استودیو راهکار در دومین روز استقرارش در اینوتکس ۲۰۲۴ میزبان محمدرضا جمالی، مدیرعامل نبضافزار بود؛ مهمانی که بخش زیادی از صحبتهایش را به حوزه رگتک و لزوم توسعه آن در ایران اختصاص داد. رگتک یکی از مفاهیم و حوزههایی است که در چند سال اخیر مورد توجه فینتکیها و قانونگذاران قرار گرفته است، اما آنطور که باید در کشور توسعه پیدا نکرده است. جمالی برخلاف برخی از فعالان رگتک که آن را حوزهای نوظهور و زیرمجموعه فینتک در نظر میگیرند، معتقد است که این مقوله از گذشتههای دور وجود داشته و به صنعت خاصی محدود نمیشود. در ادامه جزئیات این گفتوگو را میخوانید.
رگتک مقوله جدیدی نیست
برخی بر این باورند که رگتک مقولهای جدید و خاص فینتکها است. محمدرضا جمالی، مدیرعامل نبضافزار چنین ایدهای ندارد و معتقد است که این مقوله خیلی گستردهتر از این حرفها است. او در این باره میگوید: «رگتک یا فناوری تنظیمگری بهصورت عام موضوع جدیدی نیست و در طول تاریخ مؤسسات زیادی در دنیا وجود داشتهاند که در این حوزه فعالیت میکردند. مکنزی و ارنستاندیانگ دو نمونه از مؤسساتی هستند که در کنار تنظیمگرها، پیمانکارها، دولتها و کسبوکارها ایستادهاند تا به تحلیل، تطبیق و پیشبینی مسائل رگولاتوری آنها کمک کنند. در نتیجه اگر به گذشته نگاه کنیم، متوجه میشویم که رگتک به اقتصاد و فناوریهای مالی محدود نمیشود و زیرمجموعه فینتک نیست. برای مثال مؤسساتی را داریم که در زمینه جرمشناسی و پزشکی قانونی هم از این مقوله بهره بردهاند. ما هر چه در تاریخ جلو میآییم، همه چیز پیچیدهتر میشود و امروز که با یک انتقال دیجیتال روبهرو هستیم، این پیچیدگی به درجهای رسیده که باید رگتک را جدی بگیریم. من از واژه «تحول» استفاده نمیکنم و بهجای آن میگویم «انتقال»؛ وقتی از انتقال حرف میزنیم مثل این میماند که بخواهیم از اتم به سمت بیت برویم و اینجا است که رگتکها مهم میشوند.»
بخش دولتی نیازهای اکوسیستم را نمیشناسد
بنابر گفتههای جمالی، کشورهای حاشیه خلیج فارس در زمینه رگتک عملکرد خوبی داشتهاند و توانستهاند هزینههایشان را تا ۲۰درصد کاهش دهند، اما در ایران بهخاطر اینکه از مشاورها کمک گرفته نمیشود، عملیات رگوله کردن کسبوکارها درست انجام نمیشود و چون دولت همزمان مجری و پیمانکار و سیاستگذار است، نمیتوانیم از ظرفیتهای این حوزه استفاده کنیم و از دنیا فاصله گرفتهایم. او توضیح میدهد: «من شانزده سال است که در شرکت نبضافزار کار میکنم و در این مدت با وجود تمام تلاشهایی که کردم تا یک قرارداد با بخش دولتی ببندم، هیچ قراردادی بسته نشد. بخش دولتی یا نیازهای اکوسیستم و جامعه را بهخوبی تشخیص نمیدهد یا با بخشهای دیگر تضاد منافع دارد و شما میتوانید این مسائل را در وزارت اقتصاد، قوه قضاییه، بانک مرکزی و امثالهم ببینید.»
هنر همیشه بر حق بودن
شوپنهاور، فیلسوف آلمانی یک کتاب دارد، تحت عنوان «هنر همیشه بر حق بودن». جمالی خواندن این کتاب را به همه پیشنهاد میکند و میگوید: «شوپنهاور در این کتاب سیوهشت روش جدل برای بر حق بودن را برمیشمارد و آنها را توضیح میدهد. حکمرانان سرزمین ما پنج، شش مورد از آنها را در گفتار و رفتارشان به کار میبندند تا خودشان را بر حق نشان دهند. من به همه آدمها پیشنهاد میکنم این کتاب را بخوانند و این سیوهشت مورد را در تعامل با دیگران استفاده نکنند.»
توجه به اهداف هفدهگانه سازمان ملل
او عملکرد شرکت نبضافزار را الهامبخش میداند و معتقد است که آنها سه اصل اساسی آسیب نرساندن به کره زمین، اخلاقیات و بنگاه اقتصادی ماندن را رعایت کردهاند. او در این خصوص بیان میکند: «ما در نبضافزار خیلی سخت پول درمیآوریم و علاوهبر مواردی که گفتم، تمام تلاشمان را میکنیم تا خودمان را با اهداف هفدهگانه سازمان ملل تطابق دهیم و هفت، هشت مورد از این اهداف را در عمل پوشش دادهایم. از بین بردن فقر و نابربری، استفاده از انرژیهای سالم، توسعه بهداشت و… در دستورکار ما قرار دارد. برای مثال وقتی تورم را کاهش میدهیم، به کاهش نابرابری و فقر کمک میکنیم. یا وقتی در سیستمهای سایبر فیزیکی فعالیت میکنیم، باعث افزایش دسترسی افراد به امکانات و فناوریها میشویم. یا فعالیت در حوزه بلاکچین هم با هدف ایجاد دموکراسی اقتصادی انجام میشود. بانک، بیمه، انرژی و حملونقل را پوشش دادهایم، اما در برخی از حوزهها هنوز نتوانستیم وارد شویم.»