هاوینگ می‌تواند نقطه عطفی برای شتاب گرفتن رگولاتوری رمزارزها باشد
در گفت‌وگو با مدیران صرافی‌های رمزارز کشور درباره تأثیرات احتمالی هاوینگ بر کسب‌وکارهایشان عنوان شد
هاوینگ رویدادی است که هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد تا پاداشی که ماینرها برای استخراج هر بلاک می‌گیرند، نصف شود. چهارمین هاوینگ بیت‌کوین هفته آینده اتفاق می‌افتد؛ رخدادی که تأثیر مهمی بر کل صنعت رمزارز جهان دارد و حجم معاملات و تراکنش‌های کسب‌وکارهای رمزارزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و قاعدتاً ما در ایران نیز تحت تأثیر این تغییرات قرار خواهیم گرفت.
چندین سال است که رمزارزها در ایران شناخته شده‌اند و مورد استقبال مردم قرار گرفته‌اند و روزبه‌روز به تعداد کسب‌وکارهای فعال در این حوزه در کشور اضافه می‌شود، این در حالی است که وضعیت رگولاتوری و حدود فعالیت آنها هنوز که هنوز است مشخص نشده و چالش‌هایی را برای فعالان این حوزه ایجاد کرده است. به بهانه رویداد هاوینگ در گفت‌وگویی با مدیران صرافی‌های رمزارز کشور، از آنها پرسیدیم که هاوینگ در چه صورتی برای کسب‌وکار آنها اتفاق خوبی خواهد بود؟ و آنها تقریباً متفق‌القول بودند که اگر هاوینگ ۲۰۲۴ به دیده شدن هرچه بیشتر آنها از سمت رگولاتور و در نتیجه تسریع قانون‌گذاری این حوزه منتهی شود، راضی خواهند بود. در ادامه گفت‌وگوی عصر تراکنش با آنها را می‌خوانید.
ضرورت قانون‌گذاری شفاف و منصفانه برای رمزارزها
تأثیر هر خبر روی کسبوکارها وقتی مثبت است که به بیشتر و بهتر دیده شدن آنها و حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند، کمک کند. اتفاق هاوینگ نیز از این قاعده مستثنا نیست. احسان مطلبی، مدیرعامل سرمایکس، در این باره بیان می‌کند: «با توجه به تاریخچه و سابقه هاوینگ، اینطور می‌توان گفت که این پدیده می‌تواند تغییرات زیادی روی قیمت ارزهای دیجیتال بگذارد. همین تغییرات غالباً باعث شنیده و دیده شدن بیشتر رمزارزها در بین عموم می‌شود و زمانی که یک حوزه در مرکز توجه قرار بگیرد، معمولاً حاکمیت نیز توجه بیشتری به آن حوزه می‌کند که نتیجه این توجه به وضع قوانین و راهکارهای حمایتی منتهی شود. در نتیجه کسبوکارها و کاربران منتفع خواهند شد. همچنین، نوسان قیمت در بازارهای مالی برای کاربران به‌خصوص معامله‌گران رمزارز جذابیت و نفع مالی نیز ایجاد می‌کند. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود که بعد از هاوینگ حجم و تعداد تراکنش‌های رمزارزی در کسب‌وکارهای فعال در این حوزه بیشتر شود.»
هاوینگ بیت‌کوین همیشه در حوزه رمزارزها با حساسیت و تحلیل‌های متعددی همراه بوده و به‌عنوان نقطه عطفی در مسیر حرکت بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها شناخته می‌شود. محمدجواد اسدپور، مدیرعامل نیک‌پرداخت، معتقد است هاوینگ بیت‌کوین فرصتی ارزشمند برای رشد و تحولات مثبت در این صنعت است و در این باره اظهار می‌کند: «هاوینگ بیت‌کوین می‌تواند تأثیرات مثبتی بر کسبوکارها و به طور کلی، اکوسیستم رمزارز داشته باشد و باعث رونق این حوزه شود؛ تأثیراتی از جمله افزایش تقاضا و کاهش عرضه، پایداری بیشتر شبکه، نوآوری، ظهور ایده‌های جدید و جلب توجه سرمایه‌گذاران نهادی.»
