چابک و انعطافپذیر هستیم
صحبتهای مهدی طالب، رئیس اداره فناوریهای نوین فام درباره دپارتمانها و محصولات شرکت فام
عصر تراکنش ۷۶ / هلدینگهای فناوری اطلاعات بانکها و مؤسسات مالی با چرخش پارادایمی که در شیوه بانکداری به وجود آمده، به یکی از مهمترین عوامل توسعه بانکها تبدیل شدهاند و بانکها و مؤسسات مالی گوناگون میکوشند تا با ایجاد و توسعه این هلدینگها، به ایده بانکداری دیجیتال بپیوندند. فام نیز یکی از همین هلدینگهای فناوری اطلاعات است که در زمینه ارائه محصولات بانکی و فناوریهای مالی فعالیت کرده و به کمک دپارتمانهایی که دارد به خلق محصولات و خدماتی نظیر نرمافزار فام، سامانه پرداختیاری، متابانک، سامانه مبارزه با پولشویی، سامانه نوبتدهی بهنما، همراهبانک، اینترنتبانک، سامانه استعلامات حاکمیتی، سامانه سوئیچ پرداخت، سامانه متمرکز اداری، دیتامیت و خدماتسنتر پرداخته تا بهعنوان بازوی فناوری اطلاعات مؤسسه اعتباری ملل به دیجیتالی و هوشمند شدن هرچه بیشتر آن کمک کند.
این هلدینگ یک آکادمی نیز دارد که با هدف آموزش و پرورش نیروهای انسانی متخصص مورد نیاز این مجموعه ایجاد شده تا راهحلی برای مقابله با کمبود نیروی انسانی متخصص در کشور باشد و فام را در جهت تأمین نیروهای انسانی که نیاز دارد، یاری برساند. مهدی طالب، رئیس اداره فناوریهای نوین فام در گفتوگوی خود با عصر تراکنش توضیح میدهد که فام چه نوع هلدینگی است، چند دپارتمان دارد و چه خدماتی ارائه میدهد. در ادامه گزارش این گفتوگو را میخوانید.
فام؛ یک مگااپ
مهدی طالب، رئیس اداره فناوریهای نوین شرکت فام ابتدا به مهمترین ویژگیهای نرمافزار فام اشاره میکند و میگوید که در حال حاضر کاربران میتوانند امکانات متنوعی از کارتبهکارت و خرید شارژ گرفته تا ثبت چک صیادی و صدور انواع بیمهنامه را در فام انجام دهند. او در این خصوص میگوید: «البته، کلیه تراکنشهای بانکی نیز در این نرمافزار انجام میشود. همچنین ثبتنام در سجام، استعلام سهام عدالت، دریافت شماره شبا و خدمات خودرویی از دیگر خدماتی است که فام به کاربران خود ارائه میدهد. خدمات خودرویی در نرمافزار فام نیز بهزودی تکمیل شده و به آن خدمات پرداخت جرایم، عوارض آزادراهی و امثالهم نیز اضافه خواهد شد. سلامت بدون مرز نیز از دیگر خدماتی است که در فام ارائه میشود که از طریق آن، امکان ویزیت و دریافت نوبت از پزشک برای کاربر فراهم میشود.»
طبق صحبتهای طالب، در فام پیام اعلان کلیه تراکنشهای حسابهای مؤسسه اعتباری ملل نیز برای مشتریان ارسال میشود. در واقع فام یک داشبورد کامل از ارائه خدمات پرداختسازی، نئوبانک و کلیه سرویسهای قابل ارائه بورس و بیمه به کاربران است که کلیه نیازهای مردم در این حوزه را برآورده میکند و از این روست که نرمافزار فام را یک مگااپ مینامند. او توضیح میدهد: «هوش مصنوعی در فام جذابیت و سهولت در استفاده را برای کاربران فراهم میکند؛ در واقع قابلیت بهخصوص نرمافزار فام، هوش مصنوعی است که کاربران میتوانند بهصورت صوتی با مکالمه دوطرفه از سؤالهای روزمره درباره هواشناسی گرفته تا مسائل بانکی را با هر نوع ادبیاتی که کاربر با آن راحت باشد، پاسخ دهد. همچنین در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی کلیه قسمتهای این نرمافزار از استاندارد دسترسپذیری برای نابینایان پشتیبانی میکند.»
