معرفی هشت شرکت لجستیکی کشور که به صنعت فناوری مالی خدمت ارائه می‌دهند
تقاطع فین‌تک و لجستیک
عصر تراکنش ۸۶ / در دنیای درهم‌تنیده امروزی خط‌کشی بین صنایع و تعریف آنها به‌صورت جدا و جزیره‌ای نه‌تنها کار سختی است، بلکه شاید بیهوده هم باشد. مخصوصاً اگر این صنایع، پایه‌ای و زیرساختی باشند. لجستیک صنعتی است با سابقه‌ای بسیار طولانی که می‌توان گفت به نحوی با اکثر صنایع گره خورده است. یکی از صنایعی که لجستیک نقش مهمی در آن ایفا می‌کند صنعت فناوری مالی است. ارتباط حمل‌ونقل و فناوری مالی می‌تواند یک تلاقی فرصت‌ساز برای هر دو صنعت باشد، اما معمولاً فقط به دستاوردهای فین‌تک برای صنعت حمل‌ونقل اشاره می‌شود و همیشه بهبود زنجیره تأمین با بهره‌گیری از فناوری‌های مالی در کانون توجه است. بیشتر مطالبی هم که درباره ارتباط این دو صنعت نگاشته شده‌اند، به تأثیر فین‌تک بر ظهور روندهای جدید در صنعت لجستیک یا بهبود فرایندهای لجستیکی پرداخته‌اند. اما آیا تابه‌حال فکر کرده‌ایم که لجستیک چه نقشی در صنایع مالی و بانکی ایفا می‌کند؟ اصلاً لجستیک چگونه می‌تواند نقشی در این گونه صنایع داشته باشد و به آنها کمک کند؟
با توجه به نفوذ فناوری در صنعت مالی و بانکی کشور و تلاش شرکت‌های نوآور مالی و حتی بانک‌ها برای پیروی از روندهای جهانی و خلق تجربیات جدید برای کاربران، عملاً نمی‌توان نقش لجستیک را به‌عنوان حلقه‌ای حیاتی از این زنجیره نادیده گرفت. با در نظر گرفتن آنلاین شدن فرایندهای مالی و تلاش برای کاهش مراجعه‌های حضوری به بانک‌ها و دیگر مؤسسات و نهادهای مالی، لجستیک جایگاه مهمی در ایجاد یک تجربه خوب برای مشتریان پیدا کرده است. اما آیا شرکت‌های لجستیک ایران از جایگاه خود در صنعت و خدمات مالی آگاهند؟ آیا از این تلاقی و تقاطع بهره‌مند شده‌اند و توانسته‌اند نقش خود را در این میان پیدا کنند؟ برای پاسخ به این سؤالات به سراغ چند شرکت لجستیکی فعال در حوزه‌های مالی، بانکی و پرداخت رفته‌ایم. این شرکت‌ها خدمات مختلفی را به صنعت مالی و بانکی کشور ارائه می‌دهند و به‌خوبی توانسته‌اند جایگاه خود را در این حوزه‌ها پررنگ کنند.
اسپید
تیم اسپید از سال ۱۳۹۶ در قالب یک اﺳﺘﺎرﺗﺎپ دانشﺑﻨﯿﺎن، فعالیتش را به‌عنوان یک سامانه ارسال هوشمند آغاز کرد. کسب‌وکارهای مختلفی در حوزه‌های تجارت الکترونیک، بانک و پرداخت، کالاهای تندمصرف و پلتفرم‌های استارتاپی از سرویس‌های اسپید استفاده می‌کنند. اسپید ارائه خدمات به بانک‌ها، نئوبانک‌ها و شرکت‌های حوزه پرداخت را از سال ۱۴۰۰ آغاز کرد و به نهادها و شرکت‌هایی چون بانک ملت، دیجی‌پی، گروه مالی فارابی، لندو و ایزی‌پی خدمات مختلفی ارائه می‌دهد.
