توسعه‌های افقی نخواهیم داشت
میثم رجبی، مدیر توسعه حصین درباره برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۲ مطرح کرد
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / حصین در سال ۱۳۸۳ توسط جمعی از دانشجویان عضو باشگاه دانش‌پژوهان دانشگاه صنعتی شریف با رؤیای ساختن یک مجموعه فناوری بزرگ و بین‌المللی تأسیس شد. این هلدینگ که هم‌اکنون بیش از ۱۲ شرکت مستقل در زمینه دانش فناوری اطلاعات دارد، در حوزه‌هایی مانند نرم‌افزارهای بانکی، سامانه‌های اپراتورهای موبایل، کارت هوشمند، پایانه‌‌‌های پرداخت، ماژول‌های امنیتی، پلتفرم مایکت، فروشگاه کتاب طاقچه، فروشگاه آنلاین گوشی‌شاپ، پلتفرم تبلیغات دیجیتالی مگنت، پلتفرم حمل بار ترابرنت و سوپراپ مالی مانی فعالیت می‌کند.
میثم رجبی، مدیر توسعه این شرکت، سال ۱۴۰۱ را سال سخت، اما موفقی برای این هلدینگ می‌داند و معتقد است با وجود وضعیت اقتصادی-اجتماعی حاکم بر کشور، اکثر حوزه‌های کسب‌وکار آنها در این سال رشد خوبی داشته‌اند، اما برخی حوزه‌ها مانند مگنت که پلتفرم تبلیغات دیجیتال است، با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است. با این وجود فروش آنها نسبت به سال قبل رشد خوبی داشته و از پس این سال سخت برآمده‌اند. او معتقد است تغییر شرایط اقتصادی-اجتماعی باعث تغییر اهداف آنها نیز شده و هم‌اکنون بر آن‌اند تا حصین را به بزرگ‌ترین استارتاپ استودیوی ایران مبدل سازند تا با تبدیل ایده‌های نوآور به کسب‌وکارهای بالغ، رسالت اجتماعی خود را انجام داده و از مهاجرت جوانان جلوگیری کنند. در این شماره از ماهنامه عصر تراکنش به سراغ میثم رجبی، مدیر توسعه حصین رفتیم تا با او درباره دستاوردها، چالش‌ها و چشم‌انداز حصین صحبت کنیم.
۱۴۰۱؛ متمرکز بر فین‌تک
گرچه ۱۴۰۱ برای همه بازیگران اقتصادی ایران سال پرفرازونشیبی بود، اما به گفته میثم رجبی، گروه حصین پا پس نکشید و به فعالیت‌های خود ادامه داد. رجبی، درباره عملکرد این شرکت در سالی که گذشت، می‌گوید: «ما چند سالی است که روی تکمیل زنجیره‌های ارزش‌آفرین مالی تمرکز کرده‌ایم و فعالیت‌های فین‌تکی خود را گسترش داده‌ایم. بلاکچین، رمزارز و سامانه‌های پرداخت فروشگاهی نیز از جمله حوزه‌ها و مباحثی هستند که در سالی که گذشت به آنها پرداختیم. ماحصل این تمرکزها در مجموعه رادین، تکمیل محصول کیف پول سخت‌افزاری رمزارز است که نسخه اولیه آن در اسفندماه ارائه شد. در حوزه بلاکچین روی موضوع نگهداری اطلاعات و امنیت رمزارز دو محصول ذخیره‌سازی توزیع‌شده اطلاعات و حضانتی (Custody) را توسعه داده‌ایم.
در حوزه پرداخت نیز مهم‌ترین محصول‌مان سبد هوشمندی است که از الگوی Amazon Fresh الهام گرفته و یک سامانه فروشگاهی است و هم‌اکنون در مرحله پایلوت است. علاوه بر این، دو موضوع فین‌تکی دیگر را نیز جلو بردیم که شامل یک سوپراپلیکیشن مالی به نام مانی می‌شود که فعلاً بر حوزه لندتک متمرکز است و در آینده بخش نئوبانک آن نیز فعال خواهد شد. همچنین روی تکمیل زنجیره تأمین مالی کالای الکترونیک نیز کار کرده‌ایم که یک شبهِ SCF شامل تأمین مالی واردکننده، عمده‌فروش، خرده‌فروش و فروش آنلاین است.»
