رؤیای تحقق قطب تجهیزات زندگی هوشمند
بازدید یک‌روزه عصر تراکنش از کارخانه فناپ‌تک در خرمشهر
عکس: نسیم اعتمادی
مرضیه امیری؛ عصر تراکنش ۶۷ / کارخانه فناپ‌تک خرمشهر بیش از یک سال است که کار تولیدی خود را در مکان جدیدی آغاز کرده و حالا توانسته بعد از جایابی‌های زیرساختی به برنامه منظم تولیدی برسد؛ به‌طوری که به گفته مدیر این کارخانه، تولیدشان به تیراژ ۲۰۰ هزار دستگاه کارت‌خوان رسیده است. عصر تراکنش در یک سفر یک‌روزه از این کارخانه بازدید کرده و به سالن‌های مختلف این کارخانه سر زده و گزارشی از محصولات و حال‌وهوای این کارخانه تهیه کرده که در ادامه آن را می‌خوانید.
ساعت ۸ صبح به فرودگاه آبادان رسیدیم و از آنجا با طی‌کردن یک مسافت حدود نیم‌ساعته وارد شهرک صنعتی خرمشهر شدیم. در جاده شهرک صنعتی ساختمان‌‌های کارخانه‌های فولاد و سیمان به چشم می‌خورد تا به کارخانه فناپ‌تک رسیدیم که کارخانه تولید تجهیزات الکترونیکی است. این کارخانه در زمینی حدود ۱۷ هزار متر بنا شده و دورتادور ساختمان کارخانه، محلی است برای بازی‌های ورزشی و پیاده‌روی و استراحت کارکنان کارخانه.
گشت و گذاری در کارخانه
در طبقه اول کارخانه، رستوران کارخانه قرار دارد و میزهای فوتبال‌دستی و تنیس در کریدور طبقه اول قرار داده شده است. بازدید ما از کارخانه فناپ‌تک از محل نمایش نمونه محصولات تولیدی کارخانه آغاز شد. انواع دستگاه‌های کارت‌خوان سفارشی‌سازی‌شده، کیوسک‌های مخصوص فروشگاه و رستوران، مودم، اندرویدباکس و دوربین مداربسته از جمله این محصولات هستند. بعد از آن به سالن رول و چاپ رفتیم که شاید بتوان آن را پرریسک‌ترین سالن عملیاتی کارخانه دانست. در این سالن رول‌های سنگین کاغذ با دستگاه‌های بزرگی جابه‌جا می‌شدند و دستگاه چاپ در چند رنگ مشغول به کار بود.
سروصدا در این سالن زیاد است و برخی کارگران این سالن هدستِ محافظ روی گوش‌های خود گذاشته‌اند و برخی هم با فرو کردن پنبه در گوش‌های خود سعی در کاهش صدا دارند. کاغذهای دستگاه‌های کارت‌خوان در این سالن هر کدام با لوگو و رنگ سفارشی برای مشتریان گوناگون فناپ‌تک در حال تولید است.
در این سالن دستگاه چاپ تقریباً بدون خاموشی مشغول است و کارکنان در دو شیفت کار می‌کنند. کارکنان این سالن بیشتر به‌صورت تجربی آموزش دیده‌اند و اکثراً ساکن آبادان یا خرمشهر هستند. سرپرست این سالن با توضیح روند کار از نحوه چگونگی تولید و عملیات برایمان گفت و مهم‌ترین مزیت چاپ را در این می‌دانست که برای هر مشتری لوگو و رنگ مخصوص چاپ می‌شود و هیچ محصولی برای دو مشتری مشابه یکدیگر عرضه نمی‌شود.
او توضیح می‌دهد که در حال حاضر ابزارهای ایمنی جدید برای کارکنان سفارش داده شده و به‌زودی کارکنان به این ابزارها تجهیز می‌شوند و همچنین امیدوار بود به‌زودی دستگاه چاپ جدید یا بازسازی‌شده به این سالن منتقل شود؛ چراکه با ورود دستگاه جدید هم کار آسان‌تر خواهد شد و هم ظرفیت تولید افزایش خواهد یافت.
