شکستن تابوی ارائه تسهیلات سنتی بانکی
محسن ابراهیمی، مدیرعامل شرکت توسعه و نوآوری درباره اپلیکیشن همراه‌شهر پلاس مطرح کرد
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / شرکت توسعه و نوآوری شهر، در سال ۱۳۸۹ تأسیس شد و از شرکت‌های هلدینگ فناوری اطلاعات بانک شهر است. این شرکت مانند تمام شرکت‌های فناوری اطلاعات داخلی برای پیشبرد پروژه‌هایش با مشکل منابع انسانی متخصص روبه‌رو بوده، اما با تیم‌سازی‌ها و مصاحبه‌های بسیار با افراد متخصص، اکنون ۸۰۰ نیروی انسانی دارد و پیاده‌سازی بانکداری دیجیتال را در کنار خدمات نرم‌افزاری، شهرنت‌ها و خودپردازهای خارج از شعب با جدیت در پیش گرفته است.
شرکت توسعه و نوآوری شهر از ابتدای سال ۱۴۰۰ تولید پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر را آغاز کرد و اوایل سال ۱۴۰۱ اولین محصول این پلتفرم به نام «همراه‌شهر پلاس» رونمایی شد. مدیرعامل شرکت توسعه و نوآوری شهر، همراه‌شهر پلاس را نقطه تماس جدید تماماً دیجیتال میان بانک شهر و مشتریان می‌داند. در گفت‌وگویی با محسن ابراهیمی، مدیرعامل شرکت توسعه و نوآوری شهر به مهم‌ترین اقدامات این شرکت در سال جاری و برنامه‌هایشان برای سال آینده پرداختیم.
پلتفرم بانک شهر؛ اکوسیستمی برای استارتاپ‌ها و فین‌تک‌ها
بانک شهر دو سال است که با رویکرد تولید و تدوین همزمان، در مسیر تحقق تحول دیجیتال گام برمی‌دارد. بر اساس گفته‌های ابراهیمی، شرکت توسعه و نوآوری شهر برای تهیه زیرساخت‌های مرتبط با تحول دیجیتال به جای تدوین استراتژی و ایجاد پلتفرم بر اساس آن، از رویکرد تولید پلتفرم و تدوین استراتژی به‌صورت همزمان پیروی کرد تا در زمان صرفه‌جویی کرده باشد. او می‌گوید پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر در مقیاس بزرگ طراحی شده تا بستری باشد برای برنامه‌های نوآورانه آینده بانک شهر.
همراه‌شهر پلاس در ابتدا خدمات پرکاربرد و مورد نیاز مشتریان را ارائه می‌داد، مدتی بعد خدمت افتتاح حساب را عرضه کرد و حدود پنج ماه بعد، خدمت دریافت تسهیلات آنلاین به آن اضافه شد. ابراهیمی با بیان این موارد در خصوص خدمات پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر توضیح می‌دهد: «افتتاح حساب نقطه شروع ارتباط هر مشتری با بانک است و بانک شهر با این فرض که تمام مراحل باید دیجیتالی باشند، افتتاح حساب آنلاین با استفاده از هوش مصنوعی را اوایل تیرماه عملیاتی کرد؛ تمام مراحل افتتاح حساب بانک شهر در پلتفرم آنلاین است و کارت هم برای مشتری پست می‌شود. دریافت تسهیلات آنلاین، دیگر محصول پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر است که اول آذرماه رونمایی شد و تا این لحظه بالغ بر ۶۵ هزار نفر از این خدمت استفاده کرده‌اند.»
ابراهیمی تسهیلات بانکی را از پیچیده‌ترین خدمات بانکی می‌داند و معتقد است بانک شهر تابوی بزرگی را در زمینه ارائه تسهیلات شکسته، زیرا این فرایند علاوه بر دیجیتالی‌بودن، ضامن و وثیقه هم نمی‌خواهد و بر اساس رتبه اعتباری به افراد وام می‌دهد. او تأکید می‌کند که فرایند ثبت درخواست وام و افتتاح حساب به وسیله هوش مصنوعی و در کمتر از هفت دقیقه انجام می‌شود.