او توضیح می‌دهد که هاوینگ زمانی برای آنها اتفاق خوبی خواهد بود که با افزایش آگاهی و اعتماد عمومی نسبت به رمزارزها همراه باشد. این امر منجر به افزایش تقاضا برای خدمات رمزارزی و رونق کسب‌وکارهای این حوزه می‌شود. همچنین، قانون‌گذاری شفاف و منصفانه نیز برای پایداری بلندمدت کسب‌وکارهای این حوزه و اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران داخلی ضروری‌ست. اسدپور با بیان اینکه هاوینگ می‌تواند فرصتی برای تسریع روند قانون‌گذاری رمزارزها در ایران باشد، می‌گوید: «در کشورهای بزرگ اقتصادی، شاهد حرکتی به سمت ثبات در وضعیت قانون‌گذاری و پذیرش رمزارزها هستیم. نمونه بارز آن، تایید و راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) بیت‌کوین در ایالات متحده و جذب سرمایه‌های کلان به این بازار از طریق ETF است، اما وضعیت قانون‌گذاری رمزارزها در ایران همچنان روشن نیست. با وجود برخی بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، هنوز چارچوب قانونی جامعی برای این حوزه وجود ندارد.
این موضوع، ابهامات و چالش‌های متعددی را برای کسبوکارها و سرمایه‌گذاران در این حوزه به وجود آورده است. هاوینگ می‌تواند به‌عنوان یک نقطه عطف در این زمینه عمل کند و ضرورت قانون‌گذاری شفاف و منصفانه را برای رمزارزها در ایران بیش از پیش آشکار کند. رونق بازار و افزایش توجه عمومی به رمزارزها پس از هاوینگ، فرصتی مناسب برای نهادهای ذی‌ربط در ایران است تا با بهره‌گیری از تجربیات سایر کشورها، نسبت به تدوین قوانینی کارآمد و متناسب با شرایط کشور اقدام کنند. در نهایت، هاوینگ فرصتی استثنایی برای صنعت رمزارزها است تا با عبور از چالش‌ها و گذر از موانع به پختگی و ثبات بیشتری دست یابد.»
افزایش قیمت بیت‌کوین و افزایش حجم معاملات بعد از هاوینگ
در حالی که هاوینگ قبلی بیت‌کوین با افزایش قابل توجه قیمت بیت‌کوین همراه بود، تأثیر دقیق هاوینگ پیش رو بر بازار ارزهای دیجیتال تا حدودی غیرقابل پیش‌بینی است. با این حال، صرافی‌های رمزارز می‌توانند منتظر چندین تاثیر از هاوینگ باشند که بنا بر صحبت‌های فرزان فرج‌پور، مدیرعامل اکس‌اونیکس، عبارتند از: کاهش عرضه، افزایش نوسانات، افزایش حجم معاملات و رشد صنعت. او درباره هریک از این موارد می‌گوید: «هاوینگ منجر به کاهش عرضه بیت‌کوین در بازار می‌شود. این امر می‌تواند منجر به افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت بیت‌کوین نیز شود. کاهش عرضه نیز می‌تواند منجر به افزایش نوسانات قیمت بیت‌کوین شود. معامله‌گران باید برای نوسانات بیشتر قیمت در بازار آماده باشند. اگر هاوینگ منجر به افزایش قیمت بیت‌کوین شود، می‌تواند به افزایش حجم معاملات در صرافی‌ها نیز کمک کند و در نهایت، رشد قیمت بیت‌کوین می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران جدید را به بازار ارزهای دیجیتال جلب کند و منجر به رشد کل صنعت شود.»
