رونمایی از اکوسیستم لندتک در رویداد بزرگ لندتک ایران
نشست خبری رویداد بزرگ لندتک ایران روز یکشنبه ۱۴ مرداد در اتاق تهران برگزار شد
سالن هزارنفره ضرغام قرار است در روزهای هفدهم و هجدهم مردادماه ۱۴۰۳ میزبان اولین دوره رویداد بزرگ لندتک ایران باشد؛ رویدادی که به همت کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار و با حمایت کسب‌وکارهایی نظیر مانیسا، دیجی‌پی، ویپاد، ارتباط فردا، آبانک، کیپا، لندو، ونسی، اقساط‌مارکت، ایوام، متین‌خودرو، الوقسطی و تأمین سرمایه تمدن طی دو روز و از ساعت ۱۴ الی ۲۰ برگزار می‌شود. این رویداد می‌کوشد با گرد هم آوردن اکوسیستم‌های مالی، فین‌تک، خرده‌فروشی، لندتک و BNPL بستر مناسبی برای شبکه‌سازی، انتقال دانش و اطلاعات، ارائه محصول و در یک کلام توسعه این اکوسیستم‌ها فراهم کند و سطح همکاری میان کسب‌وکارها را افزایش دهد. همچنین این رویداد شامل بخش‌های مختلفی نظیر کنفرانس، نمایشگاه، شبکه‌سازی، رونمایی از محصول و جایزه خواهد بود و با حضور بیش از پنجاه سخنران و بیش از هزار فعال و مدیر و کارشناس صنعت مالی و لندتک کشور برگزار خواهد شد.
در همین راستا، کنفرانس خبری این رویداد در بعدازظهر چهاردهم مردادماه در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد که در آن رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار و نایب‌رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران؛ مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران؛ سعید رسول‌اف، نایب‌رئیس همین کمیسیون؛ مینا والی، نایب‌رئیس هیئت‌مدیره راه‌کار و رضا جمیلی، معاون توسعه کسبوکار راه‌کار به سؤالات خبرنگاران پاسخ دادند. در ادامه گزارشی از این نشست خبری را می‌خوانید.
لندتک قواعد فضای رقابت در تجارت الکترونیک را تغییر می‌دهد
در ابتدای جلسه، رضا قربانی پس از معرفی مهمانان و تشکر از اتاق بازرگانی تهران گفت: «با نگاهی به بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر متوجه می‌شویم اکثر آنها به بحث تأمین مالی خرد یا لندتک و BNPL اختصاص یافته‌اند و حالا که فراگیری این جریان در کشور شدت گرفته، به نظر می‌رسد بهترین زمان برای پرداختن به آن از راه رسیده است؛ زیرا این اقبال علاوه‌بر فرصت‌هایی که به ارمغان می‌آورد با آسیب‌هایی هم همراه است. ما در کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار، از مدت‌ها قبل به اهمیت این صنعت واقف بوده‌ایم و به همین دلیل از مدت‌ها پیش تصمیم گرفتیم رویدادی را در این زمینه برگزار کنیم. این رویداد در سالن ضرغام برگزار خواهد شد؛ سالنی که شاید به دلیل واقع شدن در فدراسیون کشتی و مجاورت استادیوم آزادی موقعیت عجیبی داشته باشد، اما فضای مناسبی را در اختیار ما قرار می‌دهد و می‌تواند به‌خوبی و در این روزهای گرم مردادماه از ۱۱۰۰ نفر میزبانی کند. از حدود یک ماه قبل اطلاع‌رسانی راجع‌به رویداد را آغاز کردیم و قرار است در این رویداد از نقشه اکوسیستم لندتک کشور رونمایی شود.»
