عصر تراکنش ۹۹ / سال گذشته، سال ظهور پلتفرمهایی تازهنفس در گستره فینتک ایران بود؛ کسبوکارهایی فعال در حوزه خرید و فروش آنلاین طلا که از جهاتی دست به کاری بزرگ زدند؛ آنها مرز بین سنت و فناوری را شکستند و نشان دادند دیجیتالسازی حتی در یکی از محافظهکارترین بازارهای ایران نیز ممکن است. آنها در زمانی که اعتماد به خرید آنلاین به چالشی جدی تبدیل شده بود، توانستند مردم را به خرید طلا از این مسیر متقاعد کنند؛ کالایی که حتی در خرید حضوری آن نیز ابهامات فراوانی وجود دارد.
مریم عزیزی، مدیرعامل هماتیتگلد، توضیح میدهد که چگونه تجربه شخصیاش از نبود شفافیت در قیمتگذاری و روند فروش در بازار طلا، او را به فکر خلق بستری دیجیتال انداخت تا خرید طلا برای مردم «ساده، شفاف و امن» شود. بستری که با استفاده از ظرفیتهای لندتکی و مدلهای اعتباری فروش طلا، بخشی از جامعه را هدف قرار داده است که در شرایط تورمی، توان خرید در بازار سنتی را ندارند. همین مسئله ضرورت حضور چنین پلتفرمهایی را بیش از پیش نشان میدهد؛ چرا که این پلتفرمها ارزشهایی خلق میکنند که در نمونههای سنتی قابل مشاهده نیست. هماتیتگلد که با شعار «خرید اقساطی طلا با هر بودجه و سلیقهای» وارد بازار شده، از همان ابتدا هدف خود را سادهسازی و شفافسازی فرایند خرید طلا قرار داده است.
عزیزی در این گفتوگو از ورود به بازار سنتی بدون اتکا به روابط صنفی، توسعه سیستم مدیریت سفارش مبتنی بر هوش مصنوعی، بازطراحی وبسایت و گسترش همکاریهایشان با کارگاههای طلاسازی میگوید؛ اقداماتی که همگی با هدف بهبود تجربه خرید آنلاین و افزایش اعتماد مشتریان دنبال میشوند. در ادامه، گزارشی از این گفتوگو را میخوانید.
تجربهای شخصی که به تولد یک پلتفرم منجر شد
تولد هماتیتگلد به یک تجربه شخصی بازمیگردد؛ جاییکه مریم عزیزی، مدیرعامل این شرکت، برای خرید طلا به بازار میرود و میبیند هر فروشنده پشت ماشینحسابش عددهایی میزند که برای خریدار قابل درک نیست و عدم شفافیت در نحوه قیمتگذاری و فرایند فروش این فلز گرانبها، او را به این پرسش سوق میدهد که «چه میشد اگر از طریق ابزارهای دیجیتال، بستری فراهم میشد که در آن بتوان طلا را بهصورت شفاف، واضح و بدون هیچ نگرانی از کلاهبرداری خریداری کرد؟»
این پرسش برای او نقطه آغاز مسیری میشود که به تولد هماتیتگلد انجامید. عزیزی تعریف میکند: «در بازار، هر فروشنده با فرمول خاص خودش قیمت میداد و هیچ توضیح شفافی به مشتری ارائه نمیکرد. همانجا احساس کردم صنعت طلا، با وجود ارزش بالایش، از نظر دیجیتالسازی و شفافیت، دهها سال از سایر صنایع عقبتر است. همان زمان تصمیم گرفتم وارد این حوزه شوم و بستری بسازم که خرید طلا برای مردم ساده، شفاف و امن باشد.»
عزیزی مهمترین دستاورد هماتیتگلد را ورود به بازار سنتی بدون تکیه بر روابط خانوادگی یا صنفی میداند؛ آنهم در فضایی که ارتباطات شخصی معمولاً بزرگترین مزیت رقابتی به شمار میروند. او میگوید:
«از دیگر نقاط عطف هماتیتگلد میتوان به اجرای نخستین فروش اعتباری آنلاین طلا در بازاری محدود و سنتی، عبور موفق از بحرانهای مختلف و تمرکز جدی بر فروش آنلاین اشاره کرد. در یک سال گذشته، تمرکز ما بر بهبود تجربه خرید آنلاین و افزایش اعتماد مشتریان بوده است. سیستم مدیریت سفارش و رهگیری شفاف هماتیتگلد با استفاده از هوش مصنوعی توسعه یافته و نسخه جدید وبسایت نیز با بازطراحی کامل و بهبود تجربه کاربری (UX) در حال ارائه است. همچنین همکاری ما با کارگاههای طلاسازی برای افزایش تنوع محصولات گسترش یافته است.»
بازآفرینی اعتماد در بازاری سنتی
از آنجا که نیاز به شفافیت، نقطه آغاز شکلگیری هماتیتگلد بوده است، طبیعی است که تمرکز اصلی این شرکت همچنان بر همین محور قرار دارد. عزیزی دراینباره میگوید: «ما فرایند خرید طلا را از تجربهای مبهم به تجربهای شفاف تبدیل کردیم. کاربران اکنون میتوانند جزئیات محاسبه قیمت، اجرت، مالیات و وزن دقیق را بهصورت لحظهای مشاهده کنند. همچنین با بهروزرسانی پلتفرم، سرعت و امنیت خرید بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. مهمترین چالش ما، بیاعتمادی بازار سنتی به کسبوکارهای آنلاین بود؛ طلافروشان سالها بهصورت سنتی فعالیت کردهاند و پذیرش فروش دیجیتال برایشان آسان نبود. از سوی دیگر، زیرساختهای مالی و قوانین سختگیرانه نیز موانعی جدی ایجاد میکردند. بااینحال، با گذر زمان و ارائه تجربه کاربری مطمئن، توانستیم اعتماد بازار و مشتریان را جلب کنیم.»
