در تلاش برای ایجاد فرهنگ خرید اعتباری در کشور
مدیران تارا از چالش‌های حوزه لندتک در کشور و برنامه‌های این شرکت جهت رفع آنها می‌گویند
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / شرکت توسعه تجارت و فناوری تارا، لندتکی است که با حمایت گروه صنعتی گلرنگ و با هدف ارائه راهکارهای دیجیتال جهت بهبود تجربه مردم از خدمات مالی در سال ۱۴۰۰ شروع به باز‌فعالیت کرد و بر اساس گفته‌های مدیران آن، سال 1401 برای این شرکت سال متفاوتی بود. تارا در این سال بر بهبود روش‌های پرداخت، سرویس‌های اعتباری و پذیرندگان خود تمرکز کرده بود و سعی کرد سرویس‌های اعتباری‌اش را در دو نوع شخصی و سازمانی تنوع بخشد، پذیرندگانش را در انواع طیف‌ها بگستراند و بیش از گذشته بر سرویس BNPL تمرکز کند.
در گفت‌وگو با مهدی شیرین‌آبادی، مدیر راهکارهای پرداخت و علی زارعی، مدیر محصول تارا به فعالیت‌های این شرکت در سال جاری و برنامه‌هایشان برای سال آینده پرداختیم. به گفته آنها، تارا فرهنگ‌سازی خرید اعتباری را به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم توسعه لندتک‌ها در کشور شناسایی و در راستای رفع آن تلاش می‌کند. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
اقداماتی برای فراگیری استفاده از کیف پول
طبق صحبت‌های علی زارعی، عمده تمرکز تارا در سال 1401 بر حوزه اعتبار معطوف شده بود و اگر بخشی از سبد تراکنش‌های تارا را نقدی و بخشی از آنها را غیرنقدی و مبتنی بر کیف پول در نظر بگیریم، حجم تراکنش اعتباری در این سبد در مقایسه با تراکنش نقدی نسبت به سال گذشته 25 درصد افزایش داشته است. او می‌گوید: «کش‌بک و بخش کیف پول تارا بیش از حد انتظارمان در سال ۱۴۰۱ رشد کرد. کیف پول کش‌بک و کیف پول نقدی تارا در سال 1400 بستری مشترک داشتند و با وجود ارسال پیامک دریافت کش‌بک، کاربران فرایند را درک نمی‌کردند و کش‌بک برایشان حکم تخفیف را تداعی می‌کرد. در همین راستا، تارا این دو بستر را تفکیک کرد و آمار برگشت نقدی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد نمایی داشت.»
مهدی شیرین‌آبادی، مدیر راهکارهای پرداخت تارا در این خصوص می‌گوید: «باگذشت زمان و ارائه سرویس کش‌بک در کیف پولی جداگانه و تجمیع وجوه، کاربران متوجه فواید این سرویس خواهند شد و همیشه از آن به‌عنوان سرویس برگشت نقدی سه‌درصدی فروشگاه‌های تارا یاد خواهند کرد.»
زارعی معتقد است تنها با آگاه‌سازی درباره مزایای کیف پول می‌توان مردم را به استفاده از آن تشویق کرد: «تارا در این راستا قصد دارد با افزایش مزایای کیف پول، مردم را از فواید کیف پول آگاه کند. سرویس کش‌بک یکی از روش‌هایی است که کاربر را به استفاده از کیف پول تشویق می‌کند. کیف پول معایب کارت‌های فیزیکی را ندارد و موجودی و تاریخچه تراکنش‌ها و خریدها همیشه در دسترس‌‌اند و به مدیریت مالی کاربران کمک می‌کنند. از سمتی دیگر تارا با دسترسی به اطلاعات کاربران و اطلاع از کالاهای کم‌مصرف و پرمصرف هر فرد، سرویس‌های PFM را در اختیار آنها قرار می‌دهد.»
او با بیان اینکه راحتی، سهولت و امنیت کیف پول از کارت‌های بانکی بیشتر است، توضیح می‌دهد که گزارش‌دهی به کاربر و اعطای اعتبار با توجه به رفتار او در کنار سرویس کش‌بک، از دیگر مزایایی هستند که می‌توانند کاربر را به سمت استفاده از کیف پول سوق دهند.