پس از آن نوبت به مازیار نوربخش رسید تا نظراتش را درباره برگزاری رویداد لندتک مطرح کند. نوربخش با اشاره به این مسئله که بررسی چالش‌های مربوط به کسبوکارهای لندتک، خصوصاً پس از مصوبه اخیر بانک مرکزی همواره در دستورکار اتاق بازرگانی تهران قرار داشته است، با تجلیل از نقش کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار در طرح چالش‌ها و مسائل اکوسیستم فین‌تک کشور گفت: «مجموعه راه‌کار همواره این نوآوری را به خرج داده است تا درباره مسائل مختلف اکوسیستم رویدادهایی را تعریف کند، مشابه رویداد ۹ ژانویه که اتفاق‌های خوبی را در حوزه رمزارز رقم زد. ما در اتاق همواره تلاش کرده‌ایم از برگزاری چنین رویدادهایی توسط هر مجموعه‌ای حمایت کنیم.»
در ادامه سعید رسول‌اف هم از مشارکت اتاق بازرگانی تهران در برگزاری این کنفرانس خبری ابراز خرسندی کرد و گفت: «خوشحالیم که اتاق بازرگانی تهران، در چنین رویدادهایی به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی کنار دوستان می‌ایستد. تلاش ما این است که بستری را برای طرح چالش‌ها بسازیم و فرایندهایی را شناسایی کنیم که در زمینه رگولاتوری با چالش مواجهند و درنهایت برای برطرف شدن مشکلات مربوطه مطالبه‌گری کنیم.»
مینا والی با تأکید بر اینکه در رویداد لندتک قرار است به کسبوکارهای کمتر شناخته‌شده حوزه تأمین مالی خرد هم فضایی برای دیده شدن داده شود گفت: «از یک سال پیش برنامه‌ریزی برای برگزاری این رویداد را آغاز کردیم؛ قصدمان این بود که فهرستی از تمام کسبوکارهای لندتکی در حوزه‌های مختلف تهیه کنیم. ما حدود صد کسبوکار را در این زمینه شناسایی کرده‌ایم و سعی‌مان بر این است که در کنار بازیگران بزرگ، بازیگران کوچک‌تر را هم ببینیم.»
رضا جمیلی با اشاره به رونمایی از نقشه اکوسیستم لندتک کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اتفاقات رویداد، تأکید کرد که مفهوم لندتک و قواعد آن بستر جدیدی را برای بازیگران نوظهور در فضای تجارت الکترونیک فراهم کرده است. جمیلی گفت: «نکته‌ای که دوست دارم به صحبت‌های دوستان اضافه کنم این است که علاوه‌بر رونمایی از نقشه اکوسیستم لندتک کشور که مهم‌ترین بخش این رویداد است، برگزاری این رویداد حاوی پیامی به همه دوستان فعال در تجارت الکترونیک است؛ اینکه پس از تثبیت مهم‌ترین بازیگران تجارت الکترونیک در دهه ۱۳۹۰ و ایجاد فاصله‌ای که جبران آن ناممکن به نظر می‌رسید، مفهوم لندتک با ابزارهایی که در اختیار دارد می‌تواند قواعد این فضا را در کشور بازنویسی و امکان رقابت را از ابتدا ایجاد کند. لندتک یک فرصت است؛ فرصتی برای کسانی که از فضای تجارت الکترونیک جا مانده‌اند و حالا جسارت ورود به این حوزه را پیدا کرده‌اند. لندتک می‌تواند برای کسانی که از این فضا جا مانده‌اند فرصت‌سازی کند.»
نقش اتاق بازرگانی تهران منفعلانه نیست
سپس، نوبت به بخش پرسش و پاسخ رسید که در آن خبرنگاران سؤالاتشان را مطرح کردند. نوربخش در پاسخ به این پرسش که آیا اتاق بازرگانی قرار است نسبت به مسائل فین‌تک صرفاً نقشی حمایتی اتخاذ کند یا فراتر از آن برود، گفت: «نقش اتاق منفعلانه نیست؛ ما قصد داریم علاوه‌بر فرهنگ‌سازی، به‌عنوان نماینده بخش خصوصی، از تصمیم‌گیران دولتی مطالبه‌گری کنیم. امضای اتاق برای بخش خصوصی حائز اهمیت و تعیین‌کننده است. ما قبل از برگزاری کمیسیون، به‌ویژه در صنعت پرداخت فعالیت خاصی نداشتیم؛ تا اینکه رضا قربانی به هیئت‌رئیسه اتاق ملحق شد. حالا، حدود ۲۵ درصد از موضوعاتی که در کمیسیون مطرح می‌شوند به این مسئله اختصاص یافته‌اند.»
