عصر تراکنش ۷۴؛ زکیه ایزدی، مشاور نوآوری معاونت توسعه محصول در داتین / رقابت در صنعت بانکداری با ظهور فین‌تک‌ها، نئوبانک‌ها و دیجیتالی‌شدن بانک‌ها روزبه‌روز در حال افزایش است. این رقابت طبیعتاً به رشد توسعه و پیاده‌سازی راهکارها و زیرساخت‌های بانکداری ابری و پلتفرمی نیز منجر خواهد شد. در حالی که برخی بانک‌ها از این تحول به‌عنوان اهرمی قدرتمند برای ارائه خدمات و محصولات مالی دیجیتال بهینه، هدفمند و با ارزش‌افزوده استفاده می‌کنند، بسیاری هنوز مرددند که آیا پیاده‌سازی یک سیستم کربنکینگ دیجیتال (Digital Core Banking) ارزش سرمایه‌گذاری دارد؟ آیا پذیرش ریسک اقداماتی که ممکن است به Refactoring یا صرف هزینه برای اتصال و نصب اولیه به پلتفرم کربنکینگ منجر شود، منطقی است؟
پیش‌بینی می‌شود که اندازه بازار صنعت کربنکینگ از ۱۲.۵۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به ۴۰.۶۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۹ برسد که نرخ رشد ۱۸.۳ درصدی آن، مبین اهمیت سال‌های پیش رو در تغییر معماریِ فناوری بانکداری است. در ادامه به‌صورت خلاصه توضیح داده شده که چگونه نسل بعدی سامانه کربنکینگ دیجیتال می‌تواند به بانک‌ها کمک کند تا سریع‌تر نوآوری کنند، کارآمدتر شده و بازده سهام را به حداکثر برسانند.
چگونه سیستم‌های موروثی مانع از عملکرد مناسب بانک‌ها می‌شوند؟
در سیستم‌های موروثی، بخش بزرگی از بودجه فناوری اطلاعات صرف تست رگرسیون دستی، استقرار و نرخ‌های پایین‌تر STP می‌شود. معماری پیوسته(Monolithic) سامانه‌های موروثی به وابستگی‌های متقابل و گلوگاهی منجر می‌شود که مانع از راه‌اندازی محصولات جدید شده و شدیداً بر زمان رسیدن به بازار (یک مزیت رقابتی اساسی) تأثیر می‌گذارد. سیستم بانکی با معماری سیلویی و چندین هسته محصول‌محور، پاسخگویی به نیازهای فردی مشتریان را پیچیده و پرهزینه می‌کند. اکوسیستم بانکداری سنتی همچنین فاقد زیرساخت‌های لازم برای ارتباط با دیگران است که نوآوری باز را غیرممکن می‌سازد.
نسل جدید راهکارهای دیجیتال ابری، این چالش‌ها را برطرف می‌کند و حتی جریان‌های درآمدی جدیدی خلق می‌کند. محدودیت‌های سیستم‌های موروثی را با ارائه معماری باز و انعطاف‌پذیر، مدرن و مقیاس‌پذیر از بین می‌برند و از مواردی چون پلتفرم ابری، معماری سرویس‌گرای تکاملی و یکپارچه، Open APIها و پارامترسازی قوی پشتیبانی می‌کنند. در واقع این نسل بانکداری با بهبود طیف وسیعی از موارد استفاده، از جمله بهبود فرایندهای بک‌اند، بر نقاط تماس مشتریان و بانکداران تأثیر بسزایی می‌گذارد. در ادامه به برخی از نقاط تمایز کربنکینگ دیجیتال پرداخته شده است.
۱. مشتری‌محوری
تقاضای مشتریان برای تجربه‌های شخصی‌سازی‌شده در بالاترین حد خود قرار دارد. قابلیت‌های معماری داده این پلتفرم‌ها می‌تواند تفاوت زیادی در این زمینه ایجاد کند. وجود قابلیت تحلیل داده آنی امکانی است که اهمیت و منافع آن برای تحلیل تراکنش‌ها و مطلوبیت مشتریان بر کسی پوشیده نیست. از همین رو بانک‌ها می‌توانند خدمات و محصولات دیجیتالی بیش از حد شخصی‌سازی‌شده را برای بازارهای هدف و مشتریان‌شان بیافرینند. همچنین توانایی تصمیم‌گیری دقیق‌تر، بهنگام و مشتری‌محورتر در لایه فرانت را فراهم می‌سازد.
