به‌هیچ‌وجه امکان خالی‌فروشی نداریم
گفت‌وگو با مصطفی اکرمی آرانی، مدیرعامل میلی که می‌گوید از نظر تعداد کاربر و حجم سفارش‌ها، با اختلاف، بازیگر اول بازار خریدوفروش آنلاین طلا هستند
عکس: حامد خورشیدی
عصر تراکنش ۸۹ / خریدوفروش آنلاین طلا را می‌توان موج جدیدی از کسبوکارهای فین‌تکی در کشور دانست که در ماه‌های اخیر شاهد تبلیغات متعددی از آنها در بیلبوردهای سطح شهر هستیم. تبلیغاتی که سعی دارند این پیام را به مردم برسانند که برای حفظ ارزش پول خود، به سمت سرمایه‌گذاری‌های خرد در طلا روی بیاورند. «میلی» نیز یکی از کسبوکارهای فعال در حوزه خریدوفروش آنلاین طلاست که از اواخر فروردین‌ماه ۱۴۰۳ فعالیت جدی خود را شروع کرده و طبق صحبت‌های مدیرعامل آن، توانسته از اسفندماه ۱۴۰۲ بیش از ۲ میلیون کاربر جذب کند و از نظر تعداد کاربر و حجم سفارش‌ها، با اختلاف، بازیگر اول این بازار هستند. به دلیل این ادعا و فعالیت‌هایی که میلی تاکنون داشته، بر آن شدیم تا در گفت‌وگو با مصطفی اکرمی آرانی، مدیرعامل پلتفرم میلی به جنبه‌های گوناگونی از این کسبوکار بپردازیم.
به گفته اکرمی، جلوگیری از خالی‌فروشی، یکی از اصول مهم میلی به شمار می‌رود و از روز اول، سامانه و زیرساخت‌های میلی طوری طراحی شده‌اند که امکان خالی‌فروشی را نداشته باشند. میلی که به دنبال ایجاد یک اکوسیستم مالی مبتنی بر طلاست، می‌خواهد پول‌های خرد مستهلک‌شونده را در اکوسیستم باثبات‌تری قرار دهد؛ مسیری که اکرمی آن را پرچالش می‌داند اما برای ایجاد این اکوسیستم مالی، گویا برنامه‌ریزی‌های دقیقی کرده‌اند. در این گزارش، ابتدا روایتی از مسیر حرفه‌ای که مصطفی اکرمی آرانی تاکنون طی کرده است، داشتیم و سپس به کسبوکار میلی پرداخته‌ایم.
از معلمی تا همکاری با شرکت کانن
مصطفی اکرمی آرانی متولد اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۷ و از آن دست مدیرانی در صنعت فین‌تک کشور است که فعالیت حرفه‌ای خود را از معلمی و تدریس در مدارس شروع کرده است: «در دبیرستان چندان درس‌خوان نبودم و بلافاصله بعد از دیپلم به سربازی رفتم. در سربازی حوزه علاقه و مطالعه‌ام عوض شد و در سال ۱۳۷۸ وارد رشته الهیات و فلسفه شدم که ربطی به فناوری ندارد. چند سال در این رشته درس خواندم ولی بعد از لیسانس، به صورت جدی وارد بازار کار شدم. هم‌زمان با تحصیلات دانشگاهی، کار معلمی را ابتدا به شکل پاره‌وقت و بعد هم تمام‌وقت انجام دادم. شش سال مشاور راهنمای مدارس برتر منطقه ۳ بودم. آن دوران خیلی جذاب بود. من جزو معلمانی بودم که بچه‌ها با او احساس راحتی می‌کنند؛ ارتباط صمیمی با اکثر بچه‌ها داشتم و همچنان با آنها در ارتباط هستم.»
اکرمی حرفه معلمی را دوره‌ای جذاب و به‌یادماندنی تعبیر می‌کند: «آن رشته و کار را با علاقه انتخاب کرده بودم و دوست داشتم. تنها دلیلی که رشته‌ام را کنار گذاشتم و وارد فضای کسبوکار شدم، دلایل مالی بود؛ بچه‌ها می‌گویند که معلم خوبی هم بودم. دوران معلمی‌ام از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۸۴ به مدت شش سال ادامه داشت. در سال ۱۳۸۴ وارد بازار کامپیوتر شدم و تمرکز خود را بر فروش لپ‌تاپ و دوربین عکاسی گذاشتم. هر دو کالا، به‌خصوص لپ‌تاپ، آن‌موقع خیلی لوکس حساب می‌شد. حدود دو سال در این حوزه فعال بودم تا اینکه از طرف شرکت کانن (Canon) دعوت به همکاری شدم. آن موقع عبارت «استارتاپ» را کسی به کار نمی‌برد، ولی به معنای واقعی، یک استارتاپ را با شرکت کانن راه انداختیم. شرکت کانن، نمایندگی اصلی و رسمی برند کانن در ایران به حساب می‌آمد. برای تنوع‌بخشی به خدمات، یک طرح مشترک با آنها تدوین کردیم که نتیجه آن تأسیس یک دفتر فروش بود و آن دفتر فروش، خدماتی با شرایط متفاوتی از دفتر مرکزی ارائه می‌کرد. در دفتر فروش، از ساعت ۸ صبح شروع به خدمت‌رسانی می‌کردیم تا ۸ شب.»