او درباره تأثیر هاوینگ روی کسب‌وکارهای رمزارزی بیان می‌کند: «تأثیر هاوینگ بر صرافی‌های رمزارز مانند اکس‌اونیکس می‌تواند به عوامل مختلفی مثل حجم معاملات، ساختار کارمزد و کاربران بستگی داشته باشد. صرافی‌هایی که حجم معاملات بالایی دارند ممکن است از افزایش حجم معاملات سود ببرند و صرافی‌هایی که کارمزد خود را به‌صورت درصدی از معاملات دریافت می‌کنند، ممکن است با افزایش درآمد روبرو شوند. در نهایت صرافی‌هایی که پایگاه کاربران قوی دارند ممکن است بتوانند از رشد کل صنعت استفاده کنند.»
به باور او، هاوینگ زمانی برای یک صرافی ارز دیجیتال اتفاق خوبی تلقی می‌شود که منجر به افزایش قیمت بیت‌کوین و افزایش حجم معاملات شود. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان آینده درخشانی را برای بازار ارزهای دیجیتال، مخصوصاً بیت‌کوین متصور شد. فرج‌پور می‌گوید: «با این حال، هیچ تضمینی برای افزایش قیمت یا حجم معاملات وجود ندارد. صرافی‌ها باید برای نوسانات بازار و کاهش قیمت و حجم معاملات آماده باشند و استراتژی‌های مدیریت ریسک مناسب را اتخاذ کنند.»
نکته مهم در هاوینگ بیت‌کوین اثر بلندمدت آن بر صنعت رمزارز در جهان است. ماهیت هاوینگ یک اتفاق ضد تورمی است که از ابتدا در شبکه بیت‌کوین طراحی شده و عرضه آن را محدودتر می‌کند؛ محدودیت عرضه در ادامه ویژگی کمیابی ذاتی و ماهیت ضد تورمی بیت‌کوین، در بلندمدت سبب رشد ارزش آن می‌شود. این ویژگی‌ها در کنار عوامل دیگری مانند پذیرش ETF بیت‌کوین که افزایش تقاضا و ورود پول را به این بازار در پی دارد، منجر به افزایش قیمت بیت‌کوین و به تبع کل بازار کریپتو خواهد شد. به این ترتیب، ما شاهد کاهش عرضه و در عین حال افزایش تقاضا برای کریپتوکارنسی‌ها در جهان هستیم که آمار کاربران ایرانی هم مؤید این موضوع است. امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس با بیان این موارد می‌گوید: «پیش‌بینی ما از روند افزایش تعداد کاربران در جهان و ایران در سال ۱۴۰۳ این است که با شیب تندتری کاربران از این بازار استقبال خواهند کرد. سال گذشته داده‌های نوبیتکس نشان داد که رشد تعداد کاربر ایرانی بیش از ۲۷درصد بوده در حالی که این رقم به طور متوسط در جهان ۲۴درصد بوده است. افزایش استقبال از رمزارزها و روند صعودی تعداد کاربران، سبب می‌شود کاربران ایرانی نیز از پلتفرم‌های داخلی انتظار بیشتری داشته باشند. ما در نوبیتکس تلاش می‌کنیم سرویس‌هایی در کلاس جهانی ارائه دهیم. در سال جاری نیز این استراتژی را ادامه خواهیم داد. در کنار این موضوعات، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در جهت توسعه صنعت بلاکچین و استفاده از فرصت‌های این صنعت، چشم‌انداز نوبیتکس در آینده پیش رو است.»
بنا بر صحبت‌های مسعود ملک، مدیرعامل تبدیل، نوسان قیمت در دنیای مالی و برای صرافی‌های ارز دیجیتال اهمیت زیادی دارد، چون می‌تواند باعث افزایش سود کاربران شود و حجم معاملات را افزایش دهد. او می‌گوید: «هاوینگ که هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد به‌صورت مستقیم و در لحظه رخ دادن تأثیری روی صنعت ندارد، چون همه از قبل از تاریخ و زمان این رویداد مطلع هستند و در نتیجه، آنچه قرار است روی قیمت‌ها تأثیر بگذارد، از قبل روی قیمت‌ها اعمال شده است، اما طبق داده‌هایی که از قبل موجود است، رفتار چرخه‌ای بازار از چند ماه قبل از هاوینگ شروع می‌شود و تا چند ماه بعد از آن نیز ادامه دارد که این مسئله باعث رونق کل صنعت ارز دیجیتال می‌شود.»
