عصر تراکنش
رسانه مدیران فناوری‌های مالی ایران

اعطای اعتبار با توثیق سیم‌کارت عملیاتی شد

علی چقازردی، کارشناس ارشد فین‏‌تک شرکت EBCOM، درباره محصول اعتبار اوانو می‌‏گوید

عصر تراکنش ۷۶ / دشواری فرایند اخذ تسهیلات از بانک‌ها که عمدتاً به تضامین مکفی نیز نیازمند است باعث برآمدن لندتک‌ها و شرکت‌های اعتباری شد که خیلی زود مورد استقبال مردم قرار گرفتند. این تحولات با هدف ارائه خدمات مالی در قالب طرح‌های اعتباری و تسهیلاتی نوین به بخش‌هایی از جامعه که به دلایل متعدد امکان اخذ تسهیلات را به‌آسانی و به‌ویژه در کوتاه‌مدت از نظام بانکی کشور ندارند، به وقوع پیوسته است. بنا بر صحبت‌های علی چقازردی، اعتبار در صنعت مالی کشور به منزله محرکی برای توانمندسازی و یاری‌بخشی به مدیریت ریسک‌های مالی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و به‌خصوص خانوارهاست. او با اشاره به مطالعات و بررسی‌های انجام‌شده توسط همراه اول برای ارائه خدمات مالی جدید که می‌تواند منجر به تحولی در نظام اخذ اعتبار برای بخش‌هایی از جامعه شود، می‌گوید که همراه اول از آبان‌ماه سال ۱۴۰۲ با تجهیز حوزه مالی خود مبتنی بر فناوری‌های فین‌تک به حیطه اعطای اعتبار خرد به دارندگان سیم‌کارت‌های دائمی همراه اول ورود کرد که در شبکه حلقه باز قابل‌مصرف خواهد بود. در گفت‌وگو با علی چقازردی، کارشناس ارشد فین‌تک شرکت EBCOM، به محصول اعتبار این شرکت در اپلیکیشن اوانو و لزوم توسعه اکوسیستم اعتباری در ایران پرداختیم.


کمک به توسعه فراگیری مالی


چقازردی ابتدا درباره نقش اعتبار اوانو در توانمندسازی مالی افراد و توسعه فراگیری مالی در کشور صحبت می‌کند. به گفته او، دریافت اعتبار اوانو آسان است و فرد نیازی به هیچ ضامن، چک و سفته‌ای ندارد و با سیم‌‌کارتی که دارد، ضامن خودش می‌شود و فرایند اخذ اعتبار برای او چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد. او توضیح می‌دهد: «براساس مطالعات انجام‌شده استقراض‌های غیررسمی در ایران نقش پررنگی در تامین نیازهای مالی روزمره افراد دارد. این امر در کنار آمار نه‌چندان پرتعداد افراد با سابقه دریافت وام از شبکه بانکی، نشان می‌دهد وجود سرویس‌های مالی همچون اعتبار اوانو، امکان بالفعل کردن ظرفیت‌های استفاده‌نشده‌ی بانکی و زیرساختی موجود در کشور را با تسهیل فرایند اخذ اعتبار فراهم می‌آورد. لازم به ذکر است، از آن‌جا که محصول اعتباری با هدف کمک به کاربران در برطرف کردن نیازهای روزمره و تکرارشونده طراحی شده ‌است، جامعه‌ی بزرگی از دهک‌های درآمدی متنوع را مخاطب خود قرار می‌دهد. نکته قابل‌توجه این است که رفتار اعتباری مورد مطالعه در این سرویس، متفاوت از رفتار بانکی کاربران است؛ به همین دلیل کاربرانی که پیش از این سابقه پرباری از دریافت تسهیلات بانکی ندارند نیز می‌توانند با عملکرد اعتباری مناسب در اکوسیستم حول اعتبار اوانو، از مزایای سرویس مذکور بهره‌مند شوند. دسترسی بالا و وجود پایگاه داده قوی در صنعت تلکام از جمله مزایایی هستند که ما را در طراحی و اجرای ایده‌های مذکور یاری می‌کنند.»

