در تلاش برای تبدیل شدن به یک هلدینگ دیجیتال
گفت‌وگو با مصطفی درجزی، مدیرعامل همراه کسب‌وکارهای هوشمند درباره توسعه هدفمند سبد خدماتشان در حوزه فین‌تک
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۷۹ و ۸۰ / شرکت همراه کسب‌وکارهای هوشمند (EBCOM)، به‌عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه همراه اول، فعالیت خود را در سال ۱۳۹۹ با تمرکز بر ارائه سرویس‌های دیجیتال آغاز کرده و طی سال‌های گذشته کوشیده در کنار افزایش قابلیت‌های سازمانی، با توسعه و ارائه هدفمند خدمات دیجیتال متنوع، نقش بسزایی در زیست‌بوم دیجیتال کشور ایفا کند و در همین راستا در سال ۱۴۰۲ زیرساخت‌های مهمی را توسعه داده است.
یکی از حوزه‌هایی که در سبد خدمات دیجیتال شرکت EBCOM در کنار خدماتی نظیر خدمات دیجیتال اپراتوری (Telco VAS)، بازی و سرگرمی، سفر و گردشگری، آموزش و فروشگاه کالاهای تندمصرف (FMCG) مورد توجه قرار گرفته است، خدمات فناوری‌های مالی (فین‌تک) است. در سال گذشته، این شرکت با ارائه نسخه MVP اعتبار و اجرای مرحله پایلوت این سرویس برای بیش از پنج هزار کاربر دارنده سیمکارت همراه اول، گام‌های اساسی در جهت ورود به حوزه تلکوبانک برداشته است. در گفت‌وگو با مصطفی درجزی، مدیرعامل همراه کسب‌وکارهای هوشمند، به عملکردشان در سال ۱۴۰۲ و برنامه‌هایشان پرداختیم.
توسعه سبد خدمات دیجیتال
در حال حاضر، سرویس اعتبار از طریق کیف پول اوانو و با مبالغی بین شش تا بیست میلیون تومان به مشترکان همراه اول و روی پلتفرم اوانو، ارائه می‌شود. مصطفی درجزی، مدیرعامل همراه کسب‌وکارهای هوشمند در این باره می‌گوید: «برای ارائه اعتبار با مبالغ پایین، از الگوریتم‌های اعتبارسنجی و تعیین رتبه اعتباری اپراتوری افراد و برای مبالغ بالاتر، علاوه‌بر اعتبارسنجی، از توثیق سیمکارت بهره گرفته می‌شود.
در کنار ارائه اعتبار، خدمات نوآورانه دیگری نیز توسط این شرکت در حوزه فناوری مالی به کار گرفته شده است. به‌عنوان مثال تطابق شماره تلفن‌همراه و IP تلفن‌همراه مشترکان در زمان استفاده از ابزارهای پرداخت، خدمتی است که می‌تواند در راستای افزایش امنیت تراکنش‌های پرداخت مؤثر بوده و از راهکارهای فعلی متداول برای تقلب و کلاهبرداری‌های اینترنتی جلوگیری کند. همچنین، باشگاه مشتریان بزرگ همراه اول دارایی ارزشمندی است که می‌تواند سازمان‌ها و شرکت‌های خدمات‌رسانی نظیر بانک‌ها را در ارائه خدمات خلاق، نوآور و بهره‌ور یاری دهد. از این رو، هم‌افزایی و ارزش‌آفرینی در زنجیره خلق ارزش اپراتور همراه اول، یکی از راهبردهای اصلی شرکت EBCOM در راستای توسعه سبد خدمات دیجیتال بوده است.»
توسعه شبکه پذیرندگی کیف پول
ارائه اعتبار به کاربران از طریق کیف پول اوانو انجام می‌پذیرد. با توجه به این موضوع، توسعه شبکه پذیرندگی و فراگیری کیف پول اوانو، به‌عنوان یک ابزار پرداخت خرد و بستری برای ارائه و مصرف اعتبار، ازجمله اهدافی بوده که در سال گذشته در شرکت دنبال شده است.
با بیان این موضوع می‌گوید: «در حال حاضر علاوه‌بر اینکه کیف پول اوانو در همه پلتفرم‌ها و سامانه‌های زیرمجموعه همراه اول، پیاده‌سازی شده، روی چندین پلتفرم و اپلیکیشن دیگر نیز در دسترس کاربران قرار گرفته است و همچنان مذاکرات و توافقات مربوطه در راستای فراگیری این کیف پول در سایر پلتفرم‌های شناخته‌شده در بازار ادامه دارد.»
کاربردهای تلکوبانک در ایران
بنا بر اظهارات مدیرعامل شرکت EBCOM، تلکوبانک‌ها ابتدا در مناطقی نظیر آفریقا که سرویس‌های بانکی به‌سهولت در دسترس کاربران نیست، شکل گرفته است، این در حالی است که در کشور ما خدمات بانکی به‌سهولت در دسترس بوده و همین مسئله باعث می‌شود که مفهوم تلکوبانک در ایران، درعمل متفاوت اجرا شده باشد. او در ادامه می‌گوید: «صنعت بانکی و پرداخت ایران به لحاظ شاخص دسترس‌پذیری یکی از صنایع برتر دنیا است و همین مسئله باعث شده تلکوبانک، از لحاظ ارائه خدمات متداول بانکی به کاربران، کاربرد زیادی در کشور نداشته باشد.