بازار دهه ۱۳۸۰ با امروز تفاوت زیادی داشت؛ کسبوکارهای آنلاین چندان مطرح نبودند و خریدوفروش به صورت حضوری انجام می‌شد. اکرمی با بیان این موضوع می‌گوید: «بنا به وضعیت مالی آن زمان کشور، گردش مالی بازار بد نبود؛ به‌خصوص کامپیوتر، ماشین‌های اداری و دوربین‌های عکاسی خواهان زیادی داشت.»
اکرمی کار خود را در آن شرکت به‌تنهایی شروع کرد و با همکاری دفتر مرکزی، تیم خود را توسعه داد. یک سال بعد، دیگر هیچ حمایتی از سمت شرکت صورت نگرفت و دفتری که ایجاد کرده بودند به صورت خودکفا اداره می‌شد: «این تجربه از چند جهت برای من جذاب بود؛ اول اینکه در حوزه فناوری کار می‌کردم، دوم آن‌که با نمایندگی مرکزی کانن در ارتباط بودم، سوم آن‌که با یک کمپانی بین‌المللی کار می‌کردم و فرهنگ کسبوکار چندملیتی را می‌دیدم. از سوی دیگر، ارتباط مستقیم با کفِ بازار داشتم! دفتر ما در دل بازار بود و با فروشگاه‌ها و باربری و شرکت‌های حمل‌ونقل مختلف کار می‌کردیم.»
ورود به کسبوکارهای اینترنتی
همکاری او با شرکت کانن هشت سال ادامه داشت: «من در آنجا کارم را با ایجاد یک فروشگاه در خیابان مطهری شروع کردم و موقعی که تحویل دادم، دو فروشگاه، یک انبار و یک دفتر داشتیم و یک تیم خیلی خوب فروش و خدمات. من از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۴ در کانن بودم. از سال ۱۳۹۰، رشد کسبوکارهای اینترنتی را رصد می‌کردم. چون ما تأمین‌کننده آنها بودیم و از ما خرید می‌کردند. آن موقع سایت‌هایی رونق داشتند که اکنون هیچ اثری از آنها نیست. یک بار از طرف شرکت رفتیم و سایت «چاره» را بازدید کردیم. آن موقع، «چاره» بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی کشور به شمار می‌رفت و ۱۲۰ نفر پرسنل داشت. «چاره» در مالکیت ندا کامپیوتر بود که به عنوان یک ISP توانست بازار خوبی در کشور بگیرد.»
اکرمی بعد از مدتی مطالعه درباره بازار فروش اینترنتی، طرحی برای ایجاد یک سایت باشگاه مشتریان کانن ایجاد کرد: «می‌خواستیم هواداران کانن به این سمت رو بیاورند. بازار خوبی داشتیم. آن زمان دوربین‌های موبایلی خیلی با‌کیفیت نبودند و مردم دنبال خرید دوربین‌های کامپکت کوچک و بزرگ می‌آمدند. این طرح خیلی جذاب بود، ولی شرکت نمی‌توانست از آن پشتیبانی کند؛ درگیر تحریم‌ها و مضایق مالی شدیم، پس تصمیم گرفتم که خودم روی طرح سرمایه‌گذاری کنم. سال ۹۲ پیگیری‌هایی انجام دادم و شرکت‌های مختلفی را بررسی کردم تا مشاورانی در کنار خود داشته باشم و پروژه را به ثمر برسانم. این مربوط به دو سال آخر همکاری من با کانن است.»
راه‌اندازی جیبیت؛ اولین تجربه فعالیت فین‌تکی
در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، در کنار همکاری با شرکت کانن، ایجاد باشگاه مشتریان نیز توسط او دنبال می‌شود: «من در حوزه کسبوکار اینترنتی کاملاً بی‌تجربه بودم. من از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ روی آن پروژه هزینه کردم. در سال ۱۳۹۴ با ضرر زیاد از آن خارج شدم. اما از حوزه کسبوکار اینترنتی بیرون نیامدم. من از شرکت ایلیا مشاوره گرفتم و به همین دلیل با این شرکت ارتباط صمیمی پیدا کردم. آنها به من مشاوره‌هایی دادند. در اوایل سال ۱۳۹۴ به پیشنهاد مدیرعامل وقت ایلیا، واحد کسبوکار اینترنتی ایلیا را راه انداختیم. نتیجه این واحد، محصول و شرکتی به نام «جیبیت» بود و یک محصول نوآورانه در حوزه فین‌تک به شمار می‌رفت. اولین تجربه فعالیت فین‌تکی من در همین‌جاست.»
طبق صحبت‌های اکرمی، انواع و اقسام کسبوکارهای دنیا و فرصت‌های شغلی موجود را در آن زمان بررسی کردند و متوجه شدند که فین‌تک به دو دلیل جذابیت زیادی دارد؛ یکی نوآورانه بودن و خالی بودن بازار و دوم آن‌که فین‌تک مانند سایر کسبوکارها نیست که لازم باشد سهم زیادی از بازار را به دست بگیرند تا کسبوکار بزرگی ایجاد کنند: «من تا انتهای ۹۵ با جیبیت بودم. دو سال بسیار پرکار را داشتیم و می‌خواستیم مشابه «علی‌پی» چین را در ایران شکل دهیم.»
به گفته اکرمی، جیبیت تا بهمن ۱۳۹۵ بالغ بر ۳۵هزار کاربر جذب کرده بود: «ما به‌سرعت رو به جلو می‌رفتیم. از دید کسب‌وکاری، همه‌چیز خیلی جذاب بود. در انتهای اسفند ۱۳۹۵، بنا به دلایلی، فعالیت جیبیت متوقف شد و هشت ماه بعد مجدداً شروع به فعالیت کرد. در این فاصله، من از جیبیت جدا شدم و مسیر کاری من از جیبیت و شرکت ایوان رایان پیام که جزو مؤسسان آن بودم جدا شد.»
