چاهار، فراتر از یک ابزار بانکداری شرکتی است
در گفت‌وگو با الناز پیمان، مدیر توسعه کسب‌وکار شرکت جیبی‌مو، به مناسبت یک‌سالگی برند چاهار مطرح شد
عصر تراکنش ۹۵ / یک سال پیش، برند «چاهار» به‌عنوان راهکاری نوین در حوزه مدیریت نقدینگی و بانکداری باز در شرکت جیبی‌مو متولد شد؛ تولدی که تلاش داشت تا تجربه مدیریت وجوه نقد، خدمات پرداخت الکترونیکی و بانکداری باز را در قالب یک محصول یکپارچه به سازمان‌ها و کسب‌وکارها ارائه کند. الناز پیمان، مدیر توسعه کسب‌وکار جیبی‌مو، در گفت‌وگو با «عصر تراکنش» به بهانه یک‌سالگی چاهار، از مسیری که این برند پیموده و نقشه راه آینده آن صحبت می‌کند. به گفته پیمان، برخلاف بسیاری از ابزارهای بانکداری شرکتی که صرفاً در نقش یک تجمیع‌کننده خدمات بانکی ظاهر می‌شوند، چاهار در پی ایجاد یکپارچگی و بهره‌وری حداکثری در کل جریان نقدینگی سازمان‌هاست. علاوه بر این، به گفته پیمان، مسیر توسعه چاهار در سال جاری بر گسترش زیرساخت‌های هوش مصنوعی و هم‌افزایی با شرکای تجاری در صنعت مالی متمرکز خواهد بود. در ادامه گزارشی از این گفت‌وگو را می‌خوانید.
تغییرات در مدل کسب‌وکار جیبی‌مو و شکل‌گیری برند چاهار
از سال ۱۴۰۲ و با تغییراتی که در سطح سهامداری و مدیریتی شرکت جیبی‌مو اتفاق افتاد، برنامه توسعه و تغییر در مدل و چرخه کسب‌وکار شرکت در برنامه آتی قرار گرفته بود. الناز پیمان، مدیر توسعه کسب‌وکار شرکت جیبی‌مو، با بیان این موضوع درباره شکل‌گیری برند چاهار این‌طور توضیح می‌دهد: «تا آن زمان، تیم جیبی‌مو کارهای بزرگی را انجام داده بود. مجوز پرداخت‌یاری در کنار ارائه سرویس بانکداری باز در کارگزاری فارابی تحت عنوان پی‌فست و مدیریت وجوه نقد در حساب‌های جیبی‌مو، مجموعه‌ای از دانش و تجربه ارزشمند را در مجموعه ایجاد کرده بود. بر همین اساس و با حضور اعضای جدید و با مدنظر قراردادن تجربه انباشته داخلی، به بررسی سوابق بوم‌های بانکداری باز پرداختیم.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های بوم‌های بانکداری باز و Open APIهای موجود در بازار، نیاز به وجود تیم‌های نرم‌افزاری در جهت توسعه خدمات مورد نیاز و بهره‌برداری از این سرویسهای مدرن بود. در کنار بررسی نیازهای بازار داخلی، روندهای فناوری در بازارهای بین‌المللی بررسی شد. حضور در یک اکوسیستم بورسی، ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی و بانکداری باز، این امکان را فراهم کرد تا به فکر توسعه یک سامانه مدیریت جریان نقدینگی با نگاه به ادبیات Embedded Finance بیفتیم. از این رو، جای خالی محصول چاهار با توجه به چهار وجه مدیریت نقدینگی و بهره‌وری منابع نقدینگی سازمان‌ها احساس شد.»
چاهار؛ جایگزین بانکداری شرکتی یا مکملی هوشمند؟
پیمان سپس در پاسخ به این سوال که آیا چاهار را باید جایگزین ابزارهای بانکداری الکترونیکی یا بانکداری شرکتی که این روزها بیشتر سر زبان‌هاست فرض کنیم یا خیر نیز می‌گوید: «محصولاتی که این روزها به‌عنوان بانکداری شرکتی مطرح است، صرفاً یک ابزار برای تجمیع ابزارهای متعدد بانکداری باید دانست. این تنها یک بخش از خدماتی است که در چاهار ارائه شده است. توجه و تمرکز در چاهار صرفا این بخش از خدمات نیست. در واقع معتقد بودیم که این محصول به‌تنهایی نمی‌تواند مزیت ویژه‌ای برای مشتریان ایجاد کند. ما باید با توجه به مجوز پرداخت‌یاری و فرصت حضور در اکوسیستم فارابی برای ایجاد مزیت بهره می‌بردیم. یک برنامه مدون چهارساله برای این محصول طراحی شده است. علاوه بر آن، لزوم حرکت به سمت هوش مصنوعی در مسیر پیش رو بخشی از برنامه توسعه چاهار بود که در بخش بهره‌وری از منابع از الگوریتم‌های پیشنهاددهنده استفاده شده است.»
