در پی کسب درآمد از صادرات نرم‌افزار و سرویس
فرامرز صابری، مدیرعامل جدید آتیه دادهپرداز درباره ورود این شرکت به حوزه‌های جدید می‌گوید
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۷۲؛ طهورا آدینه‌وند / فرامرز صابری خردادماه امسال به‌عنوان مدیرعامل شرکت آتیه دادهپرداز که یکی از شرکت‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات کشور است، منصوب شد؛ شرکتی که اطلاع‌رسانی یکی از خطوط اصلی درآمدی آن است که بخش اعظم این خط به سرویس ارسال و دریافت پیامک مربوط می‌شود. صابری در گفت‌وگو با عصر تراکنش ضمن اشاره به مسیری که این شرکت از گذشته تا‌به‌امروز طی کرده، اصلی‌ترین سرمایه این شرکت را نیروی انسانی آن می‌داند و نسبت به شدت‌گرفتن مهاجرت نیروهای متخصص ابراز نگرانی می‌کند.
او همچنین با نقد تصوری که در خصوص درآمد شرکت‌های حوزه اطلاع‌رسانی وجود دارد، می‌گوید که حجم زیادی از درآمد حاصل از این سرویس سهم اپراتورهاست و شرکتهایی نظیر آتیه دادهپرداز در رقابت با یکدیگر حاشیه سود خود را تعیین می‌کنند. در ادامه می‌توانید گزارشی از این گفت‌وگو را بخوانید.
کوتاه از صابری
فرامرز صابری، مدیرعامل شرکت آتیه دادهپرداز کارشناس ارشد نرم‌افزار و گرایش هوش مصنوعی از دانشگاه شریف است و همکاری رسمی خود را با شرکت آتیه دادهپرداز از اواخر دهه ۸۰ در سمت هدایت‌کننده تیم فنی آغاز کرده است. سال ۱۴۰۰ هم در سمت قائم‌مقام مدیرعامل منصوب شد تا اینکه از خردادماه امسال فعالیت خود را به‌عنوان مدیرعامل در شرکت آتیه دادهپرداز آغاز کرد. او تأکید می‌کند که یکی از اهداف شخصی‌اش برای مدیریت گروه آتیه دادهپرداز، چابک‌تر کردن این شرکت با توجه به گسترش و توسعه خدمات و فعالیت‌های شرکت آتیه دادهپرداز است.
صابری در خصوص سوابق کاری خود توضیح می‌دهد: «بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در شرکت پگاه کامپیوتر مشغول به فعالیت شدم. بعد از آن شرکت خود را که نمایندگی یک شرکت فرانسوی-آمریکایی بود، تأسیس کردم و از ابتدای دهه ۸۰ نیز همکاری خود را با شرکت آتیه دادهپرداز آغاز کردم.»
آغاز فعالیت در حوزه خدمات پیامکی
زمانی که «پیامک» در ایران هنوز فراگیر نشده بود و تعداد کسانی که می‌توانستند پیامک ارسال و دریافت کنند، به چند هزار نفر نمی‌رسید، شرکت آتیه دادهپرداز به‌صورت اتفاقی با مجموعه‌ای خارج از ایران آشنا شد که سرویسی با عنوان دریافت و ارسال پیامک از اپلیکیشن به گوشی ارائه می‌داد. صابری با ارائه این توضیحات بیان می‌کند: «بعد از آن ایده فعالیت در حوزه پیامک شکل گرفت و مجموعه مذاکراتی با آن شرکت و نهادهای مربوطه در ایران داشتیم.»
مدیرعامل شرکت آتیه دادهپرداز با بیان اینکه هنوز در آن زمان چنین ایده‌ای در کشور اجرا و پیاده‌سازی نشده بود، می‌گوید: «در گام اول با شرکت ارتباطات سیار که بعداً به همراه اول تبدیل شد و در آن زمان جزئی از مخابرات بود، صحبت کرده و نمونه آزمایشی ایده را پیاده‌سازی کردیم و بعد از آن کار به برگزاری مناقصه رسید که ما هم جزء شرکتهایی بودیم که در مناقصه برنده شدیم.»
شرکت آتیه دادهپرداز از همین زمان در حوزه دریافت و ارسال پیامک فعالیت می‌کند. صابری توضیح می‌دهد: «ما از این موضوع استفاده کردیم و یکی از خطوط اصلی درآمد شرکت به اطلاع‌رسانی اختصاص یافت که بخش اعظم این خط درآمدی، از موضوع پیامک حاصل می‌شود.»
