بازوی توسعه فنی کسبوکارها در مسیر فین‌تک هستیم
گفت‌وگو با علیرضا صدری، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره نوآوران هوشمند نیکان درباره تغییر رویکرد این شرکت در همکاری با شرکت‌ها و صنایع
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۷۹ و ۸۰ / گروه نیکان از سال ۱۳۹۵ و با مجوز رسمی پرداخت‌یاری از بانک مرکزی (شرکت شاپرک)، فعالیت خود را در حوزه توسعه نرم‌افزار کسبوکارها به‌صورت B2B آغاز کرد و حالا در حوزه‌های اصلی نظیر فروشگاه‌های آنلاین، سیستم‌های هوشمند شهری و باشگاه مشتریان در حال فعالیت است. این شرکت همچنین فعالیت گسترده خود را در حوزه خدمات بانکی و پرداختی در سال ۱۴۰۰ با نام شرکت نوآوران هوشمند نیکان آغاز کرد و امروزه در حوزه‌های گوناگون بانکی، پرداختی و نیز درباره اخذ مجوزهای مربوطه به PSPها، شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف مشاوره و زیرساخت فنی ارائه می‌دهد.
در گفت‌وگو با علیرضا صدری، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره نوآوران هوشمند نیکان، درباره فعالیت‌های این شرکت در یک سال گذشته صحبت کردیم و از برنامه‌هایشان برای سال ۱۴۰۳ پرسیدیم. طبق صحبت‌های او، مهم‌ترین برنامه سال ۱۴۰۳ شرکت نیکان ایجاد سازکاری برای طراحی مدل‌های همکاری با شرکت‌ها و صنایع خارج از فضای اکوسیستم پرداخت و بانکی کشور است و در تلاش است بتواند به‌عنوان بازوی قابل اتکا برای برون‌سپاری فعالیت‌های نرم‌افزاری و تولید محصولات جدید شرکت‌ها و صنایع دیگر ایفای نقش کند.
ورود به حوزه B2C
شرکت نوآوران هوشمند نیکان که عمده فعالیت‌هایش در حوزه B2B است، در یک سال گذشته نیز با توجه به تجربه همکاری‌های شرکتی سال‌های گذشته‌اش، پروژه‌های خود را ادامه داده است؛ ازجمله: همکاری در زمینه پروژه‌های زیرساختی با PSPها و نیز ارائه سرویس‌های پرداخت به شرکت‌هایی که تازه به حوزه فین‌تک وارد شده‌اند. علیرضا صدری، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره نوآوران هوشمند نیکان، درباره فعالیت‌هایشان در یک سال گذشته می‌گوید: «در سال ۱۴۰۲ نیکان طی اقدامی مشترک و با جذب سرمایه خصوصی وارد پروژه B2C ویبانک شد که تجربه خوبی برای این تیم بود. ویبانک با ایده ایجاد یک نئوبانک با تکیه بر هوش مصنوعی شروع به کار کرد و نیکان در این مسیر در نقش بازوی فنی در کنار آن قرار گرفت.»
طبق صحبت‌های صدری، تغییر اصلی در رویکرد نیکان، ورود به بازار B2C در سال ۱۴۰۲ بود که با همکاری در ایجاد مجموعه ویبانک رقم خورد. او در این باره می‌گوید: «بازطراحی سرویس‌ها و خدماتی که در سال‌های گذشته برای مشتریان شرکتی بود و متناسب‌سازی آنها با نیازهای مشتریان نسل زدی، طراحی و ارائه سرویس‌های خدمات آنلاین ریالی در کشورهای توریستی، ازجمله ترکیه، ایجاد پلتفرم لندتک و یکپارچه‌سازی آن با صندوق‌های فروشگاهی قبلی نیکان، برخی از اقداماتی هستند که در سال ۱۴۰۲ روی آنها متمرکز بودیم. ضمن اینکه درک نیازهای مشتریان مهم‌ترین مسئله‌ای بود که در این تغییر رویکرد باید در کانون توجه قرار می‌گرفت. حرکت از طراحی زیرساخت پنل پرداخت‌یاری برای شرکت‌ها به سمت ایجاد سرویس اعتبارسنجی بر پایه هوش مصنوعی، برای تیم ما مسیر بسیار خاصی بود.»
