عصر تراکنش ۹۵ / گروه مالی کارآمد، یکی از زیرمجموعه‌های شرکت صنایع خودروسازی کرمان است که با هدف تقویت زنجیره مالی این مجموعه بزرگ تولیدی شکل گرفته است. صنایع خودروسازی کرمان با بیش از ۳۰ سال سابقه، یکی از پیشگامان صنعت خودرو در بخش خصوصی است. مطابق رویه متداول در صنایع پیشرو جهانی که در کنار فعالیت‌های اصلی خود، نهادهای مالی و بانکی را در زنجیره تأمین خود جای داده‌اند، این شرکت نیز به این نتیجه رسید که برای شتاب‌بخشی به روند توسعه و پیشرفت خود، به یک مجموعه مالی داخلی نیاز دارد. با این دیدگاه، گروه مالی کارآمد زیر چتر کرمان موتور تأسیس شد تا نیازهای مالی و سرمایه‌ای این مجموعه را در بازار امروز تأمین کند.
از همان روز نخست، هدف‌گذاری گروه مالی کارآمد فراتر از خدمت‌رسانی صرف به خودروسازی کرمان بود. این گروه با نگاهی بلندپروازانه، برنامه‌ریزی کرد تا نه‌تنها به‌عنوان بازوی مالی کرمان موتور عمل کند، بلکه به‌تدریج به یک بازیگر مستقل و قدرتمند در بازار سرمایه و مالی کشور تبدیل شود. در گفت‌وگو با علیرضا کنعانی، مدیرعامل گروه مالی کارآمد، به شکل‌گیری این مجموعه و برنامه‌هایی که دارند، پرداختیم.
کنعانی در این گفت‌وگو با اشاره به اینکه گروه مالی کارآمد قرار نیست برای همیشه به مجموعه مادر وابسته بماند، عنوان کرد که این گروه با هدف تعمیق بازار مالی، کسب سهم قابل‌توجه در بازار سرمایه و ارائه خدمات مالی گسترده، پا به میدان گذاشته است. کارآمد در کنار پشتیبانی از نیازهای خودروسازی کرمان، می‌خواهد به‌عنوان یک نهاد مالی بزرگ و تأثیرگذار، نقش کلیدی در بازار ایفا کند و خدمات متنوعی به مشتریان و فعالان اقتصادی ارائه دهد. در ادامه گزارشی از این گفت‌وگو را می‌خوانید.
تأسیس شرکت‌های تخصصی برای فتح بازار سرمایه
گروه مالی کارآمد در بدو تأسیس با سه شرکت کلیدی فعالیت خود را آغاز کرد: کارگزاری کارآمد، شرکت واسپاری کرمان موتور و شرکت سبدگردان سرآمد که بعدها به سبدگردان کارآمد تغییر نام داد. این سه شرکت، ستون‌های اصلی گروه مالی کارآمد را تشکیل دادند و پایه‌ای محکم برای حضور این گروه در بازار سرمایه و خدمات مالی فراهم کردند. به گفته علیرضا کنعانی، کارگزاری کارآمد و سبدگردان کارآمد به‌عنوان بازوهای اصلی در ارائه خدمات تخصصی بازار سرمایه، نقش محوری در فعالیت‌های گروه ایفا می‌کنند. از سوی دیگر، شرکت واسپاری کرمان موتور با تمرکز بر تأمین مالی و ارائه خدمات اعتباری در حوزه خودرو، توان خرید مشتریان محصولات کرمان موتور را تقویت می‌کند. این سه شرکت، به‌مثابه موتور محرکه گروه مالی کارآمد، با قدرت فعالیت خود را آغاز کردند و زمینه‌ساز رشد و توسعه این مجموعه شدند.
بااینحال، گروه مالی کارآمد به این نقطه بسنده نکرد. بر‌اساس چشم‌انداز و برنامه‌ریزی‌های اولیه، این مجموعه تصمیم گرفت با گسترش دامنه فعالیت‌های خود، شرکت‌های تخصصی دیگری را نیز به ساختار خود اضافه کند. در همین راستا، شرکت مشاور سرمایه‌گذاری کارآمد در سال گذشته به‌طور رسمی تأسیس شد و اکنون به‌عنوان یک نهاد مستقل فعالیت می‌کند.