طالب درباره خدمات جدیدی که قرار است به فام اضافه شود نیز اینطور توضیح میدهد: «در این نرمافزار سعی کردیم تا ترکیبی از خدمات متنوع مالی از بانک، بیمه، بورس و امثالهم ارائه دهیم که بهزودی امکانات زیادی به آن اضافه خواهد شد.»
متابانک؛ نئوبانک مؤسسه اعتباری ملل
متابانک یکی دیگر از محصولات شرکت فام است که از دیماه ۱۴۰۰ به کاربران بهعنوان نئوبانک مؤسسه اعتباری ملل ارائه شده است. در حال حاضر در این سامانه، عملیات احراز هویت غیرحضوری و افتتاح حساب آنلاین، انتقال وجه حساب به حساب، فعالسازی کارت و غیره انجام میشود. به گفته طالب، پس از افتتاح حساب حداکثر تا ۷۲ ساعت کارت به دست متقاضیان میرسد؛ کارتهایی که دارای هویت خاص خود هستند. طبق صحبتهای رئیس اداره فناوریهای نوین شرکت فام، بهزودی خدماتی به این نئوبانک اضافه میشود که مزیت رقابتی آن به حساب میآید. در گام اول قرار است تسهیلات و وامهای خرد در این نئوبانک به مردم ارائه شود تا افراد با صرف کمترین وقت و هزینه و بدون داشتن ضامن، بر اساس احراز هویت دیجیتالی و رتبه اعتباریای که دریافت میکنند و به کمک چک صیادی، سفته الکترونیک یا گواهی کسر از حقوق بتوانند تسهیلات مورد نیاز خود را دریافت کنند. همچنین با توجه به رویکرد پلتفرمی که به این محصول دارند، در گام بعد، قصد دارند به کسبوکارها نیز خدماتی ارائه دهند. در واقع متابانک پلتفرمی است که هم در زمینه B2C و هم در زمینه B2B فعالیت میکند و میکوشد تا علاوه بر حداکثریکردن ارائه خدمات بانکی بهصورت غیرحضوری و دیجیتال، بستری را برای کسبوکارهایی که نیازمند امکانات بانکی هستند، فراهم کند.
احراز هویت متابانک بهصورت دیجیتال اتفاق میافتد و بنا بر گفتههای طالب توسط خود فام طراحی و ایجاد شده و از شرکت دیگری کمک نگرفتهاند. او در اینباره میگوید: «ما یک تیم هوش مصنوعی داریم که هم در نرمافزار فام و هم در متابانک به ما کمک میکنند که افراد میتوانند بهراحتی و در کمترین زمان با بارگذاری مدارک لازم و خواندن یک متن و ضبط ویدئویی کوتاه در نئوبانک ما عضو شوند. زندهبودن تصویر و اینکه فرد از روی یک ویدئوی دیگر فیلم نگرفته باشد، توسط هوش مصنوعی بررسی میشود.»
طالب درباره برنامههایی که برای آینده این محصول دارند نیز صحبت میکند و میگوید: «ارائه خدمات بانکی غیرحضوری بهصورت حداکثری، اصلیترین مأموریت این محصول است و افراد میتوانند تمام خدماتی را که در شعبه و بهصورت حضوری در مؤسسه اعتباری ملل دریافت میکردند، بهصورت دیجیتال دریافت کنند. همچنین امکانات متنوع دیگری در چهارچوب قوانین بانکی کشور و الزاماتی که وجود دارد، در آیندهای نزدیک ارائه خواهد شد. مانند اینکه کاربران تصویر روی کارتشان را انتخاب یا بارگذاری کنند و یک کارت کاملاً شخصیسازیشده داشته باشند.»
پویانگار و سامانه نوبتدهی بهنما
بنا بر توضیحات طالب، پویانگار نیز یکی دیگر از محصولاتی است که در دپارتمان بانکداری نوین این شرکت تولید شده و امکان تولید آفلاین و آنلاین رمز پویا را در اختیار مشتریان قرار میدهد. او سپس درباره سامانه نوبتدهی بهنما صحبت میکند؛ محصولی که برای مدیریت هرچه بهتر خدمات و کارکنان و مدیریت تمامی شعب طراحی شده است. او در توضیح این محصول میگوید: «این سامانه امکان دریافت نوبت آنلاین را دارد و همچنین از طریق نمایشگر داخل شعبه، مشتریان میتوانند جزئیات نوبتها، ساعت و تاریخ و از قیمت ارز و طلا بهصورت لحظهای باخبر شوند. همچنین از طریق پیشخوان مدیریتی میتوان تعداد شعب، تعداد کارمندان، تعداد باجههای فعال، تعداد مشتریان در صف، تعداد مشتریان خدمترسانیشده، تعداد مشتریان در حال انجام، گزارش شعب برتر و کارمندان برتر بهصورت هفتگی، بارگذاری ویدئو و زیرنویس برای شعبه اشاره کرد. همچنین این سامانه قابلیت ارائه نوبت بهصورت برخط را نیز دارد که بهزودی این خدمت روی نرمافزار فام ارائه خواهد شد.»