بعد از آن به سالن تزریق پلاستیک رفتیم و از نزدیک با نحوه کار در این سالن آشنا شدیم. در این سالن عمده کسانی که مشغول به کارند، دانش‌آموخته مهندسی مکانیک هستند و در دو شیفت فعالیت می‌کنند. بخشی از سالن به انبارش قالب‌های مختلف قطعات اختصاص یافته و در بخش دیگر دستگاه‌های چاپ روی قطعات پلاستیک مشغول به کار هستند. در این سالن می‌توان قطعات پلاستیک دستگاه‌های مختلف با رنگ‌های سفارشی‌شده را مشاهده کرد. در ادامه بازدید به سالن SMT رفتیم.
ولید سکرانی، در مورد تجهیزات SMT توضیح می‌دهد: «تجهیزاتی که اینجا داریم یک خط SMT است که از یک سمت بورد خام به آن وارد می‌شود و خمیر قلع با دستگاه پرینتر روی آن حک می‌شود. دستگاه دیگر نیز چسب خمیر قلع را ذوب می‌کند و عمل چسباندن قطعه را انجام می‌دهد. او ادامه می‌دهد: «خط تولید بورد الکترونیکی به دو قسمت قطعه‌گذاری دستی و ماشینی تقسیم می‌شود. قطعه‌های SMT با ماشین و قطعات دیپ به‌صورت دستی جایگذاری می‌شود.»
تولید ۲۰۰ هزار دستگاه کارت‌خوان در سال ۱۴۰۱
بعد از بازدید از سالن‌های مختلف کارخانه به سالن تولید تجهیزات الکترونیکی رفتیم که به لحاظ ظرفیت تولیدی و تعداد کارکنان شلوغ‌ترین سالن کارخانه فناپ‌تک است. در سالن کارکنان زن و مرد مشغول به کار هستند و در واقع این سالن اولین سالنی است که پرسنل زن نیز در آن مشغول به کارند. نیروی کار در این سالن همگی لباس فرم بر تن دارند و روی صندلی‌هایی و پشت میزشان مشغول به تولید یا تعمیر دستگاه‌های کارت‌خوان هستند.
معین جمشیدپور، مدیر جوان سالن تولید تجهیزات الکترونیکی کارخانه فناپ‌تک خرمشهر است. او با معرفی این سالن مروری بر عملکرد امسال این سالن داشت و همچنین از اهداف تولیدی خود برای سال ۱۴۰۲ گفت. او توضیح می‌دهد: «در این سالن ما پنج خط دوطرفه مجزا داریم.
سه خط برای تولید و دو خط دیگر مربوط به تعمیر و نوسازی دستگاه‌های کارت‌خوان است. ما در اینجا تولید دستگاه‌های کارت‌خوان برند AMP را انجام می‌دهیم که دارای پنج مدل مختلف است. تعمیر دستگاه‌های کسلز هم در چهار مدل گوناگون انجام می‌شود. دستگاه‌های AMP را تقریباً دو سال است که شروع کردیم، اما تعمیرات کسلز را از ابتدا انجام می‌دادیم. عموم این دستگاه‌ها دستگاه‌هایی هستند که قبلاً خودمان تولید کردیم و اکنون از زمان گارانتی آن گذشته است. در زمینه تولید هم تیراژ ما حدود ۳۰ هزار دستگاه ماهانه است که مشتریان مختلفی داریم.»
او ادامه می‌دهد: «به‌جز تولید دستگاه‌های کارت‌خوان به تولید تجهیزاتی مانند اندرویدباکس و دوربین مداربسته و مودم نیز پرداخته‌ایم.»