او اضافه می‌کند که مسئولیت اجتماعی کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده اعتبار فقط سمت مصرف‌کننده نیست و باید بتوانند در زنجیره تأمین نیز خلق ارزش کنند و با حلقه‌های قبل از خود کار اشتراکی انجام دهند و این اتفاق با میانجی‌گری اعتبار می‌افتد: «ما طراح و تولیدکننده ابزارهای مالی هستیم و هر کجا که احساس کنیم نیاز جدیدی در جامعه ایجاد شده، برای آن ابزاری جدید طراحی و تولید می‌کنیم تا به ارتقای سطح زندگی مردم و توسعه اکوسیستم کمک کنیم. در واقع، همان‌طور که گفته شد، اعتبار سوخت است و ما می‌توانیم آن را در صنایع مختلف به کار ببندیم. دانه اولیه چنین طرح‌هایی را باید یک مهندس مالی بکارد و با کمک سایر متخصصان آن را به ثمر بنشاند.»


اهمیت رگولاتوری فین‌تک‌ها


به نظر چقازردی، رگولاتوری نقشی اساسی در توسعه کسب‌وکارها دارد و رگولاتور درست رویکرد سلبی ندارد. او در این خصوص می‌گوید: «رگولاتور نباید رویکرد مداخله‌ای، اجرایی و سلبی داشته باشد و وظیفه‌اش این است که ریسک‌ها و موارد مهم را شناسایی کند تا مشکلی سد راه کسب‌وکارها و مردم نشود. حوزه‌ای که ما در آن فعالیت می‌کنیم، هنوز رگوله نشده و به نظر من این طبیعی هم است. در واقع، قبل از اینکه محصولی وارد بازار شود و بتواند حداقلی از سهم بازار را برای خود کند، هیچ رگولاتوری به خودش این زحمت را نمی‌دهد که با صرف وقت و هزینه آن را رگوله کند و اگر این کار را هم انجام دهد، مانع توسعه آن محصول می‌شود. در نتیجه من این نقد را به رگولاتور ندارم که چرا برخی از حوزه‌‌ها را رگوله نکرده است؛ البته این در صورتی است که آن حوزه نوپا باشد و هنوز آنطور که باید بالغ نشده باشد. با این وجود گاهی هم می‌بینیم که کسب‌وکارهای نو به دلیل وجود قوانین از‌پیش‌موجودی که به‌ گونه‌ای سلبی ایجاد شده‌‌اند، نمی‌توانند آن‌طور که باید فعالیت کنند. این اتفاقی است که برای مثال برای نئوبانک‌ها در ایران افتاد و مفهوم نئوبانک را از معنای واقعی آن دور کرد. در نتیجه این‌طور می‌توان گفت که رگولاتوری حوزه‌‌های فین‌تکی با رگولاتوری حوزه‌های دیگر متفاوت و نوآوری بر رگولاتوری مقدم است.»

چقازردی معتقد است که تصمیم‌گیرندگان بالادستی، یکدست نیستند و این‌طور هم نیست که همه‌ی آنها رویکردی سلبی به فناوری و نوآوری داشته باشند و همین پذیرفتن سیم‌کارت‌ها به‌عنوان وثیقه اعتبار نشان‌دهنده این موضوع است. چقازردی می‌گوید: «گرچه ما سیگنال‌های منفی نیز دیده‌ایم. برای مثال مصوبه‌هایی که برای شرکت‌های اعتبارسنجی ارائه‌ شده به حدی سخت است که دست‌وپای آنها را می‌بندد و آنها را وابسته به بانک مرکزی نگه می‌دارد. در صورتی که شرکت‌های اعتبارسنجی در همه‌جای دنیا به‌ گونه‌ای مستقل از بانک‌ مرکزی‌شان عمل می‌کنند و چون فضا فضای رقابت است، نمی‌توانند عملکرد بدی داشته باشند و همواره می‌کوشند بهترین سرویس‌ها را به جامعه ارائه کنند. در نتیجه رویکرد تحکمی و سلبی راه به جایی نمی‌برد و باید به این باور برسیم که نحوه رگوله کردن فین‌تک‌ها متفاوت است.»