ملک درباره دیگر تأثیرات هاوینگ بر بازار ارزهای دیجیتال و وضعیت کسب‌وکارهای رمزارزی اظهار می‌کند: «پدیده هاوینگ باعث کاهش عرضه بیت‌کوین در فرایند ماینینگ و در نتیجه افزایش قیمت‌ها خواهد شد که هم‌زمان با ظهور ETFهای بیت‌کوین و ورود جریان پول سازمانی می‌تواند این رشد را دوچندان کند. البته نباید فراموش کنیم که دنیای ارزهای دیجیتال بسیار نوپا است و همیشه امکان رخ دادن اتفاق‌های پیش‌بینی‌نشده وجود دارد.»
سروش حسین‌زاده، مدیرعامل صرافی نیپوتو، نیز بر این باور است که انتظاراتی که درباره افزایش قیمت بیت‌کوین پس از هاوینگ وجود دارد، ممکن است باعث افزایش حجم معاملات در صرافی‌ها شود، زیرا سرمایه‌گذاران تمایل دارند قبل از هاوینگ، بیت‌کوین خریداری کنند یا پس از آن بفروشند. او توضیح می‌دهد: «طبق تجربه سال‌های قبل، بعد از هاوینگ معمولاً بازار با افزایش نوسانات قیمت همراه است، زیرا بازار بر اساس انتظارات و پیش‌بینی‌ها به‌سرعت تغییر می‌کند. این مسئله می‌تواند برای صرافی‌ها هم فرصت و هم چالش باشد، زیرا آنها باید برای مدیریت این نوسانات آماده باشند؛ به این معنی که ممکن است زیرساخت فنی صرافی‌ها برای دقایق یا ساعاتی به علت حجم بالای معاملات یا تغییر سریع قیمت ها از دسترس خارج شود. با افزایش حجم معاملات، صرافی‌ها ممکن است شاهد افزایش درآمد از طریق کارمزدهای معاملاتی باشند و البته با کاهش پاداش استخراج احتمالاً ممکن است شاهد افزایش بیشتر کارمزد شبکه بیت‌کوین نیز باشیم و به این ترتیب بیش از پیش انتقال بیت‌کوین برای تراکنش‌های خرد به‌صرفه نخواهد بود.»
هاوینگ بیت‌کوین را می‌توان به عنوان یک آزمون بلوغ برای این ارز دیجیتال و کل اکوسیستم رمزارزی در نظر گرفت. این رویداد نه‌تنها بر اقتصاد متمرکز دیجیتال تأثیر می‌گذارد، بلکه یک نمونه کلیدی از اعتماد به عملکرد غیرمتمرکز است. حسین رستمی، مدیر مارکتینگ آبان‌تتر، با اشاره به این موضوع می‌گوید: «در هر دوره هاوینگ، ما شاهد تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به بیت‌کوین هستیم. به علاوه، این رویداد نشان‌دهنده تعهد جامعه بیت‌کوین به یک سیاست پولی پیش‌بینی‌پذیر و شفاف است، که در آن هیچ مرجع مرکزی قادر به تغییر آن نیست. این مکانیزم به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی تعامل بلاکچین با مسائل اقتصادی کلان داشته باشیم و تأثیر آن بر روی استراتژی‌های مالی طولانی مدت را مشاهده کنیم.»
