ازکیوام؛ در پی خلق تجربه‌ای یکپارچه و دلنشین از خرید اعتباری
در گفت‌وگو با محمدمهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکیوام درباره برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت مطرح شد
عصر تراکنش ۸۹ / ازکیوام فعالیت خود را با پشتوانه برند ازکی و گروه سرمایه‌گذاری مکس و به‌عنوان یکی از بازیگران اکوسیستم لندتک ایران از سال ۱۳۹۹ آغاز کرد و حالا که در آستانه تولد چهارسالگی‌اش قرار دارد، متمرکز بر بهبود تجربه کاربری مشتریانش است. ازکیوام در سال جاری از دو محصول جدید خود، وادی و پروپی، رونمایی کرده و تعداد بانک‌های همکارش را هم افزایش داده است. با وجود این، با چالش‌های گوناگونی اعم از رگولاتوری، تأمین مالی، انحصارطلبی بازیگران اکوسیستم و البته جذب و نگهداشت نیروی انسانی دست‌وپنجه نرم میکند. در گفت‌وگویی که با محمدمهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکیوام، داشتیم از او درباره اقدامات، چالش‌ها و برنامه‌هایی که برای آینده این شرکت دارند، پرسیدیم.
رونمایی از وادی و پروپی
ازکیوام در سال ۱۴۰۳ بر تکمیل سبد محصولاتش و ارائه خدمات جدید به بازار تمرکز کرده است. طبق صحبت‌های محمدمهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکیوام، محصول ارائه اعتبار خرید کالا را که قدیمی‌‌ترین و اصلی‌ترین محصول ازکیوام است، نیز در سال جاری تقویت کرده‌اند و تعداد فروشگاه‌هایی را که با آنها طرف حساب بودند افزایش داده‌اند و با دو بانک جدید نیز قرارداد همکاری بسته‌اند. او در این باره می‌گوید: «علاوه بر این موضوعات، روی دو محصول جدید کار کردیم که یکی از آنها محصول BNPLمان بود که برای مشتریان سازمانی طراحی شده و «پروپی» نام دارد. خط کسب‌وکاری (Business Line) جدیدمان نیز یک راهکار خلق مدل کسب‌وکار اعتباری در حوزه B2B به نام «وادی» است که به‌نوعی لندتک به‌عنوان سرویس (LaaS) محسوب می‌شود و به کسب‌وکارهایی که می‌خواهند خدمات لندتک را به مجموعه خدماتشان اضافه کنند، کمک میکند.»
به گفته مدیرعامل ازکیوام، این شرکت تا امروز عملکرد خوبی در سرویس فروش بیمه داشته و یک همت در سال جاری بیمه فروخته است. او توضیح می‌دهد: «از این به بعد می‌خواهیم «وادی» را هم توسعه دهیم و روی حوزه‌هایی مثل امبدد فایننس (Embedded Finace) تمرکز کنیم. وادی یک فناوری نرم‌افزاری است که به سه مدل ارائه API، دسترسی به لایسنس و بر بستر ابری (Cloud) به کسب‌وکارها ارائه می‌شود تا بتوانند از محل اعتبارهای خود به مشتریانشان اعتبار دهند. علاوه بر این موارد، روی اعتبارسنجی و به‌کارگیری هوش مصنوعی در پلتفرم‌هایمان وقت و انرژی گذاشتیم.»
پیگیری برای حل سه چالش تأمین مالی، رگولاتوری و انحصارگرایی
ازکیوام در سال جاری با سه چالش عمده روبه‌رو بوده است؛ چالش‌هایی که بنا بر صحبت‌های مؤمنی، دو مورد از آنها را می‌توانند درون سازمان یا در اکوسیستم برطرف کنند اما از پس چالش رگولاتوری نمی‌توانند به‌تنهایی برآیند. او در توضیح این موضوع این‌طور می‌گوید: «بزرگ‌ترین و اساسی‌ترین چالش ما در سال ۱۴۰۳ به بحث‌های رگولاتوری برمی‌گردد. سه ماه ابتدای سال جاری، درگیری‌های زیادی با رگولاتور داشتیم. تصمیمات رگولاتوری از هیچ قاعده سازنده‌ای پیروی نمی‌کند و ما متوجه نمی‌شویم که این شیوه قانون‌گذاری چگونه می‌تواند موجبات توسعه لندتک ایران را فراهم کند. برای مثال بانک‌هایی را که با صنعت لندتک همکاری می‌کنند، تحت‌فشار می‌گذارد یا در ابلاغیه‌هایش دامنه فعالیت ما را محدود میکند.»