۲. انطباق‌پذیری آسان
صنعت بانکداری از یک چهارچوب بسیار تنظیم‌شده پیروی می‌کند. به‌علاوه، بسته به سیاست‌های دولت و رگولاتور، پیچیدگی مقررات دائماً تغییر می‌کند. این راهکارها انطباق بانک‌ها با رگولاتوری و استانداردهای گزارش‌دهی را بدون نیاز به دنبال‌کردن فرایندهای وقت‌گیر تضمین می‌کند. این پلتفرم‌ها پیاده‌سازی رویه‌های AML و KYC را برای احرازهای آنی آسان می‌کنند. کربنکینگ دیجیتال با همگام‌سازی فرم‌های دیجیتال، اسناد الکترونیکی و نرم‌افزار مدیریت ارتباط با مشتری با الزامات قانونی، ریسک‌های قانونی و انطباق‌پذیری بانک را پوشش می‌دهد.
۳. کاهش هزینه‌های فناوری اطلاعات
اتصال به کربنکینگ دیجیتال با تعریف یک پلتفرم بدون کد یا کم‌کد، بهره‌وری توسعه‌دهندگان را افزایش می‌دهد. ابزارهای توسعه تسهیل‌کننده مانند APIها یا رویکرد پلتفرمی/ابری زیرساخت فنی به‌عنوان سرویس، به بانک‌ها کمک می‌کند در بخش قابل توجهی از هزینه‌های فنی خود صرفه‌جویی کنند و هزینه مرتبط با تأمین زیرساخت‌ها و سخت‌افزارهایی را که ممکن است فقط در مواقع خاص و بحرانی مورد نیاز باشند، حذف کنند. همچنین به جای پرداخت هزینه نرم‌افزاری که معمولاً کمتر از ظرفیت از آن استفاده می‌شود، تنها ما‌به‌ازای بهره‌برداری خودِ هزینه خدمات دریافت‌شده را پرداخت کرده و هزینه صرفه‌جویی‌شده را صرف توسعه محصولات جدید و نوآورانه کنند.
۴. تسریع زمان خدمت
موتور پردازش تراکنش آنی یک جزء حیاتی از کربنکینگ دیجیتالی است که ارائه طیف وسیعی از خدمات دیجیتال و آنی، مانند برنامه‌های مدیریت مالی شخصی، تأییدیه‌های وام فوری و… را ممکن می‌سازد.
وجود «انجین گردش کار» فوق پارامتری و قابل تنظیم به توسعه سریع محصولات و خدمات کمک می‌کند. همچنین معماری پلتفرمی، استفاده از ابزارهای تست خودکار را برای بانک‌ها آسان کرده و راه را برای چرخه‌های استقرار مکرر و کوتاه هموار می‌کند.
۵. مقیاس‌پذیری و مشارکت‌پذیری
معماری میکروسرویس پلتفرم‌های بانکداری دیجیتال به قدری ماژولار است و ریزدانگی سرویس‌ها به اندازه‌ای است که امکان ادامه خدمات دیگر را در زمانی که یک میکروسرویس با خرابی مواجه است، فراهم می‌کند. چنین معماری‌ای امکان مقیاس‌بندی سریع و ارزان‌قیمت خدمات مرتبط با اهداف بانک را فراهم می‌آورد.
APIهای پویا برای ارائه تجربیات برتر به مشتریان هدف بسیار مهم هستند. رویکرد پلتفرمی کربنکینگ دیجیتال، نوآوری باز را به واسطه مشارکت بانک با بهترین پلتفرم‌های فین‌تک ثالث یا حتی ارائه خدمات بانکداری در متن یا همان BaaS را ممکن و تسهیل می‌کند.
به لطف پیشرفت در فناوری بانکداری، نوسازی هسته بانک دیگر یک انتخاب صفرویکی نیست؛ بانک‌ها می‌توانند انواع راه‌حل‌های بانکداری ابری و پلتفرمی را پیاده‌سازی کنند. این پلتفرم‌ها به بانک‌ها این امکان را می‌دهند که در عین بهره‌برداری از سیستم کربنکینگ جاری خود، نیازهای نوآورانه‌شان را با هزینه پایین تأمین کرده و سهم بازار خود را حفظ کنند و رشد دهند؛ بنابراین به نظر می‌رسد جای تردیدی برای لزوم استفاده از پلتفرم‌های بانکداری دیجیتال توسط بانک‌ها به‌منظور حفظ بقا و جلوگیری از عقب‌ماندگی در بازار بسیار رقابتی بانکداری امروز وجود نداشته باشد.