مسیر دشوار توسعه، بدون همراهی رگولاتور
گفت‌وگو با هومن سپهری، مدیرعامل تندرنور درباره نگاه این شرکت به آینده صنعت پرداخت الکترونیک کشور
عصر تراکنش ۷۹ و ۸۰ / تندرنور در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ تأسیس شد تا تولیدکننده نرم‌افزارهای صنعت بانکی و پرداخت کشور باشد، اما در دهه ۱۳۹۰ و بعد از اینکه بانک سامان سهام آن را خریداری کرد، تمام وقت و انرژی‌اش را روی بحث‌های سخت‌افزاری گذاشت و در سال ۱۳۹۵ درست در لحظه‌ای که ممکن بود به‌طور کامل ورشکسته شود، جان سالم به در برد و با تقویت بخش تعمیرات و نرم‌افزار خود در سال گذشته رکورد تولید و فروش کارتخوان را در ایران زد، اما اقدامات رو به جلوی این شرکت به همین‌جا ختم نشده و این شرکت در سال ۱۴۰۲ توانسته بیش از هزار دستگاه را در روز تعمیر کند و به بیش از ۴۸ مدل دستگاه کارتخوان مختلف خدمات بدهد.
علاوه‌بر این، با برنده شدن در پنج مناقصه، ۲۴۵ هزار دستگاه کارتخوان تولید و روانه بازار کرده است. با وجود این، تندرنور هم مثل هر شرکت دیگری در مسیر توسعه خود با موانعی روبه‌رو بوده است؛ موانعی که به گفته مدیرعامل این شرکت بیشتر به بحث‌های مربوط به رگولاتوری برمی‌گردد و راه‌حل‌هایی از این قبیل دارد: نظارت بیشتر رگولاتور بر ورود کالاهای قاچاق، کوتاه شدن مراحل ثبت سفارش، تخصیص ارز، حواله ارز و کم کردن تشریفات گمرکی و حمایت از نوآوری و فناوری. او اهمیت همراهی رگولاتوری با صنعت پرداخت الکترونیک کشور را آن‌قدر مهم می‌داند که می‌گوید اگر حمایت و همراهی آن نباشد، مسیر توسعه کسب‌وکارهای فعال در این صنعت با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو خواهد شد. در ادامه صحبت‌های هومن سپهری، مدیرعامل شرکت تندرنور را درباره عملکرد و چالش‌هایشان در سال ۱۴۰۲ و مطالباتی که از رگولاتور دارند، می‌خوانید.
تعمیر بیش از ۲۴۰ هزار دستگاه کارتخوان
صنعت پرداخت الکترونیک زاییده فناوری اطلاعات و دنیای دیجیتال است و تحولات سریع فناوری را به ارث برده است. این صنعت تا به امروز مسیر پیچیده‌ای را برای ارائه خدمات فناوری مالی به مردم طی کرده و حالا باید با تحولات دیجیتالی پیش رو، قواعد و رویکردهای جدیدی را تجربه کند. هومن سپهری، مدیرعامل تندرنور، با اشاره به این موضوع درباره عملکردشان در سال‌های اخیر می‌گوید: «شرکت تندرنور که یکی از معتبرترین و تخصصی‌ترین تولیدکننده‌‌های پایانه‌های فروش یا همان دستگاه‌های کارتخوان است، خدمات پس از فروش و تعمیرات تخصصی روی انواع پایانه‌های فروش و کارت‌خوان‌های سیار را هم در سابقه کاری خود دارد.
ما در سال‌های اخیر پوشش خدماتی خود را به بیش از پنج برند اصلی بازار جهانی صنعت پرداخت و ۴۸ مدل از دستگاه‌های مختلف گسترش داده‌ایم و توانسته‌ایم یکی از مدعیان مطرح تعمیرات تخصصی پایانه‌های فروش در کشور و حتی منطقه باشیم. تعمیر بیش از هزار دستگاه در روز از مدل‌های مختلف کارتخوان در سال ۱۴۰۲، شاهدی بر این ادعا است. ما در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۵۰ هزار دستگاه و در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۴۰ هزار دستگاه را تعمیر کرده‌ایم. این حجم از سرویس، خود گویای توان ما در ارائه خدمات تخصصیمان است. همچنین، برای ارائه خدمت بهتر در سطح کشور هفت نمایندگی استانی ایجاد کرده‌ایم.»