اسپید با بانک ملت در زمینه ارسال دعوت‌نامه، دسته‌چک، ایجاد رسید فیزیکی به همراه کلید دیجیتال بانک و ارائه کد رهگیری به بانک در زمان ثبت درخواست همکاری می‌کند. همکاری اسپید و دیجی‌پی هم شامل جمع‌آوری چک‌های ضمانت و اقساط مشتریان، احراز هویت مشتری، دریافت کپی مدارک و برگشت دادن چک‌های جمع‌آوری‌شده است. همچنین، تیم اسپید ارسال کارت‌های بانکی نکسو کارت گروه مالی فارابی را بر عهده دارد که این ارسال به‌صورت «تحویل در همان روز» است. از خدماتی که اسپید به ایزی‌پی ارائه می‌دهد می‌توان به جمع‌آوری امضای قرارداد به‌صورت فیزیکی، احراز هویت مشتری، دریافت کپی مدارک، دریافت سفته از مشتری مطابق نمونه مدنظر ایزی‌پی و برگشت دادن اسناد جمع‌آوری‌شده به ایزی‌پی اشاره کرد. این مجموعه به لندو هم در زمینه جمع‌آوری امضای قرارداد به‌صورت فیزیکی و برگشت دادن اسناد جمع‌آوری‌شده کمک می‌کند. اسپید مزیت‌های رقابتی خود را در ارائه خدمات به مؤسسات و شرکت‌های مالی و بانکی، قیمت ثابت و یکسان در کل تهران، امکانات فنی، ارسال در همان روز و اختصاص دادن تیم پشتیبانی مشخص به هر پروژه می‌داند.
پادرو
پادرو ابزاری یکپارچه برای سایت‌های فروشگاهی و مدیریت فرایند فروش، بازاریابی و ارسال بسته‌های پستی است. پادرو به‌عنوان یک استارتاپ در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را آغاز کرد و حالا به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ خدمات مختلفی ارائه می‌کند. پادرو از دو سال گذشته به‌واسطه دو سرویس پادروپین و پادروپوز همراه نظام بانکی کشور بوده و به این صنعت کمک کرده است. پادروپین به بانک‌ها و نئوبانک‌ها در زمینه ارسال کارت‌های بانکی کمک می‌کند. پادروپوز نیز امکان یکپارچه‌سازی فروش آنلاین و آفلاین را از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان اندرویدی برای کسب‌وکارها فراهم کرده است. در سال‌های اخیر یکی از خدمات ضروری برای بانک‌ها رساندن کارت‌های بانکی به دست مشتریانشان بوده و پادرو توانسته سرویس ارسال توسعه‌پذیر با قابلیت ویژه‌سازی را برای بانک‌ها ایجاد کند.
پادرو در کنار ارائه سرویس ارسال، در طراحی و پیاده‌سازی فرایندهای لجستیکی هم به مشتریان بزرگ بانکی و حوزه پرداخت خود کمک می‌کند؛ این خدمت، در قالب سرویس مشاوره و راه‌اندازی، روند دریافت اطلاعات مشتریان تا صدور کارت، بسته‌بندی و انتخاب سرویس مناسب برای ارسال مرسولات را پوشش می‌دهد. در این سرویس بانک‌ها از طریق روش‌های امن پستی می‌توانند تضامین، اسناد یا کارت‌های بانکی را به دست مشتریان برسانند. تاکنون بیش از دو میلیون مرسوله ازجمله کارت‌های بانکی از طریق سرویس لجستیک پادرو مدیریت و ارسال شده است.
پادروپوز نیز سرویس فروش حضوری پادرو است. این دستگاه می‌تواند فروش حضوری فروشگاه را بدون نیاز به استفاده از نرم‌افزار صندوق فروشگاهی، در کنار فروش آنلاین مدیریت کند. سرویس فروش حضوری پادروپوز، با اتصال سیستم فروش آنلاین به حضوری، به فروشنده امکان می‌دهد سفارش مشتری را از طریق پنل پادرو در موبایل ثبت و مبلغ سفارش را از طریق دستگاه کارت‌خوان پادرو از مشتری دریافت کند. با توجه به اینکه فروشندگان و کسب‌وکارها اغلب از چند دستگاه کارت‌خوان استفاده می‌کنند و برای شرکت‌های پرداختی میزان تراکنش این دستگاه‌ها اهمیت دارد، پادروپوز به بیشتر شدن تراکنش‌ها کمک می‌کند.
