عصر تراکنش ۶۳ / دنیا روی پول میچرخد. روزانه میلیاردها تراکنش انجام میشود و پول، با دادن قابلیت اندازهگیری ارزش به کالاها و خدمات، انجام این تراکنشها را بسیار آسان کرده است. بدون وجود پول، صنعت و تجارت که پایههای اقتصاد مدرن هستند، از کار میافتند و جریان سرمایه در دنیا متوقف میشود.
پول سالهاست که در زندگی ما این نقش حیاتی را ایفا میکند. پیش از اختراع پول، افراد با مبادله کالابهکالا معاملات خود را انجام میدادند؛ یعنی تولیدات خود را با کالاهای مورد نیازشان عوض میکردند. با مبادله کالابهکالا میتوان معاملات ساده را انجام داد، اما فقط در صورتی امکانپذیر است که هر دو کالا ارزش یکسانی داشته و همزمان در دسترس باشند، ولی پول ارزش ثابت و مشخصی دارد که تقریباً در همه جهان آن را پذیرفتهاند. پول ماهیت سادهای دارد، اما طی هزاران سال، تغییرات زیادی در آن به وجود آمده و شکلی پیچیده به خود گرفته است.
پول از مهمترین ساختههای بشر است؛ در حقیقت چیزی به نام پول وجود واقعی ندارد و آنچه ما به شکل اسکناس، چک یا حتی اعداد نقشبسته روی مانیتور و صفحه موبایل میبینیم، تجسمی از ساختههای ذهنی انسان است که در طول صدها سال ظهور و بروز آن تکامل یافته است. به عبارتی از آن زمانی که سکههای نقره و طلا نماینده پول بودند؛ یا آن زمانی که اسکناسهای کاغذی زیبا نماینده پول شدند و حتی امروز که پول ظاهر دیجیتالی پیدا کرده، هم مفهوم پول و هم ابزارهای نماینده پول تغییر و تکامل یافتهاند.
در جهان، اقتصاد از زمانی شکل جدی به خود گرفت که ابزارهای مبادله با ظرفیت بالا خلق شدند؛ به عبارتی پول نهتنها معلول توسعه بود؛ بلکه از جایی به بعد به علت توسعه در جهان تبدیل شد. میل انسان برای به دست آوردن و ذخیره هرچه بیشتر زمینه رشد و ترقی علمی و تجاری را در جهان موجب شد. در این مسیر پول مهمترین زیرساخت برای خلق و ذخیره ارزش است و شرایطی را فراهم میکند تا مردم جهان به اهداف گوناگون خود برسند. پول میتواند بهصورت یک شیء قابل لمس مانند اسکناس، اوراق بهادار یا حتی یک کارت پلاستیکی باشد و گاهی به شکل یک عدد در حساب بانکی یا در یک کیف پول الکترونیکی. در تمام این ظهور و بروزها، پول، پول است و آن چیزهایی که ما بهعنوان پول میشناسیم، فقط سایهای از پول هستند، نه خود پول. پول واقعی مفهومی ذهنی در درون ذهن ماست. به همین دلیل شاید پول مهمترین ذهنیت مشترک همه انسانهای روی زمین باشد؛ با اینکه ظهور و بروزهای متفاوتی دارد.
افراد و دولتها، در ابتدای عصر حاضر، شروع به تأسیس بانک کردند و بهدنبال آن مؤسسات مالی دیگری نیز شکل گرفتند. پس از مدتی، افراد عادی توانستند پول خود را در حسابهای بانکی نگهداری کنند و پول به دست آورند، وام بگیرند و ملک بخرند، حقوق خود را روی کسبوکارهای متعدد سرمایهگذاری کنند یا خود کسبوکاری راه بیندازند. همچنین بانکها؛ خانوادهها و تاجران را در برابر اتفاقات و فاجعههای ناگوار بیمه میکردند. با این کار افراد تشویق میشدند تا برای به دست آوردن سود بیشتر، ریسک کنند.
امروزه، اقتصاد هر کشور در دست بانک مرکزی و دولت آن است. فدرالرزرو، معروف به «فد»، بانک مرکزی آمریکاست که پول این کشور را چاپ و مشخص میکند که چه مقدار از آن در چرخه اقتصادی باشد. علاوه بر این، میزان بهره دریافتی از بانکها در قبال گرفتن پول (سپرده) را تعیین میکند. با اینکه دولتها هنوز هم پول چاپ میکنند، اما در دنیای امروز حتماً نیازی نیست که پول بهصورت سکه یا اسکناس باشد و میتوان بهصورت دیجیتالی هم از آن استفاده کرد.
همانطور که ما نیاز داریم درباره ابزارهای زندگیمان بیشتر بدانیم و راه استفاده از آنها را یاد بگیریم، باید درباره شکلهای مختلف پول هم بیشتر بدانیم و یاد بگیریم که هر شکلی از این ابزار در چه موقعیتی به کارمان میآید و هر شکل آن چه مزایا و چه خطراتی را بهدنبال خواهد داشت.
در منابع فارسیزبان بهصورت جزیرهای به هر کدام از موضوعات مربوط به پول پرداخته شده و هر فردی از زاویه دید خود در این زمینه محتواهای خوبی منتشر کرده، ولی همیشه جای یک منبع معتبر خالی بود؛ منبعی که بهصورت جامع درباره پول صحبت کند؛ از سرگذشت آن تا کاربردها و حتی نقش دولتها. به کتاب «پول چگونه کار میکند» بهصورت جامع به مفهوم پول و مصادیق آن پرداخته است و به شکلی ساده و با کمک اینفوگرافیکهای زیبا و کاربردی تلاش کرده موضوع پیچیده پول را ساده کند.
سادگی این کتاب یک موضوع سهل و ممتنع است؛ اینکه از میان حجم وسیع مطالبی که باید درباره پول گفت، بتوانیم مطالب مفید و کاربردی را انتخاب کنیم، کار دشواری است که انتشارات بریتانیایی دیکی در این کتاب بهخوبی از پس آن برآمده است. در این کتاب تقریباً هر موضوعی در دو صفحه و با مثالهایی که در آن از ارقام هم استفاده شده، بیان شده است.
در واقع این کتاب همه جوانب پول را بررسی میکند و به مواردی مانند تاریخچه پول، بازارها و مؤسسات مالی، امور مالی دولت، سودآوری، امور مالی شخصی، ثروت، سهام، حقوق بازنشستگی، مزایای تأمین اجتماعی و مالیاتهای ملی و محلی میپردازد. این کتاب با کمک توضیحات تصویری و مثالهای مفید، درک بسیاری از مباحث پیچیده را برای شما آسان میکند. با مطالعه این کتاب درکی کلی از پول و تأثیر آن بر دنیای مدرن پیدا خواهید کرد.