راه‌اندازی شرکت تجارت الکترونیک بهار
اکرمی در آبان‌ماه ۱۳۹۶، شرکت تجارت الکترونیک بهار را راه‌اندازی کرد. طبق صحبت‌های او، ایده این بود که به عنوان واسط نرم‌افزاری بین بانک و کسبوکار فعالیت کنند: «بهار یکی از اولین فین‌تک‌های B2B ایران به شمار می‌رفت که باید از یک طرف به بانک و رگولاتور وصل می‌شد و از طرف دیگر به کسبوکارها خدمات مالی متنوع می‌داد. بعداً به خاطر دستورالعمل بانک مرکزی نام کیف پول را برای خدمات خود برگزیدیم؛ ولی زیرساختی که آماده کردیم، با هدف ارائه خدمات متنوع‌تری بود. تجارت الکترونیک بهار محصول جذابی به نام «سازمان من» ارائه می‌کرد که کلیه امور رفاهی و مالی سازمان‌ها را به صورت یک‌جا تجمیع می‌کرد. افراد می‌توانستند کیف پول نقدی، کیف پول اعتباری، بن کارت و کیف پول امتیازی داشته باشند. پنل مدیریت تمام کیف پول‌ها در اختیار سازمان بود.
ورود کاربران از طریق شماره موبایل و کد پرسنلی انجام می‌شد و به محض ورود، محیط اپلیکیشن با نام و نشان سازمان تغییر می‌کرد؛ اپلیکیشن می‌توانست برای هر سازمان، شکل آن سازمان را بگیرد. طی دو سال وارد قرارداد با کسبوکارهای بزرگ در صنایع مختلف شدیم. کسبوکار جذاب و خوبی را جلو بردیم تا اینکه بانک سامان پیشنهاد سرمایه‌گذاری در شرکت بهار را داد و مسیر کسب‌وکاری ما تغییر کرد. سپ روی تپسی نیز سرمایه‌گذاری کرده بود و می‌خواست کسبوکارهای دیگری را برای ایجاد یک اکوسیستم مالی با خود همراه کند. برای اتصال اجزای اکوسیستم، نیاز به کیف پول داشتند. آنها بعد از ارزیابی هفت شرکت مختلف، تجارت الکترونیک بهار را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کردند. قرار بود کسبوکارهای مشترکی ایجاد کنیم ولی در عمل این اتفاق نیفتاد.»
به گفته اکرمی، شرکت‌هایی مثل سپ (۷۲۴)، فیدیبو و فروشگاه زنجیره‌ای رفاه از کیف پول شرکت تجارت الکترونیک بهار استفاده می‌کنند و دستاورد بزرگ تجارت الکترونیک بهار ایجاد کیف پول ایرانسل بود که توانستند از یک چالش بزرگ با سربلندی بیرون بیایند و بزرگ‌ترین کیف پول کشور را با حدود ۴۵میلیون کاربر شکل دهند: «اکنون بیش از سه سال است که تجارت الکترونیک بهار به ایرانسل سرویس می‌دهد. دوره تعهد من به بهار تا اسفند ۱۴۰۲ بود. اکنون بهار به عنوان یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات کیف پول شناخته می‌شود.»
ایده شکل‌گیری میلی
اکرمی آرانی توضیح می‌دهد که بعد از چند سال مطالعه، شرکت میلی در سال ۱۴۰۱ ثبت و محصول آن از بهمن ۱۴۰۲ فعال شد. از اواخر فروردین ۱۴۰۳ نیز مارکتینگ جدی را شروع کردند. اکرمی آرانی نیز از اواخر اردیبهشت‌ماه به صورت رسمی به این تیم به‌عنوان مدیرعامل پیوسته است. او درباره شکل‌گیری میلی می‌گوید: «اکثر کسبوکارهای آنلاین از دل بازار بیرون می‌آیند و دیجیتال می‌شوند تا به مقیاس‌پذیری و درآمد خوب برسند. ایده‌پردازان میلی در ابتدا به دنبال فروش آنلاین طلا نبودند بلکه دنبال راهکاری برای حفظ ارزش پول سرمایه‌های خرد می‌گشتند. کسانی که در حد چند ده میلیون سرمایه دارند، همواره به دنبال راه‌های متنوع جهت حفظ ارزش آن هستند. میلی این امکان را فراهم می‌کند که حتی به اندازه پنج‌هزار تومان طلا بخریم. در سالیان گذشته ارزش پول ملی مرتب پایین آمده و کسانی که توان پس‌انداز یا تبدیل سرمایه به احسن را نداشتند، از دو جهت ضرر کردند؛ یکی اینکه دارایی آنها به صورت کلی ارزش خود را از دست داده و دوم آن‌که در بعضی مقاطع که قیمت ارز و طلا جهش ناگهانی داشته، دچار ضررهای مقطعی شده‌اند. میلی آمده تا سازوکار منسجمی برای حفظ ارزش پول‌های خرد باشد. نگهداری طلا به عنوان یک دارایی، کاملاً قانونی و ارزشمند است. میلی، فرایند خریدوفروش طلا را دیجیتالی می‌کند. ما شفافیت و سهولت مناسبی را برای کاربران به ارمغان آورده‌ایم.»