رئیس اداره فناوریهای نوین شرکت فام میگوید سامانه پرداختیاری نیز محصولی است که به پرداختیاران این امکان را میدهد تا بتوانند سرویس خود را ارائه دهند. از جمله قابلیتهای این محصول میتوان به امکان اتصال به شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت، پنل مدیریت، گزارشگیری و امکان درخواست درگاه اشاره کرد.
آکادمی فام
طالب معتقد است که نبود نیروی انسانی متخصص یکی از بزرگترین مسائل کشور است و اکثر کسبوکارهای فینتکی و اقتصاد دیجیتال کشور برای جذب و نگهداشت نیرو با مشکل روبهرو هستند و این مسئله به چالشی همهگیر برای آنها تبدیل شده و در اینباره اظهار میکند: «ما در شرکت فام به این نتیجه رسیدیم که آکادمی خلق کنیم تا نیروهای مورد نیازمان را در قالب کارآموز جذب و پرورش دهد و سپس با ارائه خدمات رفاهی و ایجاد فضای کاری دوستانه و صمیمی، آنها را به کار بگیریم. کارآموزان در آکادمی فام طی دو دوره (عمومی و تخصصی) تحت آموزش هستند و در دوره تخصصی حقوق نیز دریافت میکنند و در نهایت پس از ارزیابی پایان دوره از بین کارآموزان، آنهایی که عملکرد بهتری داشتهاند، میتوانند در خانواده بزرگ ملل و شرکت فام استخدام شوند. البته این بدان معنا نیست که ما فقط از آکادمی خودمان نیرو میگیریم، بلکه همواره از بیرون نیز جذب نیرو میکنیم.»
دیتامیت؛ سامانه بانکداری متمرکز فام
به گفته طالب، یکی دیگر از محصولات شرکت فام سامانه بانکداری متمرکز دیتامیت است که توسط این شرکت توسعه داده شده و سامانهای مقیاسپذیر، چندارزی، چندزبانی، چندزمانی و مبتنی بر وب است که با داشتن ساختار چابک و منعطف خود در قالب معماری پیمانهای کلیه نیازهای بانکداری اسلامی را پوشش میدهد. او درباره نحوه طراحی و عملکرد این سامانه عنوان میکند: «دیتامیت مبتنی بر پارامتر طراحی شده و ویژگیهایی مانند امکان تولید انواع گزارشها در ماژول گزارشساز در کمترین زمان، تولید و مدیریت اسناد حسابداری بهصورت پارامتری و سطوح دسترسی پویا در سطح صف و ستاد دارد؛ در نتیجه این سامانه قابلیت بومیسازی فرایندهای مالی، حسابداری و گزارشگیری برای هر یک از بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری را در راستای افزایش بازدهی و توانایی ارائه خدمات بانکداری حضوری و غیرحضوری دارد.»
او درباره دیگر خدمات این سامانه بیان میکند: «ارائه خدمات بانکداری باز، مدیریت دستگاههای پذیرندگی با فناوری روز دنیا و انعطاف بسیار بالا، سوئیچ پرداخت امن و چابک با قابلیت مقیاسپذیری قابل توجه و پشتیبانی از سرویسهای بانکداری نوین، ماژولهای مدیریت کارت با پوشش کلیه خدمات مربوطه طبق بخشنامههای بانک مرکزی با قابلیتهای پارامتریک، ماژول عملیات بینالملل با قابلیت خدمات ارزی، ماژول اینترنتبانک با ارائه بیشترین میزان خدمات بانکی شعبهمحور و ماژولهای جانبی نظیر مبارزه با پولشویی با قابلیت اخذ کلیه گزارشهای مورد نظر بانک مرکزی و FIU و در نهایت ماژول مدیر کانالهای پرداخت که بر اساس فناوری روز دنیا و مبتنی بر معماری نوین جهت مدیریت انواع بسترهای ارتباطی طراحی و عملیاتی شده نیز از دیگر خدمات این سامانه است.»