کاهش تبلیغات و فعالیت‌های رسانه‌ای از نیمه دوم سال
ما در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ اخبار زیادی از حصین نشنیده‌ایم و این در حالی است که این شرکت کماکان به فعالیت‌هایش ادامه داده و در حال توسعه خود بوده است. رجبی علت حضور کمرنگ این گروه را وضعیت نابسامان اقتصادی-اجتماعی حاکم بر کشور می‌داند. او معتقد است در چنین وضعیتی کاهش تبلیغات و حضور در رسانه‌‌ها تصمیمی منطقی بوده؛ بنابراین تصمیم گرفتند که از نیمه دوم سال به بعد تبلیغات خود را محدود کنند تا زمانی که واکنش منطقی بر بازار حاکم شود، زیرا بخش بزرگی از کسب‌وکار آنها از نوع B2C محسوب شده و رضایت مخاطب اولویت بالایی دارد.
تغییر در محصولات حصین
بنا بر صحبت‌های رجبی، آنها در سال ۱۴۰۱ دو برند جدید از جمله Vanstone Aisino را به خط تولید دستگاه‌های کارت‌خوان حصین اضافه کرده‌اند که در کنار تغییر مدل کسب‌وکار، باعث افزایش فروش آنها در شرکت آلین شده است. علاوه بر این در حوزه‌های B2C نیز تغییراتی داده‌اند که شامل کمپین‌های تبلیغاتی در نیمه اول سال و تغییر مدل کسب‌وکاری مایکت می‌شود که به افزایش سهم بازار مایکت منجر شده است. او در این‌باره می‌گوید: «در حال حاضر تعداد نصب مایکت به بیش از ۴۰ میلیون و تعداد کاربران فعال مایکت به بیش از ۲۰ میلیون رسیده که دستاورد بزرگی به حساب می‌آید.»
مهم‌ترین تغییر مایکت، تمرکز بر اضافه‌کردن پخش فیلم و محتوای تصویری بود که با استقبال خوب کاربران همراه شده است. در طاقچه نیز دو محصول فروش نسخه چاپی سفارشی و کتاب‌خوان به خدمات اضافه شده‌اند. او دیگر اقدام مهم این سال را به تغییرات محصول گوشی‌شاپ مربوط می‌داند و توضیح می‌دهد: «برای به ثمر رساندن SCF کالای الکترونیک‌مان لازم بود گوشی‌شاپ را متحول و آن را به این زنجیره متصل کنیم تا به محصول مانی (سوپراپ مالی) ما که فاز اول آن لندتک است، متصل شود.»
او بیان می‌کند که در ترابرنت نیز به اهداف قابل توجهی رسیده‌اند و در جایگاه خوبی نسبت به سایر رقبا قرار گرفته‌اند. در مجموع با وجود اینکه برای تأمین مالی پروژه‌های خود با مشکل مواجه شدند، اما توانستند فروش خود را به‌صورت معناداری افزایش داده و در یک نگاه کلی، سال موفقی را برای حصین رقم بزنند.
چالش‌های جدی برای حوزه تبلیغات دیجیتال
۱۴۰۱، سالی بود که در آن بسیاری از کسب‌وکارها متضرر شدند و به برنامه‌های خود نرسیدند. رجبی با اشاره به این مسئله توضیح می‌دهد: «حصین ۱۲ حوزه کسب‌وکاری دارد که همه آنها در سال ۱۴۰۱ موفق نبودند؛ کسب‌وکارهای مربوط به کارت هوشمند، حوزه پرداخت و فروش نرم‌افزارهای بانکی و پرداخت حصین نتوانستند به نسبت سایر حوزه‌ها رشد داشته باشند. همچنین شرکت مگنت که بخش تبلیغات دیجیتال ما را بر عهده دارد، دچار چالش جدی شد؛ مشکلات اجتماعی که وجود داشت و قطع و محدود کردن اینترنت علت اصلی این نابسامانی‌ها و ضررها بود. اما در مجموع شاهد رشد و فعالیت سایر حوزه‌های کسب‌وکاری‌مان بودیم و از پس این سال سخت برآمدیم.»
چالش‌ها
او بزرگ‌ترین چالش حصین در سال ۱۴۰۱ را ریسک سرمایه‌گذاری می‌داند و در این‌باره می‌گوید: «ما شرکتی هستیم که مدام در حال توسعه خود هستیم. برای مثال رادین به استارتاپ استودیویی در حوزه فناوری تبدیل شده که برای حمایت از ایده‌هایش نیازمند سرمایه است. این در حالی است که با از دست رفتن قابلیت پیش‌بینی اقتصادی-اجتماعی کشور، تصمیم برای سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های مختلف سخت می‌شود و از طرفی تأمین مالی آنها نیز کار آسانی نیست.»