پردازش داده‌نگار پارس
پردازش داده‌نگار پارس در سال ۱۳۸۶ تأسیس و در حوزه نرم‌افزارهای مدیریتی لجستیک شروع به فعالیت کرد. نرم‌افزار مدیریت ناوگان «چابک» و شرکت «پستچی» از زیرمجموعه‌های شرکت پردازش داده‌نگار هستند. بسیاری از شرکت‌های پستی، از ارسال سریع و ارسال زمان‌بندی‌شده این شرکت که با نام «چابک» شناخته می‌شود، بهره می‌برند.
همان‌طور که می‌دانید لجستیک حلقه‌های زنجیره تأمین را به هم متصل می‌کند. حلقه آخر این زنجیره، تحویل کالا به مشتری یا به‌اصطلاح Last Mile Delivery نام دارد. همان‌طور که خدمات BNPL فروش کالا را تسهیل می‌کنند، خدمات پرداخت در محل نیز در فروش تأثیر داشته و باعث رشد فروش می‌شود. در این قسمت است که ارتباط شرکت لجستیکی باPSP ها جهت یکپارچه‌سازی سرویس پرداخت، تحویل و راننده برقرار می‌شود. شرکت پردازش داده‌نگار می‌تواند با خدمات تسهیم لحظه‌ای و واریز آنی وجه کالا به فروشنده با کسر حق‌الزحمه حمل، رضایت خریدار و فروشنده را کسب کند. البته ارسال لینک پرداخت به مشتری برای پرداخت از IPG نیز یکی دیگر از خدمات این شرکت است.
دریافت کرایه حمل پستی از فرستنده و گیرنده قبلاً به‌صورت وجه نقد یا کارت‌خوان بود که سبب مشکلاتی در تسویه پیک‌ها می‌شد، اما شرکت پردازش داده‌نگار سعی کرده بخشی از این مشکلات را با یکپارچه‌سازی و آنلاین کردن تسویه هزینه حمل باPSP ها حل کند. این شرکت با شرکت‌های PSP مانند سامان کیش، تجارت الکترونیک پارسیان و به‌پرداخت ملت یکپارچه‌سازی انجام داده است. ارسال کارت فیزیکی نئوبانک‌ها نیز جزو حلقه آخر زنجیره تأمین توسط شرکت‌های پستی در نرم‌افزار چابک است که این نرم‌افزار با یکپارچه‌سازی فرایند ارسال از طریق API نئوبانک‌ها این امر را تسهیل می‌کند.
پستکس
پستکس یکی از هاب‌های پستی ایران است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ آغاز کرده و خدمات آنلاین پستی را به روش «در تا در» ارائه می‌دهد. کاربران پستکس می‌توانند از بین سرویس‌های پستی، حمل‌ونقل شهری و حمل‌ونقل سنگین و با مقایسه قیمت، سرعت و کیفیت سرویس خود را انتخاب کنند. پستکس ارائه خدمات به شرکت‌ها و نهادهای مالی و بانکی کشور را از سال ۱۴۰۳ شروع کرد. این مجموعه اکنون با شرکت‌هایی چون دیجی‌پی، سپ و آپ همکاری دارد و به آنها خدمات مختلفی ارائه می‌کند. دیجی‌پی از سرویس‌های پستکس برای جمع‌آوری مرسولاتی مثل چک و سفته در تمام شهرهای کشور استفاده می‌کند. تیم پستکس این مرسولات را از درب فرستنده جمع‌آوری می‌کند و آنها را برای گیرنده یعنی دیجی‌پی می‌فرستد.
پستکس با سپ سامان در زمینه احراز هویت فردی و مکانی همکاری می‌کند. این نوع احراز هویت یکی از سرویس‌های ویژه در صنعت پست است و هویت فردی را که ادعا می‌کند در یک مکان خاص سکونت دارد، احراز می‌کند. به گفته مدیران این شرکت، پستکس به‌زودی به شرکت آپ نیز وب ویو سرویس پستکس را ارائه می‌دهد. وب ویو درواقع نمایش سرویس پستکس و یک موضوع پلتفرمی است. با استفاده از این سرویس کاربران به‌راحتی می‌توانند سرویس‌های پستی را انتخاب کنند. پستکس مزیت رقابتی خود را هزینه‌های پایین، در دسترس بودن تمام سرویس‌های پستی و تنوع خدمات پستی می‌داند.