علاوه بر این چالش‌ها، به گفته مؤمنی، آنها با چالش تأمین مالی نیز روبه‌رو هستند؛ چالشی که زاییده تورم و پیچیده شدن قوانین است. او در‌این‌باره می‌گوید: «این مسئله روی صنعت ما اثر منفی می‌گذارد و در آخر با انحصار در بازار لندتک روبه‌رو هستیم؛ انحصاری که توسط اسنپ‌پی ایجاد شده و باعث از دست رفتن پذیرندههای ما می‌شود. آنها به دنبال حذف رقبا هستند، اما واقعیت این است که کاربر باید این حق انتخاب بین پلتفرم‌های گوناگون را داشته باشد. این دو چالش آخر را می‌توانیم برطرف کنیم، اما واقعیت این است که از پس رگولاتور برنمی‌آییم. البته چالش جذب و نگهداشت نیروی انسانی را هم داریم که به لایه‌های پایین کارشناسی رسیده و خیلی از افراد حتی قبل از ورود به بازار کار از ایران می‌روند. فکر می‌کنم شرکت‌ها به این مسئله عادت کرده‌اند و دیگر از پس آن برمی‌آیند.»
تأمین مالی؛ چالش همیشگی برای لندتک‌ها
مدیرعامل ازکیوام، با اشاره به اینکه به بخش زیادی از برنامه‌هایشان در سال ۱۴۰۳ رسیده‌اند، توضیح می‌دهد که این موضوع در حالی است که نتوانسته‌اند آن‌طور که باید، در بخش تأمین مالی رشد خوبی را شاهد باشند. او می‌گوید: «۷۰درصد از زمان سال ۱۴۰۳ گذشته است و ما هم به ۷۰درصد از برنامه‌هایمان تا این لحظه رسیده‌ایم، اما آن رشدی را که دلمان می‌خواست در بخش تأمین مالی داشته باشیم تجربه نکردیم که ریشه در تصمیمات رگولاتوری و تورم دارد. تورم باعث شده وام‌گرفتن از فضای بانکی خارج شود و وام گرفتن برای مشتری سخت‌تر شود. این مسئله روی اهداف بخش فروش ما تأثیر گذاشته اما افتی نداشتیم. اگر قرار بود در سال جاری یک رشد ۵برابری داشته باشیم، به یک رشد ۳برابری رسیده‌ایم.»
رتبه اعتباری؛ مفهومی ناشناخته برای ایرانی‌ها
این روزها رتبه اعتباری به یکی از ارکان اصلی سرمایه اجتماعی افراد تبدیل شده و فردی که رتبه اعتباری بالاتری داشته باشد، می‌تواند میزان اعتبار بیشتری را از کسب‌وکارهای لندتکی دریافت کند. با وجود این، هنوز بسیاری از مردم از اهمیت این موضوع مطلع نیستند و رتبه اعتباری خود را نمی‌دانند.
مدیرعامل ازکیوام درباره وضعیت رتبه اعتباری در ایران صحبت میکند و می‌گوید: «رتبه اعتباری هنوز وارد ادبیات روزمره مردم نشده است که بزرگ‌ترین دلیل آن، دسترس‌ناپذیر بودن وام و اعتبار برای آنهاست. شما وقتی کاری با وام و اعتبار ندارید، بدیهی است که کاری با رتبه اعتباری هم ندارید. مردم ایران دسترسی خوبی به وام و اعتبار ندارند. پایگاه رفاه ایرانیان اعلام کرده که فقط ۱۵درصد از مردم فعال (به لحاظ اقتصادی) شهر تهران توانسته‌اند وام بگیرند.
زمانی که آن‌قدر دسترسی پایین باشد، نمی‌توان توقع داشت از رتبه اعتباری چیز زیادی بدانند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، رتبه اعتباری مفهومی کلیدی به حساب می‌آید و اگر دسترسی فردی به کارت اعتباری‌اش قطع شود، عملاً فلج می‌شود و نمی‌تواند هیچ کاری انجام دهد. پلتفرم‌های لندتکی که می‌خواهند حوزه وام و اعتبار را سروسامان بدهند هم با رفتارهای قهرآمیز بانک مرکزی به‌عنوان رگولاتور صنعت لندتک روبه‌رو می‌شوند. لندتک‌ها در تلاش‌اند حتی با اعتبارهای خرد دو، پنج یا ۱۰میلیون تومان هم که شده مردم را با مفهوم اعتبار و رتبه اعتباری آشنا کنند.»