تکنولوژی، عنصر جدانشدنی صنعت تلکام


مسیر رشد و توسعه صنعت تلکام با سایر صنایع متفاوت است و این صنعت ظرفیت‌هایی دارد که آن را متمایز می‌کند. چقازردی با بیان این موضوع می‌گوید: «صنعت تلکام ظرفیت‌های مالی و زیرساختی قابل‌‌توجهی دارد و حول مفهوم تکنولوژی شکل گرفته است. در صنعت بانکی کشور می‌توان بین بانکداری سنتی و بانکداری نوین مرزهایی را متصور شد، اما این مرزها در صنعت تلکام فاقد معنا و مفهوم مذکور است، چرا که این صنعت از همان ابتدا حول مفهوم تکنولوژی شکل گرفته و ضمن ایجاد زیرساخت‌های فنی مناسب، دوران بلوغ خود را طی می‌کند. همچنین با مفهوم ارتباط نیز عجین شده و دسترس‌پذیری بالایی دارد که به لحاظ اطلاعاتی، داده‌های زیادی را برایش به ارمغان می‌آورد و موجبات توسعه آن را فراهم می‌کند. یکی از ظرفیت‌هایی که صنعت تلکام می‌تواند از آن استفاده کند، حوزه فین‌تک است. شرکت EBCOM بازوی دیجیتال همراه اول است و این شرکت تلاش می‌کند در ابعاد مختلفی با محوریت سرویس‌های دیجیتال مبتنی بر تکنولوژی توسعه داده شود که نتایج مطلوبی را نیز در پی داشته ‌است.»

او صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «این شرکت در سال‌های اخیر وارد حوزه‌هایی نظیر تجارت الکترونیک، فین‌تک، صنعت بازی‌های موبایلی و ارائه APIهای انحصاری خود شده و عملکرد خوبی را ثبت کرده است. همچنین اپلیکیشن همراه من و اوانو دو محصول و سکوی مهم در گروه همراه اول هستند که توسط شرکت EBCOM توسعه یافته و تجاری‌سازی شده‌اند. همراه من اپلیکیشنی جامع برای مدیریت سیم‌کارت‌های همراه اول و دسترسی به تمام خدمات این اپراتور است. اپلیکیشن اوانو نیز سکویی است که منحصر به کاربران همراه اول نبوده و در واقع بستری برای ارائه خدمات مختلف دیجیتال و به طور خاص خدمات حوزه فین‌تک است.»


فین‌تکی شدن صنعت تلکام


تمامی جوامع، چه توسعه‌یافته و چه توسعه‌نیافته، فرم‌هایی از اعتبار را درون خود داشته و دارند. در نتیجه صحبت ‌کردن درباره مزایای اعتبار کار بیهوده‌ای است و واضح است که اعتبار تا چه اندازه می‌تواند به افزایش قدرت خرید مردم و کاهش فقر کمک کند. چقازردی با اشاره به این مسئله می‌گوید: «مسئله مهم‌تری که وجود دارد این است که چطور صنایع مختلف می‌توانند در همکاری با یکدیگر به توسعه فرم‌های جدید اعتبار در دنیا کمک کنند. در همه‌جای دنیا اعتبار به‌ عنوان محرکی برای صنایع عمل کرده و نمونه‌های موفقی مانند مسترکارت و ویزاکارت خلق شده‌اند که همگان آنها را می‌شناسند. صنعت تلکام با توجه به پتانسیل‌هایی که دارد، می‌طلبد که وارد حوزه اعتبار شود و ما بر همین اساس وارد بازار اعتباری شده‌ایم. شاید این نکته بیان شود که سیم‌کارت‌های همراه اول تنها در ایران می‌توانند باارزش به‌ حساب بیایند و چیزی نیست که فرد در خارج از کشور هم بتواند با استفاده از آن اعتبار بگیرد. با این وجود اگر این ارزشمندی سیم‌کارت‌ها نیز نبود، صنعت تلکام با اتکا به داده‌های وسیعی که دارد، می‌توانست فین‌تکی شود و اعتبارسنجی کند، اما اکنون که توثیق سیم‌کارت توسط بانک مرکزی تصویب شده، کار ما را راحت‌تر می‌کند. ما وقت زیادی روی شخصی‌سازی این سرویس‌ها گذاشته‌ایم تا بتوانیم ارزش جدیدی خلق کنیم.»


