از نظرات بخش خصوصی غافل نشوید

عصر تراکنش ۷۰؛ مظاهر مرجانی، مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات پارمیس / هدف اصلی سامانه مؤدیان هوشمندسازی و حسابرسی مبتنی بر ریسک است؛ بنابراین انتظار می‌رود طرح جامع مالیاتی نیز با تکمیل پایگاه‌هایی همچون سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی عملیاتی شود، اما عدم اجرای صحیح قانون سامانه مؤدیان از لحاظ فنی، فرهنگی و غیره می‌تواند تبعاتی را برای جامعه داشته باشد.

سامانه مؤدیان مالیاتی از جهت ایجاد شفافیت در اقتصاد کشور بسیار کارآمد بوده و باید به‌صورت صحیح اجرایی شود، اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود، این است که قانون باید با اقبال عمومی همراه شود و از سوی مؤدیان پذیرفته شود. این مهم نیز نیازمند اطلاع‌رسانی و آموزش کافی است که به عقیده بنده تا‌به‌حال این‌طور نبوده است. در حال حاضر سامانه مؤدیان یک فرصت فناورانه ایجاد کرده و می‌تواند پایه‌ای برای ایجاد یک تحول باشد. هرچند در این مسیر توجه ویژه به مسئله آموزش و اطلاع‌رسانی بسیار مهم است.

به نظر من اگر قانون سامانه مؤدیان به‌درستی اجرا شود، تمام مشکلات مالیاتی کشور ما حل خواهد شد. باید به سازمان امور مالیاتی تبریک گفت، زیرا طی یکی، دو سال گذشته انقلابی در بحث شفافیت و عدالت مالیاتی ایجاد کرده و به عقیده بنده با اجرای این طرح تازه شروع ماجراست و احساس می‌کنم باید تا دو، سه سال آینده مشکلات ایجادشده این طرح را اصلاح کنیم.

همین الان که تقریباً یک ماه‌و‌نیم از اجرای طرح سامانه مؤدیان گذشته، اکثر شرکت‌های ارائه‌دهنده نرم‌افزارهای مالی و مدیریتی با مشکلات فنی مواجه شدند و بابت همین قضیه باید امور فنی سامانه مؤدیان زیرساخت مناسبی را تهیه کند. چرا؟ چون در آینده قرار است تمام اصناف هم به این سامانه مؤدیان متصل شوند و باید استراتژی مناسبی را اتخاذ کنند. ما باید اقناع عمومی را حاصل کنیم و نباید سامانه مؤدیان را به جامعه فعلی با این وضعیت اقتصادی تحمیل کنیم. یکی از اهداف اصلی سامانه مؤدیان کاهش مشکلات مابین سازمان امور مالیاتی و مؤدی است و باید متناسب با شرایط حاکم بر کشور قانون را اجرا کنیم؛ نه اینکه فقط چون در کشور ترکیه و کره جنوبی و روسیه نتیجه عالی داده، پس ما هم می‌توانیم اجرا کنیم و بهترین نتیجه را دریافت کنیم.

پیشنهاد من به سازمان امور مالیاتی این است که از نظرات بخش خصوصی غافل نشوند و کمیته‌های فنی و تخصصی را در اصناف مختلف تشکیل دهند و این کمیته‌ها را در اجرای صحیح قانون سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی سهیم کنند تا بتوانند مشکلات حال و آینده مؤدیان و سازمان امور مالیاتی را کاهش دهند.

اگر بخواهیم تعدادی از مزایای سامانه مؤدیان را به‌اختصار توضیح دهیم، ابتدا باید به افزایش شفافیت اشاره کنیم که این سامانه مشخصات شهروندان و مشمولان سامانه مؤدیان را به همراه اطلاعات مالی دریافت و دسترسی لازم را برای دولت ایجاد کرد تا بتواند شفافیت و عدالت مالیاتی را به‌طور کامل اجرایی کند. دومین حُسن سامانه مؤدیان کاهش هزینه‌ها و تشکیل پایگاه‌های اطلاعاتی آماری در حوزه تأمین و توزیع کالا و خدمات است؛ هزینه‌هایی نظیر حضور مؤدی در دفاتر مالیاتی یا ارسال مکاتبات و غیره برای مؤدی بسیار کاهش می‌یابد.

سومین مزیت سامانه مؤدیان، افزایش دقت و سرعت و تسهیل و روان‌سازی کسب‌و‌کارها با استفاده از روش‌های مبتنی بر فناوری‌ است که داده‌های مالیاتی را به‌صورت کاملاً آنلاین در اختیار دولت و سازمان امور مالیاتی قرار می‌دهد. چهارمین مزیت سامانه مؤدیان جلوگیری از تقلب و سوء‌استفاده از اطلاعات مالی مؤدیان و شناسایی صحیح درآمدهای مشمول مالیات و کاهش فرار مالیاتی است. و در نهایت پنجمین و اصلی‌ترین مزیت سامانه مؤدیان، پرداخت مالیات مؤدیان بسیار سریع و ساده انجام می‌شود و مؤدیان هر زمان بخواهند، می‌توانند مالیات خود را پرداخت کنند.

در واقع به نظر بنده سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی زمینه و بستری را برای اعمال هر نوع سیاست و پایه جدید مالیاتی فراهم خواهد کرد که در صورت استقرار و اجرای کامل، اهداف دولت در حوزه مالیات را محقق می‌کند و کسری بودجه را نیز به حداقل میزان و حتی صفر خواهد رساند.

البته از این نکته مهم هم نباید غافل شویم که دولت هم وظایفی نسبت به مؤدیان دارد که پس از اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان باید به وظایف خود عمل کند؛ وظایفی نظیر اینکه دولت باید کمترین اخلال در کسب‌وکار مؤدیان را ایجاد کند، باید اطلاعات و داده‌های مالی و مالیاتی یا به قول معروف حفظ حریم شخصی و رعایت اصول محرمانگی داده و اطلاعات کسب‌و‌کار مؤدیان را رعایت کند، ایجاد فضای رقابتی در بستری آزاد و قانونمند و در نهایت باید دریافت حداکثری اطلاعات مورد نیاز برای نظام یکپارچه مالیاتی را که جزء وظایف اصلی دولت در قبال مؤدیان است، رعایت کند.

سخن پایانی

به مدیران سازمان امور مالیاتی از جانب خود و فعالان حوزه صنعت فناوری و اطلاعات خداقوت عرض کرده و توصیه می‌کنم با بخش خصوصی تشریک مساعی لازم را انجام دهند تا بتوانند این قانون سامانه مؤدیان را به نحو احسن اجرایی کنند.