ابعاد چهارگانه فعالیت‌های چاهار
او سپس درباره فعالیت‌های چاهار بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید که اگر به روند جریان نقدینگی در یک سازمان توجه کنیم، شاید موضوع فعالیت چاهار شفاف‌تر باشد. در مرحله اول، موضوع مبادی ورودی پول در سازمان‌هاست. این بخش یا از طریق ابزارهای پرداخت الکترونیکی اتفاق می‌افتد، یا از طریق اسنادی مثل چک و تعهدات مشتریان. براین اساس، بخش اول چاهار پیاده‌سازی شده است. پذیرندگانی که در فضای تجارت الکترونیکی فعال هستند، از ابزارهایی مثل درگاه پرداخت الکترونیکی، ابزار پرداخت مستقیم یا حتی درگاه پذیرش کارت‌های اعتباری وجوه خود را دریافت می‌کنند. درنتیجه بخش اول چاهار، برای مدیریت ابزارهای پرداخت الکترونیکی است.
او صحبت‌هایش را درباره ابعاد گوناگون فعالیت‌های چاهار این‌طور ادامه می‌دهد: «ما با نگاه ایجاد یک Unified Payment Gateway این بخش از چاهار را توسعه دادیم. علاوه بر شناسایی انواع ابزار پذیرش یا پرداخت الکترونیکی، این محصول که خود به صورت مجزا نیز به بازار عرضه می‌شود، یک همراستایی بین واحد مالی پذیرندگان و تیم توسعه نرم‌افزار ایجاد می‌کند. بدین صورت که با ایجاد انواع قواعد با مدیریت واحد مالی سازمان، از طریق یک Super API، هزینه توسعه در بخش نرم‌افزار سازمان کاهش می‌یابد. نگاه جریان نقدینگی از همین‌جا و مبادی ورودی آن در سازمان شکل و به‌راحتی قابل‌مدیریت خواهد بود.»
طبق صحبت‌های مدیر توسعه کسب‌وکار جیبی‌مو، بخش دوم چاهار، مدیریت نقدینگی است و بانکداری باز شرکتی هسته اصلی این بخش از محصول است. او در‌این‌باره می‌گوید: «پذیرندگان می‌توانند با تعریف حساب‌های بانکی خود در این بخش، علاوه بر خدمات بانکداری الکترونیکی، مدیریت هوشمندی بر نقدینگی و وجوه خود داشته باشند. مدیریت سطوح دسترسی کاربران، صورت‌حساب یکپارچه پیشرفته، ردیابی و رصد تراکنش‌های بانکی، ایجاد ارتباط با انواع سیستم‌های ERP و خزانه‌داری در جهت ایجاد اتوماسیون مالی، ایجاد شناسه واریز برای مشتریان، موتور قواعد هوشمند، تجمیع کارتابل امضاداران در ۱۵ بانک اصلی و… از قابلیت‌های این بخش از چاهار است. در واقع یکسان‌سازی صورتحساب‌های بانکی، شناسایی و ردیابی وجوه، مدیریت هوشمند و توزیع منابع براساس استراتژی مالی سازمان در این بخش صورت می‌پذیرد.»
در بخش سوم چاهار، بحث انتقال وجه هوشمند مطرح است. سرویسی که براساس تجربه ایجادشده از بالغ بر چند میلیون تراکنش تسویه در سرویس پی‌فست و مدیریت وجوه پذیرندگان ایجاد شده بود که به گفته پیمان، با بررسی حدود ۳۵ پارامتر در انتقال وجه به‌صورت تکی یا دسته‌ای از طریق سرویسهای تطبیق و احراز هویت متعدد، ریسک خطای کاربری و سیستمی را نزدیک به صفر رساندند. او در‌این‌باره توضیح می‌دهد: «تجربه انتقال وجه نزدیک به ۶۰۰۰ رکورد در یک دسته را بدون خطا داشتیم. همچنین ایجاد تطبیق و کنترل براساس اطلاعات مازاد از حساب‌های بانکی نیز از مزیت‌های این سیستم است. به‌طور مثال نهادهای مالی کد بورسی را نیز با اطلاعات حساب مقصد براساس داده‌های واردشده کنترل کند.»
