خیز برای فراتر رفتن از بازار
امیرتقی‌خان تجریشی، عضو هیئت‌مدیره و معاون سرمایه‌گذاری گروه مالی فیروزه درباره چشم‌انداز این شرکت می‌گوید
عصر تراکنش ۶۷ / گروه مالی فیروزه در سال ۱۳۸۴ با هدف ارائه خدمات مدیریت دارایی و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران آغاز به کار کرد. امیرتقی‌خان تجریشی، معاون سرمایه‌گذاری گروه مالی فیروزه می‌گوید که تمرکز اصلی آنها در سال ۱۴۰۱ بر حفظ سودآوری سرمایه‌گذاران با بازده بیشتر از بازار، توسعه بازار و اختصاصی‌کردن سبدها و صندوق‌هایشان بر اساس سلایق مشتریان بوده است.
او معتقد است شرط لازم موفقیت در بازار سرمایه، بهره‌مندی از نیروی انسانی متخصص و کارآمد است که به چالش بزرگی برای تمام شرکت‌های داخل ایران، به‌خصوص شرکت‌های حوزه بازار سرمایه تبدیل شده است. در نتیجه آنها سعی کرده‌اند با مشارکت‌دادن نیروی انسانی در مالکیت شرکت، خط بین کارفرما و کارمند را کمرنگ و کمرنگ‌تر کنند. او نقش مدیریت ریسک را نقشی کلیدی در مدیریت دارایی و ایجاد بازده مورد نظر سرمایه‌گذاران می‌داند و معتقد است ابزارهای جامعی برای این اقدام در ایران وجود ندارد. تجریشی بر این باور است که قیمت دلار در طبقات دارایی چون طلا، مسکن، خودرو و بازار سرمایه در بلندمدت به هم نزدیک می‌شود، اما در کوتاه‌مدت پس از تغییر قیمت دلار ابتدا طلا و خودرو، سپس مسکن و در آخر بازار سرمایه حرکت می‌کند.
در نتیجه با علم به ریسک‌های موجود در فضای سرمایه‌گذاری ایران، قیمت دلار لحاظ‌شده در بازار سرمایه، فرصت خوبی برای بازدهی مناسب در سال جدید است. در این شماره از ماهنامه عصر تراکنش به سراغ امیرتقی‌خان تجریشی، عضو هیئت‌مدیره و معاون سرمایه‌گذاری گروه مالی فیروزه رفتیم تا درباره وضعیت بازار سرمایه، عملکرد، چالش‌ها و چشم‌انداز آنها صحبت کنیم.
اولویت؛ حفظ سودآوری سرمایه‌گذاران
بنا بر صحبت‌های امیرتقی‌خان تجریشی، عضو هیئت‌مدیره و معاون سرمایه‌گذاری گروه مالی فیروزه، این معاونت وظیفه مدیریت هفت شرکت بورسی را بر عهده دارد که شامل گروه سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران (وتوصا)، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعت و تجارت (وصنعت)، شرکت سرمایه‌گذاری سبحان (وسبحان)، شرکت سرمایه‌گذاری اعتبار ایران (واعتبار)، شرکت سرمایه‌گذاری پایا تدبیر پارسا (سهامی عام)، شرکت سرمایه‌گذاری جامی (وجامی) و شرکت سرمایه‌گذاری وثوق امین (وثوق) می‌شود.
علاوه بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری، این تیم، مدیریت صندوقهای سرمایه‌گذاری گروه شامل صندوق سهامی صدور و ابطالی فیروزه موفقیت، صندوق درآمد ثابت ارمغان فیروزه آسیا (فیروزا)، صندوق شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه (فیروزه)، صندوق سهامی دریای آبی فیروزه (دریا)، صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی ثروت‌آفرین فیروزه (ثروت)، صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فیروزه (ونچر) و بیش از ۱۴۰ سبد اختصاصی را بر عهده دارد. همچنین دارایی تحت مدیریت گروه مالی فیروزه حدود ۱۴ همت است.
او تأمین مالی، سرمایه‌گذاری‌های خارج از بورس، کارگزاری، مشاوره عرضه و پذیرش شرکت‌ها در بورس، فرابورس و همچنین محصولات در بورس کالا را از دیگر خدمات گروه معرفی می‌کند.
