می‌خواهیم وارد همکاری با سایر بانک‌های کشور شویم
رسول قربانی، مدیرعامل زیرساخت امن خدمات تراکنشی درباره چشم‌انداز این شرکت برای پنج سال آینده می‌گوید
عصر تراکنش ۸۵ / شرکت زیرساخت امن خدمات تراکنشی یکی از شرکت‌های فعال در حوزه زیرساخت و سخت‌افزار در کشور است که می‌خواهد از این پس با تکیه بر دانش و تجربه خود روی طراحی و تولید محصولات بومی برای صنایع مالی کشور متمرکز شود؛ اقدامی که موجبات توسعه حوزه تجهیزات در این صنایع را فراهم می‌کند و باعث کاهش هزینه‌های این حوزه می‌شود و مشکلاتی نظیر عدم دسترسی ایرانی‌ها به لایسنس‌های خارجی و فقدان پشتیبانی از تجهیزات واردشده به کشور را کاهش میدهد. این شرکت در اولین اقدام خود برای تحقق این هدف روتر بومی مبتنی بر نرم‌افزاری را طراحی و پیاده‌سازی کرده که نیازهای شبکه‌های ادارات و شعب بانک‌ها را برطرف می‌کند.
بنا بر صحبت‌های مدیرعامل این شرکت، آنها می‌خواهند علاوه‌بر تمرکز بر تولید محصولات داخلی روی دو حوزه طراحی و ساخت مراکز داده و امنیت نیز متمرکز شوند و برای خود مزیت رقابتی ایجاد کنند. آنها با وجود چالش‌های زیادی که در مسیر توسعه شرکت‌های سخت‌افزاری در ایران وجود دارد، توانسته‌اند رشدی ۷۰ درصدی در توسعه خدمات و درآمدهایشان داشته باشند و مجوزهای جدید بگیرند و به این فکر بیفتند که در راستای اختصاص دادن ۲۰ درصد از کل خدمات خود به مشتریانی غیر از بانک ملت قدم بردارند. در راستای این موضوع به سراغ رسول قربانی، مدیرعامل شرکت زیرساخت امن خدمات تراکنشی، رفتیم و با او درباره اقدامات، چالش‌ها و افق پنج‌ساله این شرکت صحبت کردیم.
پاسخ‌گویی به نیازهای شعب با روتیسا
شرکت زیرساخت امن خدمات تراکنشی با محصول جدید خود که یک روتر بومی مبتنی بر نرم‌افزار است به الکامپ ۱۴۰۳ رفته بود؛ محصولی که قرار است به افزایش سه شاخص کیفیت، پایداری و امنیت این شرکت کمک کند. رسول قربانی، مدیرعامل زیرساخت امن خدمات تراکنشی، در این باره می‌گوید: «شرکت ما سال‌های زیادی بود که تجهیزات مورد نیاز شبکه بانکی و پرداخت کشور را از برندهای معتبر تأمین می‌کرد و آن تجهیزات را در زیرساخت بانکی و پرداختی به کار می‌گرفت. ما در ایران از تجهیزات برندهای معتبر دنیا استفاده می‌کنیم، اما به دلیل تحریم‌ها، از پشتیبانی که مشتریان سایر کشورها برخوردار می‌شوند، محرومیم.
به همین دلیل دو سال پیش در شرکت این ایده مطرح شد که یک گروه تحقیق و توسعه ایجاد شود و بررسی کند که ما در ایران قابلیت تولید کدام‌یک از تجهیزات را داریم و می‌توانیم نمونه‌های بومی آن را جایگزین نمونه‌های وارداتی‌اش کنیم. درنهایت به این نتیجه رسیدیم که در مراکز داده بانک ملت همچنان از تجهیزات وارداتی استفاده کنیم، اما برای سروسامان دادن به شبکه شعب بانکی به سراغ تولید داخلی برویم. روتر بومی که با خود به الکامپ امسال برده بودیم، به همین منظور طراحی و تولید شده است. این محصول مبتنی بر نرم‌افزار است و وقتی در شعبه‌ها نصب می‌شود، به‌صورت خودکار به سرور اتصال می‌یابد و با تأیید ادمین دستورات را دریافت و شروع به کار می‌کند.»