همچنین یکی از بخشهای قابل توجه و مهم دیتامیت، بخش راهحل کلی است که به گفته طالب از نقاط قوت تجاری آن میتوان به افزایش قدرت رقابت در بازار، مقیاسپذیری منطبق با بازار، افزایش رضایتمندی مشتریان، انعطافپذیری و چابکی اشاره کرد.
ساختار چابک اینترنتبانک ملل
شرکت فام دو محصول دیگر نیز دارد که همراهبانک و اینترنتبانک هستند و به گفته طالب طراحی جذاب و کارآمدی دارند. او در اینباره میگوید: ««سامانه اینترنتبانک با طراحی خوبی که دارد، ارتباط با مشتریان را دلچسبتر کرده است. در واقع این محصول دارای ساختاری چابک و طراحی جذاب و مبتنی بر دانش روز است که با توجه به خواستههای مشتریان مؤسسه اعتباری ملل در سایه رشد فناوری و مفاهیم نوین بانکداری ایجاد شده است. اینترنتبانک امکان انجام کلیه تراکنشهای مجاز شبکه بانکی را بهصورت غیرحضوری و با صرف کمترین زمان و هزینه فراهم کرده است. همچنین حفظ امنیت مالی تراکنشها، مقیاسپذیری و پیمانهایبودن این محصول از دیگر ویژگیهای آن است.»
طبق صحبتهای او انتقال درونبانکی از طریق کارت و حساب بهصورت لحظهای و زمانبندیشده، انتقال برونبانکی ساتنا و پایا بهصورت لحظهای و زمانبندیشده، انتقال بینبانکی کارتبهکارت، مدیریت چک و سامانه صیاد (پیچک)، مدیریت و پرداخت تسهیلات، مدیریت حسابها، مدیریت کارتهای نقدی و اعتباری، بازپرداخت و صورتحساب کارت اعتباری، مدیریت رمز دوم پویا، افتتاح حساب مشتریان ملل، دریافت صورتحساب کامل بر اساس حساب و کارت از جمله قابلیتهای این دو ماژول هستند.
سامانه سوئیچ پرداخت و استعلامهای حاکمیتی فام
رئیس اداره فناوریهای نوین شرکت فام میگوید که سامانه سوئیچ پرداخت ملل با معماری مقیاسپذیر و چابک خود، نیازمندیهای شبکه پرداخت را در سریعترین زمان برطرف میکند: «سوئیچ پرداخت کلیه استانداردهای پرداخت در خودپردازهای نقدی و غیرنقدی، دستگاههای کارتخوان را برای استفاده از انواع کارتهای نقدی، هدیه، مجازی و اعتباری جهت انجام انواع تراکنشهای مالی و غیرمالی روی این درگاهها شامل میشود. این سامانه امکان کنترل و پایش کلیه دستگاههای پرداخت و جریان تراکنشهای بانکداری الکترونیک را بهصورت متمرکز فراهم کرده است. سامانه سوئیچ پرداخت امکان اتصال به دیگر درگاههای پرداخت را نیز در سریعترین زمان ممکن فراهم میکند و در حال حاضر با مدیر کانال، اینترنتبانک و همراهبانک و دستگاههای بانکداری الکترونیک نظیر خودپردازهای نقد و غیرنقد، کیوسک، دستگاه کارتخوان، تلفنبانک مؤسسه اعتباری ملل یکپارچه شده است. از مهمترین ویژگیهای فنی این محصول نیز میتوان به داشتن مجوز رسمی امنیتی PA-DSS بینالمللی، دسترسپذیری، کارایی و امنیت بالا با استفاده از HSM اشاره کرد.»
او در ادامه صحبتهایش، سامانه استعلامهای حاکمیتی فام را نیز معرفی میکند و درباره امکانات آن میگوید: «این سامانه کلیه سرویسهای حاکمیتی را بهصورت یکپارچه ارائه میدهد که از جمله این خدمات میتوان به استعلام الکترونیکی هویت، استعلام اطلاعات شخص حقوقی، استعلام آگهیهای ثبت و تغییرات، استعلام اطلاعات اصناف، استعلام وضعیت نظام وظیفه، دریافت نشانی پستی با استفاده از کد پستی، استعلام اطلاعات اتباع خارجی حقیقی و حقوقی (پژواک)، استعلام مالکیت تلفن همراه، استعلام ذینفع واحد، استعلامات ایثارگری، چک برگشتی، تسهیلات و تعهدات، مدرک تحصیلی و امثالهم اشاره کرد.»
