عصر تراکنش ۸۱؛ پویا پوراعظم، کارشناس صنعت پرداخت / پرداخت‌یاری و موجودیت پرداخت‌یارها مفاهیمی نیستند که در نظام پرداخت الکترونیکی ایران به وجود آمده باشند، بلکه در اکوسیستم و اسکیم پرداخت مسترکارت نیز موجودیتی با عنوان Payment Facilitator وجود دارد، اما نکته قابل توجه این است که قانون‌گذاری انجام‌شده برای آن در مسترکارت یا ویزا، بسیار متفاوت از مدل فعلی در اکوسیستم پرداخت ایران است.
در مدل بین‌المللی ویزا و مسترکارت، تفکیک دقیق و در عین حال روشن و شفافی بین موجودیت پرداخت‌یار و PSPها وجود دارد؛ به‌طوری که هر دو این موجودیت‌ها قابلیت نوآوری دارند و در عین حال وارد حوزه کسب‌و‌کار یکدیگر نیز نمی‌شوند. تحقق این امر منوط به این است که محدوده کسب‌و‌کاری پرداخت‌یارها شفاف باشد و بخشی از نظام پرداخت و خرید الکترونیکی، مثل ارائه درگاه پرداخت الکترونیکی، به پرداخت‌یارها اختصاص داده شود.
در مدل بین‌المللی، پذیرندها به‌صورت کامل و از لحاظ حجم پرداخت (شاخص مبلغ و تعداد تراکنش) طبقه‌بندی شده‌اند و طبق این طبقه‌بندی بخشی از پذیرنده‌ها که تا سقف مشخصی مبلغ و تعداد تراکنش (برای مثال در ماه یا هفته و…) در پرداخت‌های خود دارند، مجازند از پرداخت‌یارها برای ایجاد امکان پرداخت الکترونیکی و ارائه درگاه پرداخت به مشتریان خود استفاده کنند و در عین حال از برخی الزامات سخت‌گیرانه که برای سایر پذیرنده‌ها (با سقف مبلغ و تعداد تراکنش پرداخت بالاتر) وجود دارد، معاف شوند. در حالی که اگر بخواهند همین خدمات را از یک PSP دریافت کنند، باید آن الزامات سخت‌گیرانه را رعایت کنند. این اتفاق قرار بود در ایران هم بیفتد، اما درعمل به واقعیت تبدیل نشد. دلایلی نیز برای آن می‌توان متصور بود؛ اول اینکه طبقه‌بندی دقیق و صحیحی از پذیرنده‌ها از منظر نوع آنها، حجم مبلغی و تعداد تراکنش‌های پرداخت و خرید و… در ایران توسط رگولاتور انجام نشده و دوم اینکه الزاماتی که یک پذیرنده باید برای دریافت خدمات پرداخت از PSP و پرداخت‌یار رعایت کند، یکسان است و عملاً تفاوتی ندارد. بنابراین در پاسخ به این پرسش که آیا پرداخت‌یارها از هدف اصلی خود فاصله گرفته‌اند یا خیر، باید گفت پاسخ بلی است اما به‌اجبار!
در ایران این اتفاق در حال رخ دادن است که پرداخت‌یارها دیگر روی جذب تعداد پذیرنده بیشتر از طریق الزامات ساده‌تر برای آنها متمرکز نیستند و تمرکز خود را روی ارائه خدماتی قرار داده‌اند که اساساً PSPها آنها را ارائه نمی‌دهند. درنتیجه، مشتریان آنها که بیشترشان پذیرنده‌ها هستند برای دریافت این خدمات خاص مجبورند به سمت همکاری با پرداخت‌یارها بروند.
از طرفی، از آنجایی که مجوز دیگری در نظام پرداخت ایران برای ارائه خدمات حوزه پرداخت الکترونیکی، دیجیتال و… وجود ندارد، به هر حال همچنان مجوز فعالیت پرداخت‌یاری نه برای ارائه درگاه پرداخت الکترونیکی، بلکه برای ارائه برخی خدمات و سرویس‌های نوآورانه پرداخت به‌طوری که مجوز هم داشته باشد، باارزش است. این در حالی است که این مجوز برای هدف دیگری ارائه شده است.
درباره این موضوع که پرداخت‌یارها به سمت ارائه چه نوع خدماتی می‌توانند حرکت کنند، به نظر می‌رسد ارائه درگاه‌های پرداخت دیجیتالی نوین مانند درگاه پرداخت اینترنتی درون‌برنامه‌ای یا پرداخت از طریق اسکن کیوآرکد در یک وب‌سایت با گوشی همراه و سپس پرداخت ساده و تک‌مرحله‌ای ازجمله سرویس‌های پرداختی است که پرداخت‌یارها می‌توانند روی آن متمرکز شوند؛ درواقع خدماتی که روی ساده کردن عملیات خرید و پرداخت الکترونیکی برای کاربر نهایی تمرکز می‌کنند.