او توضیح می‌دهد که استقبال از میلی در چند ماه گذشته از شروع فعالیتش بسیار خوب بوده است. اکرمی دلیل استقبال کاربران از میلی را در چند نکته خلاصه می‌کند و می‌گوید: «اول اینکه ما جزو نخستین و در ابتدا تنها کسب‌وکاری بودیم که خریدوفروش طلا در آن به صورت تک‌نرخی اتفاق می‌افتاد. ما قیمت میلی را معادل با قیمت طلا اعلام می‌کنیم. کاربر در هر لحظه که از ما طلا می‌خرد، می‌تواند طلا را به همان قیمت بفروشد. اگر ما قیمت طلا را درست اعلام نکنیم، ضرر جدی به کاربران وارد می‌شود. با چنین حجم کاربر، همیشه عده‌ای خریدار هستند و عده‌ای فروشنده! در اکثر پلتفرم‌های خریدوفروش طلا و ارز دنیا، دو نرخ را جهت خریدوفروش اعلام می‌کنند که فاصله آن دو نرخ در شرایط بحرانی و پرنوسان باعث ریسک برای شرکت‌ها می‌شود. در مقاطعی که بازار نوسان شدید دارد، قیمت خرید طلا و ارز بالا می‌رود ولی قیمت فروش همچنان پایین می‌ماند. این موضوع می‌تواند چند درصد مابه‌التفاوت را به خریداران و فروشندگان تحمیل کند، ولی قیمت خریدوفروش در میلی همیشه یکسان است و شفافیت دارد.»
به هر قیمتی به دنبال کسب سود از بازار پرنوسان نیستیم
مدیرعامل میلی توضیح می‌دهد که به هر قیمتی به دنبال کسب سود از بازار پرنوسان نیستند بلکه حفظ ارزش سرمایه‌های خرد را دنبال می‌کنند. او در‌این‌باره می‌گوید: «دلیل این مدعا، کارمزدهای ماست که در شفاف‌ترین و کمترین حالت ممکن، در حد نیم درصد هنگام خرید و نیم درصد هنگام فروش است. این کارمزد را تغییر نمی‌دهیم. همین الان پلتفرم‌هایی هستند که به‌صراحت اعلام می‌کنند کارمزدها در شرایط مختلف عوض می‌شود. من امروز خرید می‌کنم و احتمال دارد که هنگام فروش، کارمزد دو برابر از من بگیرند. در اکثر پلتفرم‌های آنلاین، این کارمزد حدود یک و نیم تا دو درصد و حتی بالاتر است، ولی ما پایین‌ترین نرخ را انتخاب کرده‌ایم. علاوه بر آن، پلتفرم‌ها بابت تفاوت قیمت خریدوفروش نیز سودی به دست می‌آورند. در فضای سنتی و آفلاین، کارمزد خریدوفروش طلای آب‌شده بین ۳ تا ۷ درصد می‌شود. این تفاوت برای کاربر خیلی معنادار و حائز اهمیت است.»
او می‌گوید که میلی همیشه قیمت را شفاف اعلام می‌کند زیرا عدم شفافیت باعث زیان خود کسبوکار می‌شود: «یک گروه از مخاطبان جدی میلی، کسانی هستند که ابتدای ماه حقوق می‌گیرند و تا آخر ماه مبلغی برای پس‌انداز نخواهند داشت ولی از میلی کمک می‌گیرند که در کاهش ارزش ریال نسبت به طلا و ارز، ارزش پول خود را تا حدی حفظ کنند. مطالعه ما نشان می‌دهد اگر میلی در سال ۹۶ وجود داشت و کسی حقوق خود را هر ماه ابتدای برج به طلا تبدیل می‌کرد و تا آخر برج به‌تدریج می‌فروخت، بدون اینکه هیچ پس‌اندازی انجام دهد، طی این چند سال، نزدیک به ۶ درصد توان خرید بیشتری داشت. این به فرض آن است که هیچ پس‌اندازی اتفاق نیفتد. این عدد برای بسیاری از کاربران این معنی را دارد که خرده خریدهای طلا به صورت میلی گرمی انجام دهند تا وقتی که به عدد مناسبی برسد و بتوانند کالای سرمایه‌ای بخرند.»
راه‌اندازی شعب فیزیکی
مسیر تبدیل میلی به شمش و مصنوعات نیز توسط میلی‌گلد تسهیل شده است. به گفته اکرمی، اکنون یکی از شعب آنها در مجتمع تجاری سِوِن سنتر هفت حوض نارمک است که بازار طلای شرق تهران به حساب می‌آید و به کاربران امکان می‌دهد که پس‌انداز میلی گرمی خود را تبدیل به مصنوعات کنند. او در این باره می‌گوید: «در آنجا نیز مصنوعات را با رعایت اصول شفافیت می‌فروشیم. غیر اجرت ساخت که نرخ ثابتی ندارد، فعلاً کارمزد ۱۰درصد را به صورت شفاف در آنجا گذاشته‌ایم. کسانی که به فروشگاه مراجعه می‌کنند دغدغه‌ای از حیث عدم شفافیت کارمزد نخواهند داشت. در بازار سنتی طلا، به جز اجرت ساخت، بین ۱۵ تا ۲۵درصد کارمزد از کاربران گرفته می‌شود. افراد می‌توانند میلی خود را در آنجا تحویل دهند و مصنوعات و طلای موردنیاز را با ۸درصد کارمزد بگیرند. مصنوعاتی که آن شعبه می‌آورد با اجرت پایین هستند؛ از این حیث که نقش پس‌انداز و استفاده را به طور هم‌زمان ایفا کند.»
