رفع نیازهای سخت‌افزاری صنعت بانکی؛ نیازمند اجماع سیاست‌گذاران حوزه فناوری اطلاعات
هادی حیدری، معاون فناوری اطلاعات و برنامه‌ریزی بانک توسعه صادرات ایران درباره چالش‌های سخت‌افزاری بانک‌ها مطرح کرد
کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار قرار است ۲۱ آبان‌ماه ۱۴۰۳ اولین رویداد سخت‌افزار و زیرساخت اقتصاد دیجیتال ایران را با حضور مدیران و فعالان صنعت زیرساخت، کسب‌وکارهای تولیدکننده و تأمین‌کننده سخت‌افزار و کالای دیجیتال، خرده‌فروش‌ها و برندهای مطرح کشور برگزار کند. در آستانه این رویداد در گفت‌وگو با معاونان فناوری اطلاعات بانک‌های کشور از نیازهای سخت‌افزاری اکوسیستم بانکی کشور پرسیده‌ایم. به عقیده هادی حیدری، معاون فناوری اطلاعات و برنامه‌ریزی بانک توسعه صادرات ایران، تجهیزات و زیرساخت فناوری اطلاعات میراثی از گذشته هستند و قدیمی بودن سرورها، کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی و همچنین عدم توانایی در بهره‌برداری و استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و بلاکچین از نتایج این سخت‌افزارهای موروثی به حساب می‌آیند. در ادامه گزارشی از گفت‌وگوی عصر تراکنش با هادی حیدری را می‌خوانید.
تجهیزات قدیمی انعطاف‌پذیری بانک‌ها را کاهش می‌دهند
طبق صحبت‌های هادی حیدری، معاون فناوری اطلاعات و برنامه‌ریزی بانک توسعه صادرات ایران، تجهیزات و زیرساخت فناوری اطلاعات موروثی مهم‌ترین چالش حال حاضر شبکه بانکی کشور، به‌ویژه بانک‌های دولتی هستند. او در این باره می‌گوید: «این تجهیزات موروثی و ناکارآمد، قدرت انعطاف‌پذیری بانک‌ها در ارائه محصولات نوین و همچنین مقیاس‌پذیری (عمودی) ظرفیت‌های توسعه‌ای آنها را کم کرده است. قدیمی بودن سرورها، کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی و همچنین عدم توانایی در بهره‌برداری و استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و بلاکچین از دیگر نتایج و چالش‌های سخت‌افزارهای موروثی است. از طرفی قدیمی بودن این تجهیزات موجب ایجاد ریسک‌های بسیاری شده است و چالش‌هایی را در پیاده‌سازی استانداردهای حوزه امنیت اطلاعات ایجاد کرده است. این مسئله علاوه‌بر افزایش مشغله کارشناسان و خبرگان حوزه فناوری اطلاعات، گاهی باعث تطبیق‌ناپذیری با استانداردهای روز دنیا می‌شود.»
مهم‌ترین اولویت بانک‌های کشور به تأمین تجهیزات و سخت‌افزارها برمی‌گردد و می‌توان از دو بعد به این اولویت‌بندی نگاه کرد. حیدری با بیان این موضوع می‌گوید: «بخشی از این اولویت به بهبود فرایندهای خرید تجهیزات و نحوه ترک تشریفات این قراردادها اختصاص دارد که نوسانات نرخ ارز و مسئله تحریم آن را تشدید کرده و باعث کند شدن خرید و تجهیز فناوری‌های روز شده است. از طرفی چالش‌هایی مانند نبود آزمایشگاه‌های موثق و مورد اعتماد برای آزمایش و گرفتن تأیید سلامت سخت‌افزارهای بانکی براساس دستورالعمل‌های موجود مانند دستورالعمل‌های افتا، پدافند غیرعامل و حداقل الزامات ریسک فناوری اطلاعات بانک مرکزی موجب تشدید ریسک‌های این حوزه شده است. بعد دوم نیازمندی به دسترسی به سخت‌افزارهای روز دنیا از شرکت‌های معتبر بین‌المللی است. در این مورد می‌توان به تجهیزات مهمی مانند سرورها، سوئیچ‌ها و روترها اشاره کرد که توانایی افزایش سرعت و ظرفیت را در طراحی ساختارهای نوین مراکز داده مهیا می‌سازند. از این منظر امکان بهره‌برداری از فناوری‌های ابری برای مقیاس‌پذیری بیشتر و کاهش هزینه‌های مرتبط با تجهیزات فیزیکی می‌تواند کارایی سیستم‌های بانکی را در ارائه میکروسرویس‌ها برای مشتریان هدفمند افزایش دهد.»
پیشنهادهایی برای رفع نیازهای سخت‌افزاری صنعت بانکی
حیدری با یک مثال از اقتصاد کلان، پیشنهادهای خود را برای رفع نیازهای سخت‌افزاری صنعت بانکی کشور مطرح می‌کند. او می‌گوید: «در حوزه اقتصاد کلان بحثی با این عنوان مطرح است که برای دستیابی به تورم تک‌رقمی اجماع تمامی سیاست‌گذاران و سیاست‌مداران کلیدی الزامی است. به نظر می‌رسد رفع چالش تجهیز زیرساخت‌های فناوری اطلاعات شبکه بانکی نیز نیازمند اجماع سیاست‌گذاران حوزه فناوری اطلاعات و سیاست‌مداران است. به عبارتی چندگانگی در حوزه نظارت فناوری اطلاعات، نبود آزمایشگاه‌های موثق و سریع و چالش قراردادهای خرید و موضوع رعایت آیین‌نامه معاملات و ترک تشریفات تجهیزات بیش از مسئله تحریم‌ها اثرگذار است. راه‌حل دوم تشکیل شرکت‌های حرفه‌ای فرعی یا تابعه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمت کربنک است. البته این شرکت‌ها باید برخوردار از نیروهای انسانی خبره و آموزش‌دیده در حوزه تجهیزات و زیرساخت باشند.»