طبق صحبت‌های قربانی، این روتر فضای کمی را اشغال می‌کند و کار با آن راحت است و هزینه‌های نگهداری و پشتیبانی را کاهش میدهد. او می‌گوید: «ما ادعایی برای رقابت با برندهای معتبر دنیا نداریم و همین که بتوانیم از پس برخی نیازهای داخلی‌مان برآییم برایمان کفایت می‌کند. قیمت روتر بومی ما ۳۰درصد قیمت روترهای خارجی است و به کاهش هزینه‌ها تا حد زیادی کمک می‌کند. این روتر سه ماه آزمایش شده و در این مدت بدون کوچک‌ترین خطایی کار کرده است. ما نام تجاری این روتر را «روتیسا» گذاشته‌ایم که از نام یک درخت پرشاخ‌وبرگ الهام گرفته شده است. این محصول به‌زودی به‌صورت فراگیر در شبکه شعب استفاده خواهد شد.»
مردم شبکه‌ای امن، پایدار و باکیفیت می‌خواهند
بررسی تغییرات بازار نشان میدهد که این نیاز مردم است که به تولیدات صنایع جهت میدهد و صنایع مختلف بر اساس همین نیازها است که جهت‌گیری‌های خود را شناسایی می‌کنند و روی روندهای خاصی متمرکز می‌شوند. قربانی با اشاره به این موضوع بیان می‌کند: «نیاز، سلیقه، عادت و در یک کلام سبک زندگی ایدئال مردم به سمت‌وسویی رفته که ترجیح می‌دهند همه کارهای بانکی و پرداختی‌شان را با تلفن همراه هوشمند در دستشان انجام دهند. صنایع بانکی و پرداخت نیز لازم دیدند به همین سمت‌وسو بروند و روی روندهایی که دیجیتالی شدن آنها را رقم می‌زند، تمرکز کنند.
بنابراین، بانک‌ها باید روی توسعه مراکز داده و پایداری و امنیت سایبری شبکه‌های خود کار کنند. در گذشته، اگر سیستم‌ها چند دقیقه قطع می‌شد، اختلال زیادی در شبکه بانکی و پرداخت کشور و زندگی مردم و فعالیت کسب‌وکارها ایجاد نمی‌شد، اما امروز دیگر این‌طور نیست و یک قطعی کوتاه اختلال زیادی در جامعه ایجاد می‌کند. شرکت‌های زیرساختی در وقوع چنین اختلالاتی نقش دارند و باید تمام هم‌وغمشان را بگذارند تا شبکه پایدار، امن و باکیفیت باشد.»
شاخص‌های سه‌گانه سنجش عملکرد سیستم‌های بانکی
پایداری، امنیت و کیفیت سه شاخص مهم سنجش عملکرد سیستم‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات هستند؛ سه شاخصی که در این سال‌ها برای شرکت زیرساخت امن خدمات تراکنشی مهم بوده‌اند و قربانی در اکثر مصاحبه‌هایی که داشته، به آنها اشاره کرده است. او در این باره توضیح میدهد: «ما وظیفه داریم شبکه و زیرساخت بانکی را پایدار نگه داریم و طبیعی است که هرچه در این شاخص بهتر عمل کنیم، بلوغ بیشتری داریم. یک قطعی کوچک چنددقیقه‌ای می‌تواند ضربه بزرگی به صنایع بانکی و پرداخت کشور بزند و برای همین پایداری سرویس‌ها برای آنها اهمیت زیادی دارد. ما برای اینکه بتوانیم پایداری سرویس‌های آنلاین را تضمین کنیم، به نیروی انسانی متخصص و فرایندهای مناسب نیاز داریم و دور هم جمع کردن این نیروهای متخصص و نگهداشت آنها، کار آسانی نیست.
در بحث امنیت نیز باید مراقبت‌های لازم از سرویس‌ها را داشته باشیم، چون رخدادهای امنیتی باعث از دست رفتن اعتماد مردم می‌شود و برگرداندن این اعتماد کار سختی است؛ ما باید بتوانیم هکری را که می‌خواهد به اطلاعات شخصی یا بانکی فرد دسترسی پیدا کند شناسایی و دفع کنیم. ما در این حوزه نیروهای خوبی داریم که در شرکت مشغول به کارند. در بحث کیفیت نیز باید به معیارهایی نظیر سرعت دسترسی اشاره کرد. سرویس‌ها باید از سرعت و کیفیت بالا برخوردار باشند و افراد بتوانند در کمترین زمان خدمتی که می‌خواهند را دریافت کنند.»