سامانه متمرکز اداری فام
طالب معتقد است پرسنل هر سازمانی مهمترین و باارزشترین دارایی آن به حساب میآیند که نگهداری دادهها و مدیریت فرایندهای مرتبط با آنها بهصورت دستی بسیار پیچیده و زمانبر است. به همین منظور فام سامانهای را به این مهم اختصاص داده که سامانه متمرکز اداری نام دارد و در اینباره اظهار میکند: «این سامانه امکان مدیریت و دسترسی آسان به دادهها و فرایندهای مرتبط با نیروی انسانی را در سازمان فراهم کرده و باعث صرفهجویی در زمان، کاهش هزینه و مدیریت بهتر پرسنل میشود. این سامانه متشکل از افزونههای املاک و مستغلات، افزونه مدیریت قراردادها، حقوق و دستمزد، کنترل پروژه، تایمشیت و مدیریت منابع انسانی است که بهصورت یکپارچه همه فعالیتهای داخلی یک سازمان را در گستره واحدهای عملیاتی سازمان مدیریت میکند.»
طالب معتقد است پرسنل هر سازمانی مهمترین و باارزشترین دارایی آن به حساب میآیند که نگهداری دادهها و مدیریت فرایندهای مرتبط با آنها بهصورت دستی بسیار پیچیده و زمانبر است. به همین منظور فام سامانهای را به این مهم اختصاص داده که سامانه متمرکز اداری نام دارد و در اینباره اظهار میکند: «این سامانه امکان مدیریت و دسترسی آسان به دادهها و فرایندهای مرتبط با نیروی انسانی را در سازمان فراهم کرده و باعث صرفهجویی در زمان، کاهش هزینه و مدیریت بهتر پرسنل میشود. این سامانه متشکل از افزونههای املاک و مستغلات، افزونه مدیریت قراردادها، حقوق و دستمزد، کنترل پروژه، تایمشیت و مدیریت منابع انسانی است که بهصورت یکپارچه همه فعالیتهای داخلی یک سازمان را در گستره واحدهای عملیاتی سازمان مدیریت میکند.»
دپارتمان شبکه و امنیت
او با اشاره به اهمیت دپارتمان شبکه و امنیت فام درباره فعالیتهای آن میگوید: «ارتباطات و امنیت مراکز داده در زمینههای طراحی، پیادهسازی، پشتیبانی، نگهداری و راهبری؛ طراحی، راهاندازی، بهینهسازی، نگهداری و توسعه ارتباطات شبکههای WAN در مقیاس کشوری؛ ارائه سیستمهای یکپارچه جهت پایش رویدادهای امنیتی و عملیاتی؛ پیادهسازی استانداردهای امنیتی و مقاومسازی شبکهها در مقیاسEnterprise از جمله فعالیتهای این دپارتمان است.»
دپارتمان دادهکاوی
طبق صحبتهای او، دپارتمان دادهکاوی نیز مسئولیت مدیریت، نگهداری و پشتیبانی پایگاه داده را بر عهده دارد. در این دپارتمان محصولاتی اعم از سامانه هوش تجاری، تحلیل داده، مبارزه با پولشویی و کشف تقلب پیادهسازی شده است. در این دپارتمان با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی نسبت به شناسایی رفتار مشکوک و تخلفات اقدام میشود. طالب از جمله آنها به این موارد اشاره میکند: «نصب، تنظیمات و ارتقای پایگاههای داده و نرمافزارهای مدیریت آنها که شامل پایگاههای داده عملیاتی، پایگاههای داده مدیریت و تجمیع دادهها، پایگاههای داده کنترلی و پشتیبانگیری مانند کاتالوگ سرور و ابزارهای استاندارد مدیریت و مانیتورینگ آنها میشود. همچنین آمادهسازی، نصب و تنظیمات کلیه پایگاههای داده لازم بهمنظور توسعه، آموزش و تستهای نرمافزار بانکداری متمرکز نیز بر عهده گروه پایگاههای داده شرکت فام است. ارزیابی ویژگیها و قابلیتهای Oracle RDBMS و پیادهسازی آنها نیز دومین فعالیت این دپارتمان است؛ نرمافزار مدیریت پایگاه داده اوراکل شامل ویژگیهای ارزشمندی برای سازمانها و نگهداری و مدیریت اطلاعات است. یکی از برنامههای تیم پایگاه داده استفاده از این ویژگیهای منحصربهفرد، جهت بهینهسازی فرایندهای لازم در سایت است که شامل راهکارهای پارتیشنبندی، فشردهسازی، امنیتی و مدیریت دیسک و سختافزار بهصورت انحصاری میشود. گفتنی است هر کدام از این ویژگیها بهصورت مفصل و بر اساس نیاز کسبوکار، در زمان لازم قابل ارائه، استفاده و پیادهسازی است.»
