ضرورت توجه به عنصر چابکی
محمد صادقی، مدیرعامل بهسازان ملت درباره استراتژی جدید این شرکت می‌گوید
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / شرکت بهسازان ملت در سال ۱۳۷۳ با هدف توانمندسازی بانک ملت در حوزه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات تأسیس شد و توانست سامانه بانکداری متمرکزی را در کشور ایجاد کند؛ با این وجود محمد صادقی که مهرماه امسال مدیرعامل این شرکت شده، از عملکرد این شرکت در راستای پیوستن به ایده بانکداری باز رضایت ندارد و هدف اصلی خود را تحقق این ایده می‌داند.
او معتقد است بهسازان ملت باید چابک و نوآور شود و زمان از دست رفته برای توسعه را جبران کند. صادقی بانک‌پلاس را مهم‌ترین دستاورد سال ۱۴۰۱ این شرکت می‌داند و بر اهمیت حفظ و تربیت نیروی انسانی در داخل کشور تأکید می‌کند. به نظر او قطع رابطه با جهان روند توسعه کشور را کُند کرده و در بلندمدت وابستگی‌مان به غرب را افزایش می‌دهد. در این شماره از ماهنامه عصر تراکنش به سراغ محمد صادقی، مدیرعامل بهسازان ملت رفتیم تا درباره وضعیت کنونی این شرکت، چالش‌ها و چشم‌انداز آینده‌شان صحبت کنیم. در ادامه گفت‌وگوی ما با این مدیر دغدغه‌مند را می‌خوانید که قصد دارد ایران بهتری را برای آیندگان رقم بزند.
بهسازان ملت؛ پایدار و نیازمند نوآوری
شرکت بهسازان ملت قدمتی ۲۸ساله و بالغ بر یک‌هزار پرسنل متخصص و در مجموع بیش از ۱۲۰۰ نفر نیروی انسانی دارد. محمد صادقی، مدیرعامل این شرکت درباره وضعیت کنونی‌شان می‌گوید: «از آبان‌ماه ۱۴۰۱ افتخار حضور در شرکت را پیدا کرده‌ام؛ شرکتی که به واسطه سابقه طولانی در طراحی و تولید و راهبری موفق انواع سامانه‌های بانکی و غیربانکی بزرگ و ملی و به واسطه وجود نیروی متخصص و باتجربه، پتانسیل‌های فراوانی برای رشد و توسعه دارد.
اما به‌دلیل حجم کار و پاسخ به نیازهای مشتریان بانک و تلاش برای ارائه خدمات دارای پایداری بالا و کیفیت خوب، در حوزه متدلوژی و فناوری دچار کندی و گاه ایستایی شده و باید کارهای اصلاحی جدی در آن انجام شود تا توانمندی پاسخگویی درست و به‌موقع به نیازهای اعلام‌شده از طرف مشتری اصلی خود یعنی بانک بزرگ ملت، در آن ایجاد شود و از طرف دیگر در حد نام شرکت بهسازان ملت و اعتبار بانک ملت، بتواند در بازارهای نوآورانه ارائه خدمات مالی و بانکی نقش‌آفرینی کند.»
او می‌افزاید: «ما در شرکت بهسازان ملت، باید علاوه بر تأکید روی عنصر پایداری، به عنصر کیفیت، چابکی و نوآورانه‌بودن و مشتری‌پسند بودن نیز توجه کنیم. نوآوری یکی از ارکان اصلی توسعه است و ما برآنیم که بهسازان ملت را نوآور و چابک کنیم.
این شرکت، گرچه به اذعان همه فعالان بازار، در ارائه انواع خدمات منعطف و پایدار موفق بوده، اما برای ادامه این مسیر و رشد و بالندگی، نیازمند تغییرات اساسی در فرهنگ کاری، نوع نگاه به سرمایه انسانی، استفاده درست از متدلوژی‌ها و استانداردها، به‌روزآوری زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و ارتباطی است، اما شاید مهم‌ترین تغییر مورد نیاز در شرکت، خروج از حوزه فروش لایسنس و حرکت در مسیر ارائه خدمات و محصولات تخصصی و شخصی‌سازی‌شده به بانک، مشتریان و شرکای تجاری و اتخاذ استراتژی کسب درآمد از ارائه خدمت و شراکت در کارمزدها یا سود حاصل از عملیات کسب‌وکار است.