بالا رفتن قیمت دلار و مهاجرت نیروی انسانی
به گفته مدیرعامل نیکان، مهم‌ترین چالشی که این شرکت در سال ۱۴۰۲ تجربه کرد، بالا رفتن قیمت دلار و درنتیجه آن مهاجرت نیروهای انسانی، کمبود متخصص، به‌ویژه در حوزه فین‌تک و به تبع آن افزایش حقوق و مزایای پرسنل بود. او در این باره می‌گوید: «متأسفانه، نه در متن قرارداد با کارفرما و نه در محتوای تعهد به سرمایه‌گذار نمی‌توان موضوع افزایش‌های هیجانی دلار را گنجاند.
البته یکی دیگر از چالش‌های جدی سال ۱۴۰۲ بخشنامه‌های تند رگولاتوری بود که باعث شدند سرمایه‌گذاران هر روز با نگرانی‌های جدی و جدیدی روبه‌رو شوند. برای مثال به بخشنامه جدید برای نئوبانک‌ها و الزام همکاری آنها با بانک‌ها توجه کنید؛ چنین بخشنامه‌ای که در دنیا هیچ مدلی از آن وجود ندارد، باعث شده بانک‌های دولتی و خصولتی بسیار قوی و بخش خصوصی بسیار ضعیف شود.»
انعقاد قرارداد در کشورهای کانادا و استرالیا
در سال ۱۴۰۲ نیکان موفق شد علاوه‌بر پیش بردن پروژه‌های داخلی خود، در بخش بین‌الملل نیز در کشورهای کانادا و استرالیا با شرکت‌های خصوصی و افراد حقیقی قراردادهای توسعه نرم‌افزاری منعقد کند. صدری با بیان این موضوع می‌گوید: «این قراردادها به تیم ما کمک کرد در بازار بین‌الملل باتجربه‌تر شود و همچنین به این باور برسد که با وجود تحریم‌های فعلی، این کار اگرچه سخت، ولی امکان‌پذیر است. علاوه‌بر اینها نیکان در سالی که گذشت روی PSPهای مطرح کشور بیشتر تمرکز کرد و با تکیه بر تجربه حدوداً یک‌دهه‌ای خود در بازار فین‌تک و مالی کشور پروژه‌های نوآورانه‌ای را به اجرا درآورد.»
۱۴۰۳؛ سالی پر از تغییر
مدیرعامل شرکت نوآوران هوشمند نیکان می‌گوید که سال ۱۴۰۲ برای آنها پر از چالش و تجربه بود: «این چالش‌ها به مسائلی از این قبیل مربوط می‌شد: وارد شدن نیکان برای اولین‌بار و به‌طور جدی و رسمی به فضای کسب‌وکار B2C ویبانک، حل کردن دغدغه‌های سرمایه‌گذاران و نیز موضوع نیروی انسانی متخصص و همین‌طور تلاش برای حفظ و نگهداری پروژه‌های پیشین و نوآوری در این فضای رقابتی. سالی که گذشت اگرچه برای تیم ما بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود، ولی به باور ما کسبوکارها مانند موجودات زنده‌ای هستند که حیات آنها در گرو بالا و پایین شدن نبض آنهاست.»
صدری سپس درباره چالش‌هایی که در سال ۱۴۰۳ ممکن است برایشان ایجاد شود، صحبت می‌کند و می‌گوید: «شاید بتوان گفت چالش‌های سال ۱۴۰۳ به اندازه اتفاق‌های پایان سال ۱۴۰۲، ازجمله خرید سهام شرکت‌های استارتاپی توسط فعالان حوزه صنعت و بازرگانی، جالب خواهد بود. اوضاع نوید سالی پر از تغییر در اکوسیستم را می‌دهد؛ سالی که در آن بیشتر هزینه‌های منابع انسانی و تبلیغات اکوسیستم استارتاپی ایران توسط صاحبان صنایع تأمین خواهد شد.
اگرچه همیشه همین‌طور بوده، اما تأثیر اتفاق‌های اخیر در سال آینده بسیار چشمگیرتر خواهد بود و قطعاً رقابت در بازار B2C سخت‌تر از پیش می‌شود. نیکان در این مسیر قصد دارد علاوه‌بر پی گرفتن فعالیت‌های مرتبط با B2B خود، با تکیه بر این همکاری‌ها در کسب‌وکارهای B2C جدید نیز وارد شود. درحقیقت ما سعی داریم با ایجاد فعالیت‌های مشترک، ریسک ورود به این بازارها را برای خود کاهش دهیم و بیشتر در نقش بازوی فنی کسبوکارها فعالیت کنیم.»