جمشیدپور با اشاره به جزئیات ماهیتی و عملیاتی تولید و تعمیر عنوان می‌کند: «کارت‌خوان‌هایی که اکنون تولید می‌کنیم، برند AMP است و مزیتی که دارد امکان سفارش‌سازی آن به لحاظ امنیت، ظاهر و حتی سخت‌افزاری است. قسمتی از سفارشی‌سازی‌مان مربوط به رنگ و چاپ لوگو است و به هیچ‌عنوان یک محصول برای دو مشتری به شکل مشابه تولید نمی‌شود. در رابطه با سخت‌افزار دستگاه پنج مدل کلی داریم که مشتری می‌تواند بین آنها انتخاب کند و حتی در بین همین پنج مدل هم مشتری می‌تواند از بین گزینه‌ها انتخاب کند و به خواست مشتری گزینه‌ها و قابلیت‌ها تغییر کند. بعضی از مشتریان می‌گویند برخی ماژول‌ها را نمی‌خواهیم و ما نیز آن ماژول را مسدود می‌کنیم تا طول عمر باتری بیشتر شود. بخش مهم‌تری نیز داریم که بحث کلیدهای امنیتی دستگاه‌هاست.
این ویژگی این امکان را به مشتری می‌دهد که اپلیکیشن بانکی آنها فقط روی دستگاه‌های کارت‌خوان خودشان قابل دسترس باشد. این مورد در امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری و تخلف بسیار اهمیت دارد. هر مشتری کلیدهای مخصوص خودش را دارد؛ قابلیتی که روی دستگاه‌های تولیدی قبلی وجود نداشت. این قابلیت جلوی قاچاق و جابه‌جایی اپلیکیشن‌ها را می‌گیرد و دستگاه را در برابر حمله ایمن نگه می‌دارد. در واقع مانع جدی در برابر هک دستگاه است. همچنین اگر تلاشی به هر شکل برای باز شدن دستگاه بشود، دستگاه اصطلاحاً تمپر می‌شود و هیچ اپلیکیشن بانکی به هیچ‌عنوان دیگر روی آن قابل دسترس نیست.»
او ادامه می‌دهد: «تولید محصولات دیجیتال در سال ۱۴۰۲ بسیار جدی خواهد بود. در مورد دستگاه کارت‌خوان به‌دنبال افزایش تولید هستیم. امسال ما توانستیم حدود ۲۰۰ هزار دستگاه تولید کنیم؛ بنابراین با توجه به نرخ رشد تولیدی ما تحقق این هدف‌گذاری دور از ذهن نیست.»
به گفته جمشیدپور، در سالن تولید و تعمیر تجهیزات الکترونیک فناپ‌تک خرمشهر، سه سطح نیرو فعالیت می‌کنند؛ سرپرست‌ها، استادکارها و اپراتورها. استخدام‌ها بیشتر از رشته برق الکترونیک یا زیرشاخه‌های مهندسی کامپیوتر صورت می‌گیرد، اما آموزش اصلی حین کار انجام می‌شود.
در مجموع در این سالن حدود ۸۰ نفر مشغول به فعالیت هستند که به لحاظ پراکندگی جنسیتی ۵۰ درصد کارکنان زن و ۵۰ درصد کارکنان مرد هستند. فعالیت این نیروها به‌صورتی برنامه‌ریزی شده که با چرخش در بخش‌های مختلف سالن تولید و تعمیر به تمامی موارد و تخصص‌ها تسلط داشته باشند. تقریباً تمامی نیروها ساکن خرمشهر و آبادان هستند و در کل کارخانه فقط چهار مدیر ساکن تهران‌اند و سایر نیروها، بومی منطقه هستند.
