سرابی به نام اف‌تی‌ایکس
اگر مشتاقید بدانید قبل از ورشکستگی چه بر اف‌تی‌ایکس گذشته، این چند پروژه بزرگ که اف‌تی‌ایکس میلیون‌ها دلار ناقابل را به پایشان ریخت نادیده نگیرید!
بازار رمزارزها، مدتی است که به‌دلیل فروپاشی صرافی اف‌تی‌ایکس متوقف شده است. در کمال ناباوری همه، یک امپراتوری بزرگ و قدرتمند، یک‌شبه اعلام ورشکستگی کرد! این صرافی، که پیش از ورشکستگی یک صندوق دو میلیارد دلاری به اف‌تی‌ایکس ونچرز اختصاص داده بود و ادعا داشت این بازوی سرمایه‌گذاری، به پذیرش جهانی بلاکچین و توسعه وب ۳ کمک خواهد کرد، به یکباره سقوط کرد و میلیاردها دلار پول مشتریان را به باد داد. اما ببینیم پیش از این سقوط هولناک، اف‌تی‌ایکس روی چه پروژههای مهمی سرمایه‌گذاری کرده بود؟
نگاهی به اف‌تی‌ایکس ونچرز
قبل از پرداختن به عناوین این پروژه‌ها و کم‌وکیف سرمایه‌گذاری، ابتدا بهتر است ببینیم اف‌تی‌ایکس ونچرز چیست. اف‌تی‌ایکس، صرافی مبادله‌کننده رمزارزها، در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۲ میلادی، خبر از راه‌اندازی اف‌تی‌ایکس ونچرز داد که یک بازوی سرمایه‌گذاری جسورانه با سرمایه حداکثر دو میلیارد دلار برای اینکوباسیون وب ۳ و نرم‌افزارهای بلاکچینی و بازی‌ها و غیره بود.
اف‌تی‌ایکس ونچرز، اگرچه با هدف توسعه صرافی اف‌تی‌ایکس راه‌اندازی شده بود، اما تقویت پیشرفت و پذیرش جهانی فناوری بلاکچین را در اولویت قرار داده بود. صندوقی که با امید تشویق به استفاده از فناوری بلاکچین و وب ۳ در مقیاس جهانی تأسیس شد و اهداف سرمایه‌گذاری آن شامل نوآوری و خلاقیت در صنایع مختلف از جمله نرم‌افزارها، بازی‌ها، برنامه‌های اجتماعی، بانکداری و خدمات بهداشتی و درمانی بود. در ادامه، به پنج مورد از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین پروژههای دنیای کریپتو خواهیم پرداخت که اف‌تی‌ایکس ونچرز، پیش از فروپاشی، میلیون‌ها دلار از سرمایه خود را به آنها اختصاص داد؛ پروژه‌هایی عظیم که اکنون با سقوط اف‌تی‌ایکس آینده‌ای نامعلوم در انتظارشان است.
یوگا لبز
یکی از شرکت‌هایی که توانسته بالاترین سرمایه‌گذاری از سوی اف‌تی‌ایکس ونچرز را از آن خود کند، یوگا لبز است. جذب سرمایه هنگفت ۴۵۰ میلیون دلاری توسط این شرکت که دو نمونه از بزرگ‌ترین کلکسیون‌های ان‌اف‌تی را در اختیار دارد و بازی مشهور و محبوب میمون‌های کسل متعلق به اوست، به‌منظور توسعه پروژه متاورس این شرکت بوده است. این پروژه با نام متاورس آدرساید، به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه ان‌اف‌تی در بلاکچین اتریوم شناخته می‌شود و هدف آن ترکیب ان‌اف‌تی از چندین پلتفرم به‌منظور ایجاد یکی از بزرگ‌ترین متاورس‌های موجود است. ارزش این شرکت، پس از دور سرمایه‌گذاری میمون‌های کسل یاکت کلاب مجموعه ان‌اف‌تی، چهار میلیارد دلار گزارش شده بود.
شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر اندریسن هوروویتز، سرمایه‌گذار پیشتاز دور تأمین مالی این پروژه بود. دیگر سرمایه‌گذاران پروژه نیز عبارت‌اند از: توسعه‌دهنده بازی انیموکا برندز و زیرمجموعه آن سندباکس، شرکت سرمایه‌گذاری لاین‌تری، ساند ونچرز، سرایو کپیتال و همچنین اف‌تی‌ایکس ونچرز و مون‌پی.
