اینشورتک؛ سرگردان در صنعت بیمه

عصر تراکنش ۸۸؛ قاسم نعمتی، معاون فناوری اطلاعات بیمه پاسارگاد / واضح است که فناوری اطلاعات در کنار سایر فناوری‌های مهم دیگر که پیش‌بینی می‌شود طی چند سال آینده با تغییر در شیوه و سبک زندگی و تغییر (بخوانیم دگرگونی) همه چیز، چهره جهان را بسیار دگرگون خواهند ساخت و آینده غیرقابل‌تصوری را رقم خواهد زد. فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، داده‌کاوی، مهندسی ژنتیک، اینترنت اشیا و… که هم‌اکنون نیز اتفاقات قابل‌ملاحظه‌ای را موجب شده‌اند و هرازگاهی با تعجب دستاوردهای آنها را شاهد هستیم.

در این میان ورود فناوری اطلاعات به صنایع مختلف از جمله بازار سرمایه تحولاتی را در بخش‌های مختلف آن به وجود آورده و اصطلاح فین‌تک را به خود اختصاص داده است. در حوزه بیمه‌گری نیز در ابعاد جهانی گرچه نه به میزان صنعت مالی، ولی تغییرات محسوسی را به وجود آورده و موجب توسعه و ارتقای کارآمدی صنعت بیمه‌گری و ایجاد تجربه مفید واقعی در بیمه‌گزاران شده است.

لیکن وضعیت اینشورتک‌ها (بیمه-فناور) در کشورمان متفاوت بوده و به زعم بنده نمره چندان موفق نبوده است. برای آنکه بهتر منظور خود را عنوان کنم، ابتدا به شاخص‌هایی که برای ارزیابی خود مدنظر قرار داده‌ام اشاره می‌کنم و سپس وضعیت شاخص‌های مذکور را مرور می‌کنیم. کارکرد صنعت بیمه در زندگی روزمره مردم جامعه و چرخه حیاط صنایع مختلف، پوشش آثار سوء ناشی از ریسک‌هایی تهدیدکننده بیمه‌گزار و ایجاد آرامش‌خاطر قبل و بعد از بروز حوادث است. این مهم وقتی قابل‌تحقق است که شرکت بیمه‌گر در انجام وظایف و تعهدات خود به‌درستی عمل کند. شرکت بیمه‌گر باید با پیروی از اصول حرفه‌ای بیمه‌گری، ضمن شناخت از میزان توانگری خود و ‌همچنین شناخت و ارزیابی دقیق ریسک‌های مورد پذیرش و مراجعه به او، محصولات بیمه‌ای خود را طراحی و تنظیم کند و به مشتریان ارائه کند تا با رضایت کامل، به‌موقع و به‌درستی تعهدات خود را به انجام رساند. این نکته نیز قابل توجه است که در کنار همه رقابتی که شرکت‌های بیمه در یک جامعه انجام می‌دهند، لازم است که ‌این شرکت‌ها در تعاملی سازنده فضای صنعت بیمه را سالم و به دور از هر آلودگی غیرحرفه‌ای نگه دارند تا اعتماد جامعه به صنعت بیمه خدشه‌دار نشود.

در بالا تلاش شد خیلی کلی و ساده، زنجیره ارزش بیمه بیان شود تا بتوان بهتر مسائل صنعت بیمه را درک کرد و از این میان شاخص‌هایی را احصا کرد که بتوان به کمک آنها میزان موفقیت اینشورتک یا هر فناوری‌ای را که به کمک بیمه آمده است ارزیابی کرد. بنده شاخص‌های زیر را به‌عنوان انتظار از اینشورتک‌ها و ارزیابی موفقیت آنها استخراج کرده‌ام:

• اینشورتک‌ها چه میزان باعث ارتقای توانگری مالی شرکت‌های بیمه شده‌اند؟ (توانمندسازی شرکت‌های بیمه)