این برنامه‌ها با توجه به پتانسیل بالای موجود در شرکت در بخش سرویس‌ها و سرمایه انسانی متخصص که تجربه انجام انواع پروژه را داشته‌اند، حتی در زمان کوتاه نیز قابل دسترس است و این قابلیت وجود دارد که بتوان با برنامه‌ریزی‌های چند‌مرحله‌ای به این اهداف رسید. لازم به ذکر است که تغییرات مدیریتی رخ‌داده در شرکت، جهت دستیابی به چنین اهدافی است.»
جبران زمان ازدست‌رفته
تحول دیجیتال افق پیش روی بسیاری از کسب‌وکارهای داخل کشور و بانک‌های کشور است؛ البته در صورتی که درک درستی از تحول دیجیتال، جایگاه و توانمندی‌های خود در تسخیر بازارهای هدف و همچنین نقش فناوری و بازمهندسی فرایندها و ساختار برای رسیدن به اهداف داشته باشند.
بنا بر صحبت‌های صادقی، بهسازان ملت نیز چنین افقی دارد و در سال ۱۴۰۲ به این سمت‌وسو می‌رود. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «اینترنت‌بانک، اینترنت‌بانک حقوقی، موبایل‌بانک مباشر ملت و محب از جمله سرویس‌ها و محصولات مهم ماست که توانسته بودند برای سال‌های متمادی بانک ملت را از حیث ارائه خدمات در کانال‌های غیرحضوری از سایر بانک‌ها متمایز کنند. در سال ۱۴۰۱ تلاش شده تا پیش‌نیازها و پیش‌زمینه‌های لازم برای متحول‌شدن را فراهم کنیم و در همین راستا کوشش می‌کنیم روش‌های استاندارد و بهینه در همه ارکان شرکت و به‌خصوص پیش‌نیازهای لازم به‌عنوان یک شرکت فناوری‌محور در شرکت مستقر شود. همچنین در کنار این تغییرات، تلاش زیادی برای حفظ پایداری سیستم‌ها، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و امنیت انجام شده تا به ارتقای کمی و کیفی ارائه خدمات کمک کنیم. در نتیجه علاوه بر حفظ پایداری سیستم‌ها، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری‌مان را بهبود بخشیدیم.»
او معتقد است اگر به‌عنوان ناظر بیرونی به عملکرد و دستاوردهای این شرکت نگاه کنیم، موفقیت آن قابل توجه است و جلوتر از رقبایش در بازار حرکت کرده، اما کسانی که در داخل مجموعه هستند بر این باورند که این شرکت از تمام پتانسیل‌هایش استفاده نکرده است. صادقی در این‌باره می‌گوید: «یکسری مشکلات مربوط به مسائل فراشرکتی است، مانند محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت یا مشکلات حاصل از تورم یا مهاجرت نیروهای فنی که خارج از اختیار مدیریت ارشد شرکت‌هاست، اما تأثیر زیادی روی پایداری و رشد شرکت‌ها می‌گذارد. اما نمی‌توان نقش عدم تصمیم‌گیری‌ها و عدم برنامه‌ریزی و عدم اقدام به‌موقع شرکت برای حرکت در مسیر رشد و تحول و باقی‌ماندن در کورس رقابت را نادیده گرفت، بلکه شاید بخش دوم سهم بسیار بیشتری در عدم رشد و پیشرفت کافی و در حد نام شرکت دارد.
با قبول این نقصان، یکی از اهداف ما در سال جدید جبران زمان ازدست‌رفته و توسعه شرکت در همه ابعاد، به‌خصوص در ارائه خدمات و محصولات مورد نیاز همکاران تجاری، مشتریان، استارتاپ‌ها، فین‌تک‌ها و لندتک‌هاست. مشتری از بانک ملت انتظار دارد که جزء بانک‌های پیشرو در جنبش‌های کسبوکاری و تغییر پارادایم‌ها باشد و این ما هستیم که وظیفه چنین کاری را بر عهده داریم.
گرچه شکایت عمده‌ای از سمت مشتریان نداشته‌ایم، اما از عملکردمان راضی نیستیم و برای ارتقا تلاش می‌کنیم و به این موضوع ایمان داریم که ارائه خدمات بیشتر و بهتر و با تنوع مورد انتظار مشتری، به رضایت بیشتر مشتریان و همکاری بیشتر با بانک منجر خواهد شد و ما نیز به‌عنوان شریک تجاری بانک، از گسترش خدمات بانک به مشتریان فعلی و افزوده‌شدن مشتریان جدید، کسب درآمد خواهیم کرد.»