تجریشی با اشاره به حوزه فعالیت‌های این معاونت درباره عملکردشان در سال ۱۴۰۱ می‌گوید: «تمرکز اصلی معاونت سرمایه‌گذاری شرکت فیروزه در سالی که گذشت، بر حفظ سودآوری سرمایه‌گذاران با بازده بالاتر از بازار بود که به شاخص آلفا معروف است. در همین راستا سیستم هوشمند رصد متغیرهای کلیدی داخلی و بین‌المللی را توسعه دادیم تا به‌عنوان مزیتی رقابتی راهنمای مدیران دارایی گروه فیروزه باشد. در نتیجه توانستیم سودی بالاتر از میانگین بازار را به سرمایه‌گذاران‌مان در بورس ارائه دهیم.
علاوه بر این، برای اینکه بتوانیم سرمایه‌گذاری را متناسب با خواست و نیاز مشتری به انجام برسانیم، به جذب منابع مالی در سبدهای اختصاصی با محوریت سرمایه‌گذاری بر مبنای خواست و نیاز مشتری و ایجاد آلفا اقدام کردیم. در نتیجه در این سال مدیریت حدود ۱۴۰ سبد اختصاصی با منابعی حدود ۱۴۰۰ میلیارد تومان را در اختیار داشتیم؛ بنابراین توسعه ابزارهای متنوع سرمایه‌گذاری و تأسیس صندوقهای جدید در دستور کار مجموعه قرار گرفت و پذیره‌نویسی صندوق دریای آبی فیروزه (سهامی) نیز در این سال انجام شد.»
۱۴۰۱؛ متمرکز بر توسعه سیستم‌ها و منابع انسانی
در حالی که سال ۱۴۰۱ برای اکثر کسب‌وکارها یادآور روزهای سخت اقتصادی-اجتماعی است و برخی از آنها می‌گویند نتوانسته‌اند به تمام برنامه‌های خود برسند، تجریشی بیان می‌کند که این سال یکی از بهترین سال‌های گروه مالی فیروزه بوده که بالاترین بازدهی را برای مشتریان‌شان رقم زده و آنها به لطف و تلاش ۳۰۰ نفر از پرسنل خود به تمام برنامه‌ها و اهدافی که برای این سال داشته‌اند، رسیده‌اند.
او در این‌باره توضیح می‌دهد: «در نگاهی کلی، از طرف مدیریت ارشد، برنامه‌ای جسورانه برای گروه ترسیم شد و دستیابی به این برنامه به استراتژی هوشمندانه و کار تیمی نیاز داشت. از مهم‌ترین دستاوردهای ما توسعه سیستم‌های تصمیم‌ساز سرمایه‌گذاری و ارتقای منابع انسانی‌مان بود. در این سال تلاش کردیم با پشتوانه ایجادشده در مدیریت دارایی بهینه و کسب رضایت مشتری، منابع انسانی داخلی شرکت را غنی کنیم تا مدیریت بر مسائل مربوط به ایجاد سود فراتر از بازار و توسعه بازار متمرکز شود.»
اهمیت نیروی انسانی کارآمد
تجریشی معتقد است در فضای مدیریت دارایی، مهم‌ترین و باارزش‌ترین دارایی هر مدیری، نیروی انسانی کارآمد است؛ رشد سریع در بازارهای مالی با قوانین پیچیده و وضعیت محیطی بی‌ثبات و پیش‌بینی‌ناپذیر، فقط با وجود نیروی انسانی کارآمد و متخصص ممکن می‌شود. رویکرد حاکم بر گروه مالی فیروزه حرکت به سمت مشارکت منابع انسانی در مالکیت و تسهیم سود حاصله است؛ به نحوی که فضایی برد-برد میان کارفرما و کارمند ایجاد و فاصله بین این دو کمتر شود. او اضافه می‌کند: «ما در گروه فیروزه از یک سو با برنامه‌های ارزیابی عملکرد، تعیین اهداف سالانه و آموزش، برای ارتقای همکاران تلاش می‌کنیم و از سوی دیگر به‌دنبال مشارکت‌دادن همکاران در سود و مالکیت شرکت هستیم.
همچنین با طراحی دوره‌های ویژه کارآموزی در گروه و آموزش تخصصی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در مؤسسه آموزشی آتیه ایرانیان، به‌دنبال آموزش کاربردی و مهارتی دانشجویان جهت ورود به بازار سرمایه هستیم. به عبارت دیگر آنچه در عمل نیاز است و در دانشگاه به ما نمی‌آموزند، به‌صورت عملی به علاقه‌مندان آموزش داده شده و از میان ایشان، بهترین‌ها را جذب می‌کنیم. از این رو گروه مالی فیروزه کمتر از سایر شرکت‌ها از مشکل کمبود نیروی متخصص رنج برده و از لحاظ نیروی متخصص غنی است. همچنین آموزش کارآموزان در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت بوده و ما نیروهای نخبه را به سایر شرکت‌های همکار نیز معرفی می‌کنیم.»
