مطالبات اکوسیستم از رئیس‌جمهور (بخش یازدهم)؛ خودداری از دستوری کردن فضای اقتصاد دیجیتال
مطالبات رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار؛ علیرضا کیانپور، معاون فناوری دیجیتال هلدینگ گلرنگ؛ محمدحسین سجادی نیری، مدیرعامل تکنوتجارت؛ یوسف قلاتی، رئیس هیئت‌مدیره شرکت فناوران اطلاعات خبره؛ سهیل مظلوم واجاری، دبیر اسبق سازمان نصر؛ توحید علی‌اشرفی، راهبر بازاریابی گروه شرکت‌های علی‌بابا؛ پوریا فیروزنژاد، مدیر ارشد بازاریابی شرکت دیجی‌شهر؛ حمزه آقابابایی، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سپهر و یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس از مسعود پزشکیان
نزدیک به صد فعال شناخته‌شده حوزه اقتصاد دیجیتال و نوآوری در گفت‌وگو با «رسانه‌های راه‌کار»، مهمترین مطالبات استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوآور را از دولت مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران مطرح کرده‌اند.
فعالان بخش‌های مختلف اکوسیستم استارتاپی و نوآوری کشور در این نظرسنجی تحلیلی، علاوه‌بر بیان مطالبات‌شان، پیشنهادهایی نیز درباره وزارت ارتباطات و معاونت علمی ریاست‌جمهوری داشته‌اند. در بخش یازدهم این گزارش می‌توانید دیدگاه‌ها و مطالبات رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار؛ علیرضا کیانپور، معاون فناوری دیجیتال هلدینگ گلرنگ؛ محمدحسین سجادی نیری، مدیرعامل تکنوتجارت؛ یوسف قلاتی، رئیس هیئت‌مدیره شرکت فناوران اطلاعات خبره؛ سهیل مظلوم واجاری، دبیر اسبق سازمان نصر؛ توحید علی‌اشرفی، راهبر بازاریابی گروه شرکت‌های علی‌بابا؛ پوریا فیروزنژاد، مدیر ارشد بازاریابی شرکت دیجی‌شهر؛ حمزه آقابابایی، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سپهر و یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس را بخوانید.
سایر بخش‌های منتشرشده این گزارش را اینجا مشاهده کنید.
رضا قربانی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار:
تصور می‌کنم انتخاب آقای دکتر پزشکیان باعث شده است امید به آینده در فعالان کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال احیا شود؛ این فرصتی است برای دولت و فعالان استارتاپی که بتوانند بر روی ساختن تمرکز کنند. متأسفانه در سال‌های گذشته به دلایل متعدد سرمایه اجتماعی در کشور آسیب‌دیده است و نمی‌توان انتظار همگرایی بخش‌های مختلف را در کوتاه‌مدت داشت. در سال‌های اخیر پروژه‌هایی مانند پروژه شرمنده‌سازی کارآفرینان ایرانی از سوی برخی دنبال شده است که آسیب‌های متعددی به منابع انسانی وارد کرده است. امروز بزرگ‌ترین بحران پیشروی ما بحران منابع انسانی است. اول باید قبول کنیم که در زمینه منابع انسانی در کشور دچار بحران شده‌ایم و بعد برای آن راه‌کار بیابیم. یکی از مهمترین راه‌کارهایی که به نظرم می‌رسد توسعه برند کارفرمایی است. دولت میتواند زمینه رشد برندهای کارفرمایی را فراهم کند. اگر توافق نظر داشته باشیم که راه برون‌رفت از چالش‌های فعلی از طریق کسب‌وکارها ممکن می‌شود یکی از بهترین راه‌کار‌ها در این زمینه رشد برند کارفرمایی است. ما نمی‌توانیم به مسائل موجود غلبه کنیم مگر این که برندهای کارفرمایی داشته باشیم که همه به آنها افتخار کنیم. ما نیاز داریم برندهایی مانند تویوتای ژاپن و زیمنس آلمان در ایران شکل بگیرند.
چالش‌های جدی و تأثیرگذاری مانند اینترنت، زیرساخت‌های فناوری، تحریم و فیلترینگ و ده‌ها مورد دیگر قطعاً وجود دارد که باید برای آنها راه‌کار بیابیم؛ ولی اگر بخواهم یک انتخاب کنم ترجیح میدهم بگویم که دولت آقای دکتر پزشکیان باید بر روی توسعه برند کارفرمایی در ایران فعالیت کند.
دررابطه‌با وزرا هم نام‌هایی شنیده می‌شود که برای بخش خصوصی و اقتصاد ایران در سال‌های گذشته منبع آرامش بودند و امیدوارم کسانی مانند طیب‌نیا، عبده تبریزی، جهرمی، باقری اصل و خیلی‌های دیگر هدایت بخش‌های مرتبط با اقتصاد و فناوری را دست بگیرند و شاهد رشد اقتصاد دیجیتال مطابق برنامه هفتم توسعه باشیم.
