آیتول؛ تنها برند خدمات یکپارچه خودرویی
امیرحسین عبیری، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل آیتول درباره چشم‌انداز پنج‌ساله این شرکت می‌گوید
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / آیتول که در سال ۱۳۹۷ با تمرکز بر سرویس‌های تجمیع‌شده عوارض خودرو فعالیت خود را آغاز کرد، پس از گذشت چهار سال از فعالیتش، با توسعه و افزایش تنوع خدمات و سرویس‌ها، به پلتفرمی مطرح در حوزه سرویس‌های تجمیع‌شده خودرو تبدیل شده و چشم‌اندازشان این است که به برندی تبدیل شوند که هر کس به خدمات خودرویی نیاز داشت، نام آیتول را به یاد آورد.
امیرحسین عبیری، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل آیتول، بزرگ‌ترین چالش کسب‌وکارهای ایرانی را جذب و نگهداشت نیروی انسانی می‌داند و معتقد است چیزی به‌عنوان اقتصاد دیجیتال در ایران وجود ندارد، زیرا سالها پیش نخبگان ایران، کشور را به مقصد‌هایی که بستر بیشتری برای رشد آنها فراهم می‌کرد، ترک کرده‌اند و این روند تا همین امروز نیز ادامه داشته است. در واقع او نیروی انسانی را ارزشمندترین سرمایه هر مملکتی می‌داند و بر این باور است که نه‌تنها افراد حقیقی که کسب‌وکارها نیز در وضعیتی که تاب ماندن نداشته باشند، به مهاجرت فکر می‌کنند.
او سه‌برابر شدن میزان فروش آیتول در سال ۱۴۰۱ را دستاورد بزرگی می‌داند و می‌گوید اگر اتفاقات نیمه دوم سال امان می‌داد، با افزایش سود بیشتری مواجه می‌شدند. در این شماره از ماهنامه عصر تراکنش به سراغ امیرحسین عبیری، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل آیتول رفتیم تا درباره عملکرد، چالش‌ها و چشم‌انداز این شرکت گفت‌وگو کنیم.
۱۴۰۱؛ سه‌برابر شدن میزان فروش
۱۴۰۱ برای آیتول سال مهمی بوده و با افزایش سرمایه‌ای که در پایان سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاده، شروع شده است. امیرحسین عبیری، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل آیتول در این‌باره می‌گوید: «افزایش سرمایه‌ای که در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاد، موجب شد در سال ۱۴۰۱ بر افزایش فروش و ساختار داخلی تیم‌ها متمرکز شویم و توانستیم سایز شرکت را به لحاظ منابع انسانی ۵۰ درصد افزایش دهیم. همچنین بر بهینه‌بودن روندها و شرکت در کمپین‌های CSR (مسئولیت اجتماعی) نیز متمرکز شدیم و در مجموع به فروشی سه‌برابر سال قبل دست یافتیم. آیتول در سال ۱۴۰۱ بازطراحی شد و با اضافه‌کردن یکسری سرویس‌های لجستیکی و همچنین سرویس‌های امدادی نظیر باتری، توسعه داده شد. اما بیشترین تمرکزمان در سال جاری در حوزه بیمه بود که با استقبال مردم نیز روبه‌رو شد.»
نیروی انسانی برای ما همه‌چیز است
او افزایش میل متخصصان به مهاجرت و کاهش انگیزه و امید عمومی را یکی از مصائب سال ۱۴۰۱ می‌داند و در این‌باره توضیح می‌دهد: «نیروی انسانی، ارزشمندترین دارایی کسب‌وکار ماست و اگر نتوانیم در جذب و نگهداشت آن موفق عمل کنیم، شکست می‌خوریم. میل روزافزون نیروهای متخصص به مهاجرت و تمایل بازماندگان به ریموت کار کردن برای شرکت‌های غربی، معضل بزرگی است که نشان از مشکلات اقتصادی-اجتماعی‌ای دارد که مانع رشد و پیشرفت افراد در خاک ایران می‌شود.
در نتیجه بدیهی است آنان که توانایی مهاجرت دارند، کشور را ترک می‌کنند تا بستر بهتری برای رشد و بالندگی خود پیدا کنند. افزایش نرخ تورم و نوسان نرخ ارز باعث شد در سالی که گذشت طی چند مرحله مجبور به افزایش دستمزد‌های افراد شویم و این برای ما که ۷۰ درصد از هزینه‌هایمان مربوط به پرداخت حقوق پرسنل می‌شود، اتفاق ناخوشایندی بود؛ زیرا درآمد شرکت در مقایسه با هزینه‌هایش افزایش چندانی نداشت و نتوانسته بود پابه‌پای تورم و دلار رشد کند.»
او بیان می‌کند که سرمایه‌های موجود در جامعه کاهش یافته و بسیاری از شرکت‌ها برای تأمین منابع مالی خود با مشکلات جدی روبه‌رو هستند در نتیجه نمی‌توانند از تمام پتانسیل‌های خود برای رشد و توسعه استفاده کنند. عبیری معتقد است گرچه میزان فروش آنها در سال ۱۴۰۱ سه‌برابر شده، اما آن چیزی نیست که برایش برنامه‌ریزی کرده بودند و اگر بستر اقتصادی-اجتماعی کشور فراهم بود، می‌توانستند عملکرد بهتری داشته باشند و در این‌باره می‌گوید: «ما کسب‌وکار نوپایی هستیم و تاب‌آوری‌مان در وضعیت کنونی، دستاورد بزرگی به حساب می‌آید؛ محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ شیب نمودار رشد ما را متأثر کرد و برخی نیروهای انسانی متخصص‌مان را از دست دادیم، زیرا احساس امنیت شغلی نمی‌کردند.»