همچنین، شرکت سرمایه‌گذاری کارآمد به‌عنوان یکی دیگر از بازوهای تخصصی گروه به مجموعه افزوده شد تا توانایی گروه در ارائه خدمات متنوع مالی و سرمایه‌گذاری بیش از پیش تقویت شود.
از گواهی سپرده نقره تا موفقیت چشمگیر در تأمین مالی
گروه مالی کارآمد، به‌عنوان یک نهاد تخصصی در بازار سرمایه، از همان ابتدا با هدف توسعه همه‌جانبه در حوزه‌های کلیدی این بازار پا به عرصه گذاشت. مدیرعامل گروه مالی کارآمد می‌گوید: «برای ارائه خدمات جامع، نه‌تنها به بخش‌های اصلی مانند کارگزاری، مدیریت دارایی، تأمین مالی و مشاوره سرمایه‌گذاری توجه ویژه‌ای کرده‌ایم، بلکه به سایر حوزه‌های تأثیرگذار در بازار سرمایه نیز چشم دوخته‌ایم تا حضوری متوازن در بازار داشته باشیم.»
طبق گفته‌های او، در حوزه کارگزاری، گروه مالی کارآمد با تمرکز بر توسعه خدمات، دستاوردهای قابل‌قبولی کسب کرده است. کنعانی می‌گوید این کارگزاری که طی دو سال گذشته همواره در میان ۱۰ کارگزاری برتر بازار بورس بوده است، تلاش کرده است تا با اقدامات نوآورانه، نقش خود در تعمیق بازار سرمایه را به نحو مطلوب ایفا کند. یکی از دستاوردهای جدی کارگزاری کارآمد طی سال گذشته، عرضه گواهی سپرده نقره بود که به‌عنوان یک گام بزرگ در بازار سرمایه ثبت شد. او توضیح می‌دهد: «اجرای کامل فرایند عرضه گواهی سپرده نقره شامل جست‌وجو و مذاکره و جذب عرضه‌کننده، مذاکره و ایجاد بسترهای زیرساختی در بورس کالا و در نهایت عرضه گواهی نقره توسط کارگزاری کارآمد انجام گرفت. این کارگزاری اکنون با کسب رتبه اول در معاملات و بالاترین سهم بازار در این حوزه، چه از نظر حجم مشتریان و چه از نظر عرضه اوراق، پیشتاز بازار است. تلاش‌های مستمر برای افزایش سهم بازار و توسعه خدمات نیز جایگاه این کارگزاری را بیش‌ازپیش مستحکم کرد.»
کنعانی ادامه می‌دهد: «شرکت سبدگردان کارآمد در زمینه مدیریت دارایی، در مقایسه با دیگر بازیگران بازار، شرکتی نسبتاً نوپا محسوب می‌شود؛ اما با داشتن یک صندوق سرمایه‌گذاری بزرگ، پایه‌ای محکم دارد. در سال گذشته تلاش‌های گسترده‌ای برای تکمیل سبد محصولات انجام شد. مذاکرات با سازمان بورس و دریافت مجوزهای لازم، به افزایش تنوع محصولات و تقویت سهم بازار ما کمک کرد. شرکت مشاور سرمایه‌گذاری کارآمد نیز با تمرکز بر تأمین مالی در بازار سرمایه، عملکرد درخشانی از خود به نمایش گذاشت و موفق شد با اجرای ۱۳ پروژه تأمین مالی با حجم حدود ۱۲ همت نام خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین نهاد تأمین مالی در بازار سرمایه مطرح کرده و بالاتر از همه رقبای قدرتمند و باسابقه خود در بازار بایستد. درواقع هرچند عملکرد گروه مالی کارآمد در حوزه کارگزاری و مدیریت دارایی نیز قابل‌توجه بود، اما آنچه بیش از همه نام ما را در بازار سرمایه برجسته کرد، موفقیت چشمگیر در تأمین مالی بود. در حوزه تأمین مالی خرد نیز سکوی تأمین مالی جمعی کارآمد با نام «کارآمد کراد» با دریافت مجوز از فرابورس ایران فعالیت خود را آغاز کرد و طی روزهای آینده نیز اولین طرح تأمین مالی را به روی سکو خواهد برد.»