تلکوبانک مفهومی است که ظهور پیدا کرده تا با استفاده از داده‌های بانکی و اپراتوری، این صنعت را دسترس‌پذیر کند و وقتی این دسترس‌پذیری به‌صورت پیشینی حاصل شده، دیگر نمی‌توان توقع داشت که این مفهوم به‌اندازه مناطقی نظیر آفریقا در ایران هم کاربرد داشته باشد.
با وجود این، تلکوبانک در ایران می‌بایست بومی‌سازی شود. به‌عنوان مثال اپراتورها با توجه به پایگاه داده‌ای که از رفتار اپراتوری کاربران خود در اختیار دارند، می‌توانند وارد حوزه اعتبارسنجی شوند. چنانچه در همراه اول حدودا ۲۳ میلیون مشترک دائمی وجود دارد و آمار مربوط به پیامک‌های انبوه نشان می‌دهد که ۸۵درصد از مشتریان اصلی سرویس‌های بانکی، کاربران دارنده سیمکارت همراه اول هستند؛ یعنی پایگاه داده همراه اول برای کمک به اعتبارسنجی و اعتباردهی خرد در بانک‌ها و همچنین از طریق توثیق سیمکارت به‌عنوان دارایی کاربران می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد.»
به گفته درجزی، از دیگر کاربردهای تلکوبانک در ایران حوزه پرداخت‌های خرد به‌صورت آنلاین است که با خدمت «پرداخت با یک کلیک» و استفاده از قابلیت DCB اپراتور قابل انجام است. او ادامه می‌دهد: «از دیگر کاربردهای این حوزه حواله‌های ارزی است. اپراتورها به واسطه شبکه رومینگ بین‌المللی که در اختیار دارند، می‌توانند به این حوزه نیز ورود کنند.»
اعتباردهی در همراه اول اتفاق تازه‌ای نیست
او معتقد است که همراه اول از همان سال‌های اول شکل‌گیری‌اش به‌صورت اعتباری با مردم کار کرده و افراد پس از استفاده یک‌ماهه از سیم‌کارت‌هایشان، هزینه خدمتی را که گرفته‌اند پرداخت کرده‌اند و ارائه اعتبار به کاربران اتفاق جدیدی نیست. با وجود این، EBCOM در سالی که گذشت به‌صورت جدی وارد حوزه اعتباردهی به مشترکان همراه اول شده است تا به افزایش قدرت خرید آنها و به عبارتی فراگیرتر شدن ابزارهای مالی تسهیلاتی کمک کند و درواقع کاربران بتوانند براساس رفتار اعتباری یا امکان توثیق سیم‌کارت‌هایشان از EBCOM اعتبار خرد بگیرند.
او درباره مختصات این طرح این‌طور توضیح می‌دهد: «همراه اول حدود ۱۰۳ میلیون سیمکارت در دست مردم دارد. ما کاربران را از طریق رفتار مالی آنها که نزد اپراتور در این سال‌ها داشته‌اند اعتبارسنجی می‌کنیم و شاخص مهم دیگر افرادی است که فرد با آنها ارتباط دارد؛ شاخصی که درواقع یکی از بنچ‌مارک‌های جهانی نیز محسوب می‌شود. به نظر من، اعتبارسنجی که اپراتور همراه اول انجام می‌دهد، بهترین نوع اعتبارسنجی است.
علاوه‌بر این، از طریق توثیق سیم‌کارت‌های دائمی همراه اول نیز به افراد اعتبار داده می‌شود. اپلیکیشن اوانو سکوی ارائه اعتبار است که در حال حاضر بین شش تا بیست میلیون تومان اعتبار خرد، از طریق آن به افراد ارائه شده است. برای مبالغ بالا، تمرکز کمتری روی رفتار مالی افراد بوده و بیشتر توجه معطوف به ارزش سیمکارت دائمی‌شان است. ما در اوانو تمایل داریم به اکثر مشترکان همراه اول اعتبار دهیم. اعتبار اوانو برخلاف سایر اعتبارها به‌صورت باز و به دو صورت سازمانی و فردی ارائه می‌شود.»
ورود به حوزه‌های جدید در سال ۱۴۰۳
بنا بر گفته‌های مدیرعامل EBCOM، اولویت این شرکت در سال ۱۴۰۳ این است که در حوزه فناوری مالی (فین‌تک)، مسیر طی‌شده با قوت ادامه یابد و در این حوزه ضمن توجه و هم‌افزایی با فعالیت‌های اصلی همراه اول، فراگیری کیف پول و ارائه اعتبار به‌صورت گسترده تجاری شود و در دسترس کاربران قرار گیرد. او می‌گوید: «به این ترتیب شرکت EBCOM، با ارائه خدمات فناوری مالی و همچنین خدمات دیجیتال دیگر، نظیر سفر و گردشگری، سلامت و بازی و سرگرمی، به دنبال تبدیل شدن به یک هلدینگ دیجیتال است.»
با این حال، او نگرانی‌هایی نیز درباره آینده دارد و درباره چالش‌های احتمالی پیش رویشان می‌گوید: «یکی از چالش‌های پیش روی ما موضوع جذب و نگهداشت نیروی انسانی خواهد بود. چالش دیگر نیز به محدودیت‌های رگولاتوری برمی‌گردد. در برخی از حوزه‌ها مثل کیف پول اعتباری با خلأ‌های قانونی و ابهاماتی روبه‌رو هستیم و با اینکه ما را از ارائه خدمت منع نکرده‌اند، اما درعمل دستور کار واضحی هم ارائه نداده‌‌اند. با وجود همه این چالش‌ها، فکر می‌کنم که آینده EBCOM روشن است و در مسیر توسعه قرار دارد.»
