درصدد اجرای مالیات هوشمند هستیم
یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس درباره اقدامات این شرکت عنوان کرد
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۷۲ / تیس یک شرکت معتمد مالیاتی نوع اول است که فعالیت خود را از سال ۱۴۰۱ با هدف دیجیتالی‌کردن نظام امور مالیاتی کشور آغاز کرده است. بنا بر صحبت‌های یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس عمده فعالیت‌های این شرکت بر مبنای حاکمیت داده انجام می‌شود تا با ارائه بستری امن به مؤدیان به چابکی امور مالی و مالیاتی آنها و همچنین نظام‌مند و شفاف‌شدن روال‌های مالیاتی کشور کمک کند.
او معتقد است هوشمندسازی مالیات اقدام مهمی است که به تحقق عدالت اقتصادی-اجتماعی و حاکمیت قانون منتهی می‌شود، اما هنوز برخی اصناف از پیوستن به این پروژه ممانعت می‌کنند و فرار مالیاتی دارند. در همین راستا، یکی از رسالت‌های تیس آموزش و برساخت فرهنگ پرداخت مالیات و استفاده از بسترهای هوشمند و نوآور است تا رفته‌رفته شاهد کاهش حداکثری فرار مالیاتی باشیم. در ادامه گفت‌وگوی عصر تراکنش با یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس را می‌خوانید.
فعالیت مبتنی بر حاکمیت داده
شرکت داده‌پردازی معتمد تیس از ابتدای سال ۱۴۰۱، با هدف اخذ مجوز فعالیت نوع اول معتمد مالیاتی فعالیت خود را آغاز کرده است. سهام‌داران این شرکت شامل شرکت‌های انتقال داده‌های آسیاتک، ساختارهای اطلاع‌رسانی نوین‌گستر و عصر داده‌های آسیاتک می‌شوند. یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی تیس درباره شکل‌گیری این مجموعه می‌گوید: «با توجه به اینکه سهام‌داران ما در حوزه زیرساخت و نرم‌افزار فعالیت داشتند و با توجه به وجود بزرگ‌ترین زیرساخت خصوصی اینترنت و دیتاسنتر کشور در آسیاتک و فعالیت‌های حوزه داده‌های امن توسط شرکت ساختارهای اطلاع‌رسانی نوین‌گستر، این شرکت با هدف گسترش فعالیت سهام‌داران و اخذ مجوز فعالیت نوع اول از سازمان امور مالیاتی به‌عنوان کنسرسیوم شکل گرفت.»
بنا بر صحبت‌های او، عمده فعالیت‌های آنها بر مبنای حاکمیت داده و بر بستر فناوری اطلاعات انجام می‌شود و از آنجایی که به‌عنوان یک شرکت معتمد مالیاتی مشغول به کار هستند، تمرکز اصلی خود را روی دو حوزه ویژه گذاشته‌اند که شامل سرویس ارسال صورت‌حساب‌های الکترونیکی چندبستری و سرویس نوآوری باز در این حوزه می‌شود. به همین منظور راهکاری برای اتصال همه انواع بسترها ایجاد کرده‌اند که مدام به‌روزرسانی شده و ارتقا داده می‌شود. او می‌گوید: «این سرویس از ابتدا بر اساس ارسال لحظه‌ای و آنی طراحی شده که ریسک بالایی دارد، اما با استقرار کامل به برتری آنها نسبت به رقبایمان تبدیل شده است.»
برساخت فرهنگ؛ رکن جدانشدنی تسهیلگری
پناهی با اشاره به اینکه فعالیت آنها به‌عنوان معتمد سازمان امور مالیاتی با هدف تسهیلگری در اجرای قانون برنامه‌ریزی شده، بیان می‌کند که طبق ماده ۲۶ قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان سازمان امور مالیاتی می‌تواند جهت حصول اطمینان از عملکرد صحیح مؤدیان در خصوص صدور صورتحساب الکترونیکی، ثبت دقیق معاملات در سامانه مؤدیان و اطمینان از انجام تکالیف قانونی آنها فعالیت کرده و به ارائه خدماتی مانند صدور، جمع‌آوری، نگهداری و ارسال صورتحساب الکترونیکی به سازمان امور مالیاتی کشور و نظارت بر عملکرد مؤدیان در این حوزه بپردازد.
طبق گفته او، تیس سومین شرکتی است که به‌عنوان معتمد نوع اول در کشور مجوز گرفته و فعالیت می‌کند. او در این خصوص می‌گوید: «ما در این حوزه سعی کردیم مقوله ارسال را با روش‌های به‌روز بر بستر فناوری اطلاعات و با مشاوره‌گرفتن از افراد درگیر و کاربران نهایی که شامل بخش‌های مالی و اعضای هیئت‌مدیره، مدیران عامل، معاونان، مدیران، کارشناسان و مشاوران امور مالی و مالیاتی می‌شود، طراحی و به‌روزرسانی کنیم. در واقع، ما رویکردی کاربرمحور داریم و سعی کرده‌ایم سرویس‌ها و راهکارهای خود را بر اساس نیاز کاربران نهایی‌مان طراحی و اجرا کنیم.»