شیرین‌آبادی امنیت را نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پرداخت‌های کیف پولی معرفی می‌کند و درباره آن توضیح می‌دهد: «هنگام استفاده از کیف پول به رمز و اعلام آن به فروشندگان نیازی نیست و مسئله گم‌شدن فیزیک کارت و نگرانی‌های در پی آن هم وجود ندارد. همچنین ترافیک شبکه‌های پرداخت به خریدهای زیر 100 هزار تومان اختصاص دارد که فراگیر شدن کیف پول از حجم ترافیک مذکور خواهد کاست. در واقع فراگیری کیف پول هم به نفع شبکه پرداخت و هم به نفع کاربر است.»
چالش‌های کیف پول
شیرین‌آبادی سپس به چالش‌های پرداخت کیف پولی اشاره می‌کند: «کاربر در اکثر پلتفرم‌ها برای تبادل تراکنش کیف پول باید با سرور ارتباط برقرار کند و این امر مستلزم برخورداری کاربر از یک اینترنت پایدار است، اما در برخی فروشگاه‌ها امکان استفاده از اینترنت همراه برای مشتری وجود ندارد؛ به همین دلیل تارا تصمیم گرفت فروشگاه رابط میان مشتری و تارا باشد.»
به‌منظور افزایش امنیت در پرداخت، تارا از TOTD (Time Base One Time Password) استفاده می‌کند که هر 60 ثانیه به‌صورت خودکار یک رمز جدید ارائه می‌دهد. از سوی دیگر با این فرض که شاید تمام جامعه ایران امکان استفاده از تلفن هوشمند را نداشته باشند، درگاه پرداخت اینترنتی را راه‌اندازی کرده‌اند تا تمام اقشار با هر ضریب نفوذی از فناوری به‌راحتی از کیف پول استفاده کنند. شیرین‌آبادی به یکی دیگر از چالش‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «در مواردی ممکن است جمع خرید کاربر از مقدار کیف پول او بیشتر باشد، تارا برای یکپارچه‌سازی این مدل از پرداخت‌ها سیستم چندپرداختی را عملیاتی کرد. برای افزایش سرعت در بعضی از تراکنش‌ها تارا از نسخه ۲ پروتکل HTTP استفاده می‌کند.»
به اعتقاد زارعی موضوع کیوآرکد در ایران آن‌طور که باید جایگاه خود را پیدا نکرده و به همین خاطر تارا پرداخت‌های خود را که در گذشته مبتنی بر کیوآرکد بود، به دلایلی مانند الزام نصب بارکد برای هر فروشگاه، جابه‌جایی صندوق و… به روش پرداخت‌های تک‌بعدی تغییر داد. او در این‌باره می‌گوید: «از مزایای این نوع روش پرداخت این است که صندوق‌دار بارکد را اسکن یا به‌صورت دستی وارد می‌کند و تراکنش انجام می‌شود.» او صراحتاً عنوان می‌کند که تارا برای ارتقای امنیت پرداخت‌هایش دست به نوآوری نمی‌زند و از روش‌های استاندارد دنیا استفاده می‌کند.
شیرین‌آبادی می‌افزاید به‌منظور دسترسی چندین شخص به یک کیف پول، مشابه آنچه در حساب مشترک بانکی وجود دارد و برطرف‌سازی این چالش، تارا قابلیت اشتراک کیف پول را معرفی کرده که در آن کاربر کیف پول خود را با یک یا چندین شخص به اشتراک می‌گذارد. این قابلیت با استقبال خوبی مواجه شده و افراد کیف پول خود را با خانواده به اشتراک می‌گذارند. گفتنی است در آینده‌ای نزدیک قابلیت‌های دیگری به اشتراک کیف پول اضافه می‌شود.
فرهنگ‌سازی؛ چالشی حیاتی
بر اساس گفته‌های زارعی، بررسی نظرات مردم نشان‌دهنده تمایل آنها به خرید اعتباری است، اما فرهنگ این نوع پرداخت هنوز میان آنها ریشه ندوانده است. به همین منظور تارا فرهنگ‌سازی خرید اعتباری را به‌عنوان یک چالش مهم شناسایی کرد و در راستای رفع آن تلاش می‌کند. او در این خصوص می‌گوید: «تارا اعتقاد دارد هرچه افراد بیشتری از این لندتک استفاده کنند، تارا بزرگ‌تر شده و به حوزه‌های جدیدی وارد می‌شود و در نهایت به چشم‌انداز غایی خود (تبدیل‌شدن به دستیار سبک زندگی دیجیتال) نزدیک‌تر خواهد شد.»