۱۴۰۲؛ ثبت رکورد جدید در حوزه بازاریابی و فروش
اقدامات شرکت تندرنور به موارد مذکور خلاصه نمی‌شود. سپهری در ادامه درباره سایر فعالیت‌هایشان در سال ۱۴۰۲ صحبت می‌کند: «در حوزه بازاریابی و فروش نیز رکوردهای تازه‌ای به ثبت رسانده‌ایم. تندرنور در این سال توانست با حضور در پنج مناقصه بزرگ خرید دستگاه‌های کارتخوان که توسط PSPهای مطرح کشور برگزار شده بود، مناقصات را ببرد و حدود ۲۴۵ هزار دستگاه سفارش‌شده را از برند «نیولند»، مدل‌های ME31 و SP550 تولید کند و تحویل دهد. بنابراین در حال حاضر شش شرکت PSP کشور (پرداخت الکترونیک سامان، به‌پرداخت ملت، کارت اعتباری ایران‌کیش، پرداخت الکترونیک سپهر، پرداخت الکترونیک سداد و آسان‌پرداخت پرشین) از مشتریان دستگاه‌های کارتخوان شرکت تندرنور هستند.»
براساس آخرین گزارش نشریه نیلسون‌ریپورت در اکتبر ۲۰۲۳، شرکت نیولند که یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان دستگاه کارتخوان در دنیاست. این شرکت در سال ۲۰۲۲ با فروش بیش از دوازده میلیون دستگاه، در جایگاه نخست فروش دستگاه کارتخوان در دنیا قرار گرفت. سپهری با بیان این موضوع می‌گوید: «کارت‌خوان‌های سیار، ثابت و اندرویدی از انواع دستگاه‌های شرکت نیولندند که تندرنور نیز در ایران آنها را تحت لیسانس نیولند تولید می‌کند و این شرکت با نگارش نرم‌افزار کارتخوان، اتصال به سوئیچ اکثر شرکت‌های PSP را نیز انجام داده است. همچنین، از ابتدای سال تا کنون واحد بازرگانی ما اقدام به ثبت سفارش و واردات بالغ بر چهار میلیون قطعه پایانه فروشگاهی برای تولید و پشتیبانی کرده است.»
طبق صحبت‌های مدیرعامل تندرنور، در یک سال گذشته این شرکت در حوزه طراحی و توسعه نیز روزانه بیش از دو هزار دستگاه کارتخوان برندهای معتبر را در کشور تولید و روانه بازار کرده و در تلاش است به سقف مجاز خود یعنی تولید ۶۶۰ هزار دستگاه در سال برسد. او در این باره می‌گوید: «علاوه‌بر طراحی و تولید دستگاه‌های کارتخوان، این شرکت در تولید دستگاه‌های کیوسک ایستاده، میکروکیوسکها، پاوربانکهای مخصوص کارتخوان و مودم و همچنین طراحی و تولید ماشین‌حساب‌های قابل اتصال به کارتخوان، یکی از پیشروهای صنعت پرداخت کشور است. در همین راستا موفق شده‌ایم تعداد قابل توجهی کیوسک را به شرکت پرداخت الکترونیک سامان ارائه دهیم و سفارش بزرگی هم برای سال بعد بگیریم.»
خواستار جلوگیری از ورود کالای قاچاق
شرکت تندرنور در مسیر توسعه قرار دارد و پیشرفت‌های زیادی در سال‌های اخیر داشته است. با این حال در مسیر توسعه‌شان با موانعی هم روبه‌رو بوده‌اند. سپهری درباره چالش‌هایشان می‌گوید: «هرچند تمام تلاشمان را کرده‌ایم که سطح کیفیت تولیداتمان را بالا نگه داریم، همین مرغوبیت محصولات باعث شده پوشش سفارش‌های روزانه‌مان به‌سختی محقق شود. این موضوع یکی از عمده‌ترین دغدغه‌های ما در سال‌های اخیر بوده است. علاوه‌بر این، مراحل ثبت سفارش، تخصیص ارز، حواله ارز و تشریفات گمرکی در سال‌های اخیر موجب شده واردات قطعات این دستگاه‌ها از دو تا سه ماه به بیش از شش تا ۹ ماه افزایش یابد و این طولانی شدن فرایند سفارش قطعات باعث شده هم درگیر نوسانات نرخ ارز شویم و هم نتوانیم برای پوشش خدمات خود برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم.»