از پس چالش تأمین منابع انسانی برآمده‌ایم
شرکت زیرساخت امن خدمات تراکنشی دو وظیفه اصلی دارد؛ حفظ و پایداری زیرساخت‌های موجود و توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های جدید. او با اشاره به این دو وظیفه می‌گوید: «ما برای اینکه وظایمان را به‌درستی انجام دهیم، به نیروی انسانی متخصص، تجهیزات به‌روز و فرایندهای مناسب نیاز داریم. مشتری باید به‌صورت شبانه‌روزی به خدمات و سرویس‌هایی که می‌خواهد دسترسی داشته باشد و این در دسترس بودن سرویس‌ها و نگهداشت نیروی انسانی در سال ۱۴۰۲ باعث شد علاوه‌بر حفظ آنچه داریم، به فکر پروژه‌های جدید نیز باشیم. ساخت مراکز داده جدید، تأمین تجهیزات ذخیره‌سازی و پردازشی و شبکه و امنیت، نصب و راه‌اندازی تجهیزات و راهبری آنها در دستور کارمان قرار دارد. ما در بخش‌های مختلف توسعه نیروی انسانی داشتیم و از پس چالش جذب و نگهداشت نیروی انسانی به‌خوبی برآمدیم.»
اختصاص ۲۰درصد از خدمات شرکت به مشتریانی غیر از بانک ملت
این شرکت برای توسعه کسب‌وکارش در سال جاری برنامه‌هایی دارد که در حال پیاده‌سازی آنها است و می‌خواهد از این طریق درآمد خود را افزایش دهد. او در این باره اظهار می‌کند: «ما می‌خواهیم تا پایان سال با توسعه کسب‌وکار درآمدهایمان را افزایش دهیم. این مسئله باعث دیده شدن هرچه بیشتر ما و جذب مشتریان بیشتر شده است. ما از اول سال برنامه‌ریزی کردیم تا مشتریان جدید پیدا کنیم. مشتری اصلی ما بانک ملت است.
البته در این سال‌ها به مشتریانی غیر از این بانک هم خدمات ارائه داده‌ایم و می‌خواهیم تا پایان سال ۱۴۰۳ علاوه‌بر حفظ کیفیت خدماتی که به بانک ملت ارائه می‌دهیم، از ظرفیت مازادمان برای ارائه خدمات به سایر بانک‌ها استفاده کنیم و چیزی حدود ۲۰درصد از فروش خدمات را به غیر از بانک ملت اختصاص دهیم. بانک‌ها نهادهای مهمی هستند که توسعه آنها به توسعه کشور کمک می‌کند و هدف ما این است که به بانک ملت و سایر بانک‌ها خدمات زیرساختی مراکز داده، شبکه و امنیت اطلاعات، راهبری و پشتیبانی تجهیزات پردازشی و ذخیره‌سازی ارائه دهیم. مجوزهایی که تا امروز گرفته‌ایم نیز گویای همین هدف است.»
چالش‌های فعالیت در حوزه سخت‌افزار
کسب‌وکارهای فعال در حوزه سخت‌افزار با چالش‌های مختلفی نظیر تحریم‌ها، میزان ارز تخصیص‌یافته به آنها، مهاجرت نیروی انسانی متخصص، رگولاتوری و تغییرات زیاد قوانین و تأمین منابع مالی روبه‌رو هستند. قربانی با اشاره به این موارد توضیح میدهد: «شرکت ما در حوزه‌های مختلفی در این سال‌ها با چالش روبه‌رو بوده است. تأمین تجهیزات و توسعه مرکز داده‌هایمان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی بوده که با آن درگیر بوده‌ایم. از طرفی، سرعت دسترسی ما به تجهیزات پایین است و به دلیل تحریم‌ها در بسیاری از مواقع نمی‌توانیم با خرید تجهیزات، پشتیبانی مناسبی از تأمین‌کنندگان دریافت کنیم. ما پشتیبانی فنی نمی‌شویم و چالش‌های فنی زیادی داریم.