تاپین
مجموعه تاپین فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ شروع کرد و حالا بر دو حوزه متمرکز است: ارائه خدمات لجستیکی به کسب‌وکارهای آنلاین و ارائه زیرساخت نرم‌افزاری به شرکت‌های حمل‌ونقل. هدف تاپین از تمرکز بر این دو حوزه این است که تکمیل‌کننده زنجیره لجستیکی کشور باشد. خدماتی که تاپین به شرکت‌های بانکی ارائه می‌دهد به سه بخش تقسیم می‌شود. بخش اول مربوط به خدمات احراز هویت و نشانی کسب‌وکارها است. درواقع این سرویس هویت مکانی افراد را تأیید می‌کند. بخش دوم به خدمات تبدیل کد پستی به آدرس مربوط می‌شود. با استفاده از این سرویس، کاربران در فرایند ثبت‌نام دیگر نیازی به وارد کردن آدرس خود ندارند. براساس کد پستی که سرویس‌گیرنده ارائه می‌دهد، تیم تاپین اطلاعات مکانی را فراهم می‌کند.
خدمت سومی که مجموعه تاپین به شبکه بانکی کشور ارائه می‌دهد، خدمات لجستیکی و ارسال است. تاپین یک مارکت‌پلیس لجستیکی است و خدمات شرکت‌های حمل‌ونقل را ارائه می‌دهد؛ از سرویس‌های پستی مثل شرکت ملی پست، تیپاکس و راه‌آهن گرفته تا سرویس‌های «ارسال در همان روز» و «ارسال در روز بعد» زمان‌بندی‌شده که توسط شرکت‌هایی چون اسپید ارائه می‌شوند. به عبارت دیگر تمام سرویس‌هایی که توسط شرکت‌های دولتی و خصوصی پستی ارائه می‌شوند در سبد خدماتی تاپین وجود دارند. درنتیجه شرکت‌های بانکی به‌ویژه نئوبانک‌ها از سرویس‌های تاپین برای ارسال کارت‌ها و اسناد خود استفاده می‌کنند.
صاپست
شرکت ایده‌بنیان شریف فعالیت خود را تحت برند صاپست از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد. این شرکت دانش‌بنیان در حوزه خدمات الکترونیکی پستی و لجستیک فعالیت می‌کند. این شرکت به تمام مشتریان پستی حساب کاربری ارائه می‌دهد تا کاربران بتوانند خدمات پستی را به‌صورت هوشمند و آنلاین رصد کنند. با توجه به اینکه صاپست در حوزه استانداردسازی و هوشمندسازی آدرس فعالیت می‌کند، می‌تواند به شرکت‌های مالی و بانکی کمک کند. اکنون صاپست با دو بانک و یک شرکت بیمه‌ای تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده و به کاربران و مشتریان آنها شناسه صاپست ارائه می‌دهد.
این شرکت‌ها با داشتن شناسه صاپست دیگر نیازی به گرفتن آدرس و سایر اطلاعات کاربران ندارند و با توجه به اینکه بانک مرکزی مراکز مالی را ملزم به دریافت کد پستی و کد ملی می‌کند و بر این موضوع تأکید دارد، شناسه صاپست می‌تواند کمک‌کننده باشد، زیرا صاپست به سیستم دولتی و رسمی متصل است و می‌تواند خدمت آدرس و نشانی را به‌طور دقیق اعلام کند. صاپست کد ملی و کد پستی را به هم متصل کرده و در قالب یک آی‌دی پستی به مشتریان خود سرویس می‌دهد و به شبکه پستی کشور هم متصل است. در این حساب کاربری که برای مشتری ایجاد می‌شود، تمامی مرسولات و کارت‌های بانکی و سایر مواردی که باید به دست گیرنده برسد، قابل ارسال است. چون شناسه صاپست به شبکه پستی کشور متصل است و کاربر امکان تغییر آدرس خود را در لحظه در سایت صاپست دارد، دریافت خدمات بانکی برای مشتریان بسیار راحت است.