تفاوت‌ وام با اعتبار


وام و اعتبار دو مقوله هم‌راستا،‌ اما متفاوت‌ هستند. او برای توضیح این موضوع ابتدا درباره تجربه‌ی ‌کاربر در مواجهه با اعتبار اوانو می‌گوید: «کاربر پس از طی فرایند فعال‌سازی که به‌آسانی و به طور متوسط کمتر از ۳۰ دقیقه قابل‌انجام خواهد بود، می‌تواند اعتبار تخصیص‌داده‌شده را مصرف کند. در این راستا دوره‌های مصرف یک‌ماهه در نظر گرفته شده است که در پایان هر دوره صورتحسابی متناظر با میزان مصرف کاربر صادر می‌شود که کاربر با پرداخت آن صورتحساب، اعتبار خود را مجدد به سقف اولیه باز می‌گرداند و بدون نیاز به طی مجدد فرایند فعالسازی، این اعتبار قابل‌استفاده در دوره بعد خواهد بود. بنابراین همین‌جا می‌توان به دو تفاوت عمده اعتبار اوانو با وام اشاره کرد.

زمانی که کاربر وامی را اخذ می‌کند و مستقل از آنکه کل مبلغ وام را مصرف کرده باشد یا خیر، ملزم به پرداخت اصل و سود مربوطه به ازای کل مبلغ وام است. در اعتبار اوانو این‌طور نیست؛ مادامی که بخشی از اعتبار مصرف نشود، اثری از آن دیده نمی‌شود و در نتیجه صورتحسابی هم برای او صادر نمی‌شود و بازپرداختی در کار نخواهد بود. پس در مقوله اعتبار، ملاک مصرف اعتبار تخصیصی است و نه صرفاً تخصیص آن؛ بنابراین میزان صورتحساب نیز متناسب با میزان مصرف فرد در نظر گرفته می‌شود و سود اعتبار با توجه به تعداد روزهای مانده از ماه اخذ می‌شود و کل دوره به حساب نمی‌آید. همچنین خاصیت گردان اعتبار نمود پیدا می‌کند که با بازپرداخت صورتحساب کاربر همواره اعتبار تخصیصی اولیه خود را آماده برای مصرف می‌بیند، برخلاف وام که یک بار دریافت شده و پس از پایان دوره‌های پرداخت اقساط پرونده تسهیلات مذکور بسته خواهد شد. لازم به ذکر است در اعتبار اوانو امکان تقسیط بدهی نیز ایجاد شده تا کاربران از مزایای مربوط به این ویژگی محروم نباشند.»


لزوم ایجاد فرهنگ استفاده از اعتبار


چقازردی معتقد است که قبل از هر اقدامی ابتدا باید فرهنگ استفاده از اعتبار در جامعه ایجاد شود و وظیفه اولیه کسب‌وکارها شناساندن این مفهوم و کارکردهایش به مردم است: «قدم اول این است که مزایا، معایب و ریسک‌های اعتبار شناسایی و تعریف شود. قدم بعدی این است که بتوانیم این شناخت را به جامعه منتقل کنیم و آنها با آگاهی به چیستی و چرایی استفاده از اعتبار به آن رغبت پیدا کنند. در حال حاضر این مسئله در کشور مطرح شده که باید شرکتی واحد وجود داشته باشد که کار اعتبارسنجی انجام دهد، اما به نظر من نیاز است که این اعتبارسنجی برای هر لایه کسب‌وکاری به طور اختصاصی مورد تجدیدنظر قرار بگیرد که این اتفاق در همراه اول افتاده است.

ما داده‌های زیادی داریم که به ما کمک می‌کند تا به نحوی کارآمد، افراد را اعتبارسنجی کنیم. ما درون سازمان به سیم‌کارت‌های دائمی‌مان Post Paid می‌گوییم، به این معنا که شما ابتدا از یک سرویسی استفاده می‌کنید، بعد برای شما صورتحساب می‌آید و در آخر هزینه آن سرویس را می‌پردازید. منطق این فرایند کاملاً منطبق با منطق اعتبار است و کاربرانی که تا امروز از سیم‌کارت خود استفاده می‌کردند، می‌توانند از آن برای دریافت اعتبار استفاده کنند. همراه اول امکان‌های زیادی برای تحقق این ایده دارد. سیم‌کارت‌های پرتعداد و دائمی که در همراه اول وجود دارد، به ما کمک می‌کند که در بلندمدت بتوانیم یک امتیاز اعتباری مناسب خلق کنیم. ما بر این باوریم که داده‌های خرد مردم منبع به‌مراتب بهتری برای اعتبارسنجی آنهاست و خطای کمتری دارد.»