وقتی طلا قسطی شد؛ همافزایی گلدتک و لندتک
لندتکها طی سالهای اخیر حضور پررنگی در فضای اقتصادی کشور داشتهاند و بسیاری از کالاهای لوکس را از ویترین مغازهها خارج کرده و به کالاهایی قابل خرید تبدیل کردهاند؛ طلا نیز از این قاعده مستثنی نیست. عزیزی با اشاره به این موضوع توضیح میدهد:
«لندتکها باعث شدند طلا از کالایی صرفاً سرمایهای به کالایی قابل خرید و مصرف روزمره تبدیل شود. با امکان خرید اعتباری، مخاطبان جدیدی به بازار وارد شدند؛ افرادی که شاید پیشتر توان مالی خرید طلا را نداشتند اما حالا میتوانند با پرداخت اقساطی آن را تهیه کنند. بخشی از رشد هماتیتگلد حاصل همکاری متقابل با لندتکهاست. این تعامل صرفاً تأثیری یکطرفه نداشت، بلکه منجر به همافزایی میان ما و لندتکها شد و توانست مدل اعتباری را در بازاری که ذاتاً سنتی و تورمزده است، قابل اجرا کند. این همکاری باعث افزایش نرخ تبدیل مشتریان و رشد فروش اقساطی شد.»
وقتی صحبت از همافزایی به میان میآید، باید توجه داشت که این مسئله بههیچوجه یکسویه نیست؛ بلکه پلتفرمهای لندتک و پلتفرمهای خرید و فروش آنلاین طلا، در تعامل با یکدیگر توسعه متقابل را تجربه میکنند. مدیرعامل هماتیتگلد در این خصوص میگوید: «هماتیتگلد و سایر تأمینکنندگان طلا در همکاری با لندتکها، هر دو در رشد یکدیگر نقش داشتهاند. این همکاری باعث شکلگیری نوعی همافزایی واقعی شد، چراکه در بازاری مانند طلا که بهدلیل تورم و ساختار مالی سنتی، پذیرش مدلهای اعتباری دشوار است، این تعامل توانست مسیر تازهای برای توسعه بازار باز کند. ما در سال گذشته با چند پلتفرم لندتک وارد همکاری شدیم تا مشتریان بتوانند بخشی از مبلغ خرید خود را بهصورت اقساطی پرداخت کنند. این مدل باعث افزایش دسترسی کاربران و رشد فروش شد.»
بهزعم عزیزی، قابلیت خرید اعتباری با افزایش متقاضیان خرید طلا رابطهای مستقیم دارد و به شکل قابلتوجهی نرخ خرید را افزایش میدهد. او میگوید: «طلا همیشه در ذهن مردم کالایی گرانقیمت بوده، اما خدمات اعتباری در شرایط تورمی فعلی باعث میشود خرید آن واقعگرایانهتر و قابلدسترسیتر شود. این مدل بهویژه برای نسل جوان بسیار جذاب است، چون امکان خرید با پرداخت چندمرحلهای را فراهم میکند.»
آیندهای که با هوش مصنوعی و شخصیسازی ساخته میشود
شکافی که از ابتدای پیدایش پلتفرمهای نوین میان بازار سنتی طلا و این کسبوکارهای جدید وجود داشته است، مسئلهای است که میتواند رشد و توسعه آنها را نیز تحتتأثیر قرار دهد. در این میان، پیشرفت فناوری و بهرهگیری از نوآوریهای روز دنیا شاید همان عاملی باشد که به پذیرش هرچه بیشتر پلتفرمهای آنلاین خرید و فروش طلا از سوی بازار سنتی کمک کند.
عزیزی توسعه پلتفرم با تمرکز بر شخصیسازی تجربه خرید را از مهمترین برنامههای آینده هماتیتگلد میداند و میگوید: «گسترش همکاری با برندهای طلاسازی داخلی، جذب سرمایه جدید برای افزایش ظرفیت فروش و ورود به بازار B2B با ارائه خدمات ویژه به طلافروشان از اقداماتی است که در آینده در دستور کار ما قرار دارد. در حوزه فناوری نیز ما بر ایجاد اتصال هوشمند بین قیمت لحظهای طلا، تسهیل در فرایند خرید و مدیریت سبد خرید مشتریان کار میکنیم تا فرایند خرید کاملاً در لحظه و بدون خطا انجام شود. همچنین قصد داریم از هوش مصنوعی برای ارائه پیشنهادهای شخصیسازیشده به مشتریان استفاده کنیم.»
عزیزی بهعنوان حسنختام این گفتوگو، در پاسخ به این سؤال که تصورش از آینده بازار آنلاین طلا در ایران چیست، میگوید: «تصور ایدهآل من بازاری است که در آن خرید طلا به اندازه خرید یک لباس، ساده و شفاف و بیدغدغه باشد؛ بازاری که مردم در آن احساس امنیت، آگاهی و کنترل داشته باشند و برندهایی مانند هماتیتگلد با تکیه بر شفافیت و اعتمادسازی، این صنعت سنتی را وارد عصر دیجیتال کنند.»
