مجموعه‌ای از خدمات یکپارچه با قابلیت ایجاد هم‌افزایی
فرهاد وکیلیان، مدیرعامل شرکت سابین تجارت آریا درباره اکوسیستم یکپارچه سابین می‌گوید
عصر تراکنش ۵۵ و ۵۶ / سابین تجارت آریا که در راستای استراتژی‌های توسعه بانکداری دیجیتال بانک ایران‌زمین اوایل سال ۱۳۹۸ به مالکیت بانک ایران‌زمین درآمد، در مأموریت جدید خود به‌دنبال طراحی محصولاتی است که بتوانند با یکدیگر یکپارچه شوند و بدین ترتیب یک اکوسیستم یکپارچه از محصولات را شکل دهند. در نتیجه طی این دو سال به سراغ محصولاتی رفته که دو ویژگی دیجیتالی‌بودن و ایجاد اکوسیستم را داشته باشند. در گفت‌وگویی که با فرهاد وکیلیان، مدیرعامل شرکت سابین تجارت آریا داشتیم، به اکوسیستم یکپارچه سابین پرداختیم. طبق صحبت‌های وکیلیان، این شرکت می‌خواهد سیستمی داشته باشد که بر خلاف سایر سیستم‌ها، با کیف پول و سایر اجزای شبکه پرداخت و شبکه کارتی یکپارچه باشد؛ اکوسیستمی که به عقیده آنها، مجموعه‌ای از خدمات یکپارچه با قابلیت ایجاد هم‌افزایی است.
اکوسیستم یکپارچه سابین
طبق صحبت‌های فرهاد وکیلیان ارزش‌افزوده اکثر شرکت‌های حوزه پرداخت مربوط به سخت‌افزار، دستگاه کارت‌خوان و صندوق فروشگاهی، اپلیکیشن و… است و تعداد محدودی از شرکت‌ها سیستم‌های صدور کارت برای بانک‌هایشان ایجاد کرده‌اند: «آرزوی چندساله من در صنعت پرداخت این بود که ماجرای تازه‌ای را رقم بزنم. یک واژه قدیمی که امروز کمتر استفاده می‌شود «اکوسیستم» است که شرکت تمرکز زیادی روی آن دارد.
اکوسیستم به معنای تعدد سرویس نیست، بلکه به معنای یکپارچگی محصولات است. ما به واسطه بانک متبوع خود توان حضور در حوزه صادرکنندگی را داشتیم، پس سیستم‌های پذیرندگی، دارندگی و کیف پول را با هم یکپارچه ساختیم. از نظر شرکت، کیف پول و کارت از هم مجزا نیست. از دید صادرکننده، کیف پول هم نوعی کارت است که در قالب اپلیکیشن موبایلی می‌تواند در اختیار افراد قرار گیرد. کارت هم یک ابزار مشابه کیف پول به‌شمار می‌رود و شرکت در حال آماده‌سازی کارت‌خوان‌هایی است که با کیف پول و کارت ارتباط دارند و این یکپارچگی از طریق سوئیچ صادرکنندگی انجام‌پذیر است.
فرضاً وقتی قرار است به کسی امتیاز یا کوپن تخفیف بدهیم یا بخواهیم میزان استفاده او از ابزارهای خودمان را بدانیم، باید تمام ابزارها را به‌صورت یکپارچه ببینیم. بدین ترتیب سیستم یکپارچه‌ای را شکل دادیم که دارندگی، پذیرندگی و کیف پول همگی به‌صورت هماهنگ عمل کنند.»
تحقق ایده یک اکوسیستم یکپارچه
سابین تجارت یکی از معدود شرکت‌های پرداختی است که خدمات صادرکنندگی، پذیرندگی و کیف پول را به‌صورت یکپارچه در اختیار مشتریان خواهد گذاشت. وکیلیان توضیح می‌دهد: «تمام اجزای اکوسیستم با کیفیت بالا، در اختیار مشتریان قرار خواهد گرفت. هنوز تعداد تراکنش، تعداد کارت‌خوان و تعداد کارت‌های ما قابل قیاس با سایرین نیست، ولی زیرساخت کسب‌وکاری را تشکیل دادیم که نقطه تمرکز ما در سال ۱۴۰۱ خواهد بود.