مدیریت دارایی و تکمیل سبد محصولات
گروه مالی کارآمد در حوزه مدیریت دارایی سه محصول کلیدی را به بازار عرضه کرده است: صندوق درآمد ثابت کارآمد که صندوقی قابل‌معامله در بازار سرمایه است، صندوق بازنشستگی تکمیلی زندگی و صندوق طلای زرگر که هم‌اکنون در مرحله آماده‌سازی برای پذیره‌نویسی است و طی روزهای آتی در بازار عرضه خواهد شد. کنعانی با اشاره به این موارد این‌طور توضیح می‌دهد: «این محصولات نه‌تنها تنوع سبد خدمات گروه را افزایش دادند، بلکه نشان‌دهنده تعهد کارآمد به نوآوری و پاسخگویی به نیازهای متنوع بازار هستند.»
مدیرعامل گروه مالی کارآمد می‌گوید اکنون تمامی خدمات قابل‌ارائه در بازار سرمایه در سبد محصولات آنها وجود دارد. از کارگزاری و مدیریت دارایی گرفته تا تأمین مالی و مشاوره سرمایه‌گذاری، هیچ خدمتی در این بازار نیست که کارآمد آن را پوشش نداده باشد. او می‌گوید: «این جامعیت، همراه با دستاوردهای بزرگ در تأمین مالی و عرضه محصولات جدید، گروه مالی کارآمد را به یکی از بازیگران اصلی و تأثیرگذار بازار سرمایه ایران تبدیل کرده است.»
تأسیس شرکت فناوری برای تحول دیجیتال بازار سرمایه
امروزه هیچ مجموعه‌ای که رؤیای رشد و توسعه را در سر می‌پروراند، نمی‌تواند نقش کلیدی فناوری را در این مسیر نادیده بگیرد. گروه مالی کارآمد نیز به‌خوبی به اهمیت فناوری در فرایند توسعه خود آگاه است و از ظرفیت‌های آن غافل نشده است. کنعانی در این خصوص می‌گوید: «ذائقه بازار و جامعه، به‌ویژه نسل جدید جامعه که به‌مرور نقش اصلی را در اقتصاد از آن خود می‌کند، به‌شدت به ابزارهای فناورانه و دیجیتال وابسته است. در چنین فضایی، بدون بهره‌گیری از امکانات فناوری و دیجیتالی‌شدن، عملاً هیچ مسیری برای توسعه قابل‌تصور نیست.»
به گفته او، این باور و شناخت عمیق در گروه مالی کارآمد از همان ابتدا وجود داشته است: «ما از بدو تأسیس، تمرکز ویژه‌ای بر استفاده از فناوری داشتیم و این موضوع را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود قرار دادیم.»
مدیرعامل گروه مالی کارآمد از تأسیس یک شرکت مستقل که به‌صورت تخصصی بر ارائه خدمات فناوری‌محور در حوزه مالی متمرکز باشد نیز خبر می‌دهد و می‌گوید: «این شرکت قرار است با ارائه سرویس‌های نوآورانه و دیجیتال، نه‌تنها نیازهای گروه مالی کارآمد را تأمین کند، بلکه به‌عنوان یک بازیگر مستقل، نقش مؤثری در بازار فناوری مالی ایفا کند.»
ساختار مالکیتی و مزیت رقابتی گروه مالی کارآمد
یکی از نقاط قوت اصلی گروه مالی کارآمد، ساختار مالکیتی و سهامداری آن است که امکان خلق تمایزهای ویژه‌ای را در بازار فراهم کرده است. کنعانی در خصوص وجه تمایز گروه مالی کارآمد می‌گوید: «ما به‌عنوان بخشی از مجموعه خودروسازی کرمان، یک شرکت بزرگ خصوصی هستیم که از امکانات و ظرفیت‌هایی مشابه نهادهای غیرخصوصی برخورداریم اما با چابکی و رویکردی کاملاً خصوصی اداره می‌شویم. این ویژگی، ما را از بسیاری از رقبا متمایز می‌کند.»