او معتقد است که هاوینگ بیت‌کوین نه‌تنها یک گام مهم در تکامل بیت‌کوین است، بلکه فرصت استثنایی را برای کسب‌وکارهای رمزارزی فراهم می‌کند تا خدمات خود را در معرض دید جامعه بزرگ‌تر قرار دهند و توضیح می‌دهد: «در همین راستا، هم‌زمان با هاوینگ یک کمپینی با عنوان مأموریت هاوینگ و با شعار «رایگان، بیت‌کوین استخراج کن!» طراحی کرده‌ایم که بتوانیم تجربیات جذاب و آموزنده‌ای را برای کاربران فراهم کنیم. این کمپین که با شبیه‌سازی فرآیند استخراج بیت‌کوین طراحی شده، به کاربران اجازه می‌دهد تا با دعوت دوستانشان به صورت رایگان، بیت‌کوین استخراج کنند. از این طریق، ما نه‌تنها کاربران جدید را جذب می‌کنیم، بلکه به آنها این امکان زا می‌دهیم تا درک عمیق‌تری از فناوری بلاکچین و ارزش‌های آن به دست آورند. این رویکرد مشارکتی به ما کمک می‌کند تا اعتماد و وفاداری بیشتری در کاربرانمان ایجاد کنیم و در عین حال، پایداری و رشد اکوسیستم رمزارز را ترویج دهیم.»
رقابتی شدن کارمزدها
ابراهیم مقدم، مدیر اجرایی زربان، بر این باور است که پس از هاوینگ، بولران یکی از تأثیرگذارترین اتفاقات روی صرافی‌ها خواهد بود. او در این باره اظهار می‌کند: «صعودی شدن بازار که پیش‌لرزه‌های آن را پیش از هاوینگ شاهد بودیم، موجب افزایش تراکنش‌های رمزارزی خواهد شد. ETFهای بیت‌کوین دلیل مهمی برای ثبت ATH جدید بیت‌کوین بودند و بازار را به سمت جلو هل دادند. این بولران زودرس به ما نشان داد که بعد از هاوینگ باید منتظر حجم زیادی از تراکنش‌ها باشیم. در ATH قبلی بیت‌کوین که در سال ۲۰۲۱ ثبت شد، دیدیم که افراد زیادی در ایران تازه نام بیت‌کوین را شنیدند و آن را گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری دیدند. در این بولران هم افراد زیادی به دنیای کریپتو وارد خواهند شد که بخش بزرگی از آن، نسل Z هستند. چندی پیش تحقیقی درباره درصد مالکیت کریپتو با توجه به بازه سنی افراد در آمریکا انجام شد. نتیجه این تحقیق بسیار جالب است. استراتژی سرمایه‌گذاری نسل Z تغییر کرده و از بازار سهام به سمت بازار کریپتو و NFT در حرکت است. ۲۰ درصد از افراد در بازه سنی ۱۸-۲۶ سال در کریپتو سرمایه‌گذاری کرده‌اند و این موج طی مدتی نه‌چندان طولانی به کشورهای دیگر از جمله ما می‌رسد.»
او در خصوص تأثیر احتمالی هاوینگ بیت‌کوین روی کسب‌وکارهای رمزارزی توضیح می‌دهد: «در قدم اول کم شدن عرضه بیت‌کوین موجب افزایش ارزش آن خواهد شد و در قدم بعدی، رفتار ماینرها با توجه به کم شدن پاداش‌ها تعیین کننده می‌شود، چون آنها عرضه‌کننده بیت‌کوین در بازار هستند. وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد باشد قیمت‌ها افزایش می‌یابند و بیت‌کوین بیشتر نقش ذخیره ارزش را پیدا خواهد کرد، برای سرمایه‌گذاران جذابیت بیشتری خواهد داشت و همان‌طور که در پاسخ به سوال قبلی اشاره کردم، شکل سرمایه‌گذاری نیز تغییر خواهد کرد. افراد بیشتری با کریپتوکارنسی تعامل پیدا می‌کنند و در این میان، نقش صرافی‌ها به‌عنوان بستری برای این تعامل، پررنگ خواهد شد؛ امکانات آنها توسعه خواهد یافت و رقابتی جدی بر سر تصاحب بازار پیش خواهد آمد که منجر به بهبود کیفیت و سرعت خدمات و رقابتی شدن کارمزدها می‌شود.»