• اینشورتک‌ها چقدر بازار جدید ایجاد کرده‌اند؟ (بزرگ‌تر کردن بازار بیمه)

• با ورود اینشورتک‌ها چه تعداد طرح بیمه‌ای جدید به وجود آمده‌ است؟ (توسعه سطح حمایت صنعت بیمه از بیمه‌گزاران)

• آیا اینشورتک‌ها توانسته‌اند به کمک فناوری شرایطی را به وجود آورند که محصولات بیمه‌ای شرکت‌های بیمه از حالت سنتی خارج شوند و بیمه‌نامه‌ هر مشتری با شرایط خاص او تنظیم و ارائه شود؟ (ایجاد و ارتقای رضایتمندی واقعی در بیمه‌گزاران)

• اینشورتک‌ها چقدر به تحلیل داده در صنعت بیمه پرداخته‌اند و چه میزان از تصمیمات و سیاست‌گذاری در شرکت‌های بیمه مبتنی بر داده است؟ (برقراری حاکمیت داده)

• اینشورتک‌ها چقدر به جلوگیری از تقلب و تخلف در صنعت بیمه کمک کرده‌اند؟ (سالم‌سازی فضای کسب‌وکار)

• اینشورتک‌ها چه میزان فرایندهای منجر به خدمت را در صنعت بیمه کوتاه‌تر و چابک‌تر کرده‌اند و بهبود داده‌اند؟ (تسهیلگری و تجربه خوب مشتری)

• اینشورتک‌ها به نهاد ناظر چه کمکی کرده‌اند؟

با توجه به شاخص‌های فوق، آیا اینشورتک‌هایی که هم‌اکنون در صنعت بیمه فعالیت می‌کنند واقعا کمک شایانی به صنعت یا بیمه‌گزاران کرده‌اند؟ به جز تعداد معدودی اینشورتک (که عمدتا در زمینه درمان و بازدید آنلاین و ارزیابی خسارت فعالیت می‌کنند)، مابقی صرفا به مقایسه‌گری و ارائه بیمه‌نامه با تخفیفاتی غیرفنی مشغول‌اند و با تاخیر در پرداخت حق‌بیمه‌های متعلقه به شرکت‌های بیمه کسب سود می‌کنند و توهمی از اینشورتک را به وجود آورده‌اند. در سالیان آغازین ورود شرکت‌های اینشورتک به صنعت بیمه، حرکت طبیعی اینشورتک در صنعت بیمه شکل گرفته بود اما به‌مرور، این حرکت متوقف شد. به نظر می‌رسد این شرکت‌ها با دستیابی به سود از محل تاخیر در پرداخت حق بیمه‌ها به شرکت‌‌های بیمه، تغییر هدف دادند و دیگر انگیزه‌ای برای ایفای نقش بهتر و ارزنده‌تر و البته پرزحمت‌تر ندارند. به خصوص آنکه نه‌تنها برخورد جدی با این چرخه معیوب نشد بلکه بعضا حمایت‌های ناآگاهانه نیز صورت گرفت.

پایان سخن آنکه شرکت‌های فناور در صنعت بیمه سرگردان هستند و ضربان اینشورتک ضعیف شده است. از عوامل مهم این امر، گردش ضعیف اطلاعات در داخل و به‌خصوص خارج از صنعت بیمه، ضعف در نرم‌افزارهای جامع بیمه‌گری، کم‌حوصلگی صنعت بیمه در همراهی با اینشورتک برای طی دوره بلوغ، نبود اکوسیستم مناسب برای شکل‌گیری موفق اینشورتک، و نگرانی و مقاومت در بخش‌هایی است که با ورود اینشورتک باید تغییر ماهیت بدهند. امید است با رفع موانع مربوطه، اینشورتک‌های واقعی صنعت به بلوغ کامل برسند و زمینه برای حضور و بروز اینشورتک‌های جدید در حوزه‌هایی از صنعت بیمه که نیازمند رشد و توسعه است، فراهم شود.