او اضافه می‌کند که در سال ۱۴۰۱ تغییرات زیادی در سرویس‌ها و خدمات‌شان نداده‌اند و بر همان خدمات پایه بانکی تمرکز کرده‌اند و تنها دستاورد بزرگ آنها ارائه خدمات بانکی در بانک‌پلاس و افزودن سرویس‌های جدید بر اساس اعلام نیاز بانک بوده است. او به ارتقای امنیت سیستم‌ها نیز اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که بعد از حملاتی که از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به بانک شده، بالا بردن امنیت سامانه‌ها و زیرساخت‌های بانک‌ها، از اوجب واجبات بوده است. او ۱۴۰۱ را سال مقدمه‌چینی برای یک جهش بزرگ و ارائه خدمات جامع به مشتریان مستقیم و غیرمستقیم بانک ملت می‌داند.
صادقی دهه اول قرن ۱۵ را دهه حرکت بانکداری باز و ارائه خدمات ترکیبی با همکاری شرکا در بسترهایی خارج از محصولات و زیرساخت‌های بانکی می‌نامد و معتقد است دوره انجام‌دادن کارها به‌صورت دستی، استفاده از کامپیوتر در شعبه، بانکداری متمرکز و داشتن اینترنت‌بانک، موبایل‌بانک و خودپردازهای خاص هر بانک به پایان رسیده و محصولات و سرویس‌ها باید در تعامل با سایر بازیگران حوزه‌های کسب‌وکار شخصی‌سازی شوند. او در این‌باره می‌گوید: «در فضای پیش روی ما، مشتریان انتظار دارند خدمات مالی و بانکی را در زمان لازم و با کمترین پیچیدگی در بستر کسبوکاری خود یا در جایی که در حال انجام کاری بوده و نیازمند دریافت یک خدمت یا محصول بانکی هستند، دریافت کنند.
برای فراهم‌سازی این بستر لازم است هرچه بیشتر به سمت سرویس‌گرایی و شخصی‌سازی محصولات پیش برویم و از قابلیت‌های فضای دیجیتال به نحو کامل بهره‌برداری کنیم تا با بهترین کیفیت و حداکثر راحتی و رضایت، سرویس یا محصول را در اختیار مشتری قرار دهیم و مشتری را درگیر فرایندهای پیچیده نکنیم. باید تمام پیچیدگی‌ها را در Back End مدیریت کنیم تا علاوه بر مدیریت ریسک برای بانک، پاسخگوی انتظارات قانون‌گذار و نهادهای نظارتی نیز باشیم.
این موضوعات در شرکت بهسازان ملت به‌سادگی با تغییر نگرش در نوع ارائه خدمت ممکن است، زیرا طراحی و تولید و توسعه سامانه بانکداری و سایر سامانه‌های مورد نیاز بانک را خود شرکت انجام داده و به معماری و زیرساخت و چیدمان خدمات مسلط است. اقدام لازم برای دستیابی به اهداف ذکرشده، نیازمند ایجاد سرویس و زیرساخت ارائه سرویس و پلتفرم ارائه خدمات و همچنین ساخت محصولات با استفاده از سرویس‌های بانکی و کنترلی و سرویس‌های موجود در سایر سامانه‌های تولیدشده در شرکت برای مشتریان و همچنین استفاده از سرویس‌های ارائه‌شده توسط شرکای تجاری و مشتریان استراتژیک و سایر ارائه‌دهندگان سرویس است. رسیدن به این مرحله، از برنامه‌های سال آتی شرکت است که با لطف الهی و همت و تلاش همکاران خوبم در شرکت و با حمایت بانک ملت کاملاً امکان‌پذیر است.»