در ادامه ابراهیمی درباره مزیت‌های رقابتی این پلتفرم صحبت می‌کند: «یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی پلتفرم، معماری به‌روز آن است که امکان ارائه خدمات جدید را در بازه‌های زمانی کوتاه فراهم می‌کند. به‌کارگیری قابلیت‌های هوش مصنوعی برای ارائه خدمات سلف‌سرویس، احراز هویت مشتری برای افتتاح حساب و پیشنهاد تسهیلات از دیگر مزایای رقابتی پلتفرم بانکداری دیجیتال است. پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر، یک اکوسیستم مالی است که به استارتاپ‌ها و فین‌تک‌ها امکان ارائه خدمت می‌دهد، هر استارتاپ و فین‌تکی که بخواهد می‌تواند خدماتش را در پلتفرم بانکداری دیجیتال بانک شهر به روش‌های گوناگون (پنجره، ارائه مستقیم سرویس) ارائه دهد.» او این اقدام را اقدامی برد-برد برای مشتری، فین‌تک‌ها و بانک می‌داند.
ابراهیمی با بیان اینکه پروژه بانکداری دیجیتال بانک شهر سال ۱۴۰۱ به شکوفایی خود رسیده، خدمات این پلتفرم را تشریح می‌کند: «پلتفرم بانکداری دیجیتال همراه‌شهر پلاس با معماری به‌روز میکروسرویس، پیاده‌سازی شده که این فناوری، خدمات را یکپارچه و شرایطی را فراهم می‌کند که خدمات جدید مستقل از خدمات قبلی به پروژه اضافه شوند. همچنین تیم‌ها می‌توانند به‌صورت جداگانه و موازی پروژه‌های خود را پیش ببرند. علاوه بر این، زیرساخت‌ها نیز به گونه‌ای تهیه شده‌اند که ظرفیت ترافیک درخواست‌های مشتریان را داشته باشند.»
او با اشاره به مسیر توسعه همراه‌شهر پلاس می‌گوید: «همراه‌شهر پلاس، در ابتدا خدمات موبایل‌بانک شهر را ارائه می‌داد و در ادامه خدمات ثبت و استعلام چک صیادی به اپلیکیشن اضافه شد. با فاصله زمانی کمتر از دو ماه افتتاح حساب غیرحضوری عملیاتی و سپس پروژه کارت هواداری باشگاه استقلال رونمایی و بعد از آن پروژه تسهیلات غیرحضوری اجرایی شد.»
رتبه اعتباری؛ تنها معیار دریافت تسهیلات از بانک شهر
پروژه تسهیلات آنلاین از بزرگ‌ترین پروژه‌های بانکداری دیجیتال بانک شهر محسوب می‌شود که تمام مراحل آن از دریافت اطلاعات فرد، محاسبات و استعلام گرفته تا بازپرداخت غیرحضوری است. قرارداد تسهیلات هم با پست برای متقاضی ارسال و مجدداً به بانک بازگردانده می‌شود. نرخ سود ثابت تسهیلات بانک شهر ۱۸درصد است و فرد می‌تواند بازپرداخت اقساط خود را در بازه‌های ۱۲، ۲۴ و ۳۶ ماه انتخاب کند. طبق گفته‌های ابراهیمی، دریافت تسهیلات از بانک شهر به ضامن و وثیقه نیاز ندارد و بانک بر اساس رتبه اعتباری، میانگین سپرده و گردش حساب، بدهی‌های معوق و تعداد چک‌های برگشتی به افراد وام می‌دهد.