آمار و ارقامی از میلی
با توجه به صحبت‌های اکرمی آرانی، امروز میلی بیش از دو میلیون و پانصد هزار کاربر ثبت‌نامی دارد که بالغ بر نصف آنها حداقل یک تراکنش در این سیستم داشته‌اند. او می‌گوید: «۳۰۰هزار نفر از این کاربران به عنوان خریداران و فروشندگان فعال به شمار می‌روند. گردش طلای سامانه میلی نیز تاکنون حدود سه تُن بوده است. درصد قابل‌توجهی هم طلای ذخیره‌شده نزد بانک کارگشایی داریم.»
طلای پشتوانه میلی در بانک کارگشایی نگهداری می‌شود و با بانک‌های دیگر نیز مشغول مذاکره هستند: «در طول تاریخ، همیشه نگهداری طلا ملاحظات خاصی به دنبال داشته است؛ لذا ما هم ترجیح می‌دهیم که تمام طلا در یک جا نماند. بانک کارگشایی به خاطر سابقه‌ای که در این حوزه دارد، آماده‌تر از سایر بانک‌هاست. اکنون با تعامل دیگر بانک‌ها سعی خواهیم کرد تمام طلا را در یک جا نگه نداریم تا ریسک‌های امنیتی را کمتر کنیم. به‌زودی نوعی از مقررات و رگولاتوری با همکاری اتاق اصناف و بانک مرکزی برای ایمن‌سازی ذخیره طلا قرار است به وجود آید.»
تفاوت خریدوفروش طلا، دلار و رمزارز
طبق صحبت‌های او، خریدوفروش دلار با منع قانونی مواجه است و نگه داشتن رمزارز نیز نیازمند دانش و طی کردن فرایندهای پیچیده از حیث امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری است، اما طلا یک کالای قابل‌فهم و قابل‌لمس است. او در این باره می‌گوید: «کاربر ما با طلا خیلی راحت ارتباط می‌گیرد. اهمیت پس‌انداز و نقش طلا در حفظ ارزش سرمایه را همه از قدیم می‌شناختند و جزو بدیهیات به حساب می‌آید. طلا در سه سال گذشته ۲۵۶درصد و در یک سال گذشته ۹۰درصد افزایش قیمت داشته است. افراد متمول، همیشه طلا را در بخشی از سبد سرمایه‌گذاری خود می‌گنجانند و از افزایش قدرت خرید طلا منتفع می‌شوند ولی اقشار ضعیف تاکنون چنین امکانی نداشته‌اند. در شش ماه گذشته افزایش قیمت طلا نزدیک به ۴۰ درصد و در یک ماه گذشته حدود ۳درصد بوده است. کسانی که در شش ماه گذشته با میلی طلا ذخیره کرده‌اند، تا ۴۰درصد ارزش ریال خود را حفظ کرده‌اند.»
امکان خالی‌فروشی نداریم
یکی از انتقادهایی که به بازار طلا و همچنین رمزارزها مطرح می‌شود، مربوط به «خالی‌فروشی» است؛ درواقع فروش کالایی که در انبار وجود ندارد. اکرمی آرانی در پاسخ به این سؤال که میلی برای جلوگیری از خالی‌فروشی چه کار می‌کند، این‌طور توضیح می‌دهد: «در کنار اقدام نهادهای نظارتی برای جلوگیری از خالی‌فروشی، میلی نیز از ابتدا کارهایی در این رابطه صورت داده است. از روز اول، سامانه و زیرساخت میلی طوری طراحی شده که امکان خالی‌فروشی نداشته باشد. ما همیشه ابتدا طلا را می‌خریم و بعد می‌فروشیم. این موضوع خیلی جاها باعث ضرر مالی و ریالی برای ما می‌شود، ولی همیشه کیلویی می‌خریم و میلی‌گرمی می‌فروشیم. هر وقت موجودی طلای ما کم شود، خرید جدید انجام می‌دهیم. سامانه طوری طراحی شده که اگر به هر دلیل موجودی انبار ما به اتمام برسد، امکان خرید طلا برای کاربر متوقف می‌شود و به کاربر پیام می‌دهد که سامانه امکان فروش طلای جدید را ندارد.
طبیعی است که ما دائم رصد می‌کنیم و اجازه چنین اتفاقی را نمی‌دهیم و همیشه موجودی کافی را برای فروش طلا نگه می‌داریم ولی در ۹ ماه گذشته، طی هفت یا هشت دقیقه پیش آمده که به دلیل کسری موجودی طلا، به کاربران پیغام عدم فروش داده‌ایم. درعین‌حال، همیشه تعهد خرید از کاربر داریم و به محض اینکه بخواهد طلای خود را بفروشد، ما از او خریداری می‌کنیم. هیچ‌وقت امکان فروش طلای کاربران قفل نمی‌شود. برای تأمین طلا نیز رابطه سهامداری با یکی از بنکدارهای باسابقه در بازار طلا برقرار کرده‌ایم برای اینکه بتوانیم در حجم مناسب و در ساعت‌های خارج از ساعت معمول بازار، تأمین طلا را انجام دهیم. تمامی فاکتورهای تأمین طلا در میلی به صورت رسمی است و در سامانه جامع تجارت الکترونیک ثبت شده و قابلیت پیگیری دارد.»
