ورود بانک‌ها به سرمایه‌گذاری‌های جسورانه به‌شدت توسط بانک مرکزی رصد می‌شود
گفت‌وگو با علیرضا متولیان، مدیرعامل مرکز نوآوری بهسازان فردا درباره ورود بانک‌ها به اکوسیستم نوآوری و فناوری
اینوتکس ۲۰۲۴ از ۱۸ تا ۲۱ اردیبهشت‌ماه در پارک فناوری پردیس برگزار شد. استودیو راهکار نیز با حمایت مینی‌پی و همکاری ماهنامه عصر تراکنش در این نمایشگاه میزبان مدیران و فعالان صنایع مالی و نوآوری کشور بود و در گفت‌وگوهایی ویدیویی با این افراد، درباره موضوعات روز اکوسیستم و چالش‌های کسب‌وکارها با آنها به گفت‌وگو پرداخت. علیرضا متولیان، مدیرعامل مرکز نوآوری بهسازان فردا نیز در گفت‌وگو با استودیو راهکار به ورود بانک‌های کشور به فضای سرمایه‌گذاری خطرپذیر پرداخت. به گفته او، ورود بانک‌ها به حوزه سرمایه‌گذاری‌های جسورانه به‌شدت توسط بانک مرکزی رصد می‌شود اما ضرورت رویکردی خلاقانه که بتواند بانک‌ها را از این چالش‌ها رها کند و به آنها این ابتکار عمل را بدهد که بتوانند در چنین حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری کنند، به‌شدت در فضای اقتصادی کشور احساس می‌شود.
کمرنگ شدن فضای قهری میان بانک‌ها و بدنه نوآوری کشور
مرکز نوآوری بهسازان فردا قدمتی شش‌ساله دارد و از سال ۱۴۰۲ تمرکز خود را بر ورود به اکوسیستم نوآوری دیجیتال کشور گذاشته است و از همان زمان، سرمایه‌گذاری روی نهادهای مختلف (از استارتاپ‌های کوچک گرفته تا شرکت‌های عظیم و بزرگ) را آغاز کرده است. علیرضا متولیان، مدیرعامل مرکز نوآوری بهسازان فردا با اشاره به این موضوع توضیح می‌دهد: «در گذشته‌های دورتر نقش بانک‌ها به‌عنوان سازمان‌هایی که باید در مراحل نهایی تشکیل یک استارتاپ از آنها حمایت می‌کردند، بسیار کمرنگ بود و نوعی فضای قهری میان آنها و بخش نوآوری و فناوری کشور وجود داشت، اما در سال‌های اخیر شرایط تغییر کرده و به نظر می‌رسد که رویکرد بانک‌ها بیشتر به این فضا نزدیک شده تا بتوانند از بدنه چابک فناوری اکوسیستم نوآوری، برای ارتقای زنجیره ارزش خود استفاده کنند.»
ورود فناوری‌های نو به فرایندهای بانکداری
فضای فعلی بانک‌های کشور به‌صورتی است که فاقد ظرفیت‌های لازم برای ورود به حوزه‌های ترندشده در جهان هستند؛ حوزه‌هایی نظیر هوش مصنوعی، بلاکچین، واقعیت‌افزوده، واقعیت مجازی و امثالهم. این در حالی است که جامعه نوآوری و فناوری به واسطه بهره‌مندی از متخصصان این صنعت کاملاً قابلیت حضور در چنین فضاهایی را دارد و برقراری نوعی تعامل سازنده میان این دو اکوسیستم سبب می‌شود که صنعت بانکی بتواند خود را به این فضا متصل کند. متولیان با اشاره به این مسائل می‌گوید: «ایجاد اولین مؤسسه هوش مصنوعی در حوزه بانکداری که با همکاری دانشکده فنی دانشگاه تهران رخ داده، یکی از اقدامات ما برای حرکت به سمت چنین فضایی است. ما تاکنون با حدود ۱۴۰ الی ۱۵۰ استارتاپ فعال در حوزه نوآوری کشور مذاکره کرده‌ایم و تعدادی از آنها با این فضا درگیر شده‌اند. استارتاپی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند، به زیرساخت‌های گرانی نیاز دارد که این منابع می‌تواند توسط بانک‌ها تأمین شود. خروج سرمایه‌گذاران خطرپذیر سابق در مراحل انتهایی یک پروژه باعث می‌شود مقیاس‌پذیری و تجاری شدن آن اتفاق نیفتد و همین مسئله به پیشرفت اکوسیستم نوآورانه لطمه می‌زند.»
چالش‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بانک‌ها
متولیان بانک را نهادی در نظر می‌گیرد که به سبب رسالتشان در نگهداری و حفظ سرمایه مشتریان، ذاتاً محافظه‌کار هستند و از طرفی قوانین بانکی کشور نیز میزان این محافظه‌کاری را افزایش داده است. او در این باره بیان می‌کند: «ورود بانک‌ها به حوزه سرمایه‌گذاری‌های جسورانه به‌شدت توسط بانک مرکزی رصد می‌شود و در بسیاری از مواقع از چنین عملی جلوگیری می‌کنند. از طرفی، رویکرد سنتی بانک‌ها، فرآیندها و پروتکل‌های دقیق تعریف‌شده سازمانی توسط آنها که ممکن است توسط نوآوری خدشه‌دار شود، دست‌وپای آنها را برای ورود به این حوزه‌ها می‌بندد. به همین خاطر ضرورت رویکردی خلاقانه که بتواند بانک‌ها را از این چالش‌ها رها کند و به آنها این ابتکار عمل را بدهد که بتوانند در چنین حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری کنند، به‌شدت در فضای اقتصادی کشور احساس می‌شود.»
معرفی یک شرکت و یک کتاب
او عملکرد گروه «گلرنگ» را در ورود به بازار فناوری‌های نوآورانه الهام‌بخش می‌داند و به مخاطبان استودیو راهکار پیشنهاد می‌دهد که کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» را بخوانند.