فوروارد
فوروارد از ابتدای سال ۱۴۰۰ فعالیت خود را به‌عنوان یک استارتاپ دانش‌بنیان پستی آغاز کرد. با توجه به این نکته که نئوبانک‌ها در حال پیشنهاد تجربه جدیدی از خدمات بانکی به مشتریانشان هستند، نحوه ارسال و تحویل کارت‌های بانکی آنها در تکمیل این تجربه اهمیت زیادی پیدا می‌کند. از همین رو، فوروارد یک لاین تخصصی برای ارائه سرویس به نئوبانک‌ها و مجموعه‌های مالی را راه‌اندازی کرده است. عمده خدمتی که فوروارد به بانک‌ها و نهادهای مالی ارائه می‌دهد، ارسال و تحویل کارت‌های بانکی است. مواردی شامل ارسال اسناد، صورت‌حساب‌ها و دیگر مکاتبات نیز توسط این شرکت انجام می‌شود.
فوروارد معتقد است سرویس‌هایی که ارائه می‌کند از مزیت‌هایی چون سرعت بالای تحویل از زمان دریافت مرسوله از فرستنده به گیرنده، بازه‌های زمانی متنوع ارسال و تحویل و اطلاع‌رسانی‌های مستمر و شفافیت بالای سرویس به همراه امکان تغییر زمان و محل برخوردار است. این شرکت امکان انتخاب چهار بازه زمانی سه‌ساعته در روز را برای کاربران فراهم کرده است و با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، زمان تخمینی رسیدن مرسوله را محاسبه و به مشتری ارائه می‌کند.
از آنجا که مسئله احراز هویت تحویل‌گیرنده در زمان تحویل کارت‌های بانکی اهمیت بالایی دارد، فوروارد ابزار متنوعی برای احراز هویت توسعه داده که با توجه به شرایط و پروتکل‌های هر نهاد مالی، به‌صورت اختصاصی اجرا می‌شوند. نئوبانک‌هایی مثل بلوبانک و کارگزاری‌هایی مانند کارگزاری مفید و لندتک‌هایی مانند لندو مجموعه مشتریان فوروارد در صنعت مالی کشور هستند. فوروارد تا امروز در ارسال بیش از یک میلیون مرسوله در حوزه مالی نقش داشته است.
لینک اکسپرس
شرکت لینک اکسپرس از سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را در حوزه ارسال مرسولات سازمانی آغاز کرد. این شرکت سرویس‌هایی چون ارسال در همان روز، ارسال در روز بعد، پرداخت در محل، تعویض کالا، اثبات تحویل و پیش‌بینی زمان مراجعه ارائه می‌دهد. بانک‌ها، کارگزاری‌ها و لندتک‌ها ازجمله مشتریان سازمانی لینک اکسپرس هستند. لینک اکسپرس از سال ۱۳۹۹ با رونق گرفتن بورس برای احراز هویت کارگزاری‌ها، شروع به ارائه خدمات به مؤسسات مالی و بانکی کشور کرد. این شرکت به‌مرور خدمات خود را به نهادهای مذکور توسعه داد و در حال حاضر این نهادها و شرکت‌ها جهت ارسال قراردادها یا کارت‌های بانکی از سرویس‌های لینک اکسپرس استفاده می‌کنند.
در لینک اکسپرس، کاربران و مشتریان بانک‌ها، کارگزاری‌ها و لندتک‌ها می‌توانند روز و بازه زمانی ارسال دلخواهشان را انتخاب کنند. همچنین، لینک اکسپرس در ارسال قراردادها، احراز هویت و بازگشت قراردادها با نهادهای مذکور همکاری می‌کند. این شرکت در ارسال کارت‌های بانکی، احراز هویت فرد را با کد تحویل انجام می‌دهد. لینک اکسپرس در سابقه خود همکاری با شرکت‌هایی چون بلوبانک سامان، بانک ایران‌زمین، بانک خاورمیانه، بانک شهر، ازکی‌وام، فیروزه، کاریزما و دیجی‌پی را دارد.
در ماه‌های اخیر شاهد حضور اغلب بانک‌ها در حوزه خدمات افتتاح حساب غیرحضوری بودیم که نشان‌دهنده جذابیت این بازار است. لینک اکسپرس قابلیت‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای برای بانک‌ها ایجاد کرده است؛ از قبیل ارائه صفحه رهگیری مرسوله، وایت لیبل با قابلیت تغییر آدرس و تغییر بازه ارسال که می‌تواند مزیت رقابتی برای آن بانک ایجاد کند.