نوربخش ادامه داد: «ما در اتاق، انجمن فین‌تک و انجمن تجارت الکترونیک را داریم. ما تلاش کرده‌ایم نتیجه‌محور باشیم و انرژی خود را صرف موارد شفافی کنیم. در حوزه صنعت پرداخت مقوله لندتک‌ها را در کانون توجه قرار دادیم و مسئله PSPها را پیگیری کردیم و ذیل آن توانستیم یک مجموعه آموزشی را در قالب یک دوره تدوین کنیم؛ زیرا هنوز افراد زیادی با قواعد آن آشنایی ندارند. ما از نئوبانک‌ها هم دعوت کرده‌ایم تا با هم مسائلشان را بررسی کنیم، اما فعلاً نمی‌توانم بگویم که به دستاورد ملموسی در این حوزه رسیده‌ایم اما در حال پیگیری بسیاری از مسائل این حوزه هستیم.»
باید فاصله میان صنعت فناوری‌های مالی و محیط آکادمیک را کاهش دهیم
رضا جمیلی در پاسخ به حضور دانشگاه‌ها و کیفیت حضور آنها در رویداد گفت: «ما از رویدادهای قبلی این تجربه را داشتیم که فضای آکادمیک معمولاً از فضای صنعت نوآوری کشور فاصله می‌گیرد. ما تلاش کردیم این فضا را از بین ببریم، برای مثال در رویداد ۹ ژانویه این تقاضا از طرف دانشجویان وجود داشت که در این رویدادها حاضر باشند و ما در آنجا این خواست را به شکلی که کمتر بالغانه بود محقق کردیم، اما در رویداد لندتک به‌طور اختصاصی محیطی را مهیا کردیم تا دانشجویان دانشگاه‌های امیرکبیر، تربیت مدرس، صنعتی شریف، علامه طباطبایی، علم‌وصنعت و علم‌وفرهنگ در آن حضور پیدا کنند. رویدادهای ما همواره B2B بوده‌اند. حالا این امکان را فراهم کرده‌ایم تا دانشجویان این دانشگاه‌ها بتوانند به‌صورت رایگان، اما با ظرفیت محدود در این فضا حاضر باشند. دانشجویان حدود ۱۰ درصد از جمعیت شرکت‌کنندگان رویداد را تشکیل می‌دهند.»
جمیلی در پاسخ به این سؤال که مخاطبان رویداد دقیقاً چه افرادی هستند، گفت: «ما در این رویداد، با نظر به تقاضای کسبوکارهای همکارمان که دغدغه ناشناخته بودن مفهوم لندتک در جامعه را داشتند، بخشی از محتوا را به فضای B2C اختصاص دادیم؛ در پیش‌رویدادها تلاش کردیم به عموم مردم توضیح دهیم که لندتک چیست و چه ویژگی‌هایی دارد و داده‌هایی که در همین زمینه به دستمان رسید نشان می‌داد واژه لندتک تابه‌حال حتی به گوش ۹۰ درصد افراد نخورده است؛ به همین علت توجه به مقوله سواد مالی در خود رویداد هم حفظ شده است و به دلیل اینکه عموم مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی، مخاطب ما هستند، بیشترین میزان بلیت‌فروشی را در بین تمام رویدادهایی که تاکنون برگزار کرده‌ایم، شاهد بوده‌ایم.»
مینا والی در پاسخ به این سؤال که آیا عدم آگاهی نسبت به قواعد لندتک، ممکن است مردم را به این دام بیندازد که کالاها و خدمات زیادی را به این روش خریداری کنند و بعد خودشان را در محاصره پرداخت انواع قسط‌ها ببینند، گفت: «این از جنبه‌های تاریک این حوزه است و افزایش آگاهی افراد نسبت به آن از دغدغه‌های ما هم به شمار می‌آید. همان‌طور که می‌دانید ما در راه‌کار به پشتوانه سال‌ها فعالیت در حوزه فناوری‌های مالی، بارها درباره بسترهایی هشدار داده‌ایم که ممکن است کلاهبرداری در آنها اتفاق بیفتد. بخشی از مهمانان این رویداد را مردم عادی تشکیل می‌دهند و از همین رو تلاش کردیم رویداد برای این دسته از افراد جنبه آموزشی داشته باشد تا در این تله‌ها گرفتار نشوند.»