تصور می‌کنم در یک پیچ تاریخی هستیم و نقش کنش‌گران مرزی جدی‌تر از همیشه است و انتخاب‌های امروز ما میتواند آینده سال‌های آتی ایران و ایرانیان را بسازد.
علیرضا کیانپور، معاون فناوری دیجیتال هلدینگ گلرنگ:
مهترین درخواست ما از آقای پزشکیان، دو انتخاب مهم با مشورت اهل فن است؛ انتخاب وزیر ارتباطات و معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور. اگر سرمایه انسانی را مهمترین عامل توسعه اکوسیستم دیجیتال و تسریع در روند تحول دیجیتال؛ به‌ویژه در بخش‌های متداول‌تر اقتصاد در نظر بگیریم، این دو فرد از یک طرف تأثیر زیادی بر مهاجرت معکوس نخبگان (چه فیزیکی و چه کمک از راه دور به توسعه کشور) دارند و از طرف دیگر با قانون‌گذاری صحیح و مبتنی بر مقتضیات جامعه و اکوسیستم دیجیتال، از مهاجرت بیشتر نخبگان جلوگیری می‌کنند.
محمدحسین سجادی نیری، مدیرعامل تکنوتجارت:
توجه ویژه به شرکت‌های دانش‌بنیان و تأمین مالی آنها، همچنین توجه ویژه به معاونت علمی و فناوری و صندوق نوآوری که دو نهاد محوری اقتصاد دانش‌بنیان هستند، اهتمام جدی برای اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان، تقویت نظام تأمین مالی جمعی و اهتمام جدی برای تقویت حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در تابلوی نوآفرین بازار سرمایه از مهمترین مطالبات ما از دولت آینده است.
یوسف قلاتی، رئیس هیئت‌مدیره شرکت فناوران اطلاعات خبره:
حاکم کردن عقلانیت بر فضای اقتصاد دیجیتال کشور و خودداری از دستوری کردن آن و جلوگیری از فرار مغزها و در صورت امکان، ایجاد مهاجرت معکوس با حفظ کرامت انسانی آنها.
سهیل مظلوم واجاری، دبیر اسبق سازمان نصر:
انتظار داریم دولت آینده در حوزه IT و ICT در دستگاه‌های زیرمجموعه خودش اصلاً سرمایه‌گذاری نکند و همه نیازهایش را با خرید سرویس از بخش خصوصی رفع کند. این مهمترین مطالبه‌ای است که کل ماجرا را برای اکوسیستم عوض می‌کند.
دلایل این درخواست زیاد است؛ سرمایه‌گذاری در دولت به همراه بروکراسی و فسادی که جریان دارد نتیجه‌بخش نیست، به دلیل سوءمدیریت، بهره‌وری سرمایه‌گذاری دولتی کمتر از بخش خصوصی است و از همه مهم‌تر با این تغییر، انباشت دانش انجام می‌شود.
اگر پروژه‌ها دولتی پیش بروند، با تغییر مدیریت و تغییر در سیستم، دانشی که همراه با افراد تولید شده بود، از بین می‌رود و مدیر بعدی باید از صفر شروع کند؛ ولی اگر این دانش در بخش خصوصی تولید می‌شد در یک جا انباشت و استفاده می‌شد. مثال بارز آن پروژه طرح سامانه ایتکس است که شرکت بول فرانسه انجام داد. پروژه به هر دلیلی موفق نبود و با خروج شرکت بول از کشور هیچ انباشتی از لحاظ دانشی انجام نشد. اما اگر این پروژه با یک شرکت ایرانی پیش می‌رفت شاید نظام مالیاتی کشور بسیار بهتر و شفاف‌تر بود.
آقای پزشکیان قول داده برای انتخاب مسئولان بخش‌های مربوط به اقتصاد دیجیتال از بخش خصوصی مشورت بگیرد و اعضای سازمان نصر حتماً با مشورت با هم افرادی را پیشنهاد می‌کنند.
توحید علی‌اشرفی، راهبر بازاریابی گروه شرکت‌های علی‌بابا:
دولت نباید قیمت‌گذاری دستوری انجام دهد و باید بگذارد که در بازار آزاد قیمت‌ها کشف شوند تا به نفع مصرف‌کننده، تولیدکننده و خدمات‌دهنده باشد که این نفع‌رسانی در میان‌مدت و بلندمدت خواهد بود.
برای معاونت علمی سورنا ستاری را پیشنهاد میدهم، زیرا تجربه بیشتری دارد و میتواند برخی اهداف بلندمدت‌تر را که از قبل دنبال می‌کرد دوباره پیگیری کند.
درباره وزارت ارتباطات شخص پیشنهادی من آقای محمدجواد آذری جهرمی است، زیرا در مدت‌زمان فعالیتش عملکرد خوبی داشت. به‌طور کلی هرکسی که به دنبال مطالبات کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال باشد برای این مقام مناسب است. فردی که دانش فناوری اطلاعات زیرساخت تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال داشته باشد، قادر خواهد بود در ایران نیز زیرساخت‌های این حوزه را بهتر آماده کند.
