عصر تراکنش ۷۵؛ ایمان جلیلی، سردبیر استودیو راه‌کار / هنوز بین علما اختلاف هست که جایتکس درست است یا جیتکس. البته که اگر سری به نمایشگاه زده باشید و روی صندلی یکی از پنل‌های بی‌شمار جانبی نشسته باشید، یا به بهانه بیشتر سردرآوردن از آنچه در دنیای پر سرعت فناوری در حال رخ دادن است با یکی از صاحبان غرفه، معاشرت کرده باشید، می‌دانید که کلمه درست «جایتکس» است. مشکل از جایی شروع می‌شود که می‌فهمید، اینجا هم مثل بسیاری از موارد مشابه دیگر تلفظ صحیح عنوان نمایشگاه ممکن است از نگاه مخاطب ایرانی، شما را در دسته تازه به دوران رسیده‌های «جیتکس» ندیده دسته‌بندی کند.
اگر مثل من برای بار اول گذارتان به نمایشگاه افتاده باشد، متوجه می‌شوید که فوج ایرانی‌های اعزامی به نمایشگاه سایه هم‌دیگر را با تیر می‌زنند. این درعین حالی است که همه کنجکاوند بدانند گروه کناری، برای چه، با خرج که و با چه خروجی به دبی آمده و برخواهد گشت. و همه این‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که آنها که به هر دلیلی فرصت بازدید از جیتکس را از دست داده‌اند یا علاقه‌ای به آمدن نداشته‌اند در شبکه‌های اجتماعی مشغول قضاوت و عمدتا نقد مسافرین دبی هستند.
و شما مدام حین دید و بازدیدها و دورهمی‌های ایرانی‌ها در حاشیه نمایشگاه (که اتفاقا هر شب و هر روز به بهانه‌های مختلف در ایام نمایشگاه در دبی برپا می‌شود) حس می‌کنید رفتار عادی ندارید. مدام از خودتان می‌پرسید آیا درست است که من الان اینجا باشم، پای صحبت فلان سخنران بنشینم، خودم در پنل رویداد فلان صحبت کنم، انگلیسی حرف بزنم یا فارسی؟ عکس بگیرم یا نگیرم؟ پست بگذارم یا نگذارم؟ منشن کنم یا نکنم؟ جواب کامنت بدهم یا مثل همیشه سکوت کنم؟
اصلا چنین شرایطی به شدت مستعد خارج شدن اوضاع از شرایط نرمال است. دقیقا شبیه آنچه که ما معمولا هر روز در کسب‌وکارمان گرفتارش می‌شویم. شما به عنوان مدیرعامل یا یکی از مدیران ارشد شرکت، ماموریتی به عهده گرفته‌اید که قاعدتا بر اساس چشم‌انداز کوتاه‌مدت یا بلندمدت هیئت‌مدیره تبیین شده. اما از روزی که روی صندلی می‌نشینید باید نگران «قضاوت» سایرین باشید.
اگر مدیر باتجربه‌ای باشید، می‌دانید که توصیه به ندیدن، نشنیدن و بی‌توجهی به اینگونه قضاوت‌ها مربوط به کتاب‌های موفقیت و جملات قصار امثال سایمون سینک است. سوابق بلاهایی که سرتان آمده، به شما می‌گوید که آن توصیه‌ها در شرایطی کار می‌کنند که سیستم تعریف شده‌ای برای رشد کیفی وجود داشته باشد.
برای ما اما داستان متفاوت است. چه در زندگی عادی روزمره در کشوری که هر روز غافلگیری جدیدی برایمان در نظر می‌گیرد، چه در کسب‌و‌کاری که برای مدیرانش تداوم و ماندگاری به فاکتورهایی بستگی دارد که به مخیله امثال جناب سایمون سینک هم نمی‌رسد. زمانی که ما به جای جنگیدن برای کیفیت بهتر، داریم برای بقا می‌جنگیم، هر حاشیه و اتفاق جانبی می‌تواند شرایط عادی را به هم بزند.
ماجرای جیتکس هم همین است. شما با هر فلسفه و منطقی که برای بازدید از نمایشگاه رفته باشید، یا حتی تصمیم به ماندن و نرفتن گرفته باشید تحت قضاوت اطرافیان خواهید بود. شدت این قضاوت‌ها گاه به حدی می‌رسد که اصلا یادتان می‌رود علت اصلی تصمیمی که گرفتید چه بوده است. مثل بسیاری از مدیران عاملی که بعد از چند ماه می‌فهمند که به جای حرکت در راستای اهداف و چشم‌اندازهای شرکت، به جای کار واقعی کردن، دارند حواشی را کنترل می‌کنند و راه‌های گسترش شایعات و اخباری را می‌گیرند که ممکن است منجر به بروز سوتفاهم و قضاوت‌های غلط باشد.
و ما از این یادداشت نتیجه می‌گیریم که…
اگر از من بپرسید دستاورد بازدید از جیتکس ۲۰۲۳ چه بوده، می‌گویم «اینکه فهمیدم ما ایرانی‌ها کار نمی‌کنیم» ما همه، کار واقعی کردن یادمان رفته است. ما دیگر آدم‌های معمولی نیستیم و متاسفانه این مسئله لزوما به جغرافیای جایی که زندگی می‌کنیم هم ارتباطی ندارد. انگار یک تغییر ژنتیکی در وجود همه‌مان رخ داده و نتیجه‌اش شده اینکه ما نتوانیم یا بنا بر مصلحت در راستای حفط بقا نخواهیم آنچه را که می‌دانیم درست است انجام دهیم.
برای همین، وقتی گذارمان به جایی مثل بزرگ‌ترین نمایشگاه ارائه دستاوردهای فناوری دنیا می‌افتد، حتی می‌ترسیم به جای جیتکس، کلمه درست‌تر «جایتکس» را استفاده کنیم. شاید برای همین ژن پیشرفته غیرعادی‌بودن باشد که حتی وقتی در میهمانی‌ها و دورهمی‌های ایرانی‌ها در دبی شرکت می‌کنید غذاها هم یک مزه ثابت می‌دهند.