در زمان‌های پرنوسان، ناگهان سیلی از کاربران برای خرید یا فروش طلا به طور هم‌زمان اقدام می‌کنند. اکرمی توضیح می‌دهد که به پشتوانه رابطه‌ای که در بنکداری بازار برقرار کرده‌اند، هم تأمین طلا در حجم بالا و هم فروش طلا در حجم بالا را به‌خوبی انجام می‌دهند تا پول مردم معطل نماند. او در این باره می‌گوید: «گاهی پیش آمده که در یک روز ۲۰ یا ۲۵کیلو طلا به مردم فروخته‌ایم. گاهی در یک روز نزدیک به ۲۰۰میلیارد تومان تأمین نقدینگی از طریق فروش طلا صورت گرفت و پول مردم را پس دادیم. این تدبیر از روز اول در میلی اتفاق افتاد که رابطه عمیق و مؤثری با بازار طلا داشته باشیم و به پشتوانه بازار، در تأمین و فروش طلا بدون مسئله و چالش کار کنیم.
این یک نقطه قوت در کار ما به شمار می‌رود. ما آماده تأمین حجم خیلی بیشتری هم هستیم. به دلیل برنامه‌ریزی مناسب، به‌ندرت غافلگیر می‌شویم ولی اگر ساعت ۱۰ شب اتفاقی بیفتد که ما را مجبور به تأمین حجم زیاد طلا کند، با توجه به اینکه امکان خالی‌فروشی را از خود سلب کرده‌ایم، همان موقع طبق تعاملی که داریم، یک فاکتور رسمی برایمان صادر می‌شود و طلای انبار افزایش می‌یابد تا فروش آنلاین استمرار یابد. صبح، طلایی که خریداری کرده‌ایم به خزانه ما جابه‌جا می‌شود؛ یا گاهی برعکس، طلایی را که شب فروخته‌ایم، صبح به بازار می‌فرستیم.»
مدیرعامل میلی می‌گوید که جلوگیری از خالی‌فروشی، یکی از اصول مهم میلی به شمار می‌رود. او بر این عقیده است که در کارهای بزرگ، حتی درصد کمی از خطا می‌تواند زیان هنگفتی به دنبال آورد: «اگر ما یک بار طلایی را بفروشیم که هنوز نخریده‌ایم، نوسان کوچک قیمت می‌تواند ضرر هنگفتی به ما وارد کند. موضوع مهم دیگر، ثبت معاملات ما در سامانه جامع تجارت است. سامانه جامع تجارت، همان سامانه‌ای است که بین وزارت اقتصاد و دارایی و بازار طلا مشکلاتی به وجود آورده و باعث می‌شود بازار طلا گهگاه به اعتصاب برود و بگویند که به دلایل مختلف تمایل به استفاده از این سامانه ندارند. نوع کار دیجیتال ما، شفافیت را جزو اصول اجتناب‌ناپذیر قرار می‌دهد و از روز اول تمام فاکتورهای خریدمان در سامانه جامع ثبت می‌شوند.
فقط فاکتورهایی می‌تواند در سامانه جامع ثبت شود که به عنوان فاکتور رسمی و مورد تأیید اداره مالیات و دارایی باشد. این یعنی بنکداری که ما از او طلا می‌خریم باید فاکتور فروش رسمی به ما بدهد. پس او هم باید برای تأمین طلای خود، از مبادی رسمی اقدام به خریداری طلا کرده باشد. این شفافیت، اعتمادساز است و نهادهای نظارتی نیز هر جا نظارت و رصدی انجام داده‌اند، دیدند که فاکتورهای خرید ما مقدم بر فاکتور فروش هستند. این مسئله، خیال قانون‌گذار و نهادهای نظارتی را راحت کرده و کاربران نیز می‌دانند که مکانیسم‌های متعدد فنی و نظارتی، جلوی خالی‌فروشی را می‌گیرند. فاکتورهای رسمی ما مؤید به پرداخت‌های ریالی می‌شوند. اگر یک فاکتور در سامانه جامع ثبت شود، بعداً امکان حذف و اصلاح آن وجود دارد، ولی تمام فاکتورهای رسمی که ما در سامانه جامع گذاشته‌ایم، یک تراکنش ریالی متناظر با آن اتفاق افتاده که نشان می‌دهد طلا را خریداری کرده‌ایم. اساساً امکان خالی‌فروشی در میلی وجود ندارد.»
اکرمی همچنین می‌گوید که در میلی همراهی نزدیکی با نهادهای نظارتی دارند. در بازار طلا و به‌خصوص بازار دارایی‌های دیجیتال، به‌خصوص سکه و سهام طلا، تجارب تلخی اتفاق افتاد که نهادهای نظارتی به فکر پیشگیری از اتفاق‌های مشابه افتادند. او در این باره می‌گوید: «حضور نهادهای نظارتی از این حیث به ما کمک می‌کند که اگر هر یک از شرکت‌های مشابه یا رقیب ما دچار مشکل شوند، اعتماد کاربران به ما را نیز خدشه‌دار می‌کنند. با همکاری نهادهای نظارتی، بازیگران اصلی این بازار، همگی از اتهام خالی‌فروشی مبرا شده‌اند. طبق الزامات جدید، طلای ما باید در خزانه‌های بانکی ذخیره شود و نهادهای نظارتی، موجودی ما را به صورت دوره‌ای کنترل و ثبت کنند. موجودی طلای نرم‌افزاری سامانه ما باید با میزان طلای موجود در بانک انطباق داشته باشد. این کنترل، هم به صورت خوداظهاری و هم با نظارتی که آن نهادها بر پایگاه داده ما می‌کنند، خیال قانون‌گذار و مردم را راحت می‌کند. اکنون هم طبق سازوکار معین پیش می‌رود و ما نیز استقبال و همراهی می‌کنیم.»