پوریا فیروزنژاد، مدیر ارشد بازاریابی شرکت دیجی‌شهر:
با توجه به رشد صنعت فین‌تک در جهان و فرصت‌های بی‌بدیل این صنعت در زمینه‌های مختلف ازجمله کمک به برنامه‌های اقتصادی دولت‌ها برای حرکت در ریل توسعه اقتصادی، متأسفانه هنوز بستر لازم برای تسهیل فعالیت کسبوکارهای فعال در حوزه فین‌تک در داخل کشور فراهم نشده است. این در حالی است که علاوه‌بر نبود قانون‌گذاری و فضای ابهام برای فعالیت برخی از این کسب‌وکارها، گاه برخی قوانین دست‌وپاگیر رگولاتوری‌ها میتواند به از دست رفتن فرصت‌های اقتصاد دیجیتال منجر شود که آن را برای قرارگیری کشور در ریل توسعه بسیار زیان‌بار می‌دانم.
اقتصاد دیجیتال امروز یکی از پیشروترین بخش‌های توسعه اقتصادی در کشورهای مختلف به حساب می‌آید و دولت‌ها برای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های این بخش، تلاش می‌کنند با اعمال مقررات و طرح‌های حمایتگرانه و نیز دخالت نکردن در برخی حوزه‌ها، نهایت استفاده را ببرند.
به همین دلیل معتقدم با توجه به وعده‌های رئیس‌جمهور منتخب مبنی بر توسعه همراه با بهبود شاخص عدالت اقتصادی و دسترسی اقشار بیشتری از دهک‌های پایین به منابع و خدمات مالی، حمایت از بخش‌های مختلف اقتصاد دیجیتال ازجمله لندتک میتواند دسترسی‌پذیری منابع مالی برای دهک‌های پایین جامعه را که دور از مرکز هستند، افزایش دهد. به‌علاوه، این نوع از اقتصاد با توجه به اینکه بر پایه راهکارهای فناورانه خلق می‌شود امکان کمک به توسعه اقتصادی کشور را فراهم می‌کند. امید است دولت چهاردهم بتواند با سیاست‌گذاری درست از این ظرفیت بالقوه در جهت رشد و اعتلای اقتصاد کشور و کاهش بی‌عدالتی اقتصادی استفاده کند.
حمزه آقابابایی، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سپهر:
به‌طور کلی از رئیس‌جمهور منتخب سه مطالبه جدی دارم که شامل پیگیری جدی توسعه اقتصاد دیجیتال و توسعه فرهنگ زندگی دیجیتال، مشارکت مؤثر اعضای اکوسیستم فناوری‌های مالی در تصمیم‌گیری‌های کلان حاکمیت و تسهیل در ایجاد رویکرد رقابتی بین کسبوکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال است.
یوسف پناهی، مدیرعامل داده‌پردازی معتمد تیس:
بخش بزرگی از مطالبه بخش خصوصی به‌رسمیت شناختن حق مالکیت خصوصی برای کسب‌وکارها و بهبود فضای کسب‌وکار با رفع موانعی از این قبیل است:
تنظیم‌گری با مشارکت ذینفعان و نه به‌صورت دستوری، اعتماد به بخش خصوصی که محرک اصلی و ستون اقتصاد کشور است و حرکت به سمت دیجیتالی شدن همه فرایندهای توسعه کسب‌وکارها.
قطعاً فرایندهای دیجیتال به توسعه شفافیت و عدالت کمک خواهند کرد و اقتصاد دیجیتال را گسترش خواهند داد. باید به روندهای روز فناوری همچون کلانداده و هوش مصنوعی توجه کنیم و به بخش‌های در حال رشد همچون بلاکچین هم توجه بیشتری داشته باشیم. ورود زیرساخت‌های توسعه هوش مصنوعی و کلانداده با تعامل بیشتر با دنیای بیرونی و سرمایه‌گذاری بیشتر بخش خصوصی و همچنین جذب سرمایه‌گذاران انجام خواهد شد و با این اقدامات، سرمایه‌های انسانی در حال خروج از کشور را راضی نگه می‌داریم و به سمت توسعه کشور در زمینه فناوری خواهیم رفت. تعامل و نقش‌آفرینی در خارج از مرزهای کشور مطمئناً به فضای کسب‌وکاری داخلی کمک خواهد کرد.
برای وزارت ارتباطات که قطب توسعه دیجیتال است یک مدیر چندوجهی و آشنا به فضای ارتباطات (تلکام)، اقتصاد دیجیتال، پرداخت و بانک، هوش مصنوعی و کلانداده نیاز داریم که دکتر رسول لطفی، معاون فناوری اطلاعات بانک مسکن گزینه خوبی هستند.
برای وزارت اقتصاد با توجه به وضع تورمی کشور، نیاز به احیای بورس بعد از چند سال و توسعه سرمایه‌گذاری، مدیری کلان و دارای تجربه زیاد همچون دکتر طیب‌نیا واقعاً شایسته هستند.