طبق صحبت‌های زارعی، روش بازپرداخت تارا با سایر لندتک‌ها متفاوت است. کاربران با این روش آشنایی ندارند و این موضوع به ایجاد چالش‌های جدیدی منجر شده است: «باز هم تأکید می‌کنم که فرهنگ‌سازی مهم‌ترین چالش گسترش حوزه لندتک است. ایران تاکنون سرویس اعتباری و کارت اعتباری نداشته و به همین دلیل مردم به این فضا اعتماد نمی‌کنند و این امکان که بدون ضمانت و وثیقه وام بگیرند، برایشان اتفاق غریبی است. آنها بر این گمان‌اند که مجموعه‌های لندتکی از دیتاهای آنها سوءاستفاده خواهد کرد، با این حال باید به نقطه‌ای برسیم که سرویس‌های خرد جایگزین روش نسیه شده و مردم متوجه شوند در تورم نقطه‌به‌نقطه و افزایش قیمت روزانه کالاها سرویس اعتباری است که کمک‌حال‌شان خواهد بود.»
به گفته او، از طرفی دیگر مردم از تأثیر بازپرداخت سرویس‌های اعتباری بر رتبه اعتباری خود در شبکه بانکی مطلع نیستند و نمی‌دانند که در صورت عدم بازپرداخت یا دیرکرد، در آینده برای دریافت وام از شبکه بانکی با مشکل مواجه خواهند شد. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «در حال حاضر اکثر لندتک‌ها برای تخصیص اعتبار از سرویس رتبه‌بندی ایرانیان استفاده می‌کنند، تمام تاریخچه و رفتار مالی دریافت‌کننده اعتبار در این سامانه گزارش می‌شود و با بدحسابی، سوابق یا به‌اصطلاح رتبه اعتباری او کاهش می‌یابد. اینها نمونه‌ای از چالش‌هایی است که با آگاه‌سازی مردم جامعه رفع خواهد شد. وظیفه تارا و شرکت‌های لندتک این است که دست‌به‌دست هم دهند و در راستای آگاه‌سازی مردم قدم بردارند و از هزینه‌های نکول خودشان بکاهند.»
دستاوردها و برنامه‌هایی برای آینده
شیرین‌آبادی افزایش میزان مصرف اعتباری نسبت به مصرف نقدی را مهم‌ترین دستاورد تارا در سال 1401 معرفی می‌کند و در این‌باره می‌گوید: «امسال موفق شدیم کاربران‌مان را به استفاده از سرویس اعتباری ترغیب و آنها را با مزایای سرویس اعتباری آشنا کنیم. همچنین موفق به تکمیل شبکه پذیرندگان تارا شدیم و این بدان معناست که در هر صنفی و برای هر نیازی، پذیرنده داریم. همچنین تارا امسال از منظر سرویس‌دهی به ثبات رسیده و آمار نشان می‌دهد که تارا طی یک سال گذشته از پایداری خوبی برخوردار بوده است.»
زارعی نیز در این خصوص می‌گوید که 99.9 درصد تراکنش‌های تارا در سال 1401 موفق بوده و پرداخت‌های ناموفق شرکت هم از قطعی اینترنت و اختلالات آن نشئت می‌گیرد.
بر اساس گفته‌های مدیر محصول تارا، این مجموعه قصد دارد در سال 1402 بر تنوع سرویس‌ها و افزایش اعداد آنها تمرکز کند تا در زمینه ارائه سرویس‌های حوزه مالی بهتر عمل کند و به دستیار مالی کاربر در تمام زمینه‌ها تبدیل شود. او در این خصوص می‌گوید: «تارا می‌خواهد حال مردم و جامعه خوب باشد و این امر نیازمند بهبود وضعیت اقتصادی، افزایش رفاه مردم و مدیریت مالی منابع هر خانوار در شرایط تورمی است و امیدواریم با توسعه تارا در این امر مؤثر باشیم.»