ارائه اعتبار خرد از طریق توثیق سیم‌کارت‌های دائمی


ارزش ثانویه سیم‌کارت‌های دائمی همراه اول به‌ گونه‌ای است که می‌تواند به ‌‌عنوان وثیقه برای دریافت وام و اعتبار در نظر گرفته شود و این مسئله باعث شده تا این شرکت به فکر عملی کردن این ایده بیفتد. چقازردی در این خصوص می‌گوید: «این ارزش پنهان در سال‌های اخیر نمود مستقیم پیدا کرد و سال گذشته بانک مرکزی اعلام کرد که این سیم‌کارت‌ها دارایی‌های معتبری هستند که می‌توانند به عنوان وثیقه به کار گرفته شوند. اعتبار اوانو این توانایی را دارد تا ظرفیت‌های همراه اول را با نیاز بازار هم‌راستا کند و یک کسب‌وکار اعتباری جدید خلق کند. سیم‌کارت‌های دائمی برای افراد هم ارزش مادی دارند، هم ارزش مصرفی. به عبارت دیگر، در صورت از دست‌ دادن با ضرر و زیان‌هایی مواجه خواهند شد که شاید فراتر از ارزش بازاری سیم‌کارت باشد. در نتیجه می‌تواند وثیقه مناسبی برای اعتبارهای خرد باشد. ما در EBCOM و همراه اول با توثیق سیم‌کارت‌های افراد، به آنها اعتبار در اپلیکیشن اوانو می‌دهیم.»


اعتبار سازمانی اپلیکیشن اوانو


شرکت همراه کسب‌وکارهای هوشمند یک اعتبار سازمانی نیز دارد که در آن دیگر سیم‌کارت‌ها توثیق نمی‌شوند که جامعه هدف اعتبار سازمانی اوانو، سازمان‌ها هستند: «سازمان‌های مختلف به ما مراجعه می‌کنند و درخواست تخصیص اعتبار برای کارمندان خود با ضمانت سازمان را ارائه می‌دهند. این طرح زودتر از اعتبار اوانو شروع به فعالیت کرده و ذیل پروژه‌های B2B ما قرار می‌گیرد؛ اما اعتباری که در اپلیکیشن اوانو از آبان‌ماه سال جاری شروع به کار کرده به‌عنوان یک پروژه B2C در ابتدای راه قرار دارد و هنوز زود است که از سهم بازار آن و میزان اعتباری که به کاربران‌مان داده‌ایم صحبت کنیم و باید صبر کنیم تا این محصول نیز کمی جلو برود. با این وجود می‌توانم بگویم که فاز تست عملیاتی را با موفقیت پشت سر نهاده‌ایم. ما می‌خواهیم با شیب کند اما باکیفیت و موفق پیش برویم تا ریسک‌ها را کاهش دهیم. ما در انتخاب افرادی که به آنها اعتبار می‌دهیم حساس هستیم و به این فکر می‌کنیم که داده‌های آن فرد چگونه به الگوریتم اعتبارسنجی ما کمک می‌کند.»


