عصر تراکنش ۹۸ / گزارش سالانه‌ی بازار برای سال ۱۴۰۳ منتشر شد؛ گزارشی که نه‌تنها تحلیلی از رفتار کاربران و توسعه‌دهندگان در بزرگ‌ترین اپ‌استور ایرانی است، بلکه تصویری جامع از شرایط اقتصادی کشور و تغییر رفتار مصرف‌کنندگان در مواجهه با رکود، تورم و تحریم‌ها ارائه می‌دهد. در این گزارش می‌خوانیم که رشد چشمگیر برنامه‌های مالی و نئوبانک‌ها و جایگاه بی‌رقیب پلتفرم‌های خریدوفروش کالای دست‌دوم، مهم‌ترین نشانه‌های این تغییر رفتار بوده‌اند.
بازار، به‌عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اندرویدی ایران با ۵۰ میلیون کاربر فعال ماهانه، امروز فقط یک اپ‌استور نیست، بلکه شاخصی اقتصادی است که می‌توان از داده‌های آن وضعیت کسب‌وکارهای دیجیتال و الگوهای مصرفی جامعه را تحلیل کرد. گزارش سالانه بازار نشان می‌دهد که این پلتفرم در شرایط تورمی نیز تلاش کرده با ارائه ابزارهای درآمدزایی به توسعه‌دهندگان کمک کند، هرچند که چالش‌هایی همچون تحریم‌ها همچنان مسیر توسعه را پرهزینه و درآمدزایی را محدود کرده است. در ادامه مروری خواهیم داشت بر بخش‌هایی از این گزارش سال.
رشد فین‌تک‌ها؛ پررنگ‌ترین روند سال
طبق گزارش ۱۴۰۳ بازار، در میان دسته‌بندی‌های مختلف، اپلیکیشن‌های مالی در سال ۱۴۰۳ بیشترین رشد را داشتند. دسته‌ی امور مالی با مجموع ۳۴میلیون جست‌وجو در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۲۵میلیون در سال ۱۴۰۲ جهش قابل‌توجهی را ثبت کرد و از رتبه‌ی پنجم به رتبه‌ی سوم ارتقا یافت. این رشد در بخش نصب هم مشهود بود؛ امور مالی با ۱۰۸میلیون نصب و رشد ۱۲درصدی توانست از رتبه‌ی چهارم به رتبه‌ی سوم صعود کند، در‌حالی‌که مجموع نصب اپلیکیشن‌ها در سایر دسته‌ها کاهش یافته بود.
این روند به‌خوبی نشان می‌دهد که نیاز کاربران به راهکارهای مالی در شرایط اقتصادی نابسامان، به اولویت اصلی آنها تبدیل شده است. نئوبانک‌هایی مانند ویپاد و بلوبانک و همچنین پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین طلا مانند میلی و طلاسی، نمونه‌هایی از این تغییر هستند. آنها با خدماتی مثل وام‌های اعتباری کوتاه‌مدت یا خریدوفروش طلا به‌عنوان سرمایه‌گذاری خرد، توانستند پاسخ مستقیمی به دغدغه‌های کاربران درباره‌ی مدیریت نقدینگی و حفظ ارزش دارایی کاربران ارائه دهند.
دیوار؛ پرنصب‌ترین اپلیکیشن سال در دستهبندی خرید
در میان اپلیکیشن‌های برتر دستهبندی خرید، دیوار با میلیون‌ها نصب و جست‌وجو جایگاه پرنصب‌ترین پلتفرم را به خود اختصاص داد. این آمار نشان‌دهنده‌ی گرایش کاربران به خریدوفروش کالای دست‌دوم است؛ رفتاری که نشانه‌ی تلاش برای کاهش هزینه‌های زندگی در شرایط رکودی به شمار می‌رود. پس از دیوار، اپلیکیشن‌هایی مانند دیجی‌کالا، ترب، شیپور و باسلام نیز در میان پرجست‌وجوترین برنامه‌های خرید قرار گرفتند. حضور شیپور به‌عنوان رقیبی جدی در حوزه‌ی کالای دست‌دوم، نشان‌دهنده‌ی پویایی این بازار در ایران است.
جزئیات دسته‌ی مالی؛ از نئوبانک‌ها تا رمزارزی‌ها
بررسی دقیق‌تر دسته‌ی امور مالی در گزارش سال بازار نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ کاربران دست‌کم ۳۴میلیون بار به دنبال ۱۰ اپلیکیشن برتر این حوزه بوده‌اند. آپ همچنان در تعداد جست‌وجو پیشتاز بوده و بام بانک ملی بیشترین نصب را به دست آورده است.
رشد نئوبانک‌ها نیز در این سال چشمگیر بوده است. ویپاد نسبت به سال قبل بیش از سه برابر افزایش جست‌وجو و ۱.۷ برابر افزایش نصب داشت. بلوبانک نیز توانست در کنار ویپاد رشد بالایی را تجربه کند.