قانونی هستیم و مطابق ضوابط اتحادیه کسبوکارهای مجازی کار می‌کنیم
میلی یک سامانه اینترنتی است که کالایی را به صورت شفاف در بازار رسمی و قانونی خریدوفروش می‌کند؛ لذا مسئولیت اعطای مجوز آن بر عهده اتحادیه است و نیاز به مجوز خاصی از بانک مرکزی یا نهاد دیگری ندارد. مدیرعامل میلی با بیان این موضوع درباره مجوزهای این پلتفرم می‌گوید: «ما هم مجوز کسبوکار اینترنتی داریم و هم مجوز اتحادیه طلای تهران. نماد اعتماد الکترونیک (اینماد) را از وزارت صمت دریافت کرده‌ایم و کمیته اقدام مشترک داریم که فعالیت ما را رصد می‌کند. نماینده بانک مرکزی نیز در آن کمیته حضور دارد. گرچه سیاست‌گذار کلان تبادل طلا، بانک مرکزی و مرکز مبادله هستند، تعامل آنها با ما از طریق اتحادیه و اتاق اصناف اتفاق می‌افتد و بر سیستم‌های صدور مجوز اشراف دارند. بر اساس ضوابطی که تا امروز ابلاغ شده، کسب‌وکاری مثل میلی نیاز به اخذ مجوز از جایی غیر از صنف خودش ندارد.»
سندباکس فضایی آزمایشی است، مجوز نیست!
میلی از خردادماه ۱۴۰۳ درخواست ورود به سندباکس وزارت صمت را داده است اما به گفته اکرمی، بنا به دلایلی که نمی‌داند، غیر از یک شرکت، هیچ شرکتی نتوانسته به این سندباکس راه یابد. او در‌این‌باره این‌طور می‌گوید: «سندباکس برای کسب‌وکارهایی است که خیلی جدید باشند و قانونی ندارند. در فضای سندباکس، از یک سری نظارت‌ها در دوره‌های سه‌ماهه و شش‌ماهه چشم‌پوشی می‌شود تا قوانین مرتبط با آن به‌تدریج شکل گیرد. با توجه به الزام بعضی از نهادها، ازجمله اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی، ما درخواست ورود و حضور در سندباکس را داشته‌ایم، ولی هنوز از سمت مرکز توسعه تجارت مقبول نیفتاده. ما معتقد نیستیم که این حوزه الزاماً نیازی به سندباکس داشته باشد. حوزه کسبوکار ما شفاف است؛ پیچیدگی و نوآوری عجیب‌وغریبی در آن نیست که قانون نسبت به آن وجود نداشته باشد. در عین حال، برای نشان دادن حسن‌نیت به نهادهای نظارتی، درخواست ورود به سندباکس را داده‌ایم و در انتظار هستیم.»
با ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار کاربر، با اختلاف، اولین بازیگر بازار هستیم
بنا به صحبت‌های مدیرعامل میلی، آمار غیررسمی حاکی از آن است که ۱۰۰سامانه فعال در زمینه خریدوفروش آنلاین طلا در کشور وجود دارد که ۱۰ تا از آنها بازار گسترده‌ای به دست آورده‌اند. او می‌گوید: «از نظر تعداد کاربر و حجم سفارش‌ها می‌توانیم بگوییم که با اختلاف، اولین بازیگر بازار هستیم. آمار دقیق‌تر را می‌توان از روی تعداد نصب اپلیکیشن در کافه بازار و مایکت و… به دست آورد. هر چه تعداد نصب، تعداد کامنت و امتیازها بالاتر باشد، می‌فهمید که استقبال بیشتری از آن اپلیکیشن صورت گرفته؛ به‌خصوص که ما هیچ دخالتی در این آمارها نداریم. مردم اعتماد خوبی به سامانه «میلی» کرده‌اند که به خاطر شفافیت و چیدمان درست و مدل کسبوکار مطلوب ما بوده است.»
بازار خریدوفروش آنلاین طلا مدل‌های کسبوکار متنوعی را با خود همراه کرده است. اکرمی با بیان این موضوع توضیح می‌دهد: «ما ارتباط خوبی با بسیاری از کسبوکارهای مشابه داریم و اکنون در آستانه تأسیس یک انجمن صنفی هستیم. اکنون هیئت‌رئیسه انجمن شکل گرفته و می‌خواهیم نوعی هویت صنفی را به وجود آوریم که هم تعامل بهتر با رگولاتور و هم تعامل بهتر با نهادهای نظارتی داشته باشیم.»
قاطی‌شدن نظارت و دخالت رگولاتور
اکرمی آرانی بزرگ‌ترین چالش کسبوکار خود را مشابه تمام شرکت‌های پیشرو در حوزه فین‌تک، مربوط به رگولاتوری می‌داند و در این باره این‌طور توضیح می‌دهد: «عقب بودن رگولاتور از کسبوکارها همیشه برایمان مانع‌آفرین است. ما با صراحت و نظرات در حوزه کاری خودمان موافقیم. نفع کسبوکار و صنعت ما در شفافیت است؛ ولی با دخالت به‌شدت مخالفیم. رگولاتور چون اغلب از کسبوکار عقب می‌ماند، فضای نظارت و دخالت را قاطی می‌کند. خیلی از مراوداتی که اکنون در قالب اسامی مختلف و نهادهای مقرره‌گذار شکل گرفته، ما را با درخواست‌هایی مواجه می‌کند که بخش عمده آنها حاکی از بی‌اطلاعی و فاصله تنظیم‌گر نسبت به کسبوکار است.»