طبق گفته‌های او، خودروسازی کرمان فراتر از یک مجموعه تولیدی، شبکه‌ای گسترده از مشتریان را در سراسر جامعه تحت پوشش دارد. این شبکه، ظرفیتی بی‌نظیر برای گروه مالی کارآمد ایجاد کرده که بسیاری از گروه‌های مالی دیگر از آن بی‌بهره‌اند. چه از نظر اعتبار و چه از نظر دسترسی به شبکه مشتریان و فروش، این مزیت‌ها امکاناتی را در اختیار ما قرار داده که کمتر گروه مالی دیگری به آن دسترسی دارد. از ابتدا توجه ویژه‌ای به این ظرفیت‌ها داشتیم. تمام برنامه‌های استراتژیک و طرح‌های توسعه‌ای ما با در نظر گرفتن این مزیت‌ها طراحی و اجرا شده‌اند. این نگاه هدفمند، محور اصلی همه فعالیت‌های ما برای تبدیل‌شدن به یک بازیگر پیشرو در بازار مالی بوده و همچنان راهنمای مسیر رشد ماست.»
چالش‌های اقتصادی؛ ابهام اقتصادی و تأثیر آن بر برنامه‌های توسعه
کنعانی در خصوص چالش‌هایی که گروه مالی کارآمد طی سال گذشته با آنها دست‌وپنجه نرم کرده است نیز صحبت می‌کند و می‌گوید: «فرایند توسعه ما را وارد یک فضای رقابتی بسیار فشرده می‌کند. در بازار سرمایه و اقتصاد ایران فعالیت می‌کنیم؛ بازاری که در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته؛ اما درعین‌حال شاهد ظهور و رشد نهادهای تخصصی بزرگی بوده که رقابت را سخت‌تر کرده‌اند. بااینحال، خودمان را برای این رقابت کاملاً آماده می‌دانیم و آن را چالش اصلی نمی‌بینیم.»
به گفته او، چالشی که بیش از همه برای آنها پررنگ است، ابهام در فضای کلان اقتصادی کشور است، نبود شفافیت در جهت‌گیری اقتصادی و عدم قطعیت درباره آینده اقتصاد ایران، تصمیم‌گیری را برای آنها دشوار کرده است: «این ابهام باعث شده نتوانیم پروژه‌های توسعه‌ای بلندمدت یا حتی میان‌مدت را با اطمینان کامل تعریف کنیم. به همین دلیل، بسیاری از برنامه‌های توسعه‌ای ما به‌صورت گام‌به‌گام پیش می‌روند و مجبوریم تنظیمات آنها را مدام با تغییرات بازار هماهنگ کنیم. این شرایط، سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساختی را با پیچیدگی‌هایی روبه‌رو کرده است.»
از تأمین مالی ۱۲همتی تا جذب ۷۰هزار مشتری
مدیرعامل گروه مالی کارآمد عملکرد سال گذشته این شرکت در حوزه تأمین مالی را درخشان توصیف می‌کند و می‌گوید به‌عنوان مشاور در کنار متقاضیان، ۱۳ پروژه تأمین مالی را پیش بردند و حدود ۱۲ همت تأمین مالی برای آنها انجام داده‌اند: «این رقم ما را با اختلاف در جایگاه نخست قرار داد. کارگزاری کارآمد نیز جایگاه بسیار خوبی در بازار به دست آورد؛ ویژگی متمایز این کارگزاری، ارتقا به رتبه‌های بالای عملیاتی، بدون وابستگی به سهامدار آن است. برخلاف بسیاری از کارگزاری‌های بزرگ، سهامدار ما هیچ فعالیت مستقیمی در حوزه کارگزاری ندارد؛ بنابراین هر موفقیتی که به دست آمده، نتیجه تلاش‌های خود کارگزاری در جذب و حفظ مشتریان و ارائه خدمات باکیفیت بوده است.»
به گفته او، کارگزاری کارآمد حدود ۱.۲ درصد از سهم بازار را در اختیار دارد که برای یک کارگزاری عددی قابل‌توجه محسوب می‌شود. در بورس اوراق بهادار در رتبه پنجم تا هفتم و در فرابورس در رتبه پانزدهم معاملاتی قرار می‌گیرد. در فضای بورس کالا و بورس انرژی نیز جایگاه متوسطی داریم که البته این عملکرد با علم به این موضوع که اغلب کارگزاران سرآمد کالایی دارای وابستگی سهامداری به نهادهای فعال در فضای بورس کالا هستند، عملکرد ضعیفی تلقی نمی‌شود. بااینحال کارگزاری برنامه‌های مفصلی تدوین کرده که حتی در این حوزه نیز جایگاه خود را بهبود بخشد.»