رجبی توضیح می‌دهد که حصین رفتار استارتاپ استودیویی دارد و برخی نفرات کلیدی خود را به‌صورت مدل‌های سهام‌داری جذب می‌کند. در نتیجه نسبت به سایر کسب‌وکارها که با چالش جذب نیروی انسانی متخصص مواجه‌اند، در تأمین نیروی انسانی خود کمتر با مشکل روبه‌رو بوده است، اما با این حال در سال گذشته شاهد مهاجرت تعدادی از متخصصان خود نیز بوده‌اند. در نتیجه ممکن است در سال‌های آینده با مشکل نگهداشت نیروی انسانی روبه‌رو شوند.
او معتقد است دورکاری برای شرکت‌های خارجی در صورتی مورد استقبال فریلنسرهای توانمند قرار می‌گیرد که این شرکت‌ها آنها را درگیر پروژه‌های بزرگ کنند، زیرا در کنار درآمد، یادگیری و رزومه کاری برای آنها مهم است. اما در عمل شرکت‌های خارجی بخش‌های مهم پروژه‌های خود را به فریلنسرهای ایرانی نمی‌دهند و در نتیجه فریلنسری کار کردن افراد نمی‌تواند مانع بزرگی برای فعالیت آنها در پروژه‌های داخلی باشد و آنچه چالش‌برانگیز است، افزایش نرخ مهاجرت است، زیرا افراد ترجیح می‌دهند برای یادگیری و فعالیت در پروژه‌های بزرگ مهاجرت کنند و علاوه بر داشتن دستمزد مناسب، مهارت‌هایشان را نیز ارتقا دهند و کار و زندگی در کشورهای توسعه‌یافته را تجربه کنند. البته موضوع فریلنسری برای توسعه‌دهندگان تازه‌وارد همچنان موضوع جذابی است.
تلاش برای حفظ حیات
رجبی ۱۴۰۲ را سالی ترسناک می‌نامد و معتقد است که بی‌ثباتی‌های اقتصادی-اجتماعی موجود در کشور توان برنامه‌ریزی برای بلندمدت را از شرکت‌ها گرفته و کسب‌وکارها را از برداشتن قدم‌های بزرگ و خطر کردن ناتوان کرده است. در چنین وضعیتی عاقلانه‌ترین کار این است که با برداشتن قدم‌های کوچک و کاهش خطر سرمایه‌گذاری، به جای اینکه به فکر توسعه و بزرگ‌تر کردن حصین باشیم، در حفظ حیات آن بکوشیم و بقای آن را تضمین کنیم.
او در این‌باره می‌گوید: «در سال ۱۴۰۲ توسعه‌های افقی نخواهیم داشت و حوزه‌های کسب‌وکاری جدیدی به مجموعه اضافه نخواهیم کرد و می‌کوشیم همین ۱۲ حوزه موجود کنونی را استحکام بخشیم و ثبات آنها را تضمین کنیم. این در حالی است که ما از سال ۱۳۹۰ به این طرف به‌طور میانگین هر یک سال و نیم، یک حوزه جدید کسب‌وکاری به حصین اضافه کرده‌ایم.»
بنا بر صحبت‌های رجبی، حصین در سال ۱۴۰۱ سه دستاورد بزرگ داشته است؛ رشد معنادار فروش، بازنگری در سازمان‌دهی حصین و موفقیت در جذب و نگهداشت نیروی انسانی در مقایسه با دیگران. او بیان می‌کند که طبق گزارش‌های حاصل از ارزیابی رضایت شغلی، پرسنل آنها در مجموع امتیاز خوبی را به فضای کاری خود داده‌اند و از آن راضی بوده‌اند.
چشم‌انداز حصین
حصین دچار چرخش‌های زیادی شده و تاکنون تغییرات بسیاری کرده است. رجبی با اشاره به این موضوع درباره چشم‌انداز این شرکت می‌گوید: «از ابتدای کار تا‌به‌امروز، بنا بر تغییرات اقتصادی-اجتماعی، برنامه‌های خود را تغییر داده‌ایم و مأموریت‌های خود را عوض کردیم. این تغییر رویکردها و بازاندیشی‌ها در لوگوی حصین نیز مشهود است؛ لوگوی شرکت مادر نشان از رویکرد مایکروسافتی ما داشت، اما هم‌اکنون می‌خواهیم به بزرگ‌ترین استارتاپ استودیوی ایران در حوزه آی‌تی تبدیل شویم.»