همکاری با صنایعی خارج از حوزه بانکی و پرداخت
با توجه به تجربه نیکان در ویبانک و همچنین تجربه‌های همکاری با کسب‌وکارهای فین‌تکی، مهم‌ترین برنامه سال ۱۴۰۳ این شرکت ایجاد سازکاری برای طراحی مدل‌های همکاری با شرکت‌ها و صنایعی خارج از فضای اکوسیستم پرداخت و بانکی کشور است. صدری با بیان این موضوع درباره برنامه‌هایشان برای سال ۱۴۰۳ می‌گوید: «با این رویکرد این موضوع را دنبال خواهیم کرد که بتوانیم خدمات و سرویس‌های مورد نیاز شرکت‌ها در برخورد با مشتریان نهایی که از جنس مدیریت سرمایه، خدمات لندتک شرکتی و تعریف محصول جدید هستند را طراحی کنیم. این موضوع می‌تواند جالب‌ترین چالش سال آینده ما باشد، از این منظر که با این تغییر رویکرد، نیکان در همکاری با شرکت‌ها و صنایع به‌عنوان بازوی قابل اتکا برای برون‌سپاری فعالیت‌های نرم‌افزاری و تولید محصولات جدید در قالب مدیر پروژه، می‌تواند از زمان تعریف اولیه، طراحی مدل کسب‌وکار، مدل درآمدی، طرح توجیهی اقتصادی تا طراحی و توسعه محصول نهایی حضور داشته باشد.
ما براساس تجربیات خود در همکاری با کسبوکارها بارها شاهد بوده‌ایم که برای بسیاری از کسب‌وکارهای خارج از این اکوسیستم، سرویس‌ها و خدمات حوزه فین‌تک بسیار جذاب، اما دسترس‌ناپذیر به نظر رسیده. این در حالی است که با توجه به حجم بالای معاملات آن کسبوکارها، ورود به این حوزه و تعریف محصول جدید برای آنها بسیار کم‌ریسک و کم‌هزینه است.»
خوش‌بین به اکوسیستم و تغییرات رگولاتوری
مدیرعامل نیکان توضیح می‌دهد مهم‌ترین موضوعی که برای این شرکت نرم‌افزاری و البته سایر فعالان این حوزه مشکل ایجاد می‌کند، این است که برخلاف دیگر صنایع (ازجمله مخابرات، نفت و گاز و حتی تولیدی‌ها که پایه فعالیت و قراردادهای آنها غالباً براساس تغییرات ارز است)، هزینه‌ها در حوزه نرم‌افزاری هنوز بر پایه ریال است. او در این باره این‌طور می‌گوید: «در حالی که حقوق و دستمزد نیروهای متخصص، هزینه تبلیغات آنلاین و بسیاری از موارد دیگر تا حدود زیادی دلاری است، اما قراردادها، مشارکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه همچنان ریالی است. البته امیدواریم فرهنگ داینامیک بودن هزینه‌های توسعه نرم‌افزار براساس ارز در اکوسیستم ما نیز نهادینه شود.»
نیکان نیز طبق روال بسیاری از شرکت‌ها، همیشه قبل از شروع سال جدید با نگاه به مسیر طی‌کرده در سال قبل و براساس دیتاها و عملکرد تیم خود، خط‌مشی و استراتژی‌هایش را مرور و بازبینی می‌کند و می‌کوشد بین مسیر پیش رو، چالش‌ها و تجربیات خود فصل مشترکی بسازد. صدری با بیان این موضوع، درباره سال ۱۴۰۳ می‌گوید: «بقای نیکان در گرو امیدواری همیشگی به طی کردن مسیر پیش رو بوده است؛ حتی اگر این امید گاهی به آن قله موعود ختم نشده باشد. حقیقت این است که نیکان مشتاقانه به سمت چالش‌ها حرکت کرده و کارنامه کاری این تیم بی‌اغراق و خارج از کلیشه، کاملاً گویای این موضوع بوده است، پس قطعاً سال ۱۴۰۳ را هم مانند سال‌های قبل امیدوارانه آغاز خواهیم کرد و همچنان خوش‌بین به اکوسیستم و تغییرات مثبت رگولاتوری خواهیم بود.»