همین راهکار را می‌توانیم به بقیه نیز تسری دهیم. اکنون اگر یک مجموعه بخواهد کالای قسطی بفروشد، باید برود زیرساختی مرتبط با آن را ایجاد کند. ما زیرساخت را فراهم کرده‌ایم و با کیفیت بسیار بالا در اختیار سازمان‌ها می‌گذاریم. سوئیچ صادرکنندگی بانک در کنار شرکای تجاری ما زیرساخت مورد نیاز را در اختیارش می‌گذارد. این ایده، سال‌ها مطرح می‌شد، ولی فرصت اجرای آن پیش نمی‌آمد.»
طبق صحبت‌های مدیرعامل سابین تجارت آریا، افراد و سازمان‌هایی که بخواهند کالای قسطی یا کالای با تخفیف ارائه دهند یا پذیرندگانی که بخواهند بونوس به مشتریان خود بدهند، این امکان روی کارت‌ها و کیف پول‌های این شرکت فراهم است.
به گفته وکیلیان، در حال حاضر سیستم یکپارچه پذیرندگی، صادرکنندگی و کیف پول در سابین تجارت آریا فراهم شده است: «این ساختار یکپارچه ابتدا در شرکت سابین تجارت آریا مورد استفاده قرار می‌گیرد که قطعاً بانک ایران‌زمین اولین مشتری ما خواهد بود و به‌تدریج دیگران نیز می‌توانند از آن استفاده کنند.»
زیرساخت آماده سابین
آیا زیرساخت یکپارچه کنونی برای بانک‌های بزرگ‌تر هم قابل استفاده خواهد بود؟ وکیلیان در پاسخ به این سؤال این‌طور پاسخ می‌دهد: «واقعیت این است که زیرساخت‌های پرداخت را همیشه بزرگ طراحی می‌کنند. وقتی یک سوئیچ صادرکنندگی بالا می‌آوریم، نمی‌توانیم زیرساخت ضعیف برایش طراحی کنیم، چون به‌سرعت رشد می‌کند. ما باید امکان میلیون‌ها تراکنش، TPS و صدور کارت را از قبل پیش‌بینی کنیم و از آنجا که با پی‌اس‌پی‌های بزرگ کشور همکاری می‌کنیم، محدودیتی از حیث مقیاس نداریم. سقف خدمات ما بسیار بلند است، پس نه‌تنها به بانک‌های بزرگ، بلکه به سازمان‌ها و ارگان‌های گوناگون نیز می‌توانیم زیرساخت ارائه بدهیم.
اگر یک سازمان خودش اعتبار داشته باشد و بخواهد اعتبارش را در قالب پذیرندگی و صادرکنندگی مدیریت کند، بستر ما کاملاً آماده است که سرویس ارائه دهد. البته منظور «اعتبار حلقه بسته» است، منظور کارت اعتباری نیست. کارت اعتباری ماجرای متفاوتی دارد. فرض کنید یک سازمان بخواهد به پرسنل خودش اجازه دهد که از یک مرکز خرید کنند و هزینه‌اش طی چهار ماه از حقوق آنها کسر شود. ما زیرساخت و امکان مکانیزاسیون این فرایندها را فراهم کرده‌ایم و پیش از شروع سال ۱۴۰۱ اولین نمونه‌ها وارد بازار خواهد شد.»