۱۴۰۲ می‌تواند سال خوبی باشد
بنا بر صحبت‌های معاون سرمایه‌گذاری این گروه، بازار سرمایه در نیمه اول سال ۱۴۰۱ راکد بوده و به تمرکز آنها بر حفظ ارزش پول و نگهداشت مشتریان‌شان منجر شده است. او در این‌باره می‌گوید: «سال ۱۴۰۱، سال سختی بود. با وجود اینکه سال با امید برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، واقعی‌تر شدن قیمت‌ها و رشد درآمد شرکت‌ها به تناسب دلار شروع شد، اما حرکت بازار سرمایه در تابستان امسال با توجه به مسائل پیش‌آمده در فضای بین‌المللی متوقف شد. البته از میانه پاییز با مثبت‌شدن نگاه سرمایه‌گذاران خرد به بازار سرمایه حجم معاملات افزایش پیدا کرد و بازار شاهد رشد بود. هم‌اکنون نیز با توجه به افزایش قیمت دلار و شرایط انتظارات تورمی بالا که کسری بودجه دولت هم به آن کمک می‌کند، به نظر می‌رسد اقبال به دارایی‌های سرمایه‌ای از جمله بازار سرمایه همچنان بالا باشد.»
او بر این باور است که اگر اتفاقات سیاسی منفی نیفتد و تصمیمات غیرمنطقی در قیمت‌گذاری‌های دستوری گرفته نشود، سال ۱۴۰۲ می‌تواند برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه سال خوبی باشد و در این‌باره توضیح می‌دهد: «قیمت دلار در طبقات دارایی چون طلا، مسکن، خودرو و بازار سرمایه در بلندمدت به هم نزدیک می‌شود، اما در کوتاه‌مدت پس از تغییر قیمت دلار، ابتدا طلا و خودرو، سپس مسکن و در آخر بازار سرمایه حرکت می‌کند. با علم به ریسک‌های موجود در فضای سرمایه‌گذاری ایران، قیمت دلار لحاظ‌شده در بازار سرمایه، فرصت خوبی برای بازدهی مناسب در سال جدید است.»
نقش مدیریت ریسک در ایجاد بازدهی مورد انتظار برای سرمایه‌گذاران، نقشی به‌شدت کلیدی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. تجریشی با اشاره به این مهم می‌گوید: «ما در مراحل ایجاد و مدیریت سبد در کنار سرمایه‌گذاران هستیم تا پروفایل آنها بر اساس تمایلات ایشان و واقعیات ساخته شود. البته ابزارهای موجود در بازار ایران محدودند و امکان پیاده‌سازی کامل مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری وجود ندارد. اما در گروه مالی فیروزه نه‌تنها از ابزارهای موجود به‌صورت کامل استفاده می‌شود، بلکه گروه در راستای ایجاد ابزارهای جدید نیز مشارکت فعال دارد.»
توانایی خلق ارزش شرکت‌های خصوصی
شرکت‌های سرمایه‌گذار خصوصی با وجود نرخ سنگین پول، همواره توانایی خلق ارزش دارند و چرایی این مسئله قابل بحث است. تجریشی درباره این چرایی توضیح می‌دهد: «آنچه در خلق ارزش مهم است نه مقدار مطلق نرخ‌ها، بلکه نرخ نسبی است. به این ترتیب آنچه مهم است، مقایسه انتظارات تورمی و تورم محقق‌شده با نرخ تأمین پول است که در شرایط حال حاضر، حتی با وجود نرخ سنگین پول، کماکان تورم جلوتر است؛ بنابراین با هوشمندی و تجربه، با وجود مشکلات فضای تورمی، شرکت‌ها می‌توانند همچون سال‌های پیش از فرصت‌های سودآوری مناسبی که وجود دارد، استفاده کنند.»
پیشنهاد سرمایه‌گذاری
تجریشی سرمایه‌گذاری در سبدی از دارایی‌های سرمایه‌ای را پیشنهاد می‌دهد و در این‌باره می‌گوید: «گروه مالی فیروزه علاوه بر ارائه خدمات سبدگردانی اختصاصی برای مشتریان مطابق سلایق ایشان، صندوقهای سرمایه‌گذاری متفاوتی را ایجاد کرده که با سلایق متفاوت افراد هم‌خوانی دارد؛ صندوق درآمد ثابت ارمغان فیروزه آسیا (فیروزا) برای مشتریان محافظه‌کار و علاقه‌مند به مدل مشابه سپرده بانکی است.