یکی دیگر از فعالیتهای این دپارتمان به پیادهسازی و نگهداری راهکارهای حداکثر پایداری برمیگردد. او در اینباره میگوید: «گروه پایگاه داده فام، بر اساس نیازها و با استفاده از راهکارهای حداکثر پایداری اوراکل و نوع کسبوکار به ارائه یک برنامه کاربردی و طراحی، پیادهسازی و نگهداری نسخههای پشتیبان هر کدام از پایگاه دادههای مورد نیاز میپردازد. نکته قابل توجه در سیاست نگهداری نسخههای پشتیبان، ایجاد برنامه زمانبندی و سیستمیکردن راهکارهای مانیتورینگ و کنترل نسخههای پشتیبان است. برخی راهکارهای HA و پشتیبانگیری اوراکل عبارتاند از: ORACLE RAC، Active Data Guard، Data pump، RMAN، GoldenGateو Flashback.»
نظارت بر طراحی پایگاه داده نیز یکی دیگر از فعالیتهای این دپارتمان است که بنا بر صحبتهای طالب نقش مهمی در دستیابی به وضعیتی بهینه و کسب رضایت مشتریانشان دارد. او در اینباره توضیح میدهد: «بسیاری از موارد مانند طراحی و ساخت اشیای پایگاه داده و همچنین منابع تخصیص دادهشده به آنها توسط تیم توسعه نرمافزار، باید با نظارت و همکاری مدیریت پایگاه داده انجام شود. نتیجه این همکاری به اختصاص بهینه کاربران مرتبط به هر کسبوکار و Table spaceها و پیشبینی بازیابی آنها، تخصیص بهینه ستونها و توزیع یکسان اطلاعات، پیشبینی و تخمین رشد اطلاعات، ایجاد جدول بهصورت پارتیشن و امثالهم منجر میشود.»
پیادهسازی و تنظیمات سیاستهای امنیتی بر اساس نیاز سازمان نیز یکی دیگر از وظایف این دپارتمان است. به گفته طالب یکی از دغدغههای مسئولان هر کسبوکاری، نحوه مدیریت بر دسترسی افراد مسئول به اطلاعات است، به نحوی که افراد و کاربران در سطوح مختلف و بر اساس نیاز خود، به ساختار پایگاه داده و اطلاعات دسترسی داشته باشند.
او میگوید که بهینهسازی پایگاههای داده و پیادهسازی راهکار جامع مانیتورینگ در دستورکار این دپارتمان قرار دارد: «پس از آغاز به کار کسبوکار و سرویسدهی به مشتریان، بیشتر دغدغه مسئولان، ارائه خدمت با سرعت زیاد، کارایی بالا و در زمان مناسب است. پس از طراحی بهینه پایگاه داده، بهینهسازی پرسوجوها و درخواستهای کاربران با استفاده از ابزارهای مدیریت پایگاه داده از اولویتهای سازمان است، به نحوی که گروه مدیریت پایگاه داده علاوه بر پیشنهادهای خود بهمنظور تخصیص منابع لازم جهت بهبود عملکرد پایگاه داده، بتواند حداکثر استفاده را از منابع فعلی با استفاده از تنظیم درست پارامترها و اصلاح ساختار فیزیکی و منطقی را بکند.»
او درباره نظارت بر عملکرد نرمافزارها و تأثیر کارایی آن بر پایگاه داده میگوید: «این نیز یکی دیگر از وظایف این دپارتمان است؛ علاوه بر تنظیم پارامترها و اصلاح ساختار پایگاه داده، بهینه
سازی کارایی نیز مسئله مهمی است که باید به آن پرداخته شود. در همین راستا درخواستهای سرویسهای مختلف و کاربران به سمت پایگاههای داده فرستاده شده و در برخی موارد باعث ایجاد اختلالاتی نظیر بلاکشدن و استفاده بیش از حد از منابع میشود که اصلاح این موارد با کنترل درخواستها از سمت نرمافزار و بهینهکردن آنها امکانپذیر است.»