او با بیان اینکه درآمد شرکت از خط اطلاع‌رسانی شامل بخش‌های دیگری نیز هست، می‌گوید: «زمانی که اینترنت همراه در کشور جا افتاد و تقریباً مورد استفاده همگانی قرار گرفت، وارد حوزه پیام‌رسانی از طریق اینترنت شدیم.»
آتیه دادهپرداز در ابتدای کار خود در حوزه پیامک به سراغ همکاری با بانک‌ها رفت و به همین دلیل این شرکت به‌تدریج وارد حوزه نرم‌افزارهای بانکی شد. مدیرعامل آتیه دادهپرداز توضیح می‌دهد: «شرکت آتیه دادهپرداز همچنین در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ اولین موبایل‌بانک‌های کشور را برای بانک‌های تجارت و اقتصاد نوین طراحی و پیاده‌سازی کرد.» به گفته او، در زمان طراحی این موبایل‌بانک‌ها، ارتباط میان سرور و موبایل بر پایه اس‌ام‌اس بود. بعد از مدتی، فعالیت شرکت آتیه دادهپرداز گسترش پیدا کرد و از حوزه اس‌ام‌اس فراتر رفت؛ به‌عنوان مثال این شرکت در حال حاضر پیشخوان بانک آینده را طراحی و پیاده‌سازی کرده و همچنین در حال آماده‌سازی نرم‌افزارهایی برای چندین بانک کشور است.
او می‌گوید که شرکت دانش‌بنیان و بورسی آتیه دادهپرداز با قدرت ارسال بیش از ۳۰ میلیارد پیامک در سال، نماینده انحصاری شماره ۲۰۰۰ اپراتورهای سراسر کشور است. صابری توضیح می‌دهد: «این شرکت به بیش از ۲۰ بانک و مؤسسه مالی و اعتباری در کشور سرویس‌دهی کرده و بستر اختصاصی ارسال و دریافت پیام کوتاه را برای آنها فراهم می‌کند. شرکت آتیه دادهپرداز همچنین پیمانکار ارائه خدمات پیام کوتاه به کلیه اپراتورهای فعال کشور و دارای خطوط ارتباطی MPLS از مبداء سایت مشتری و از مبداء سایت پشتیبان است. طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزار موبایل‌بانک برای بانک‌های آینده، قوامین، کارآفرین، پارسیان و شهر، ارائه‌دهنده خدمات نوین پیام کوتاه به بیش از ۸۰۰ مشتری حقوقی، برگزارکننده نظرسنجی و مسابقه برنامه ۹۰ و طراحی اپلیکیشن برنامه تلویزیونی ۹۰ و تجربه موفقیت‌آمیز ارسال و دریافت پیام کوتاه با سرعت بیش از ۲۵۰۰ پیام در ثانیه به‌طور متوسط بخشی از سوابق این شرکت است.»
طبق صحبت‌های او، سامانه مانیتورینگ بانک تجارت، توسعه و به‌روزرسانی سامانه‌های بورس بانک تجارت، موبایل‌بانک کارآفرین، موبایل‌بانک شهر و پیشخوان مجازی بانک آینده برخی محصولات شرکت آتیه دادهپرداز هستند. همچنین برخی پروژه‌ها مانند موبایل‌بانک سامان، اقتصاد نوین، تجارت، بانک قوامین، پارسیان و آینده در سال‌های گذشته انجام شده که البته در حال حاضر عملیاتی نیستند. مدیرعامل شرکت آتیه دادهپرداز در توضیح ادامه فعالیت‌های این شرکت می‌گوید: «زمانی که به‌تازگی اپلیکیشن‌های پیام‌رسان نظیر وایبر وارد بازار شده بود، ما پلتفرم «چابک» را مختص ادارات، بانک‌ها، شرکت‌های خصوصی و دولتی بزرگ طراحی کردیم که بعداً به یکی از شرکت‌های زیرمجموعه ما با نام چابک تبدیل شد.»
صابری با اشاره به اینکه پلتفرم چابک دارای قابلیت ارسال نوتیفیکیشن است، ادامه می‌دهد: «یکی از موارد استفاده نوتیفیکیش‌ها در زمان راه‌اندازی پلتفرم چابک، بازاریابی دیجیتال بود. به همین دلیل ما وارد حوزه بازاریابی دیجیتال هم شدیم؛ بنابراین بخش زیادی از کسب‌وکار پلتفرم چابک که با هدف سرویس‌دهی در حوزه پیام‌رسانی اینترنتی طراحی شده بود، در حال حاضر به تولید ابزار برای بازاریابی دیجیتال اختصاص دارد.»