البته تیم‌های فنی ما با تجربه فراوانی که دارند، می‌توانند مشکلات فنی پیچیده را حل کنند، ولی گاهی زمان زیادی برای رفع مشکلات پیچیده صرف می‌شود. علاوه‌بر این، میزان ارز اختصاص‌یافته به این حوزه کافی نیست و گاه تأمین تجهیزات با تأخیر همراه است. مهاجرت نیروی انسانی هم که دیگر جای خود دارد. ایرانی‌های متخصص فرصت‌های زیادی برای مهاجرت دارند و شرکت‌های خارجی آنها را در لینکدین و سایر شبکه‌های اجتماعی پیدا می‌کنند و با ارائه پیشنهادهای خوب، آنها را جذب می‌کنند.»
به دنبال خلق محصولات بومی هستیم
سال ۱۴۰۱ که با مدیرعامل این شرکت صحبت کردیم، رتبه اول شورای عالی انفورماتیک در زمینه‌هایی مانند زیرساخت، شبکه، امنیت و مرکز داده را به خود اختصاص داده بودند. بنا بر صحبت‌های قربانی از آن سال تا کنون دستاوردهای دیگری هم داشته‌‌اند.
او در این باره توضیح میدهد: «مجوزهای جدیدی گرفته‌ایم که به ما اجازه راه‌اندازی SOC، طراحی و پیاده‌سازی مرکز داده، ISMS و پشتیبانی محصولات را می‌دهند. همچنان در هر حوزه‌ای که لازم باشد نیز مجوز خواهیم گرفت.
چشم‌انداز ما برای پنج سال آینده این شرکت این است که با تکیه بر توانمندی‌ها و تجاربی که در این سال‌ها به دست آورده‌ایم، وارد همکاری با سایر بانک‌های کشور شویم و از ظرفیت‌های این شرکت در کل صنعت بانکی استفاده کنیم. شرکت زیرساخت امن در چند حوزه ازجمله طراحی و ساخت مراکز داده، پیاده‌سازی پروژه‌های امنیتی، تأمین تجهیزات بومی در حوزه شبکه مزیت رقابتی دارد. در گام بعدی می‌خواهیم حداکثر توانمان را بگذاریم تا بخشی از محصولات را در داخل کشور تولید کنیم. ما یک شرکت دانش‌بنیان هستیم و باید همین کار را کنیم، ولی برای قدم گذاشتن در این مسیر به کمک حاکمیت و ایجاد آزمایشگاه‌ها و استانداردهای داخلی و سرمایه‌گذاری و همکاری شرکت‌های مختلف نیاز داریم.»
نبود استانداردهای داخلی برای تولید سخت‌افزار
کشورهایی مانند چین برای اینکه بتوانند هزینه‌هایشان را کاهش دهند و در عین حال از توسعه فناوری عقب نمانند، استانداردهای داخلی ایجاد کرده‌اند که به آنها اجازه میدهد، خط تولید داخلی خود را داشته باشند و در کنار آن خط تولیدهایی هم دارند که با استانداردهای بین‌المللی کار می‌کند و تأمین‌کننده کالاهایی است که قرار است به بیرون از مرزهای چین فرستاده شوند. بنا بر صحبت‌های او، ما در ایران با فقدان چنین استانداردهایی روبه‌روییم و آزمایشگا‌ه‌های زیادی هم وجود ندارد که بتوانیم از آنها در حوزه سخت‌افزار استفاده کنیم. قربانی می‌گوید: «اگر بتوانیم تعدادی آزمایشگاه و استاندارد مشخص برای تولیدات داخلی‌مان داشته باشیم، چهارچوب کیفیت کالاها و خدماتی که ارائه می‌دهیم، مشخص می‌شود که کمک بزرگی به توسعه حوزه سخت‌افزار در کشور می‌کند. تولید برخی از تجهیزات نیازمند فناوری‌های پیچیده‌ای نیست و اگر نیروی متخصص و آزمایشگاه داشته باشیم، می‌توانیم آنها را تولید کنیم، اما باید حداقل‌هایی برای این تجهیزات در نظر بگیریم تا کیفیت آنها پایین نیاید.»
او در آخر تأکید کرد: «شرکت‌های بزرگ در گذشته روی فروش سخت‌افزارهایشان مانور می‌دادند و حالا از لایسنس فروختن است که کسب درآمد می‌کنند. ما به‌طور مستقیم به این لایسنس‌ها دسترسی نداریم یا برای دستیابی به آنها با چالش‌هایی مواجهیم، پس باید به فکر برطرف کردن نیازهایمان از داخل باشیم.»
