انگیزه ورود هلدینگ‌های صنعتی به فضای نوآوری، قانون جدید مالیاتی است
گفت‌و‌گوی استودیو راه‌کار با رضا زرنوخی درباره سرمایه‌گذاری هلدینگ‌های بزرگ در اکوسیستم نوآوری کشور
مریم آزادی طلب / در سومین روز از اینوتکس ۲۰۲۴، استودیو راه‌کار با رضا زرنوخی، مدیرعامل صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران در مورد فضای حوزه سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایران گفتوگویی انجام داد؛ گفتوگویی که با محوریت بررسی انگیزه‌های احتمالی ورود هلدینگ‌های صنعتی به فضای نوآوری کشور بود. در ادامه جزئیات آن را می‌خوانید.
انگیزه ناکافی هلدینگ‌ها برای ماندن در فضای سرمایه‌گذاری خطرپذیر
سرمایه‌گذاری‌های اخیر برخی از شرکت‌های بزرگ صنعتی در حوزه اقتصاد نوآوری کشور، یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های این حوزه در سال ۱۴۰۲ بود که به گفته برخی از فعالان حوزه نوآوری می‌تواند باعث ایجاد تغییرات مثبتی در این فضا شود. از سویی برخی دیگر فضای متفاوت اکوسیستم نوآوری با صنعت را یکی از چالش‌های پیش روی این جریان عنوان می‌کنند که در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند آسیب‌زننده باشد. اما سؤالی که در این میان پیش می‌آید این است که انگیزه این هلدینگ‌ها از ورود به این فضای جدید چیست؟ آیا آنها به این باور رسیده‌اند که در آینده اقتصاد دیجیتال نقش پررنگی خواهد داشت و باید زمین بازی خود را توسعه دهند؟ رضا زرنوخی، مدیرعامل صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران با اشاره به این مسئله که انگیزه ورود این هلدینگ‌ها به فضای نوآوری، قانون جدید مالیاتی است، توضیح می‌دهد: «براساس تجربه، کسانی در صنعت صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر پایدار هستند که ذهنیت کار بلندمدت و حوصله کافی برای ارتباط با کارآفرینان استارتاپی و نوآوران داشته باشند. اگر این شرکت‌ها صرفاً برای استفاده از مزایای اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارها وارد این حوزه شده باشند، شاید پنج سال آینده خبری از این هلدینگ‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایشان نباشد، چون انگیزه ماندن در این فضا را ندارند.»
بر اساس قانون جهش تولید دانش‌بنیان، شرکت‌ها می‌توانند بخشی از مالیات قطعی خود را در راستای فعالیت‌های مرتبط با تحقیق و توسعه و سرمایه‌گذاری هزینه کنند و با ارائه مدارک، مالیات مربوطه را نپردازند. مدیرعامل صندوق مالی توسعه تكنولوژی ايران با توضیح فضا و مسیر سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها بیان می‌کند که داشتن انعطاف در برابر کسب‌وکارها یکی از ویژگی‌های مهم برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر است، به این دلیل که هر استارتاپی مسیر خاصی دارد و با کارهای پروژه‌ای متفاوت است. او در این‌باره می‌گوید: «باقی ماندن این هلدینگ‌ها در اکوسیستم به‌عنوان بازیگر اثرگذار نیازمند فعالیت بلندمدت است و باید دید مدیران این مجموعه‌ها حوصله دارند که خارج از محدوده این مشوق قانونی فعالیت کنند یا نه. این هلدینگ‌ها با وجود داشتن سرمایه کافی در این سال‌ها سرمایه‌گذاری نکردند و حالا که به این فضا وارد شدند ما استقبال می‌کنیم، اما برای تصمیم‌گیری در این خصوص که آیا بازیگر تأثیرگذاری هستند یا نه، باید صبر کرد.»
معرفی دو شرکت الهام‌بخش
در ادامه از زرنوخی در مورد مجموعه‌ای که در یک سال گذشته منبع الهامی برایش بوده پرسیدیم. زرنوخی در مورد افت کسب‌وکارها بعد از کرونا و تغییر دولت توضیح می‌دهد و به دو شرکت «سیناژن» و «گلرنگ» اشاره می‌کند. شرکت دارویی سیناژن که از سال ۱۳۷۳ در حوزه محصولات زیست‌شناسی مولکولی، زیست‌داروها و تشخیصی فعالیت دارد، بعد از دوران کرونا با شتاب‌دهنده سیناپس زنجیره ارزش خود را گسترش داد. او در این‌باره می‌گوید: «در یک سال گذشته این شرکت که در حوزه بایوتکنولوژی فعال است برای من جذاب بوده است. به‌تازگی هم شرکت سرمایه‌گذاری جدیدی راه‌اندازی کرده‌اند و هر روز خبر دستاوردهای جدیدی منتشر می‌کنند. گروه گلرنگ هم در حوزه کالاهای تندمصرف جسارت به خرج داده و به نظر می‌رسد ضمن اینکه برای هزینه‌ها برنامه دارد، منابع خوبی هم پیش‌بینی کرده‌اند و این حرکت نفس جدیدی در اکوسیستم دمیده است.»
معرفی کتاب‌هایی درباره مدیریت و سرمایه‌گذاری
با توجه به اینکه رویداد اینوتکس با نمایشگاه کتاب تقارن پیدا کرده بود، از رضا زرنوخی خواستیم کتابی معرفی کند. او با اشاره به کتاب «سختی کارهای سخت» نوشته بن هاروویتز بیان می‌کند: «این کتاب تجربه دست‌اول نویسنده از فضای مدیرعاملی و سرمایه‌گذاری است و کسی که تجربه فعالیت داشته باشد، در طول خواندن کتاب با موقعیت‌های زیادی هم‌ذات‌پنداری می‌کند.»
او در ادامه به رمزارزها اشاره می‌کند که در کل دنیا از سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، با وجود همراهی آنها با اکثر روندهای روز، مهجور مانده است. زرنوخی همچنین می‌گوید: «انتشارات راه پرداخت کتابی به نام «اربابان کریپتو» منتشر کرده که به توضیح اتفاقات این حوزه می‌پردازد و من امیدوارم راهکاری برای نگاه سرمایه‌گذاران و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر به حوزه رمزارز ارائه کرده باشد.»