همچنین صندوقهای سهامی صدور و ابطالی فیروزه موفقیت و سهامی قابل معامله دریای آبی فیروزه (دریا) به مشتریان علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در سهام توصیه می‌شود که از بین این دو صندوق، صندوق فیروزه موفقیت، استراتژی سرمایه‌گذاری محافظه‌کارانه‌تری دارد. همچنین صندوق شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه (فیروزه) بر مبنای ارائه بازدهی همسان با متوسط ۳۰ شرکت بزرگ بازار تأسیس شده است.»
شرکت فیروزه تنها یک نهاد مدیریت دارایی نیست و خود توانمندی و سابقه قابل دفاعی در خصوص سرمایه‌گذاری دارد. تجریشی با اشاره به این مسئله بیان می‌کند: «یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد فیروزه در مقایسه با سایر همکاران، مالکیت و مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری است که اکثریت آنها نیز در بورس پذیرش شده‌اند؛ به این ترتیب قدرت ارائه خدمات در گروه مالی فیروزه به علت ثابت‌بودن سرمایه شرکت‌های مذکور -در مقایسه با دارایی‌های متغیر سبدها و صندوق‌ها- کمتر تحت تأثیر صعود و نزول‌های بورس بوده و گروه با حفظ منابع انسانی و سازمانی خود عملکردی فراتر از بازار دارد.»
عملکرد صندوق‌ها و سبدهای فیروزه در سال ۱۴۰۱
بنا بر صحبت‌های تجریشی سال ۱۴۰۱ به گونه‌ای شروع شد که حدود ۲۴۸ میلیارد تومان منابع در صندوق با درآمد ثابت ارمغان فیروزه آسیا، ۴۱۵ میلیارد تومان منابع در صندوقهای فیروزه موفقیت و شاخص سی شرکت و ۵۸۷ میلیارد تومان تحت مدیریت ۱۱۸ سبد اختصاصی بوده و آنها با تمرکز بر توسعه بازار و ایجاد ابزارهای جدید، تاکنون یک صندوق سهامی دیگر نیز تأسیس کرده‌اند و توانسته‌اند منابع تحت مدیریت گروه را در صندوق‌ها و سبدهای اختصاصی به حدود چهار هزار میلیارد تومان برسانند که در این میان صندوق درآمد ثابت ارمغان فیروزه آسیا (فیروزا) با بازدهی سالانه مؤثر ۲۵ درصد و با افزایش دارایی تحت مدیریت ۷۵۰درصدی به‌عنوان یکی از صندوقهای درآمد ثابت قابل معامله مطرح به فعالان بازار شناسانده شده است.
او اضافه می‌کند که در ارزیابی بازدهی سبدها و صندوقهای سهامی، با وجود محافظه‌کارانه‌بودن استراتژی صندوق فیروزه موفقیت، این صندوق در یک سال منتهی به ۱۷ بهمن توانسته بازدهی قابل قبول ۴۱درصدی در مقابل بازده ۲۰درصدی شاخص کل در همین دوره را ثبت کند. همچنین در همین دوره، صندوق شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه (فیروزه) نیز بازده ۲۰درصدی، برابر با بازده بورس داشته است. او می‌گوید: «در سبدهای اختصاصی تحت مدیریت سبدگردان توسعه فیروزه نیز، متوسط بازدهی سبدها در سبدهای ریسک متعادل معادل ۴۴ درصد، در سبدهای محافظه‌کار معادل ۳۸ درصد و در سبدهای جسورانه‌تر معادل ۶۰ درصد بوده است.»
چشم‌انداز ۱۴۰۲
او مهم‌ترین هدف شرکت در سال جدید را همچون سال‌های قبل دستیابی به بازدهی فراتر از بازار می‌داند و می‌گوید: «دستیابی به این بازده باید متناسب با سطح پذیرش ریسک سرمایه‌گذار، سلایق و سبک خاص سرمایه‌گذاری او باشد. در این راستا از یک سو تنوع صندوقهای سرمایه‌گذاری افزایش خواهد یافت و از سوی دیگر، با استفاده از امکانات دیجیتال، همزمان با ارائه خدمات مدیریت سبدهای اختصاصی در مقیاسی وسیع‌تر، این خدمات به‌صورت اختصاصی‌شده و منطبق با سلایق و سبک خاص سرمایه‌گذاران به آنها ارائه خواهد شد.»