طبق گفتههای او، برنامهریزی رشد و تغییرات (مدیریت منابع) نیز مسئولیتی است که بر عهده این دپارتمان گذاشته شده که مفهوم کلیدی آن رشد اطلاعات است. این مهم با مشورت تیم کسبوکار و تطبیق مدل آن با اشیای پایگاه داده امکانپذیر است و در مراحل بعدی، همزمان با فعالیتهای کاربران، تاریخچه رشد آنها و پیشبینی آینده ممکن میشود. ایجاد اطلاعاتی از این دست میتواند به برنامهریزی بهتر برای تخصیص منابع در آینده کمک کند.
او درباره برنامهریزی برای پشتیبانی در جهت حداکثر پایداری (نیروی انسانی) بیان میکند: «تخصیص نیروی انسانی و زمان جهت دستیابی به هدف حداکثر پایداری یکی دیگر از وظایف این دپارتمان است که بهمنظور پیادهسازی، نگهداری و مانیتورینگ پایگاه داده و ابزارهای مرتبط با آن انجام میشود. همچنین آموزش نیروها و سطحبندی آنها جهت ارائه خدمات به آنها در حداقل زمان قطعی و دستیابی به بالاترین سطح دسترسپذیری دیتابیس مطابق با SLA تنظیمشده از مهمترین فعالیتهای دپارتمان پایگاه داده فام است.»
او اضافه میکند: «ارائه راهکارهای امنیتی مرتبط با هر پایگاه داده نیز اقدام مهمی است که باید توسط همین دپارتمان انجام شود؛ با توجه به تفاوت کسبوکارها، نحوه دسترسی به اطلاعات در هر یک از پایگاههای داده و سیاستها و تنظیمات تیم توسعه نرمافزار، تنظیمات امنیتی نیز متفاوت میشود. در واقع اینطور میتوان گفت که ما سیاستهای امنیتی را در پایگاه داده با استفاده از ابزارهای قدرتمند پایگاه داده اوراکل از جمله FGA، Database Firewall و DataBaseVualt پیاده کرده و فعالیت کاربران را مدیریت میکنیم.»
دپارتمان علم داده
بنا بر صحبتهای طالب، دپارتمان علم داده وظیفه تجزیهوتحلیل دادههای مشتریان بانک، مصورسازی دادهها بهمنظور افزایش تفسیرپذیری آنها، مشاوره درباره سامانههای علم داده، پیادهسازی سامانههای مرتبط با پیشبینی وقایع مانند پیشبینی ریزش مشتریان بانک، پیادهسازی سامانههای مرتبط با طبقهبندی مانند سامانه دستهبندی کارتهای مشتریان، پیادهسازی سامانههای مرتبط با تشخیص ناهنجاری و الگو مانند سامانه تشخیص تقلب بانکی، پیادهسازی سامانههای مرتبط با سیستمهای توصیهگر، پیادهسازی سامانههای مرتبط با تشخیص ارتباطات و الگوریتمهای مرتبط مانند سامانه گراف، نصب، تنظیمات و راهاندازی میانافزار اوراکل و پشتیبانی و نگهداری آن را بر عهده دارد.
دپارتمان هوش تجاری
به گفته طالب، آنها در دپارتمان هوش تجاری شرکت تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل از ابزارها و نرمافزارهای هوش تجاری در حوزه بانکداری جهت گزارشهای بانکی و تجزیهوتحلیل و نظارت بر حجم عظیمی از دادهها استفاده میکنند و توضیح میدهد: «این ابزارها مبتنی بر معماری هوش تجاری هستند و سرعت دسترسی به اطلاعات در آنها بسیار زیاد است؛ بنابراین بهسادگی دادههای خام را به اطلاعات تبدیل کرده، سپس از آن اطلاعات دانشی حاصل شده و در نهایت تصمیم اتفاق خواهد افتاد. پلتفرم استفادهشده در دپارتمان هوش تجاری شرکت تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات ملل، اوراکل است که خواص و ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارد. در این دپارتمان جهت بارگذاری دادهها در انبار از ابزار Oracle PL/SQL استفاده میشود. همچنین برای مصورسازی اطلاعات از ابزار Oracle Business Intelligence استفاده میکنیم که با امکان افزودن برنامهنویسی در سطح فرانتاند مانند JavaScript، CSS و HTML باعث میشود تا توسعهدهنده با دست بازتری نسبت به برطرفکردن نیازهای کارفرما اطلاعات را به تصویر بکشد.»