وقتی یک کسبوکار طی کمتر از یک سال بیش از دو میلیون و نیم کاربر جذب می‌کند، موردتوجه رقبا و تنظیم‌گران قرار می‌گیرد. او می‌گوید: «در مجموع حدود پنج میلیون نفر کاربر در کل کشور شروع به فعالیت در این حوزه کرده‌اند؛ پس به‌درستی تشخیص داده شده که ما جوابگوی نیاز مردم هستیم. اکنون مقرره‌گذار می‌تواند دو نگاه به کسبوکار ما داشته باشد؛ یکی نظارت به قصد توسعه، دوم دخالت به قصد محدودسازی. تفکیک این دو از هم گاهی سخت می‌شود. توضیح نظارت از دخالت، کار ما را دشوار می‌سازد. ما در شفاف‌سازی کسبوکار خود همراهی می‌کنیم ولی در مورد مسیر کسبوکار باید با نیاز بازار همراه شد و بعضی ریسک‌های جزئی را پذیرفت. هیچ کسب‌وکاری بدون ریسک رشد نمی‌کند. باید کاربران و ما آگاهی درستی از ریسک‌های پیش رو داشته باشیم تا به سمت توسعه برویم. قاطی‌شدن نظارت و دخالت همیشه برایمان چالش جدی می‌سازد.»
تفاوت‌های رمزارز و طلا
در سالیان گذشته، به‌رغم استقبال گسترده مردم از بازار رمزدارایی‌ها در کشور، مقرره‌گذاری قطعی نسبت به آن صورت نگرفته است. اکرمی با بیان اینکه بین رمزارز و طلا تفاوت ذاتی وجود دارد، می‌گوید: «رمزارز به خاطر غیرمتمرکز بودن، از دید رگولاتور، دچار عدم شفافیت و کنترل‌ناپذیری است. این موضوع برای اکثر کشورها چالش‌هایی به دنبال داشته است. عدم شفافیت باعث می‌شود حاکمیت هیچ‌وقت نتواند تصمیم قطعی بگیرد. در تمام دنیا سعی دارند با اقداماتی مانند FATF و کنترل پول‌شویی، چتر نظارت کلی را بر این حوزه بگسترند. ما از این حیث نسبت به دنیا فاصله داریم. طلا، برخلاف رمزارز، باعث خروج ارز از کشور نمی‌شود. ارزش ذاتی و نقدشوندگی رمزارز بسیار بالاست. در تاریخچه بسیاری رمزارزها دیده‌ایم که از ابتدا با قصد کلاهبرداری به وجود آمدند؛ بسیاری صرافی‌ها نیز همین ریسک را دارند ولی طلا یک کالای فیزیکی است. مردم حتی می‌توانند به جای پول، طلا دریافت کنند. ارزش ذاتی طلا بالاست. جی‌پی مورگان یک جا می‌گوید: «طلا، پول است و هر چیز دیگری اعتبار است.»
توسعه خدمات مالی میلی تا پایان ۱۴۰۳
میلی به خاطر تعهد نسبت به کاربرانش، در پی توسعه نمایندگی شهرستان‌های خود است. مدیرعامل میلی با بیان این موضوع درباره برنامه‌های این شرکت تا پایان سال جاری می‌گوید: «تا پایان سال ۱۴۰۳، شبکه تحویل و نمایندگی ما توسعه می‌یابد. یک محصول «میلی گالری» را داریم که امکان تبدیل پس‌انداز به مصنوعات را می‌دهد. در آن سایت، علاوه بر پرداخت با ریال، می‌توانید با ذخیره میلی هم خرید انجام دهید. این هم باعث توسعه کاربرد میلی خواهد بود. تنوع‌بخشی به سرویس‌های مالی میلی در آینده باعث تبدیل آسان‌تر طلا به ریال می‌شود. به همین خاطر اکنون مشغول مذاکره با چند بانک برای گرفتن کارت متصل به سامانه و کیف پول خودمان هستیم تا کاربر طلای خود را برای خرید و مصارف شبکه شاپرک مورد استفاده قرار دهد. یک سری سرویس‌های مالی می‌تواند زمینه‌ساز توثیق طلا برای کاربران باشد؛ مثلاً پس‌انداز طلای کاربران، پشتوانه اخذ وام یا خرید اقساطی شود که از اینجا به حوزه لندتک می‌رسیم. بعضی از این خدمات را خودمان به وجود می‌آوریم و قسمتی را هم از طریق شرکای بیرونی.»
طبق صحبت‌های اکرمی، حدود ۱۰ نمایندگی میلی تا پایان سال ۱۴۰۳ فعال می‌شوند و احتمالاً دو خدمت مالی جدید نیز تا پایان سال رونمایی شود: «اکنون تعداد بانک‌هایی که در میلی هنگام فروش طلا امکان تسویه آنی با کاربر را فراهم می‌کنند رو به افزایش است و با بانک‌های بیشتری در حال مذاکره هستیم تا هر ساعت از شبانه‌روز که کاربر طلای خود را بفروشد، سریعاً ریال خود را به دست آورد. اکنون نهایت مدت معطلی پول کاربران در حد چرخه پایا و ساتناست.»
او در نهایت درباره چشم‌اندازی که برای میلی متصور هستند صحبت می‌کند و می‌گوید: «میلی به دنبال ایجاد اکوسیستم مالی مبتنی بر طلاست و می‌خواهد پول‌های خرد مستهلک‌شونده را در اکوسیستم باثبات‌تری قرار دهد. مسیر پرچالشی پیش رو داریم ولی برای ایجاد این اکوسیستم مالی برنامه‌ریزی دقیقی کرده‌ایم.»