پیمان می‌گوید تفاوت چاهار با خدمت سابق انتقال وجه به‌صورت دسته‌ای در محصول جیبی‌مو، اضافه شدن فرایند مدیریت نقدینگی در زمان تسویه وجه با مشتریان است: «در واقع کل فرایند انتقال وجوه بین حساب‌های بانکی و پردازش انتقال وجه در یک فرایند مدون و هوشمند صورت می‌پذیرد.»
در نهایت و در بخش چهارم چاهار، موضوع شناسایی و تحلیل رسوب وجوه قرار دارد که براساس تحلیل رفتار پذیرندگان، پیش‌بینی و بررسی تعهدات و… پایه و اساس سرویس پیشنهاددهنده مبتنی بر هوش مصنوعی چاهار است. مدیر توسعه کسب‌وکار جیبی‌مو در این خصوص می‌گوید: «این امکان و گزارش‌ها اثرگذاری و بهره‌وری منابع در سازمان‌ها و پذیرندگان را افزایش می‌دهد. امکانی که برای محاسبات دستی، کاری سخت و پیچیده است، با استفاده از ابزار هوش مصنوعی برای ایشان جهت تصمیم‌گیری‌های مالی انجام می‌شود. علاوه بر این با ایجاد یک سوپرمارکت سرمایه‌گذاری در انواع صندوق‌های بورسی، پیش‌بینی مناسبی از فرصت ایجاد درآمد غیرعملیاتی را ایجاد و حتی با استفاده از سامانه به‌صورت الکترونیکی فراهم می‌کند.» به گفته او، در کنار تمام این خدمات، بخش ارزش‌افزوده چاهار در‌حال‌حاضر بالغ بر ۸۰ سرویس احراز هویت و تطبیقی را برای پذیرندگان چاهار از طریق سامانه فراهم کرده است.
برنامه‌های آتی و توسعه هوش مصنوعی
با توجه به توضیحات پیمان، به نظر می‌رسد که همه ابعاد مالی یک سازمان در چاهار مدنظر قرار داده شده است. او سپس درباره برنامه‌هایی که برای چاهار در سال جاری در دستور کار دارند، می‌گوید: «ما علاوه بر بخش‌های اصلی که در چاهار پیاده‌سازی شده، همان‌طور که در صحبت‌ها عنوان شد برنامه مدونی برای توسعه این محصول داریم. در این ماه، هم زمان با تولد یک‌سالگی این برند، محصول تکمیلی جدیدی را معرفی خواهیم کرد. علاوه بر این، در لایه شرکای تجاری و سرویس‌دهندگان بانکی و غیربانکی اقدامات ویژه‌ای انجام شده است. همچنین برای سال پیش رو، تمرکز ویژه‌ای بر توسعه زیرساخت هوش‌مصنوعی و کاربردپذیری علوم داده در مفاهیم مالی خواهیم داشت که متعاقباً در اختیار پذیرندگان قرار خواهد گرفت.»
انعطاف‌پذیری و مشاوره اختصاصی برای پذیرندگان
پیمان سپس در پاسخ به این سوال که آیا مشتریان چاهار ملزم به استفاده از تمامی بخش‌ها به‌طور همزمان یا پرداخت هزینه مبتنی بر تمامی خدمات هستند یا خیر، این‌طور می‌گوید: «یکی از نگاه‌هایی که در طراحی و توسعه این محصول وجود داشت، همین موضوع بوده است. برای همین یک مسیر برای پذیرندگان، مطابق با صنعت، نیازمندی و سایز آنها طراحی شده است. با اضافه‌شدن متخصصان باتجربه به مجموعه، یکی از خدماتی که کنار این محصول به مشتریان می‌دهیم، مشاوره و همراستایی با آنهاست. در مطالعه و نیازسنجی، بازارهای هدف محصول به‌خوبی آنالیز شده‌اند. همکاران ما با شناخت کافی در کنار مشتریان قرار می‌گیرند. تیم متخصص ما علاوه بر عهده‌دار شدن اقداماتی که مشتریان را با چالش مواجه می‌کند، مخصوصاً در حوزه دریافت سرویسهای بانکداری باز یا ابزارهای پرداخت الکترونیکی، تا دستیابی به نتایج مورد انتظار همراه آنها خواهند بود.»