یکپارچگی به چه معناست؟
وکیلیان درباره یکپارچگی بین محصولات بیشتر توضیح می‌دهد: «تصور کنید اکنون بر اساس قوانین بانک مرکزی یک کیف پول داشته باشید. متناظر همین کیف پول، یک کارت هم می‌تواند تعریف شود. زمانی که کیف پول خود را ۱۰۰هزار تومان شارژ می‌کنید، کارت هم به‌عنوان یک ابزار کمکی شارژ می‌شود. در فرهنگ ما کیف پول هنوز مغفول است و چندان از آن استفاده نمی‌شود، پس یک ابزار سنتی مثل کارت کمک بسیار بزرگی است. وقتی به سراغ کارت‌خوان یا دیگر ابزارهای پذیرندگی می‌روید، کارت قابل پذیرش است. سازمان اگر بخواهد کیف پول پرسنل را شارژ کند، همزمان کارت آنها نیز شارژ می‌شود و پرسنل قدرت خرید با آن کارت را دارند.»
به گفته او، قبلاً یکی، دو جا نمونه‌های مشابهی را اجرا کرده‌اند، ولی به‌صورت غیرمتمرکز بوده است: «ما این سیستم را متمرکز کردیم.»
همیشه قاعده بر این بوده که وقتی کار خوبی انجام شود، مشابه آن یا حتی بهتر از آن توسط سایرین نیز به اجرا درآید. وکیلیان درباره مزیت رقابتی این اکوسیستم یکپارچه می‌گوید: «اکنون در بازارهای سنتی حوزه‌هایی که بورس یک کالا باشد، اتفاق‌های خیلی خوبی می‌افتد. اگر این ماجرای یکپارچگی کیف پول و کارت راه بیفتد و بقیه هم به میدان بیایند؛ چه از ما خدمت بگیرند و چه خودشان کارهایی را انجام دهند؛ بازار خوبی شکل می‌گیرد. این بازار جای کار زیادی دارد و ورود سایرین به ما کمک خواهد کرد.»
او با بیان اینکه خرید اقساطی و خرید اعتباری در کشور به‌مرور رایج می‌شود، توضیح می‌دهد: «سازمان‌هایی که تعدد پرسنل دارند، می‌توانند این مدل را به‌عنوان کمک غیرنقدی به پرسنل ارائه بدهند. فروش اقساطی یک گزینه جذاب است. دارندگی کارت می‌تواند برای تمام پرسنل کشور کارایی داشته باشد. با توجه به شرایط کنونی، فروش اعتباری و اقساطی مناسب افرادی است که حقوق ثابتی دارند، ولی اغلب دخل‌وخرج‌شان کاملاً با هم مساوی است؛ به محض وقوع هزینه غیرمنتظره در زندگی‌شان برای خریدهای دیگرشان به اعتبار و روش‌های اقساطی نیاز پیدا می‌کنند. اگر یک سازمان بخواهد تعهد بدهد که طی چهار یا شش ماه هزینه خرید پرسنل را از حقوق پرسنل کم کند، برای کارکنان جذاب است.»
منع قانونی وجود ندارد
وکیلیان درباره چالش‌های قانونی این نوع از خدمات نیز صحبت می‌کند: «تک‌تک این خدمات قبلاً به‌صورت غیرمتمرکز فراهم بوده و منع قانونی نداشته است. تنها کار ما این بوده که آن خدمات را متمرکز کنیم. قطعاً از سازمان‌های مربوطه مانند بانک مرکزی و… استعلام خواهیم گرفت. به نظر می‌رسید منعی قانونی برای این نوع خدمات وجود ندارد.
سازمان‌ها برای پرسنل خود یکسری امکانات مثل بن‌کارت و غیره دارند و این مسئله مربوط به تصمیم‌های داخلی سازمان‌هاست که از حقوق کارکنان بابت خریدهای اقساطی آنها کسر کند. ما فقط زیرساخت فنی را برایشان فراهم آورده‌ایم. الزاماً اعتباردهنده نیستیم، فقط ابزار پذیرش و کیف پول و کارت را در اختیار می‌گذاریم. به گفته او، منبع درآمد سابین تجارت آریا از این سیستم یکپارچه، دریافت کارمزد روی تراکنش‌ها خواهد بود، ولی روش‌های دیگری هم می‌تواند قابل مذاکره و اجرا باشد.