سقف اعتباری همه‌چیز نیست


سقف کنونی اعتبار در اپلیکیشن اوانو زیر ۱۰میلیون تومان است و در واقع اعتبارهای خرد چهار، پنج و شش‌میلیون تومانی به مردم می‌دهد که به گفته چقازردی، در آینده و در فازهای بعدی پیاده‌سازی این طرح بیشتر خواهد شد: «سقف اعتبارها با توجه به مجموعه‌‌ای از رفتارهای کاربر، ازجمله رفتار مصرف اعتبار و رفتار بازپرداخت صورتحساب‌های مرتبط، قابل‌افزایش خواهد بود. در نتیجه مخاطبان این محصول و سایر محصولاتی که به ارائه اعتبار می‌پردازند باید نسبت به مواردی که اعتبار دریافتی آنان را افزایش خواهد داد آگاه شده و در این راستا قدم بردارند. این مسئله هم برای توسعه و پایداری کسب‌وکارها مهم است، هم برای توانمندسازی افرادی که به این اعتبارها نیاز دارند. این افزایش اعتبار به این معنا نیست که فردی که یک بار از ما اعتبار گرفته و خوش‌حساب بوده، برای بار دوم می‌تواند اعتبار بیشتری بگیرد. این افزایش اعتبار به ‌گونه‌ای است که ما باید وارد فاز دوم شویم. در واقع، هم وارد شدن ما به فاز دوم لازم است و هم معتبرتر شدن کاربر. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که همه‌چیز به سقف اعتبار برنمی‌گردد و ما ممکن است یک‌سری امکانات به کاربران‌مان دهیم که بر مبنای همین اعتبارسنجی‌هاست. در نتیجه یک نمود اعتبارسنجی، سقف اعتباری است. برای مثال ممکن است به یک کاربر خوش‌حساب دوره تنفس بیشتری دهیم یا بازپرداخت‌های او را در اقساط بلندمدت‌ در نظر بگیریم.»


حلقه‌باز بودن اوانوکارت


همراه اول و بانک پارسیان در همکاری با یکدیگر محصولی خلق کرده‌اند که در راستای همین اعتبار در اپلیکیشن اوانو طراحی شده و اوانوکارت نام دارد. اوانوکارت به گونه‌ای طراحی شده که به کاربرانی که از این شرکت اعتبار گرفته‌اند، این امکان را می‌دهد که اعتبارشان را به شیوه‌های مختلف مصرف کنند و اصطلاحاً می‌توان گفت که اوانوکارت یک کارت حلقه‌باز است و کاربر را محدود به فروشگاه، ابزار یا محصول خاصی نمی‌کند. او در این خصوص می‌گوید: «در این همکاری ما به پتانسیل توثیق سیم‌کارت‌های دائمی فکر می‌کردیم و بانک پارسیان به اعطای اعتبار. در نتیجه این موضوع،‌ شرکتی با عنوان همراه لوتوس تأسیس و سکوی اوانو نیز توسط EBCOM ایجاد شد. در واقع بهتر است این‌طور بگویم که ما می‌توانیم فعالیت‌هایمان را در سه لایه تأمین، تضمین و راهبری بررسی کنیم.

راهبری به عهده همراه لوتوس و EBCOM است. تأمین بر عهده بانک پارسیان است و تضمین بین این سه می‌چرخد. بازوهای دیگری نیز وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به شبکه پذیرندگی اشاره کرد. اعتبار اوانو در حال حاضر حلقه‌باز است، اما امیدواریم که بتوانیم در فازهای بعدی امکان حلقه‌ بسته بودن را نیز به آن اضافه کنیم تا از تخفیف‌های مرچنت‌ها نیز استفاده کنیم. در نتیجه ما فراتر از لندتک‌ها می‌رویم و این مزیت رقابتی ماست. همچنین در میزان‌های بالا بدون وثیقه عمل خواهیم کرد و به فرد اجازه می‌دهیم که آن اعتبار را در حلقه باز مصرف کند. ما با اعتبار اوانو،‌ سیم‌کارت فرد را مولد می‌کنیم و کاربر دارایی بالقوه خود را بالفعل می‌کند. نرخ نکول ما نیز پایین است. کاربرانی که می‌خواهند از این اعتبار در اپلیکیشن اوانو استفاده کنند، لزوماً نباید سیم‌کارت‌های گران‌قیمتی داشته باشند و تنها کافی است آن سیم‌کارت برای اپراتور همراه اول و دائمی باشد. شاید در آینده سیم‌کارت‌های اعتباری هم وارد سیستم اعتباری ما شوند.»


