چرخ را از اول اختراع نکنیم
همکاری‌های استراتژیک دبی با برندهای مطرح دنیا به هدف تحول دیجیتال دبی چه پیامی برای ما دارد؟
عصر تراکنش ۸۷؛ مینا حاجی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش / به‌عنوان فردی که برای اولین بار در رویداد جیتکس حضور پیدا کرده است باید بگویم نخستین موضوعی که در بدو ورود به این نمایشگاه بزرگ توجهم را جلب کرد، برندها و نام‌های بزرگ و پرشماری بودند که تقریباً روی تمامی بنرها و پوسترها و درودیوار به چشم می‌خوردند؛ برندهایی همچون سیسکو، هوآوی، اتصالات، اوراکل، آی‌بی‌ام، گوگل‌کلود، مایکروسافت و…! اما یکی از بخش‌های جذاب و البته قابل تأمل جیتکس ۲۰۲۴ برای من، سالن مربوط به دولت دیجیتال امارات بود که وزارتخانه‌های مختلف هرکدام از ایالت‌ها آخرین دستاوردها و خدمات خود را در آنجا به نمایش گذاشته بودند؛ دستاوردها و خدماتی که هرکدام در راستای توسعه و پیاده‌سازی نقشه راه دبی دیجیتال بودند.
یکی از اتفاقات مهمی که در جیتکس ۲۰۲۴ افتاد و ما در ایران باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشیم، رونمایی از همکاری مایکروسافت امارات با دولت امارات بود. در این همکاری استراتژیک قرار است مایکروسافت توسط بازوی خود در امارات که با عنوان «مایکروسافت امارات» شناخته می‌شود برای آموزش و تقویت مهارت‌های لازم در حوزه هوش مصنوعی برای بیش از صد هزار کارمند دولت امارات برنامه‌هایی را طراحی، پیاده‌سازی و اجرایی کند. این همکاری درواقع بخشی از نقشه راه دبی در حوزه اقتصاد دیجیتال و رسیدن به دبی دیجیتال است؛ اتفاقی که نشان می‌دهد اگر تا امروز دبی در حوزه اقتصاد دیجیتال به موفقیت‌هایی رسیده است، اتفاقی نبوده و برای آن برنامه‌‌ریزی داشته و از بزرگان دنیا در این حوزه کمک گرفته و چرخ را از اول اختراع نکرده است.
اگر بخواهم کمی با جزئیات بیشتر درباره این همکاری استراتژیک بگویم، مایکروسافت قرار است در مسیر توسعه و به‌کارگیری هوش مصنوعی در ارائه خدمات به شهروندان به نهادهای دولتی دبی کمک کند. همان‌طور که می‌دانیم استفاده از هوش مصنوعی نمی‌تواند فقط در حرف و خرید زیرساخت‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری باشد؛ به‌ویژه وقتی درباره پیاده‌سازی آن در نهادهای دولتی صحبت می‌کنیم. البته اگر تمام زیرساخت‌ها مهیا شوند، ولی کارمندان دولتی خود را با آنها وفق ندهند یا مهارت‌های لازم برای استفاده و به‌کارگیری صحیح از آنها را کسب نکنند قطعاً این تلاش‌ها و هزینه‌ها محکوم به شکست خواهند بود. این موضوع دقیقاً همان‌جایی است که مایکروسافت قرار است تمرکز کند و بعد از آموزش‌های مختلف مطمئن شود که بیش از صد هزار کارمند دولتی در دبی آمادگی، مهارت و دانش کافی برای استفاده از هوش مصنوعی به هدف ارائه خدمات دولتی به شهروندان را دارند. ناگفته نماند که اگرچه این همکاری تمرکز اصلی‌اش بر هوش مصنوعی خواهد بود، درواقع بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر یا همان برنامه تحول دیجیتال دبی است که موارد دیگری را نیز شامل خواهد شد.
البته در مدت برگزاری جیتکس ۲۰۲۴، دولت دبی قرارداد مشابهی را نیز با شرکت اتصالات داشت که بیشتر تمرکز آن بر آینده هوشمند و پایدار بود که آن نیز بخشی از نقشه راه تحول دیجیتال دبی است. این مشارکت با هدف رفع نیازهای در حال رشد شهروندان و مشاغل دبی با توسعه راه‌حل‌ها و خدمات دیجیتالی پیشرفته، از اینترنت اشیا گرفته تا هوش مصنوعی پیشرفته، محاسبات ابری، ارتقای قابلیت‌های شهر هوشمند دبی و بهبود قابل توجه کیفیت زندگی برای ساکنان و بازدیدکنندگان را دربرمی‌گیرد.
مقامات دبی در جیتکس امسال درباره این همکاری‌ها تأکید داشتند که علاوه‌بر هدف اصلی‌شان که ضمانت اجرای موفق تحول دیجیتال در دبی است، تلاش دارند با ایجاد شراکت‌های این‌چنینی با برندهای مطرح دنیا، این اطمینان را به سایر بزرگان بدهند که دبی می‌تواند شریک درستی برای پیاده‌سازی چابک طرح‌های جدید و نوآورانه آنها در حوزه‌های انقلاب صنعتی و تحول دیجیتال باشد.
به نظر می‌رسد دبی بعد از خیز موفقی که ده‌ها سال پیش برای تبدیل شدن به قطب کسب‌وکارهای بین‌المللی منطقه برداشت، حالا با رسیدن به ثبات و اشباع در این حوزه، به دنبال کسب جایگاه پایتخت اقتصاد دیجیتال منطقه یا حتی دنیا است. این رویکرد نیز ریشه در آینده‌نگری آنها دارد که از جایگاه فعلی خود غره نشده‌اند و به دنبال رسیدن به جایگاه و پله بعدی در مسیر رشد و توسعه هستند. در این میان، موضوعی که قابل تأمل است، تلاش‌های دبی و همکاری‌هایش با ذی‌نفعان مختلف و کسب‌وکارهای بزرگ دیجیتال به هدف تبدیل شدن به پایتخت بعدی اقتصاد دیجیتال جهان است؛ راهی که ما در ایران از آن فاصله گرفته‌ایم و برایمان به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل شده است.
با این حال شاید مهم‌ترین درس این اتفاق برای ما این باشد که ما هم دست از اختراع چرخ از ابتدا برداریم و درعوض درجا زدن و آزمون‌های سعی و خطا، دست همکاری به سمت برندهای بزرگ دنیا دراز کنیم. شاید این اتفاق برای بسیاری از مدیران نشدنی یا حتی بچگانه به نظر برسد، ولی حقیقت تلخ این است که اگر ما راهکاری برای برون‌رفت از این وضعیت نیابیم و همچنان به دنبال اختراع چرخ از ابتدا باشیم، قطعاً در حوزه تحول دیجیتال، از این فرصت جدید نیز عقب خواهیم ماند.