او با اشاره به اینکه هدف نهاییشان پردازش دادهها به نحوی است که سازمان را در مسیر تصمیمات مهم و مورد نیازش یاری برسانند، بیان میکند: «تجزیهوتحلیل ترازهای مالی، خسارت و زیان، کارکنان، سطوح رضایتمندی و شکایت مشتریان، تصویر ذهنی هر مشتری از بانک، سودآوری طول عمر مشتری، کاهش یا از دست دادن مشتریان، نقاط تماس با مشتری، حفظ مشتری، اولویتبندی حسابها، تجزیهوتحلیل روزانه تراکنشها، هزینههای تصمیمگیری مشتریان، روند موجود در تراکنشهای مشتریان، تحلیل و رتبهبندی شعب بر اساس کاراییشان، مدیریت اعتبارات و سیستمهای هوشمند هشدار در مواقع عدم کفایت اعتبار، توزیع و ترکیب و نردبان سررسید تسهیلات در گروهها و عقود مختلف، محاسبه درآمد و زیان تسهیلات بر اساس سطح و میزان حسابها، طبقهبندی مشتریان با هدف شناسایی مشتریان پرسود و کمسود، گزارشگیری و تحلیل به تفکیک نوع حساب، طبقه مشتری، شعبه، نوع خدمات و زمان، تحلیل ریزش مشتریان به تفکیک طبقه مشتری، بهبود ارائه خدمات و پشتیبانی به مشتریان و در نتیجه افزایش وفاداری مشتریان، شناسایی رفتار معاملات شامل رفتار مشتری، الگوی پرداخت و معاملات، حذف بار ترافیکی گزارشهای تحلیلی از روی سیستمهای عملیاتی بانک، افزایش سرعت در تحلیلها و گزارشها و در نتیجه تسریع در فرایند تصمیم، تجهیز مدیران شعب به ابزار تحلیلی برای پیمایش در کلیه دادهها از بیرونیترین سطح به سطوح درونی drill-dow، فراهمکردن بستر تحلیلی-نظارتی بر هزینههای مربوط به شعب، بررسی اعتبارات اسنادی جهت کاهش اتلاف اعتبار، دادهکاوی و کشف روندهای پنهان در دادهها، پیگیری سوءاستفادههای مالی و کشف و ردیابی کلاهبرداری، تقلب و پولشویی، بررسی نسبتهای مالی مؤسسه اعتباری ملل در مقایسه با سایر بانکها، کفایت سرمایه، سرمایه نظارتی و اقتصادی، تجزیهوتحلیل سبد سهام و تأثیر نرخ ارز یا سهام پرسود و زیان، ریسک تمرکز منابع، مدیریت ریسک اعتباری، نقدینگی، عملیاتی، بازار، مدیریت پورتفولیو طبق چهار سناریوی خوشبینانه، میانه، بدبینانه، رتبهبندی، برپاسازی بازل بر اساس هوش تجاری و آزمون بحران و داشبوردهای مدیریتی بر اساس چهار منظر کارت امتیازی متوازن و اصول مدیریت از دیگر اقداماتی است که در این دپارتمان انجام میشود.»
دپارتمان خدمات پرداخت
طبق گفته او، دپارتمان خدمات پرداخت در راستای تعامل بیشتر با اصناف دپارتمان توسعه کسبوکارهای دیجیتال ایجاد شده است. او در این خصوص بیان میکند: «سعی شد امکان ارائه ابزارهای نرمافزاری و سختافزاری پرداخت بهصورت سرویسهای سفارشیسازیشده در حوزه تراکنشهای شاپرکی و سرویسهای غیرحضوری بانکی با همکاری بانک و پیاسپیها ارائه شود. این دپارتمان با نگاه آیندهنگر خود بهمنظور تبدیلشدن به یک پیاسپی ایجاد شده و در حال حاضر توان تجهیز کلیه کسبوکارهای دیجیتال و انواع سختافزارهای پرداخت اتصال به شاپرک را دارد.»
دپارتمان دفتر PMO
او در خاتمه به دپارتمان دفتر PMO اشاره میکند و میگوید که این دپارتمان طیف گستردهای از نقشها را برای کسبوکارهای مدرن بازی میکند و میتواند برای سازمانها مفید باشد. دفتر PMO یک چهارچوب حاکمیت پروژه ایجاد کرده تا یک رویکرد ساختاری برای اداره پروژهها از جمله متمرکز کردن اطلاعات و رساندن آنها به ذینفعان، پیشرفت کلی و سلامت پروژهها و ارائه گزارش مدیریتی فراهم کند.