رتبه اعتباری یک دارایی ارزشمند است
رضا قربانی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است در این رویداد به‌صورت رسمی شاهد عقد توافق‌نامه‌هایی جهت همکاری میان بازیگران اکوسیستم باشیم گفت: «برقراری تعامل میان اجزای اکوسیستم لندتک بسیار مهم است و مدت‌ها است که در فضاهای صنفی برای تحقق آن تلاش می‌شود. بارها این مسئله مطرح شده که شرکت‌های لندتکی باید در حوزه اعتبارسنجی همکاری کنند و یک پایگاه داده و فهرست سیاه مشترک بسازند. با این حال هنوز این نگرانی از به‌اشتراک‌گذاشتن اطلاعات میان بازیگران صنعت وجود دارد و از طرفی رگولاتوری هم مسئله دسترسی به داده‌ها را در انحصار شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران قرار داده که خود به افزایش این فاصله دامن زده است. ترجیح دادیم این دغدغه‌ها را به‌صورت خروجی رویداد مطرح کنیم تا حول آن فرهنگ‌سازی رخ بدهد و از میزان واگرا بودن این اکوسیستم کاسته شود، اما قرار نیست شاهد عقد چنین توافق‌نامه‌هایی باشیم. ما در رویداد چندان قصد ورود به حوزه‌های تنظیم‌گری و نقد آن را نداریم و قصدمان روشن کردن چهارچوب‌های لندتک است.»
میثم سلیمانی، مدیرمحتوای راه‌کار، درباره ضرورت تعامل لندتک‌ها با یکدیگر حول مقوله اعتبارسنجی گفت: «ما برای اینکه شرکت‌های لندتکی یک فهرست سیاه مشترک تهیه کنند، پیگیری زیادی کردیم. در دو سال گذشته لندتک‌ها به‌شدت درگیر اعتبارسنجی بودند، زیرا به هیچ داده‌ای دسترسی نداشتند، اما حالا به دلیل تجربه‌ای که کسب کرده‌اند، پایگاه داده مناسبی ساخته‌اند و این مسئله دیگر مانند گذشته بغرنج و حساس نیست. بعضی از این کسب‌وکارها این مسئله را مطرح کرده‌اند که ۶۴ درصد از افرادی که موفق به کسب رتبه اعتباری خوبی از شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران شده‌اند، در بازپرداخت اقساط مشکل داشته‌اند و درنتیجه نرخ نکول شدیدی به وجود آمده است.»
سلیمانی ادامه داد: «شرکت‌ها باید الگوهای اعتبارسنجی داخلی داشته باشند و به رتبه‌سنجی ایرانیان بسنده نکنند و مردم هم باید بفهمند که رتبه مالی برایشان یک دارایی ارزشمند است که نباید آن را از دست بدهند. این دو مؤلفه وقتی کنار هم قرار بگیرند باعث می‌شوند نرخ نکول کاهش یابد و اکوسیستم راحت‌تر به فعالیت ادامه بدهد. چالش دیگر این است که افراد نمی‌دانند به لحاظ رتبه اعتباری در چه وضعیتی قرار دارند و در این زمینه به آگاهی‌رسانی نیاز است. وقتی کسی از یک لندتک وام می‌گیرد به لندتک‌ها اجازه دسترسی و شناسایی رتبه اعتباری خود را می‌دهد، اما اکثر مردم از این جزئیات خبر ندارند.»
