لزوم توسعه رگ‌تک‌ها و سوپ‌تک‌ها در فضای رگولاتوری کشور
در گفت‌وگو با حسین حقیقی، کارشناس فناوری‌های مالی در استودیو راه‌کار در اینوتکس ۲۰۲۴ مطرح شد
رگولاتوری پرتکرارترین واژه‌ای است که فعالان و مدیران صنعت فناوری‌های مالی از آن به‌عنوان چالشی بزرگ برای توسعه کسب‌وکارهایشان یاد می‌کنند؛ واژه‌ای که در میزگردها و صحبت‌های افراد در اینوتکس ۲۰۲۴ نیز دیده می‌شد. حسین حقیقی، کارشناس فناوری‌های مالی یکی از مهمانان استودیو راه‌کار در سیزدهمین دوره رویداد اینوتکس بود که بخش زیادی از صحبت‌هایش را به موضوع رگولاتوری حوزه‌های نوظهور در ایران اختصاص داد و با ما از اهمیت توسعه بازیگرانی نظیر رگ‌تک‌ها و سوپ‌تک‌ها در فضای قانون‌گذاری کشور صحبت کرد و در آخر یک کسب‌وکار الهام‌بخش داخلی و دو کتاب را نیز به ما معرفی کرد. در ادامه گفت‌وگوی ما با او را می‌خوانید.
تعریف درست بر هر چیزی مقدم است
رگولاتوری مهم‌ترین چالش اکوسیستم نوآوری کشور است و نهادهای مرتبط با آن آنطور که باید به‌روز نشده‌اند. حسین حقیقی، کارشناس فناوری‌های مالی با اشاره به این مسئله اظهار می‌کند: «فین‌تک‌ها در سال‌های اخیر مهم‌ترین سائقه رشد اکوسیستم مالی در زمینه تحول دیجیتال بوده‌اند و کسب‌وکارهای این حوزه با بازتعریف ساختارهایشان به هر نحوی که بوده با مختصات جهان دیجیتال هماهنگ شده‌اند، اما بوروکراسی در نهاد رگولاتوری هیچ تغییری نکرده و تحولی اتفاق نیفتاده است. برای مثال ما در بانک‌ها یک سند تحول دیجیتال داریم، اما چنین سندی در نهادهای رگولاتوری ما وجود ندارد و همین مسئله نیاز ما به بازتعریف ساختارهای قانون‌گذاری در کشور را نمایان می‌کند. به نظر من حتی لازم است یک رشته دانشگاهی در زمینه تنظیم‌گری در دانشگاه‌هایمان تأسیس شود. تجربه نشان داده که رگولاتورها در مواجهه با پدیده‌های نوظهور دست‌پاچه می‌شوند و یا به مقاومت در برابر پذیرش آن می‌پردازند یا اگر آن را قبول می‌کنند، رویکرد درستی را انتخاب نمی‌کنند. اگر نگاهی به IMF بندازیم، می‌بینیم که در چنین شرایطی توصیه می‌کند که رگولاتورها فضا را برای شکل‌گیری و توسعه بازیگرانی نظیر رگ‌تک‌ها و سوپ‌تک‌ها باز کنند. رگولاتورها در همه جای جهان وقتی با یک پدیده جدید روبه‌رو می‌شوند، یک دوره متدولوژی را پشت سر می‌گذارند تا آن پدیده را بشناسند و بفهمند که باید با چه رویکردی با آن روبه‌رو شوند. سؤال اصلی که رگولاتورها باید به آن پاسخ دهند این است که آیا یک پدیده مثلاً غیرمتمرکز را می‌توان فقط و فقط از طریق یک نهاد قانون‌گذاری رگوله کرد؟»
به نظر او، همین که یک رگولاتور نتواند تعریف درستی از یک پدیده داشته باشد، تصمیمات نادرست آن آغاز می‌شود. او می‌گوید: «برای مثال بیایید سراغ کریپتوها برویم. در ایران کریپتو را رمزپول در نظر گرفتند و همین مسئله باعث شد بانک مرکزی عهده‌دار رگوله کردن این حوزه شود. در حالی که اگر آن را دارایی دیجیتال رمزنگاری‌شده در نظر می‌گرفتند، قضیه فرق می‌کرد. در آمریکا اوراق بهادار یک دارایی به‌حساب می‌آید و رگولاتوری آن هم می‌رود به همین سمت. برخی از کشورهایی مانند امارات هم هستند که نهادسازی می‌کنند و یک رگولاتور مولتی‌دیسیپلینری دارند. در واقع، در همه جای دنیا اولین قدم رگولاتورها این است که پدیده‌های نوظهور را درست تعریف کنند.»
نقش راه‌کار در برساخت ادبیات درست
شرکت‌های زیادی در ایران هستند که با وجود تمام سختی‌ها و چالش‌هایی که وجود دارد، برای خودشان و دیگران خلق ارزش می‌کنند، اما آن کسب‌وکاری که به نظر حقیقی در یک سال گذشته عملکردش الهام‌بخش بوده، کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار است. او می‌گوید: «کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار در تولید محتوا و برگزاری رویدادهای تخصصی عملکرد خیلی خوبی داشته و برای من الهام‌بخش بوده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات او در این سال‌ها این بوده که توانسته رگولاتور و کسب‌وکارها را به یکدیگر نزدیک کند و با پرداختن به روندها و مسائل روز ایران و جهان ادبیات درستی را شکل دهد.»
معرفی کتاب‌هایی برای خواندن
«قطب‌نمای بانکداری دیجیتال» و «A whole new mind» دو کتابی هستند که حقیقی به مخاطبان این گفت‌وگو معرفی می‌کند و درباره کتاب دوم می‌گوید: «این کتاب که به فارسی هم ترجمه شده است، درباره تغییر پارادایم‌ها در جهان است و من خواندن آن را به همه پیشنهاد می‌کنم.»