ثمربخشی اعتبار، فراتر از سود و کارمزد دریافتی


بنا بر صحبت‌های چقازردی، تکرارشوندگی، ذات اعتبار است و تعداد تراکنش برای آنها مهم‌تر از میزان مصرف است. در نتیجه آنها ترجیح می‌دهند اعتبار خرد بدهند تا کسب‌وکارشان پایدار بماند: «آنجایی که بی‌نهایت منابع مالی داشته باشیم نیز سقف اعتبار را خیلی افزایش نمی‌دهیم، چون کسب‌وکارمان از بین می‌رود، اما اگر لازم باشد محصول اعتباری جدیدی خلق می‌کنیم که اعتبار کلان به افراد بدهد. اعتبار مثل سوخت است و این‌طور نیست که خودش به‌تنهایی بتواند سودآور باشد، بلکه باید در یک چرخه‌ قرار بگیرد تا مولد شود.»


ضرورت ایجاد رویکرد اکوسیستمی


بنا بر صحبت‌های او، حوزه اعتبار در ایران بسیار نوپاست و خلق اعتماد در آن حیاتی است. اعتبار و اعتماد در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کنند و رویکرد افراد به این حوزه خیلی مهم است. چقازردی در این خصوص بیان می‌کند: «اگر دغدغه یک نفر این باشد که سقف اعتبارش در محصول ما افزایش یابد، ما سقف اعتباری او را افزایش می‌دهیم و اگر به این فکر کند که اگر اعتبارش خدشه‌دار شود، در آینده نمی‌تواند از یکسری سرویس‌ها استفاده کند، رفتار ما نیز با او فرق می‌کند. چنین رویکردی تنها در صورتی شکل می‌گیرد که ما تفکر اکوسیستمی داشته باشیم و این تفکر باید هم در مردم، هم در کسب‌وکارها ایجاد شود.

هدف اولیه کسب‌وکارها نباید صرفاً کسب‌ سود باشد و باید بتوانند روی مقوله اعتماد مانور بدهند و معیارها و شاخص‌هایی برای سنجش آن ایجاد کنند که کارآیی داشته باشد. باید به افرادی اعتبار داده شود که داده‌های آنها آموزنده باشد و به توسعه اکوسیستم نیز کمک کند. از طرفی باید از ظرفیت صنایع دیگر نیز استفاده کرد تا این اکوسیستم شکل بگیرد و توسعه یابد، اما اتفاقی که می‌افتد این است که هر بخش از اکوسیستم در عمل به منافع خودش فکر می‌کند و این باعث می‌شود که کار پیش نرود. ما نیز اگر در اعتبار اوانو فقط به فکر منافع و بالفعل کردن ظرفیت‌های همراه اول بودیم، نمی‌توانستیم شرکای تجاری داشته باشیم و کار کنیم. این‌جاست که نقش رگولاتور مهم می‌شود و می‌تواند تعادل ایجاد کند.»


آینده اعتبار در ایران


چقازردی به آینده اعتبار در ایران امیدوار است و می‌گوید که توسعه آن در جامعه‌ای که تورم و رکود اقتصادی به‌ طور همزمان وجود دارد، اتفاق مهمی است که باید بیفتد تا هم بازار رونق بگیرد، هم قدرت خرید مردم افزایش یابد. علاوه بر این، متخصصان زیادی وجود دارند که می‌توان از آنها کمک گرفت و طرح‌های اعتباری خوبی را پایه‌ریزی کرد. او تأکید می‌کند که تعریف درست مفهوم اعتبار در کشور امری ضروری است که باید انجام شود و اشتباه جا افتادن آن در کسب‌وکارها و اذهان به نفع هیچ‌کس نیست: «باید تعریف دقیقی از اعتبار ارائه شود و این مسئله درونی شود که اگر یک محصول خاصی شکست خورد، به این معنا نیست که کل مقوله اعتبار در ایران قابل پیاده‌سازی نیست. باید بعد از هر شکستی یکسری مطالعات شکل بگیرد و علل شکست شناسایی شود.

البته این پژوهش‌ها نباید در حد کارهای توصیفی باقی بماند، چراکه چنین پژوهش‌هایی با مقایسه و توصیف دو جامعه برای مثال می‌گویند که مردم در ایران روحیه پذیرش نوآوری را ندارند و این تحلیل جامعی نیست. در نتیجه هم به کارهای پژوهشی نیاز داریم و هم باید بدانیم که شکست یک محصول به معنای شکست کل پروژه اعتبار در ایران نیست.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.