت اضافه می‌کند: «ما به‌نوعی گستره فعالیت خود را محدود کردیم و حساسیت ویژه‌ای در اجرا و احترام به قوانین دوطرفه به خرج دادیم. ما در اول‌پرداخت به وسوسه‌‌های موجود ریالی که درآمدهای کلانی می‌توانست داشته باشد «نه» گفتیم و چهارچوب فعالیت خود را از همان ابتدا مشخص کرده و تلاش کردیم تابه‌امروز آن را حفظ کنیم. ما نیازمند حمایت ویژه دولت و حاکمیت هستیم تا بتوانیم برای کشور درآمد دلاری به ارمغان بیاوریم، اما متأسفانه در طرح اینماد به ضرورت یکپارچه‌بودن پلتفرمی ما توجه نشده و ما دچار یک پراکندگی عملکردی شده‌ایم، در حالی که تمام خدمات و سرویس‌های ما می‌توانست در اول‌پرداخت تجمیع شود که هم دسترسی بهتری برای مخاطب ایجاد می‌شد و هم توسعه ابزارها شتاب بیشتری می‌گرفت.»
او صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «با این حال ما در مواجهه با چالش‌های داخلی تلاش کرده‌ایم با تمام توان آنها را رفع کنیم و فعالیت امروز اول‌پرداخت نشان می‌دهد که توانسته بسیاری از چالش‌ها را از سر بگذراند و یکی از کسب‌وکارهای فعال در بحث پرداخت بینالمللی در کشور شود. شما می‌دانید که کار در حوزه پرداخت بینالمللی از سخت‌ترین فعالیت‌ها در شرایط فعلی کشور است؛ چراکه مواجهه با چالش‌های بینالمللی به‌نوعی حرکت بر لبه تیغ است. حوزه فعالیتی ما با مسئله تحریم‌ها گره خورده و به همین خاطر حساسیت ویژه‌ای نسبت به عملکرد ما وجود دارد.»
بنیان‌گذار اول‌پرداخت می‌گوید که گرچه امروز نیز خطرات و چالش‌های بینالمللی وجود دارد، ولی آنها از بسیاری از چالش‌ها و موانع عبور کرده‌اند و خود را برای چالش‌های بعدی آماده می‌کنند: «اول‌پرداخت به مسیری که تابه‌امروز پیموده، افتخار می‌کند؛ چراکه در شرایط تحریمی توانسته‌ایم به رشد اقتصاد دانش‌بنیان کشور کمک کنیم و واسطی برای رشد اقتصاد نوآوری در کشور باشیم و در کنار دیگر بازیگران حرکت کنیم.»
رگولاتوری سخت و نیروی انسانی ناپایدار
بنیان‌گذار اول‌پرداخت درباره چالش‌های سال گذشته این شرکت و میزان تأثیرگذاری آنها بر روند توسعه‌ای اول‌پرداخت نیز صحبت می‌کند. طبق گفته‌های او، در سال گذشته با دو چالش عمده روبه‌رو بوده و هستند که شامل رگولاتوری سخت و نیروی انسانی ناپایدار می‌شود: «رگولاتوری سخت واقعیتی است که گریبان‌گیر بخش بزرگ و پویایی از اکوسیستم نوآوری کشور شده و همگام‌نبودن رگولاتور با تغییرات و توسعه این اکوسیستم سبب شده آسیب‌های زیادی به اقتصاد توسعه‌ای این بخش نوپا وارد شود، در حالی که تعامل نهاد رگولاتور با اکوسیستم نوآوری بی‌شک سبب پیشرفت هرروزه در مسئله فناوری و همچنین اقتصاد خواهد شد و عرصه‌های تعاملی بیشتری میان بخش‌های دولتی و خصوصی شکل خواهد گرفت. ما امیدوارم از رگولاتوری سخت عبور کنیم و به رگولاتوری همگام با اکوسیستم برسیم تا شاهد توسعه هرچه بیشتر در کشور باشیم و در آینده، زنجیره‌ای کامل و پویا از تولید، توسعه و پرداخت داشته باشیم.»
او در رابطه با نیروی انسانی ناپایدار می‌گوید که یک شرکت جهت آموزش و آماده‌سازی نیرو برای بخش‌های تخصصی خود هزینه‌های کلانی را متقبل می‌شود و یک روز می‌بیند این نیرو می‌خواهد شرکت را ترک کند: «ما در بسیاری از موارد به‌دلیل مهاجرت یا درگیری نیروهای متخصص با دیگر کارها با مشکل جایگزینی مواجهه هستیم. نیروی انسانی پایدار می‌تواند رشد ما را افزون کند و ناکامی در رسیدن به اهداف را کاهش دهد. ما در اول‌پرداخت تا حدود زیادی توانستیم این مشکلات را کاهش دهیم و روند رشد خود را ادامه دهیم.»
ارزی‌لند؛ درگاه ورود به بازار رمزارزها
جاوید در ادامه درباره مزیت رقابتی اول‌پرداخت نسبت به سایر رقبا در مسئله پرداخت بینالمللی می‌گوید: «ما در اول‌پرداخت از همان ابتدا تلاش کردیم تا روش‌های پرداخت سریع را رقم بزنیم و تابه‌امروز نیز برداشت‌های سریع مشتریان از حساب‌‌هایشان نشان از توجه ما به پرداخت سریع و آسان است. تمام مراحل سفارش‌گیری در اول‌پرداخت به شکل سیستمی انجام می‌شود و در بسترهای مختلف ارتباطی پشتیبانی همیشگی از مشتریان وجود دارد. ما تلاش کرده‌ایم ارتباط مؤثر و دائمی‌ای با مشتریان خود رقم بزنیم و ثبات عملکردی داشته باشیم.»
بنیان‌گذار اول‌پرداخت درباره برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت تا پایان سال جاری نیز صحبت می‌کند. طبق صحبت‌های او، اول‌پرداخت سه برنامه عمده برای امسال دارد و امیدوار است تا پایان امسال عملیاتی شوند: «یکی از برنامه‌های ما توسعه پلتفرم «اول‌نیوز» از لحاظ زیرساختی و محتوایی است که قرار است به مسائل و اخبار مربوط به حوزه فناوری بپردازد و به شکل تخصصی حوزه پرداخت‌های بینالمللی را نیز پوشش دهد. برنامه بعدی نیز «ارزی‌لند» است که استراتژی ورود ما به بازار رمزارزها در اینجا مشخص است و قرار است بر پایه ارز تتر-ریال کار کنیم و در آخر نیز در خود اول‌پرداخت تلاش داریم بسترهای گسترده‌ای برای توسعه پرداخت‌های بینالمللی ایجاد کنیم.»
[…] حرکت بر لبه تیغ پرداخت‌های بینالمللی / در گفت‌وگو با … […]