چالش‌ها
یکی از چالش‌های مهم بانک‌ها و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نرم‌افزاری به بانک‌ها و بسیاری از کسب‌وکارهای بخش دولتی و خصوصی، تصمیمات و دستورات رگولاتور و نهادهای نظارتی و اولویت بالای خواسته‌های آنهاست. صادقی در این‌باره می‌گوید: «دستورات و خواسته‌های بانک مرکزی و نهادهای نظارتی، در اغلب موارد اولویت بالایی دارد و تصمیمات آنها بر روند کار و توسعه ما اثر مستقیمی می‌گذارد؛ چراکه مجبور می‌شویم برنامه‌هایی را که بر اساس نیاز بانک یا برای بهبود کیفیت خدمات یا رضایت مشتری داشته‌ایم، به تعویق بیندازیم و خواسته‌های آنها را انجام دهیم. متأسفانه در سالیان اخیر بسیاری از دستورات بانک مرکزی، از منظر کنترلی و نظارت بوده و این امر به‌دلیل گسترش سریع خدمات بدون در نظر گرفتن تمام ریسک‌ها و عواقب در سالیان قبل‌تر بوده است؛ بنابراین بسیاری از توانمندی‌های نیروی انسانی و زمان و هزینه صرف این بخش شده و توجه به گسترش سرویس‌های مورد نیاز مشتریان و کسب‌وکارها و بازبینی در قوانین و قواعد برای تسهیل در استفاده از خدمات و ارائه محصولات نوآورانه تحت‌الشعاع قرار گرفته است.»
او خروج نیروی انسانی متخصص و باتجریه از کشور را بحرانی می‌داند که تولید سامانه‌های مورد نیاز کسب‌وکارها و محیط نوآوری در سال‌های آینده را با چالش مواجه کرده و ایران را به زمینی بدون بازده و خشک تبدیل می‌کند و در این‌باره می‌افزاید: «نیروی انسانی ارزشمندترین دارایی هر سرزمینی است؛ آموزش‌و‌پرورش نادرست آنها و فراهم‌نکردن بستری که امکان رشد مادی و معنوی برای آنها به وجود آورد، به پدید آمدن آسیب‌های اجتماعی و فرار نخبگان و سرمایه‌گذاران منجر می‌شود. گرچه در بهسازان ملت شاهد خروج پرشیب و پرتعداد افراد نیستیم، اما این بدان معنا نیست که ما درگیر این مسئله نشده‌ایم. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به‌صورت فریلنسری با شرکت‌های خارجی همکاری داشته باشند و دستمزد دلاری و یورویی دریافت کنند؛ زیرا درآمدهای ریالی داخل کشور پاسخگوی نیازهای آنها نیست.»
بنا بر صحبت‌های صادقی، از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تاکنون بانک‌ها و شرکت‌ها، با هجوم هکرها و حملات سایبری مواجه شده‌اند و این مسئله نیز چالش بزرگی را برای آنها به وجود آورده و مسئله امنیت را پررنگ کرده است. همچنین اقدامات و هزینه‌هایی که باید طی سال‌های متمادی برای ارتقای زیرساخت‌های امنیت اطلاعات و شبکه کشور انجام می‌شده، حالا به گردن تیم‌های مستقر کنونی افتاده که برطرف‌کردن آن با وجود مشکلات مالی و کمبود نیروی انسانی کار دشواری است. او این چالش‌ها را حل‌نشده می‌داند و بر این باور است که در سال ۱۴۰۲ نیز تکرار می‌شوند؛ در نتیجه کسب‌وکارهایی که قصد فعالیت در ایران را دارند باید تاب‌آوری خود را افزایش داده و برای کاهش هزینه‌های عملیاتی‌شان راهی پیدا کنند.
به نظر او تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار، در سال جدید مانع دسترسی افراد و شرکت‌ها به تجهیزات روز دنیا و تعامل با دهکده جهانی می‌شود و این قطع ارتباط با جهان به ضرر کشور است. علاوه بر این فرهنگ، زیرساخت، استاندارد و قوانین و مهم‌تر از همه، نیروی انسانی متخصص برای استفاده از هوش مصنوعی و متعلقات آن در سامانه‌ها و کسب‌وکارها نیز باید ایجاد شود.
صادقی در خاتمه می‌گوید: «عدم توجه به موارد فوق، جلوی توسعه کشور با بهره‌گیری درست از فناوری‌ها و بهروش‌ها را می‌گیرد. محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت و تلاش برای کاهش دسترسی افراد به اطلاعات آزاد پیامد ناخواسته اتفاقات سال ۱۴۰۱ است و سدی برای آشنایی افراد با فناوری‌های جدید و فرهنگ استفاده از آنها است.» صادقی ایران را سرزمین مادری همه ایرانیان می‌داند و معتقد است این سرزمین باید بهتر از آنچه به ما رسیده، به آیندگان‌مان تحویل داده شود.