در فهرست پرنصب‌ترین اپلیکیشن‌های مالی سال ۱۴۰۳ نام‌هایی چون بام بانک ملی، آپ، بلوبانک، بانک مهر اقتصاد، ویپاد، همراه بانک ملت، همراه بانک سپه، آی‌کاپ، همراه بانک صادرات و نوبیتکس به چشم می‌خورد.
خریدوفروش آنلاین طلا؛ ستاره‌های تازه‌وارد
یکی از اتفاقات مهم سال ۱۴۰۳، ظهور پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین طلا بود. اپلیکیشن‌هایی مانند میلی، طلاسی، طلاین و بانکت که همگی در همین سال متولد شدند، توانستند در مجموع یک میلیون بار جست‌وجو شوند و چهار میلیون نصب به دست آورند. نکته قابل‌توجه اینجاست که هیچ‌یک از این برنامه‌ها در سال ۱۴۰۲ وجود نداشتند و این رشد سریع نشان‌دهنده‌ی تغییر رویکرد کاربران به طلا به‌عنوان سرمایه‌گذاری خرد است.
لندتک‌ها و صرافی‌های رمزارزی
در بخش لندتک و خرید اعتباری نیز اپلیکیشن‌هایی مانند دیجی‌پی، تارا، باجت و لندو با استقبال بالایی مواجه شدند. این اپ‌ها امکان خرید اقساطی یا دریافت اعتبار را برای کاربران فراهم کردند و به‌نوعی مکمل نئوبانک‌ها شدند.
در حوزه‌ی صرافی‌های رمزارز، نوبیتکس با رشد ۷۶درصدی توانست به ۲.۳میلیون نصب برسد و جایگاه نخست را حفظ کند. بیت‌پین نیز با ۸۰۰هزار نصب دومین بازیگر این بازار بود و پس از آن، اپلیکیشن‌های تبدیل، رمزینکس و اکسکوینو قرار داشتند.
ابزارهای رشد و تبلیغات بازار؛ موتور محرک نصب و رشد
بخش دیگری از گزارش سالانه‌ی بازار به تبلیغات این پلتفرم اختصاص دارد. ابزارهای تبلیغاتی این پلتفرم در سال ۱۴۰۳ نقشی اساسی در رشد کسب‌وکارها ایفا کردند. توسعه‌دهندگان با اجرای بیش از ۷.۴هزار کمپین تبلیغاتی توانستند بیش از ۵۱.۵میلیون نصب جذب کنند. این آمار نشان‌دهنده‌ی اعتماد فزاینده‌ی برندها به ظرفیت تبلیغات درون بازار است. در میان کسب‌وکارهایی که بیشترین استفاده را از تبلیغات بازار داشتند، نام فین‌تک‌ها و صرافی‌های رمزارزی در صدر دیده می‌شود. تاکسی‌های اینترنتی و پلتفرم‌های محتوایی نیز سهم قابل‌توجهی از این فضا داشتند.
برنامه‌هایی که بیشترین تعداد تبلیغ را در سال ۱۴۰۳ در بازار داشتند، شامل بلوبانک، زیپاد، طلاسی، میلی، اسنپ، ویپاد، نوبیتکس، ۷۲۴، جاباما، تپسی، سکه، بیت‌پین، طلاین، دیوار، تاپ و… می‌شود.
داستان موفقیت؛ میلی و رشد ۱۲.۶برابری
نمونه‌ی بارز تأثیر تبلیغات بازار، اپلیکیشن میلی در حوزه‌ی خریدوفروش آنلاین طلا بود. این اپ توانست تنها در یک سال رشد ۱۲.۶برابری در جذب کاربر داشته باشد. سهم تبلیغات در نصب میلی از ۱۶درصد در بهار به ۵۰درصد در زمستان افزایش یافت. این روند نشان داد که تبلیغات هدفمند می‌تواند به‌عنوان موتور اصلی رشد عمل کند.
همچنین رکوردهای روزانه نشان می‌دهد که در برخی روزها بیش از ۳۱۳ برنامه توانستند از طریق تبلیغات جست‌وجو در بازار نصب بگیرند. این موضوع ثابت می‌کند که اثرگذاری تبلیغات محدود به تعداد معدودی برنامه‌ی بزرگ نیست و می‌تواند برای طیف متنوعی از توسعه‌دهندگان، در زمان‌بندی مناسب، نتایج چشمگیری به همراه داشته باشد.
فین‌تک‌ها؛ ناجیان اقتصاد خرد
گزارش ۱۴۰۳ بازار در نهایت تصویری روشن از رفتار کاربران ایرانی ارائه می‌دهد. در شرایطی که تورم و رکود اقتصادی بر زندگی مردم سایه انداخته است، کاربران به‌دنبال راهکارهای مالی نوین، سرمایه‌گذاری‌های کوچک در طلا و رمزارز و استفاده از بازارهای دست‌دوم برای کاهش هزینه‌ها هستند. این گزارش پیامی روشن برای کسب‌وکارهای دیجیتال دارد: فرصت‌های واقعی در پاسخ به نیازهای اقتصادی کاربران نهفته است و بی‌توجهی به این نیازها، می‌تواند به از دست رفتن بازار منجر شود.