او با اشاره به نقش بانک مرکزی و وزارت صمت در بهبود وضعیت موجود بیان می‌کند: «درخواست ما از بانک مرکزی و وزارت صمت به‌عنوان تولیدکنندگان کشور این است که مراحل ثبت سفارش، تخصیص ارز و سایر روالهای اداری را کوتاه کنند. یکی از چالش‌های اصلی ما، بوروکراسی‌های موجود در سازمانهایی همچون گمرک است. هزینه‌های گمرکی به‌شدت افزایش یافته و ما را که شرکتی دانش‌بنیان هستیم، در تأمین قطعات با مشکل مواجه کرده است. در این باره چندین‌بار هم مکاتباتی انجام شده، اما اعتراض ما راه به جایی نبرده است.
این هزینه‌های بالا شرکت‌هایی نظیر تندرنور را که با حداکثر توان و حداقل سود، خدمات مالی ارائه می‌دهد، با زیان مالی روبه‌رو می‌کند. از سوی دیگر، دستگاه‌های قاچاق به‌شدت ما و سایر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را به دردسر می‌اندازد و باعث شکست و ضرر دیدن تولیدکنندگان در این رقابت ناسالم میشود. تقاضای ما به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی صنعت پرداخت کشور از بانک مرکزی و شرکت شاپرک این است که با توجه به ابزارهای حاکمیتی دراختیار و بررسی رجیستری و سریال دستگاه‌های تولیدشده، مانع از ورود آنها به چرخه بازار شوند.»
نقش ساختارهای حاکمیتی در حمایت از نوآوری و فناوری
به عقیده سپهری، ساختارهای حاکمیتی کشور نقشی اساسی در توسعه صنعت پرداخت الکترونیک ایفا می‌کنند. با این حال، محدودیت‌های ساختاری و عدم اطلاع کامل سایر سازمانها مانند اداره گمرک و اداره مالیات از قوانین و معافیتهایی که وزارت صمت و نهاد ریاست‌جمهوری برای تولیدکنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته‌اند، عملاً باعث شده تولیدکنندگان نتوانند از این امکانات در راستای بهینه کردن هزینه‌های خود استفاده کنند.
او در این باره توضیح می‌دهد: «همچنین، محدودیت‌هایی نظیر پیچیدگی اخذ مجوز، محدودیت در اتصال به سامانه‌های بانک مرکزی و از همه مهمتر بوروکراسی‌های زمان‌بر بانک مرکزی و دیگر سازمان‌های مرتبط، عوامل اصلی کندی توسعه این صنعت هستند. درنتیجه، صنعت پرداخت الکترونیک کشور نیاز دارد سازمان‌های بالادستی با چرخه تولید و خدمات داخلی هماهنگ شوند. این قوانین باید قابلیت پشتیبانی از نوآوری‌ها و فناوری‌های جدید را داشته باشد و به مشکلات و چالش‌های شرکت‌هایی نظیر ما توجه ویژه کند. درواقع، باید بگویم که بدون حمایت رگولاتورها و دستگاه‌های حاکمیتی، راه ما به سوی توسعه و ارائه خدمات مطلوبتر به مشتری، با سختی فراوان مواجه خواهد شد.»
برنامه‌های شرکت تندرنور در سال ۱۴۰۳
گسترش واردات و بازاریابی فروش سیستم‌های پرداخت بانکی، ازجمله انواع ترمینال‌های کارتخوان و ملزومات آن مانند آداپتور کارتخوان، رول کاغذ کارتخوان، سرور و غیره، برخی از برنامه‌های شرکت تندرنور در سال ۱۴۰۳ هستند. سپهری درباره برنامه‌هایشان می‌گوید: «علاوه‌بر این موارد، راه‌اندازی تولید کیوسک‌های کش‌لس و خاص‌منظوره مانند میکروکیوسک، صندوق‌های فروشگاهی، آداپتور، مودم و باتری؛ گسترش فروش و پشتیبانی در دفاتر تهران و شهرستان‌ها؛ ورود به بازارهای خرده‌فروشی تجهیزات پرداخت و راه‌اندازی سایت جامع تأمین تجهیزات و ادوات پرداخت را نیز در برنامه‌های سال جدید در دستور کار داریم. نهایتاً امیدوارم با توسعه موارد فوق، تندرنور به قطب ارائه سرویس‌های پرداخت در کشور تبدیل شود.»