اکنون و پس از فروپاشی یکباره و سهمگین اف‌تی‌ایکس، یوگا لبز و میمون‌های کسل او در معرض انحلال قرار گرفته است. قیمت کلکسیون‌های یوگا لبز نیز در خلال بحران نقدینگی اف‌تی‌ایکس در حال سقوط است. به‌عنوان مثال، ارزان‌ترین میمون‌های کسل، اکنون چیزی در حدود ۸۲ درصد، ارزان‌تر از قیمت اوج خود در ماه آوریل ارزش دارد.
سیرکل
سیرکل، یک استارتاپ فناوری مالی در سطح جهانی است که ارائه‌دهنده زیرساخت‌های تأمین سرمایه و پرداخت برای مشاغل آنلاین است. مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده روی این پروژه، رقمی بالغ بر ۴۴۰ میلیون دلار بوده که طی یک دوره سرمایه‌گذاری سازمانی و استراتژیک گردآوری شده است. این پول که در بین ۱۰ سرمایه‌گذاری برتر خصوصی فین‌تک جای می‌گیرد، قرار بود به توسعه مستمر کسب‌وکار در سطح سازمانی و بازار کمک کند.
سرمایه‌گذاران خصوصی، سازمانی و استراتژیک پیشرویی در این دور سرمایه‌گذاری شرکت کرده‌اند که «مایکل جی‌پرایس» و دوستانش، فیدلیتی ریسرچ اند منیجمنت، مارشال ویس، وایلت ادوایزرز، اینترسکشن فین‌تک ونچرز، اف‌تی‌ایکس، بریِر کپیتال، والور کپیتال گروپ و پیلار ونچرز کپیتال از آن جمله‌اند.
«جرمی آلیر»، مدیرعامل شرکت که پیش‌تر ادعا کرده بود هدف اصلی سیرکل تبدیل‌شدن به یک بانک تجاری دیجیتال تحت نظارت ملی است، اکنون و پس از ورشکستگی ناگهانی اف‌تی‌ایکس، اذعان می‌کند که از تغییرات عجیب‌وغریب و سریع رخ‌داده در صنعت خود شوکه شده است. او می‌گوید، سقوط سریع و مهیب لونا یو‌اس‌دی در ماه می، او را مبهوت کرده که «مارپیچ مرگ چقدر سریع اتفاق افتاد و چقدر خشونت‌آمیز ارزش آن تخریب شد». او، فروپاشی اف‌تی‌ایکس، با این همه تأثیر مخرب بر بازار را نیز شوکه‌کننده قلمداد کرده و آن را بهانه‌ای برای سیاست‌گذاران و دولت‌مردان می‌داند تا به روند نظارت و قانون‌گذاری در دنیای کریپتو سرعت ببخشند.
به گفته او؛ «وضعیت آف‌شور یک مسئله مهم است…؛ خیلی چیزها در هاله‌ای از ابهام‌اند. وجود ساختار بازار و قوانین رفتاری بازار بی‌دلیل نیست. همه اینها دلایلی دارند که باید در بازار‌های کریپتو هم وجود داشته باشند.» او معتقد است وقتی رگولاتوری وجود ندارد یا سیستم رگولاتوری موجود ضعیف است، وقتی مدیریت ریسک سازمانی، حسابرسی‌های عمومی واضح و همین‌طور تفکیک روشن نقش‌ها و مسئولیت‌ها وجود ندارد، هر خطر اخلاقی ممکن است سیستم و اطرافیانش را تهدید کند. وی می‌افزاید: «این یکی از دلایلی است که ما همیشه در ایالات متحده تحت نظارت بوده‌ایم. این یکی از دلایلی است که ما را به سمت تبدیل‌شدن به یک شرکت عام سوق می‌دهد. این یکی از دلایلی است که ما را وادار می‌کند در مورد کاری که انجام می‌دهیم، دقیق‌تر باشیم.»
او می‌گوید: «اخیراً داستان‌های زیادی در مورد میلیون‌ها دلار پول بر باد رفته خوانده‌ایم… چطور چنین چیزی ممکن است؟ ما هنوز اطلاع دقیقی از کم‌وکیف ماجرای اف‌تی‌ایکس نداریم، اما در حال تحقیق و مطالعه روی این مسئله هستیم. در این راستا کلی حدس و گمان وجود دارد، با این حال ما یک معاون حسابرسی در مجموعه‌مان داریم که لحظه‌به‌لحظه به هیئت‌مدیره گزارش می‌دهد. ما مدیریت ریسک سازمانی داریم که تمام ابعاد ریسک در شرکت را بررسی می‌کند، همه‌چیز را مطابق با استاندارد نگه می‌دارد و با حسابرسان خارجی، در مورد همه‌چیز، از امنیت سایبری گرفته تا ریسک جرایم مالی همکاری می‌کند.»