تأثیر مهاجرت نخبگان بر اقتصاد ایران
عبیری معتقد است چیزی به‌عنوان اقتصاد دیجیتال در ایران وجود ندارد و واقعیت این است که تعدادی کسب‌وکار آنلاین وجود دارد که با وجود موانع و محدودیت‌های بسیار فعالیت می‌کنند. او این وضعیت را نتیجه مهاجرت هم‌نسل‌های خودش که در بهترین دانشگاه‌های ایران مانند دانشگاه شریف، تهران و امیرکبیر درس خوانده‌اند، می‌داند و می‌گوید که ما سالها پیش نخبگان خود را از دست دادیم و تاکنون نه‌تنها فکری به حال این مسئله نکرده‌ایم، بلکه روزبه‌روز عرصه را برای حضور و ماندن نسل‌های جدید نخبگان تنگ‌تر نیز کرده‌ایم.
او معتقد است وقتی سرزمینی نخبگان خود را صادر می‌کند، باید به فکر وابستگی‌های بعد از آن و نیاز مبرم به واردات در حوزه‌های مختلف نیز باشد. عبیری می‌گوید: «در چنین وضعیتی کسب‌وکارها نیز به مهاجرت تیمی فکر می‌کنند، زیرا با ماندن در بستری که به آنها امکان خودشکوفایی و خدمت به بشر را نمی‌دهد، مجبور می‌شوند به حوزه‌هایی با خلق ارزش حداقلی روی بیاورند و رفته‌رفته کوچک و ناپدید شوند. آیتول نیز در حال حاضر از فعالیت‌های داده‌محوری که نیازمند دانش عمیق است، فاصله گرفته و روی کارهای عملیاتی‌تر متمرکز شده است.»
رگوله‌بودن هزینه‌ها، رگوله‌نبودن درآمدها
با توجه به حل‌نشدن مسائلی که در سال‌های قبل گریبان‌گیر کسب‌وکارهای کشور بوده، پیش‌بینی می‌شود که چالش‌های آنان برای حفظ حیات و توسعه خود در سال‌های آتی نیز ادامه داشته باشد. عبیری درباره چالش‌هایی که ممکن است در سال ۱۴۰۲ گریبان‌گیر آنها شود، می‌گوید: «افزایش ۴۰درصدی درآمدها در سال ۱۴۰۱ در صورتی اتفاق افتاد که درآمد شرکت‌ها چنین تغییری نکرده بود و از طرفی این انتظار در پرسنل وجود داشت که ما باید برای وضعیت اقتصادی آنها چاره‌ای بیندیشیم تا وضعیت‌شان از چیزی که هست، بدتر نشود، اما واقعیت این است که خود ما کارفرمایان نیز دچار همین وضعیت هستیم و با توجه به سرمایه‌ای که گذاشته‌ایم، چیزی عایدمان نمی‌شود و روزبه‌روز فقیرتر می‌شویم، زیرا درآمدهایمان ریالی و هزینه‌هایمان دلاری است.
اکنون که در آستانه سال جدید هستیم، هیچ چشم‌اندازی برای وضعیت دستمزدها نداریم و این برای کسب‌وکارهای مبتنی بر نیروی انسانی ترسناک است. دولت هزینه سرویس‌های ما را کنترل می‌کند، اما هیچ کنترلی بر هزینه تبلیغات، تجهیزات و نیروی انسانی ما ندارد و این رگوله‌بودن درآمدها و رگوله‌نبودن هزینه‌ها ضربه بزرگی به ما می‌زند. علاوه بر این، محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت نیز اعتماد افراد برای اداره کسب‌وکار اینترنتی در ایران را نابود کرده است.»
چشم‌انداز آیتول
عبیری برنامه‌ریزی بلندمدت در ایران را امری نشدنی می‌داند و توضیح می‌دهد که آیتول هدفی جز ارائه سرویس‌های جامع و باکیفیت در حوزه اتومبیل‌های شخصی ندارد و از زمانی که آغاز به کار کرده تاکنون کوشیده تا خدمات یکپارچه‌ای را در بازار خود خلق و ارائه کند. او در این‌باره می‌گوید: «آن زمانی که ما در بحث پرداخت یکپارچه خدمات خودرو وارد شدیم، هیچ سرویسی در کشور وجود نداشت که همه پرداخت‌های مرتبط با خودرو را یکجا داشته باشد و ما اولین شرکتی بودیم که چنین محصولی را ایجاد کردیم. امسال نیز در اواخر پاییز و اوایل زمستان سرویس پرداخت عوارض سالیانه خودرو به‌صورت یکپارچه در سراسر کشور و بیمه قسطی بدون ضمانت را برای اولین‌بار در ایران ارائه دادیم و به مبحث خدمات امدادی نیز وارد شدیم. برنامه ما در سال ۱۴۰۲ این است که دو الی سه سرویس جدید به بازار معرفی کنیم که شامل فروشگاه قطعات خودرو و سرویس‌های امدادی بیشتر می‌شود.»
او هدف پنج‌ساله آیتول را در این می‌بیند که در آینده هر کس به خدمات خودرو نیاز دارد، آیتول را به یاد آورد و از آن استفاده کند و برند آنها در یاد بماند.
او معتقد است همان‌طور که اشخاص حقیقی به مهاجرت فکر می‌کنند، این اتفاق برای شرکت‌ها نیز می‌افتد و آیتولی‌‌ها نیز بارها به مهاجرت تیمی فکر کرده‌اند و گرچه حضور در کشور، اولویت اصلی آنهاست، اما در صورتی که توان رشد و توسعه در بازار داخلی و تعامل با بازارهای منطقه و جهان را نداشته باشند، ممکن است برای مهاجرت از ایران برنامه‌ریزی کنند.