او با توضیح اینکه تسهیلگری معتمدهای مالیاتی به معنای کمک به سازمان امور مالیاتی برای پیاده‌سازی و اجرای ایده تحول دیجیتال در حوزه مالیات است، می‌گوید: «ما بازوی اجرایی سازمان امور مالیاتی هستیم و کمک می‌کنیم تا این سازمان در افق کوتاه و بلندمدت خود به لحاظ دیجیتالی متحول شود و به سمت یک نظام مالیاتی هوشمند حرکت کند. در واقع ما بستری امن برای کسب‌وکارها فراهم کرده‌ایم تا به عموم برای پیوستن به این طرح کمک کنیم. در همین راستا، در دو حوزه خدمت به مشتریان حقوقی و حقیقی برنامه‌های مدونی داریم؛ برای کلیه مؤدیان ارسال صورتحساب الکترونیکی را فراهم کرده‌ایم و علاوه بر این وارد حوزه برساخت فرهنگ و آموزش نکات اجرایی قانون پایانههای فروشگاهی، سامانه مؤدیان و ارسال صورتحساب الکترونیکی نیز شده‌ایم که در همین راستا همایش‌های زیادی را در انجمن‌های صنفی، اتحادیه‌ها و بخش‌های بزرگ تجاری به‌صورت حضوری و آنلاین با ظرفیت حداقل هزار شرکت‌کننده به‌صورت هفتگی برگزار کرده و می‌کنیم.»
او تصریح می‌کند که در تیس، آموزش و برساخت فرهنگ را یکی از بخش‌های اصلی تسهیلگری می‌دانند و معتقد هستند فرهنگ، زیربنای اجرای قانون است و در راستای تحقق این مهم می‌کوشند.
هوشمندسازی مالیات؛ حاکمیت قانون و گسترش عدل
یکی از موضوعاتی که اخیراً در میان اصناف پردرآمدی مانند پزشکان، وکلا و دفاتر دیگر دیده می‌شود، جمع‌آوری دستگاه‌های کارت‌خوان به‌منظور فرار مالیاتی است. پناهی درباره نقش هوشمند شدن نظام امور مالیاتی در کاهش تخلفات توضیح می‌دهد: «حاکمیت مالیاتی یکی از اساسی‌ترین بخش‌های حکمرانی دولت‌ها به حساب می‌آید. حکمرانی مطلوب مالیاتی به سیستم مالیات‌ستانی مطلوب منجر شده و راهبری مناسب مالیاتی از طریق برقراری عدالت و انصاف مالیاتی به افزایش اعتماد عمومی در جامعه می‌انجامد و می‌تواند با دریافت به‌موقع مالیات به شیوه‌ای هوشمند و شفاف، موجبات توسعه اقتصادی کشور را فراهم کند.
مالیات هوشمند موجب رضایت مردم از حاکمیت قانون، کنترل فساد، مشارکت‌پذیری اشخاص و افراد در ارتقای شفافیت، گسترش عدالت و بی‌طرفی، تشخیص ریسک‌های مالیاتی، کاهش شکاف مالیاتی، کاهش فرارهای مالیاتی توسعه اجتماعی و انسانی خواهد شد و به بهبود حاکمیت مبتنی بر مالیات کمک خواهد کرد.»
او اضافه می‌کند با توجه به اینکه قانون به شفاف‌شدن معاملات و کاهش کاغذبازی‌ها در حوزه مالیاتی کمک قابل توجهی می‌کند، مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت، اما اجرای کامل قانون زمان‌بر خواهد بود. پناهی با بیان اینکه حاکمیت داده عنصر اصلی استقرار نظام‌های مالیاتی هوشمند و پیش‌شرط اصلی دستیابی به اهدافی مانند مبارزه با فرار مالیاتی و اجرای عدالت است، می‌گوید:
«استفاده مؤثر و ضابطه‌مند از داده‌های منسجم و قانونی، تقویت بانک‌های اطلاعاتی، غنی‌سازی و پالایش اطلاعات مربوط به فعالیت‌های اقتصادی و تراکنش‌های مالی اشخاص و فعالان اقتصادی با استفاده از ظرفیت‌های پیش‌بینی‌شده در قانون و تقویت و توسعه زیرساخت‌های فنی مورد نیاز، گسترش و استیلای حاکمیت داده را محقق می‌کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، می‌توان به کاهش حداکثری مالیات‌گریزی و اجرای عدالت مالیاتی امیدوار بود. گرچه ورود اصناف نام‌برده به این طرح با مقاومت آنها مواجه خواهد شد، اما مسیر شناسایی حساب‌های تجاری و فعالیت اشخاص مشخص است و چیزی از دید شبکه بانکی مخفی نمی‌ماند.»