حوزه پرداخت و چالش‌های رگولاتوری
شرکت آتیه دادهپرداز در ادامه همکاری با بانک‌ها وارد حوزه پرداخت، به‌خصوص پرداخت موبایلی شد. صابری در این خصوص توضیح می‌دهد: «اوایل دهه ۹۰ ما برای دریافت مجوز پی‌اس‌پی درخواست دادیم و طی گفت‌وگو با مقامات بانک مرکزی سعی کردیم یک اپلیکیشن موبایلی برای حوزه پرداخت طراحی کنیم که تا مراحلی هم پیش رفتیم، اما این پروژه به‌دلیل موانع قانونی در آن زمان متوقف شد. با این حال، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه آتیه دادهپرداز با نام آتی‌پی در حال حاضر دارای مجوز پرداخت‌یاری است و راهکارهای پرداختی از جمله درگاه پرداخت و لینک پرداخت ارائه می‌دهد.»
صابری در توضیح دلایل ورود آتیه دادهپرداز به حوزه پرداخت می‌گوید: «در ابتدا و پیش از همه این موارد، با ایده طراحی یک راه‌حل پرداخت موبایلی وارد حوزه پرداخت شدیم که بنا بر این راه‌حل قرار بود که تلفن همراه، جای لاشه فیزیکی کارت را پر کند و به جای آن استفاده شود، اما این پروژه به‌دلیل موانعی نظیر رمز پویا که سرعت پرداخت را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌داد و همچنین برخی موارد قانونی دیگر، متوقف شد.»
شرکت آتیه دادهپرداز در حال حاضر وارد حوزه‌های دیگری نیز شده که در مرحله تحقیق و توسعه هستند. به گفته او، تمام خدمات و محصولات شرکت آتیه دادهپرداز در خود این شرکت طراحی و تولید می‌شوند و به همین دلیل این شرکت در سال ۱۳۹۴ موفق به اخذ مجوز دانش‌بنیان شد و از مرداد ۱۳۹۵ هم در بازار فرابورس پذیرفته شد.
باورهای غلط در خصوص خدمات پیامکی
یکی از تصوراتی که در خصوص شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پیامکی به وجود آمده، این است که درآمد اصلی پیامک‌های بانکی سهم این شرکت‌هاست. صابری در این مورد این‌گونه توضیح می‌دهد: «شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پیامک، لایه‌ای هستند میان بانک و مشتریانی که از این سرویس استفاده می‌کنند که شامل بانک‌ها و انواع شرکت‌های گوناگون است. ما دارای یک ساختار پیچیده فنی هستیم که خدمات اپراتورهای مختلف را که هر کدام به شکل متفاوتی ارائه می‌شود، تجمیع و یکسان‌سازی و ابزار و محصولات مختلف را برای لایه پایین‌تر فراهم می‌کنیم. حجم زیادی از درآمد حاصل از این سرویس، سهم اپراتورهاست. اپراتورها بسته‌های پیامکی قیمت‌گذاری‌شده را به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پیامکی می‌فروشند و این شرکت‌ها در رقابت با یکدیگر حاشیه سود خود را تعیین می‌کنند. حاشیه سود حاصل از خدمات پیامکی، بسیار پایین‌تر از کل درآمد حاصله از خدمات پیامکی است.»
به گفته صابری، بر خلاف تصور همگان رمز پویا تفاوت زیادی در حجم پیامک‌ها ایجاد نمی‌کند و پیامک‌های رمز پویا یا OTP به‌طور متوسط حدود ۱۰ درصد تعداد کل پیامک‌های بانکی را افزایش داده است. او می‌گوید: «از طرفی موافقت‌نامه سطح خدمات پیامک‌های رمز پویا بسیار سطح بالاست؛ چراکه از لحاظ زمان و امنیت در سطح حساسی قرار دارد و جرایم سنگینی از سمت اپراتور برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پیامکی تعیین می‌شود؛ بنا بر این توضیحات، از زمان لزوم ارسال پیامک‌های پویا، ریسک ارائه خدمات برای شرکتهایی نظیر آتیه دادهپرداز افزایش یافته، اما درآمد این شرکت‌ها به نسبت افزایش ریسک، تغییری نکرده است.»