هدف؛ گردش مالی هزار میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۱
در پایان بازدید از کارخانه به دفتر مدیر کارخانه رفتیم تا گفت‌وگویی با او داشته باشیم و از نقشه‌راه تولیدی کارخانه بیشتر بدانیم. حمیدرضا سعدی، معاون تولید و مدیر کارخانه فناپ‌تک خرمشهر با اشاره به گذشت بیش از یک سال و نیم از افتتاح کارخانه در محل جدید خرمشهر می‌گوید: «با توجه به اینکه از سال ۱۴۰۰ کارخانه ما، در محل جدید در خرمشهر شروع به کار کرد، می‌توان گفت سال ۱۴۰۰ برای ما به رفع کمبودهای زیرساخت گذشت و در سال ۱۴۰۱ توانستیم به ظرفیت‌ها و هدف‌گذاری‌هایی که هلدینگ فناپ برای ما گذاشته بود، برسیم و حتی در برخی اهداف از تخمین اولیه عبور کنیم. در کنار آن به آموزش نیروها نیز رسیدگی کردیم و توانستیم با آموزش نیروهای خود سطح مهارت‌های آنها را ارتقا بخشیم.»
او ادامه می‌دهد: «سال گذشته سالن‌های ما به‌تازگی افتتاح شده بود و تعداد نیروهای ما هم ۷۰ نفر بود، اما امسال به بیش از ۱۴۰ نفر نیروی کار رسیدیم. شرکت تعاونی مسکن را نیز راه‌اندازی کردیم و امیدواریم به تأمین مسکن برای پرسنل و در نهایت افزایش سطح رفاه و ماندگاری آنها در شرکت منجر شود.»
سعدی با اشاره به تجربه جایگذاری کارخانه فناپ‌تک در خرمشهر توضیح می‌دهد: «شاید در نگاه اول این‌طور به نظر برسد که به‌دلیل اینکه ما حدود هزار کیلومتر با مشتری خود فاصله داریم و در منطقه‌ای دور از مرکز فعال هستیم، در زمینه لجستیک و موارد مشابه به مشکل برخواهیم خورد، اما با ساخت این کارخانه در این منطقه در همه زمینه‌ها هزینه کردیم و به نظر موفق بودیم.
یکی از اهداف هلدینگ فناپ این است که این منطقه، یعنی محل فعلی کارخانه فناپ‌تک در خرمشهر را به هاب تولید محصولات دیجیتال در منطقه تبدیل کند. اگر به تجربه‌های جهانی نیز نگاه کنیم، مناطقی موفق بوده‌اند که نزدیک بنادر مستقر شده‌اند. دقیقاً رود کارون نیز همین جایگاه را دارد و برای ما از این نظر فرصت بسیار خوبی است. قطعاً در آینده این مکان فرصت‌های بهتری برای اقتصاد دیجیتال فراهم خواهد کرد. اطراف تهران زمین بسیار محدود است، ولی ما اینجا محدودیتی برای خرید زمین نداریم و مسئولان منطقه هم همکاری بسیار خوبی با ما دارند.»
مدیر کارخانه فناپ‌تک در خصوص وضعیت ایمنی کارگران این کارخانه نیز توضیح می‌دهد: «دستگاه‌های ما در سالن رول ریسک عملیاتی بالاتری دارند. بحث آلودگی صدا، غبار و خطرات جانی وجود دارد و ما برای کنترل ریسک آن اقداماتی انجام می‌دهیم. سالانه تمامی المان‌های خطرساز کارخانه سنجش می‌شوند. در ابزارهای کار هم ما امکانات تأمین سلامت از جمله تأمین سلامت شنوایی و تنفسی را مهیا می‌کنیم.»
به گفته سعدی، در سالن رول کاغذهای پایانه فروش و دستگاه‌های خودپرداز تولید می‌شود. او توضیح می‌دهد: «هم در سالن رول و هم در سالن تزریق، دستگاه‌های تولید اصلاً خاموش نمی‌شوند و این آمادگی را داریم که خطوط تولید خود را توسعه دهیم و امیدواریم با توسعه بازارهای خود در سال آینده، تعداد نیروهای کارخانه به بیش از ۲۰۰ نفر برسد.»
به گفته مدیر کارخانه فناپ‌تک در سال ۱۴۰۱ هرچند با محدودیت‌هایی از جمله تأمین مواد اولیه روبه‌رو بوده‌اند، اما با امکان سوئیچ خطوط تولید، این شکاف‌ها به‌صورت بهینه رفع شده است.