در حوزه لندتک، رفتارسازی از فرهنگ‌سازی مهم‌تر است
رضا جمیلی در این باره که مقوله لندتک چگونه سبک زندگی ایرانی را تغییر خواهد داد، گفت: «یکی از مدیران ارشد بانکی قرار است ارائه‌ای تحت عنوان «لندتک و سبک زندگی ایرانیان» داشته باشد. لندتک زیست اقتصادی ما را تغییر خواهد داد و به دنبال آن سبک زندگی فرهنگی و اجتماعی ما نیز دستخوش تحول خواهد شد. رفتارسازی در حوزه لندتک از فرهنگ‌سازی اهمیت بیشتری دارد. دو تا از بزرگ‌ترین خرده‌فروشی‌های کشور در این رویداد حامی ما هستند؛ یعنی خرده‌فروشی گروه‌های دیجی‌کالا و انتخاب. آنها این مطالبه را داشتند که با ورود لندتک، میلیون‌ها کاربری که تجربه خرید آنلاین و آفلاین را در خرده‌فروشی‌های کشور داشته‌اند، باید رفتار دیگری را تجربه کنند. اگر خرده‌فروشی‌ها این مسئله را مدنظر قرار ندهند، در آینده با آسیب‌های جدی‌تری روبه‌رو خواهیم بود. در این زمینه نقل به مضمون می‌کنم از مدیر لندتک گروه گلرنگ، آقای قنادپور که می‌گفتند در جامعه کنونی، ما شاهد افراد بسیاری هستیم که به لحاظ اقتصادی فقیر محسوب می‌شوند، اما تبدیل کردن افراد فقیر یک جامعه به افراد فقیر و بدهکار، تله‌ای است که اقتصاد ما نباید به آن دچار شود. ما در پنجاه بخش محتوایی تلاش کرده‌ایم دغدغه همگرایی کسبوکارهای لندتکی دیده شود. با توجه به داده‌هایی که دغدغه‌های کاربران لندتک را نشان می‌دادند، ما این فضا را برای تعامل کسب‌وکارها با یکدیگر و همین‌طور مصرف‌کنندگان در لایه‌های مختلف اعم از آموزشی و… تدارک دیده‌ایم.»
رضا قربانی درباره چشم‌انداز این رویداد در سال‌های آینده و اینکه گام‌های بعدی آن در سایر دوره‌ها چه خواهد بود، گفت: «حالا می‌توانیم بگوییم که صنف لندتک ایران شکل گرفته است. حدود سال ۱۳۹۶ که نهادهای پرداخت‌یاری با چالش روبه‌رو شدند، یک فضای صنفی تشکیل دادند و مطالبه‌گری کردند. در حوزه لندتک ما شاهد حضور کسبوکارهای بزرگ و کوچک صنعتی هستیم؛ از شرکت‌هایی نظیر گلرنگ و ماموت تا کسبوکارهای خردتر که طیف وسیع و متنوعی را دربرمی‌گیرند؛ ازجمله PSPها و لجستیک که در مبحث تطبیق کدهای ملی و پستی، مقوله لجستیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر این تنوع و پراکندگی، در یک قالب مشخص همگرا شود و این پیام را مخابره کند که صنف لندتک شکل گرفته است، اتفاق بسیار مثبتی می‌افتد. چند سال قبل گفتم در آینده همه کسب‌وکارها فین‌تک خواهند بود، مثل حالا که تمام کسب‌وکارها در حوزه فناوری اطلاعات قرار دارند و کسب‌وکاری نیست که ذیل فناوری اطلاعات نگنجد. به نظرم این اتفاق برای لندتک هم قرار است رخ دهد و در سال‌های آینده هیچ کسب‌وکاری نیست که دستی بر آتش لندتک نداشته باشد.»
در آخر، مازیار نوربخش از مجموعه راه‌کار برای ایجاد این موج تشکر کرد و روز خبرنگار را پیشاپیش تبریک گفت و سعید رسول‌اف نیز ضمن عرض تبریک روز خبرنگار گفت: «وظیفه خارج کردن دغدغه‌های اکوسیستم از این اتاق‌ها و رساندن آن به گوش رگولاتوری برعهده رسانه‌ها، به‌ویژه خبرنگارها است.» میثم سلیمانی هم با طرح این مسئله که برای حضور خبرنگاران در این رویداد، یک لینک اختصاصی تدارک دیده شده است گفت: «اتفاقاتی که در رویداد رخ می‌دهد جذاب است و از ارزش خبری بالایی برخوردار خواهد بود و به همین دلیل می‌تواند برای خبرنگاران جالب باشد.»