صابری همچنین در توضیح برخی تذکرات حسابرس به گزارش‌های شرکت آتیه دادهپرداز که در صفحه کدال این شرکت ثبت شده، می‌گوید: «هیچ‌کدام از تذکرات حسابرس مربوط به مسائل درآمدی و قراردادها نبود. یکی از این موارد مربوط به حاکمیت شرکتی و تشکیل کمیته‌های مختلف بود که در حال حاضر برطرف و همه کمیته‌ها تشکیل شده است.»
ورود به حوزه صادرات نرم‌افزار و خدمات
شرکت آتیه دادهپرداز اخیراً در بخش توسعه کسب‌وکار نیروی انسانی خود را به میزان زیادی افزایش داده که صابری دلیل این افزایش نیروی کار را برنامه‌های این شرکت برای توسعه کسب‌وکار شرکت در آینده می‌داند و توضیح می‌دهد: «اولویت ما این است که در خصوص فعالیت‌های فعلی شرکت نظیر خدمات پیام‌رسانی، دیجیتال‌مارکتینگ و نرم‌افزارهای بانکی، جایگاه شرکت را ارتقا دهیم و علاوه بر آن نیم‌نگاهی به حوزه‌های جدیدی که ارزش‌افزوده بالایی برای شرکت به ارمغان می‌آورند، داشته باشیم. کسب درآمد از صادرات نرم‌افزار و سرویس، یکی از حوزه‌های جدیدی است که در حال برنامه‌ریزی، تحقیق و توسعه در خصوص آن هستیم.»
شرکتهایی که در حوزه اطلاع‌رسانی فعالیت می‌کنند، معمولاً دارای سطوح پیچیده‌ای از امنیت هستند. صابری با توضیح اینکه شرکت آتیه دادهپرداز در شرف دریافت گواهی‌نامه «افتا»ست، در این خصوص توضیح می‌دهد: «علاوه بر بخش‌های مختلفی که برای موضوع امنیت در شرکت آتیه دادهپرداز تعبیه شده، ما برای آزمایش و بررسی امنیتی محصولات خود با شرکتهایی نیز که در حوزه امنیت فعال هستند، همکاری می‌کنیم.»
نیروی انسانی؛ چالش اصلی کشور در آینده
شرکت آتیه دادهپرداز در حال حاضر دارای حدود ۱۰۰ نفر نیروی انسانی است که در بخش‌های مختلف تیم فنی، توسعه محصول، عملیات، توسعه کسب‌وکار، مالی، توسعه بازار، اداری و… مشغول به فعالیت هستند. صابری در خصوص برنامه‌های شرکت آتیه دادهپرداز در خصوص نیروی انسانی توضیح می‌دهد: «هدف‌گذاری ما در آینده، همکاری با مجموعه‌های دیگر و در واقع برون‌سپاری برخی امور در راستای استفاده از ظرفیت نیروی انسانی خارج از مجموعه برای برخی پروژه‌هاست. البته این به معنی کاهش تعداد نیروی انسانی شرکت نیست.»
به گفته مدیرعامل شرکت آتیه دادهپرداز، تصمیم به همکاری با شرکت‌های دیگر برای استفاده از ظرفیت نیروی انسانی این شرکت‌ها کاملاً اختیاری و بر عهده تصمیم‌گیران شرکت نیست، بلکه یکی از دلایل آن کمبود نیروی متخصص به‌دلیل افزایش بی‌رویه مهاجرت است. او توضیح می‌دهد که هر روز تعداد نیروی متخصص کم و کمتر می‌شود و علاوه بر آن امروزه میزان تخصص افرادی که مهاجرت می‌کنند هم کاهش یافته و تعداد زیادی از افراد پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، فارغ از تجربه و تخصص کاری و تحصیلی به‌دنبال مهاجرت هستند.
صابری با بیان اینکه این روند مهاجرت، رویه حیات شرکت‌های نرم‌افزاری را بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌گوید: «امیدوارم این مشکل به‌زودی برطرف شود و ما که روزی صادرکننده نیروی کار بودیم، به واردکننده تبدیل نشویم و مجبور به کمک‌گرفتن از نیروی کار کشورهای دیگر یا حتی نیروهای کار ایرانی خارج از کشور نشویم. اگر از من بپرسید، می‌گویم بزرگ‌ترین چالش ما در آینده، نیروی کار خواهد بود. دارایی و سرمایه اصلی شرکت آتیه دادهپرداز نیروی انسانی این شرکت است و در شرایط فعلی، همکاری با نیروهای متخصص را غنیمت می‌شماریم و سعی می‌کنیم آنها را کنار خود نگه داریم.»