بانک‌ها ضرورت وجود لندتک‌ها را درک کرده‌اند
طبق صحبت‌های مؤمنی، بانک‌های کشور تعامل خوب و سازنده‌ای با بازیگران صنعت لندتک کشور دارند و تا جایی که بانک مرکزی مانعشان نشود با آنها همکاری می‌کنند. او در این باره بیان میکند: «بانک‌ها با ما و دیگر بازیگران صنعت لندتک همکاری می‌کنند و ضرورت وجود ما در بازار را درک کرده‌اند و در حال طراحی سرویس‌های مبتنی بر API هستند که بتوانند آنها را در اختیار فین‌تک‌ها قرار دهند. با وجود این، هر وقت که فشار بانک مرکزی روی آنها زیاد می‌شود، عقب می‌کشند که حق هم دارند.»
جذب یک میلیون کاربر جدید در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۳
مؤمنی با اشاره به عملکرد ازکیوام در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۳ می‌گوید که ازکیوام تاکنون فرایند اعتباردهی به بیش از ۳۰۰ هزار نفر را انجام داده است و در ۶ ماه اول سال جاری، ۷۵ پذیرنده جدید به ازکیوام اضافه شده‌اند و حالا تعداد پذیرندههای ازکیوام به عدد ۳۷۰ رسیده است. او می‌گوید: «همچنین در ۳ سال فعالیت عملیاتی ازکیوام، تعداد درخواست‌های اعتبار از ۲۰ میلیون درخواست گذشته و ازکیوام یک میلیون کاربر جدید طی ۶ ماه جذب کرده و در مجموع تعداد کاربران ازکیوام به ۳.۵ میلیون کاربر رسیده است.»
حرکت ازکیوام به سمت ارائه راهکارهای سازمانی
ازکیوام در آستانه تولد ۴سالگی خود است. مؤمنی در خصوص این اتفاق و برنامه‌های توسعه ازکیوام صحبت میکند و می‌گوید: «پس از گذشت نزدیک به ۴سال از شروع کسب‌وکار ازکیوام، با ارائه تسهیلات به بیش از ۲میلیون نفر، تلاش می‌کنیم به افزایش میزان دسترسی مردم به وام و تسهیلات کمک کنیم. کوتاه‌شدن مسیر دسترسی افراد به وام با کمک فرایندهای دیجیتال، دسترس‌پذیری کاربران به وام در مناطق محروم و توسعه عدالت اجتماعی را می‌توان از جمله ارزش‌های خلق‌شده توسط ازکیوام دانست.»
مدیرعامل ازکیوام در خصوص برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت نیز این‌طور توضیح می‌دهد: «ما در حال کار روی خطوط کسب‌وکاری جدید برای مشتریان مختلف هستیم؛ به عنوان مثال در حوزه B2C سرویس پروپی را که یک محصول BNPL برای استفاده سازمان‌ها است راه‌اندازی کردیم و با توسعه خط کسب‌وکاری وادی، به سازمان‌ها کمک می‌کنیم تا مدل فروش اعتباری برای کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند.»
استفاده از هوش مصنوعی و مدل‌های جدید اعتبارسنجی
آن‌طور که از صحبت‌های مدیرعامل ازکیوام برمی‌آید، برنامه‌های زیادی برای توسعه این شرکت دارند و می‌خواهند در سال‌های آینده بیش از هر چیز بر بهبود تجربه مشتری سرویس‌هایشان تمرکز کنند. مؤمنی در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین برنامه ما این است که تجربه‌ای یکپارچه و دلنشین از خرید اعتباری برای کاربرانمان از فضای فروشگاه‌هایمان ایجاد کنیم و هر کاری که امروز انجام می‌دهیم به‌نوعی در راستای بهبود این تجربه است. همچنین در تلاش هستیم از ابزارهای گوناگون هوش مصنوعی و مدل‌های اعتبارسنجی در این راستا استفاده کنیم. دوست داریم در پنج سال آینده به ۱۰میلیون کاربر فعالی که از ما به‌صورت مرتب و سالانه خرید می‌کنند، خدمات باکیفیت‌تری ارائه دهیم. امیدواریم این اتفاق بیفتد.»