نیر پروتکل
برای تسریع فرایند دموکراتیزه‌‌شدن اکوسیستم نیر، نیر پروتکل توانست ۳۵۰ میلیون دلار از صندوق تأمین تریگر گلوبال سرمایه جذب کند. این پلتفرم منبع‌باز مبتنی بر بلاکچین، بستری برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است که یکی از رقبای سرسخت اتریوم نیز به‌شمار می‌رود. امروزه، برای ساخت و حتی استفاده از اپلیکیشن‌ها یا بازی‌های مبتنی بر بلاکچین، باید هفت‌خوان رستم را رد کرد. پلتفرم نیر با این رسالت راه‌اندازی شده که توسعه‌دهندگان، برنامه‌نویسان و در نهایت کاربران این اپلیکیشن‌ها و بازی‌های مبتنی بر بلاکچین، از نهایت آزادی، سهولت و کاربرپسند بودن آنها لذت ببرند. از سرمایه‌گذاران این دور تأمین مالی می‌توان به ریپابلیک‌کپیتال، اف‌تی‌ایکس ونچرز، هشد و دراگون‌فلای اشاره کرد.
سویی
سویی، یک بلاکچین لایه ۱ است که هنوز منتشر نشده و توسط شرکت فناوری مایستن لبز ساخته شده است. این شرکت فناوری مستقر در کالیفرنیا، در سال ۲۰۲۱ توسط مجموعه‌ای از متخصصان فناوری که به‌عنوان مدیران ارشد نوی ریسرچ متا فعالیت می‌کردند، راه‌اندازی شد. سویی، یک پروتکل اثبات سهام است که به توسعه‌دهندگان بخش‌های مختلف این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های نوآورانه مورد نیاز اکوسیستم وب ۳ را ایجاد کنند.
مدیرعامل سابق غول شبکه‌های اجتماعی، متا، سرپرست این تأمین مالی ۳۰۰ میلیون دلاری سری B را صرافی رمزارزی اف‌تی‌ایکس معرفی و هدف آن را توسعه زیرساخت‌های بیشتر برای تأمین انرژی موج بعدی برنامه‌های کاربردی وب ۳ عنوان کرده بود.
در کنار سایر شرکا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌کننده در این تأمین مالی سری B، می‌توان از کوین‌بیس ونچرز، جامپ کریپتو، اندریسن هوروویتز، سیرکل ونچرز، بایننس لبز و اولیری ونچرز نام برد. با اضافه‌شدن بودجه جدید، ارزش شرکت به بیش از دو میلیارد دلار رسیده بود که اکنون، با بحران نقدینگی به‌وجودآمده و ابهامات موجود در خصوص پرونده اف‌تی‌ایکس، باید دید چه چیزی در انتظار این شرکت و دیگر پروژه‌ها خواهد بود.
آپتوس
آپتوس، یک بلاکچین لایه ۱ امن، مقیاس‌پذیر و زیرساختی قابل ارتقاست که توسط تیم سازنده «دایم» و «نووی» (پروژههای شکست‌خورده بلاکچینی فیس‌بوک و کیف پول کریپتو) در سال ۲۰۲۱ میلادی ساخته شده است. هدف از راه‌اندازی آپتوس نیز ایجاد یک شبکه امن بلاکچینی برای توسعه‌دهندگان، برنامه‌نویسان و کاربران است تا بتوانند در بستر این زیرساخت امن و پیشرفته، با سهولت و لذت برنامه‌های غیرمتمرکز خود را ایجاد یا استفاده کنند.
این پروژه توانست در دور سرمایه‌گذاری خود، به سرپرستی اف‌تی‌ایکس ونچرز و جامپ کریپتو، ۱۵۰ میلیون دلار جذب سرمایه کند؛ سرمایه‌ای که قرار بود به‌منظور ارتقای «قابلیت استفاده و اجتماعی‌‌سازی» وب مورد استفاده قرار گیرد.
البته، از دیگر پروژههای سرمایه‌گذاری‌شده توسط اف‌تی‌ایکس، می‌توان به بلاکفای، با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیون دلار؛ هلیوم، با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلار؛ لیمیت بریک، با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلار؛ چیپرکش، با سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیون دلار و نیز مایتیکال گیمز، با سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیون دلار اشاره کرد که همچنان سرنوشت سرمایه‌های دریافتی‌شان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.