به گفته ابراهیمی، بانک شهر در مرحله نخست معیارهای اولیه و وضعیت نظام‌وظیفه برای آقایان و در قید حیات بودن متقاضیان را بررسی و میزان مبلغ درخواست او را رد یا تأیید می‌کند. در مرحله بعدی مشتری درآمدش را در قالب خوداظهاری بیان می‌کند؛ سپس مبلغ و میزان اقساط او در نظام بانکی، درآمد خالص و توان بازپرداخت او محاسبه می‌شود و بانک تعیین می‌کند که چه میزان از درآمد فرد می‌تواند شامل بازپرداخت تسهیلات شود. مرحله بعد، میانگین‌گیری است که در بازه ۳ماهه، ۹ماهه و ۱۲ماهه و بر اساس نوع حساب انتخابی فرد و مدت‌زمان بازپرداخت محاسبه می‌شود. در این مرحله عدد به‌دست‌آمده از میانگین‌گیری با مبلغ درخواست متقاضی مقایسه و در صورت امکان بازپرداخت، تسهیلات به او اعطا و در صورت عدم تأیید، سیستم هوشمند سه نوع تسهیلات منطبق با میانگین حسابش را به او پیشنهاد می‌دهد.
او خاطرنشان کرد در مواردی هم که مدارک مشتری ناقص است، توضیحات کافی برای او ارسال و فرد می‌تواند فقط همان مدرک را اصلاح کند.
مدیریت ۳۲۱ شعبه دیجیتال مستقل از بانک
بر اساس گفته‌های مدیرعامل شرکت توسعه و نوآوری شهر، تمام مراحل طراحی، تولید و پیاده‌سازی بانکداری دیجیتال در شرکت و توسط تیم‌های زیرساخت و توسعه نرم‌افزار، پشتیبانی و راهبری انجام می‌گیرد و این محصول خروجی تلاش‌های مستمر این تیم‌ها در کنار یکدیگر است. ابراهیمی، فرایند راه‌اندازی پلتفرم و فناوری مرتبط با آن را یک مزیت رقابتی می‌داند و در همین راستا توضیح می‌دهد: «تیم زیرساخت به موازات پروژه‌های توسعه‌ای و با نگاه به استانداردهای روز دنیا، زیرساخت‌های مورد نیاز بانک را با دو فاکتور امنیت و پایداری طراحی کرد. اپلیکیشن بانکداری دیجیتال بانک شهر تست‌های نفوذ زیادی را پشت سر گذاشت، سپس در محیط لایو بارگذاری شد. این اپلیکیشن به گونه‌ای طراحی شده تا ۷×۲۴ و در ساعات اوج هم در دسترس، سریع و ایمن باشد.»
در جریان پروژه‌های این‌چنینی دانش قابل تأملی ایجاد می‌شود که حفظ و مدیریت آن حائز اهمیت است؛ به گفته ابراهیمی علاوه بر پایش فنی برای پیشرفت پروژه، گزارش‌هایی نیز به‌صورت هفتگی ارائه می‌شود. او می‌گوید مدیریت دانش و جایگزین‌پروری برای حفظ دانش پروژه از مهم‌ترین اهداف شرکت توسعه و نوآوری شهر هستند.
او با اشاره به ۳۲۱ شهرنت بانک شهر می‌گوید که شهرنت یکی از اصلی‌ترین مسیرهای کسب‌وکاری این شرکت است که هنگام خدمت‌رسانی هیچ‌یک از ارکان بانک را درگیر نمی‌کند؛ گویی شرکت توسعه و نوآوری شهر ۳۲۱ شعبه دیجیتال را مستقل از بانک مدیریت می‌کند.
ابراهیمی با تأکید بر اهمیت پشتیبانی از شهرنت‌ها می‌گوید: «عملکرد شهرنت‌ها و پیشبرد فرایندهای آن به تدارکات ویژه، تأمین مالی و تأمین ملزومات به‌موقع نیاز دارد و واحد پشتیبانی همیشه دغدغه ایجاد تعادل میان زمان، منابع مالی و ملزومات را دارد؛ به‌ویژه هنگام افتتاح حساب مجازی و تسهیلات.»
او درباره اقدامات این واحد که نشان‌دهنده آمادگی آنها برای انطباق با سایر خدمات فنی در آینده است، می‌گوید: «شرکت توسعه و نوآوری شهر با هدف زمان‌بندی مناسب با پست قرارداد همکاری منعقد کرده است. این نوع قرارداد که به ارسال قراردادهای بانکی منجر می‌شود، از قراردادهای نادر شبکه بانکی است. این قراردادها در پایتخت ظرف ۲۴ ساعت و در مراکز استان‌ها طی ۴۸ ساعت ردوبدل می‌شوند.»