او بیان می‌کند که از بین رفتن مقاومت اصناف برای پرداخت مالیات نیازمند شفاف و دقیق‌شدن نظام مالیاتی است. در واقع هزینه‌های تمام‌شده هر صنف با توجه به خرید‌های آنها مشخص شده و سود و زیان آن کسب‌وکار با تقریب نزدیکی مشخص می‌شود. پناهی توضیح می‌دهد: «قانون پایانههای فروشگاهی سرشار از گشایش برای اشخاص حقیقی است و در صورتی که فرهنگ عمل به این قانون برساخت شود، اصناف نیز به آن خواهند پیوست. در واقع، اصلی‌ترین چالش رگولاتور با اصناف، همین برساخت فرهنگ است و باید آگاهی عمومی اصناف نسبت به مزایای استفاده از این قانون بیشتر شود.»
ناشناخته‌بودن چالش‌های پیش رو
ارائه خدمات مربوط به قانون پایانههای فروشگاهی توسط شرکت‌هایی مانند تیس در کشور مبحث جدیدی است؛ بنابراین چالش‌های جدیدی نیز در این حوزه وجود دارد. او درباره این چالش‌ها بیان می‌کند: «ما در ابتدای کار اجرای قانون هستیم و عمده چالش‌های این مسیر ناشناخته‌اند. با این وجود این‌طور به نظر می‌رسد که چالش اصلی این حوزه همان برساخت فرهنگی است که مطرح شد. علاوه بر این نسخه‌های به‌روزرسانی ارائه‌شده توسط رگولاتور بار فنی زیادی دارد و در مدت‌زمان کوتاهی با انفجار درخواست‌ها مواجهیم؛ بنابراین تا زمان استقرار یک نسخه که چند ماه استمرار داشته باشد، فاصله داریم. این مسئله نشان می‌دهد که یک معتمد باید هر لحظه آماده تغییرات کوچک و بزرگ باشد. این به‌روزرسانی برای مؤدیان نیز اتفاق می‌افتد و این یعنی بالا بودن حجم عملیات‌ها.»
او اضافه می‌کند که چون این کسب‌وکار، کسب‌وکاری نوپاست، با چالش جذب نیروی انسانی نیز مواجه است و این مسئله به نبود نیروی متخصص و درون‌زا و ارگانیک‌بودن نیروی انسانی در این حوزه برمی‌گردد. این مسئله وقتی در کنار تغییرات رگولاتوری و تغییر استراتژی‌های سازمان قرار می‌گیرد، کار را دشوار می‌کند، زیرا باید انعطاف‌پذیری خود را افزایش دهند.
مزیت‌های همکاری با تیس برای مؤدیان
پناهی معتقد است همکاری با تیس برای مؤدیان مزیت‌هایی از جمله سهولت در انجام امور مالیاتی، چابکی و صرفه‌جویی در وقت را به همراه دارد و توضیح می‌دهد: «ما استانداردسازی‌های لازم را در همه کانال‌ها و بخش‌های فروش برای مؤدیان ایجاد کرده‌ایم؛ نرم‌افزار فروش ما یک داشبورد اختصاصی است که نیازهای مؤدیان دارا یا فاقد ERP را پوشش می‌دهد و با روش‌های ارسال فرم تحت وب، اکسل و ظرفیت بالا در هر بار بارگذاری فعالیت می‌کند. این نرم‌افزار روش‌های متعددی از جمله اتصال مستقیم نرم‌افزارهای مالی و کسب‌وکاری به سامانه مؤدیان و ارسال صورت‌حساب‌های انبوه از طریق Agent API را نیز دارد. یعنی ما علاوه بر اینکه روی لبه فناوری حرکت می‌کنیم، از فناوری‌های امن و جدید نیز استفاده می‌کنیم.»
۱۴۰۲؛ متمرکز بر اتصال اصناف
بنا بر صحبت‌های او، تمرکز اصلی آنها در سال جاری روی اتصال سریع و آسان مؤدیان است و برنامه‌های متعددی برای اشخاص حقوقی دارند. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به متنوع‌کردن راه‌های ارسال صورتحساب الکترونیکی، ارائه خدمات و پشتیبانی قوی در حوزه اصناف و اشخاص حقیقی اشاره کرد. پناهی در این‌باره می‌گوید: «در خصوص توانمندسازی اصناف برای ارسال صورتحساب الکترونیکی گام‌های بزرگی برداشته‌ایم؛ از محتوای آموزشی گرفته تا ارائه راهکار. بنابراین تمرکز اصلی ما در سال جاری روی اتصال قوی و بااطمینان اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق شرکت معتمد نوع اول تیس خواهد بود. در واقع، ما بر آنیم تا بستری امن برای ارائه خدمات مالیاتی هوشمند به کسب‌وکارها ارائه دهیم و چابکی و رشد مستمر، هدف غایی ماست.»