عملکرد کارگزاری کارآمد در معاملات مشتقه نیز بسیار مطلوب بوده است. از سه سال پیش که فضای معاملات مشتقه در مسیر توسعه قرار گرفت کارآمد، با شناخت بموقع این تغییر فضا در بازار، سرمایه‌گذاری بزرگی در توسعه زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های این حوزه انجام داد و همین باعث شد که بتواند با ایجاد مزیت‌های باثبات، خود را به‌عنوان یکی از کارگزاران برتر این حوزه تثبیت کرده و با کسب رتبه چهارم یا پنجم عملکردی قوی از خود به نمایش بگذارد. کنعانی با بیان این موضوعات و با تأکید بر اینکه برند کارگزاری کارآمد در بازار کاملاً شناخته‌شده است، می‌گوید: «حدود ۶۰ تا ۷۰هزار مشتری حقیقی داریم و طی دو سال گذشته توانسته‌ایم مشتریان حقوقی زیادی را نیز جذب کنیم. بسیاری از سبدگردان‌های بزرگ و معتبر بازار با ما همکاری می‌کنند که این امر نشان‌دهنده اعتماد بالای بازار به خدمات ماست.»
کنعانی می‌گوید که سال گذشته در حوزه سبدگردانی، محصولات مهمی را به بازار عرضه کرده‌اند: «صندوق درآمد ثابت کارآمد در مهرماه پذیره‌نویسی شد، اما فرایند افزایش سقف آن تا بهمن‌ماه طول کشید. این صندوق با هزار میلیارد تومان پذیره‌نویسی در همان روز نخست تکمیل شد و در شرایط دشوار بازار که صندوق‌های درآمد ثابت در انتهای سال با خروج منابع زیادی مواجه شدند، ما پس از افزایش سقف در اواخر بهمن، عملکرد موفقی داشتیم و موفق شدیم با رشد سه‌برابری منابع در کمتر از دو ماه رکوردی در این زمینه به ثبت برسانیم.»
سبد کامل محصولات و جهش بزرگ در جذب منابع
گروه مالی کارآمد هدف‌گذاری‌های بزرگی برای سال ۱۴۰۴ در نظر گرفته است. طبق صحبت‌های کنعانی، تمرکز اصلی آنها در سال پیش رو توسعه محصولات و جذب منابع خواهد بود و در حوزه سبدگردانی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، برنامه‌های جدی برای افزایش منابع تحت مدیریت دارند. او توضیح می‌دهد: «این بخش، اولویت نخست ما در سال جاری است. صندوق درآمد ثابت کارآمد که سال گذشته پذیره‌نویسی شد، صندوق طلای زرگر نیز به‌زودی پذیره‌نویسی می‌شود و اکنون در حال زمینه‌سازی برای دریافت مجوز صندوق اهرمی هستیم که احتمالاً اواخر تابستان یا اوایل پاییز موافقت اصولی و پذیره‌نویسی آن نهایی خواهد شد. گروه مالی کارآمد چند محصول دیگر نیز در دست آماده‌سازی دارد که در میان محصولات نوآورانه جدید بوده و در حال مذاکره با سازمان است تا مجوزهای لازم را در خصوص آنها دریافت کرده و از آنها بهره‌برداری کند.»
مدیرعامل گروه مالی کارآمد با اشاره به اینکه در بخش کارگزاری، برنامه‌های بزرگی برای گسترش حضور در بازارهای بورس کالا و بورس انرژی تدوین شده، می‌گوید: «همچنین در حوزه‌هایی مانند مشتقه که ظرفیت بالایی برای ایجاد ارزش دارند، طرح‌های توسعه‌ای جدی در نظر گرفته‌ایم. برنامه بازاریابی قوی برای جذب مشتریان حقوقی تخصصی در کارگزاری تعریف شده تا همان موفقیتی که در جذب مشتریان حقیقی داشتیم، در این حوزه هم تکرار کنیم.»
حضور در جمع ۵ نهاد برتر مالی بازار سرمایه تا پایان ۱۴۰۵
گروه مالی کارآمد هدف‌گذاری کرده تا در همه حوزه‌های فعالیت خود جزو پنج نهاد برتر بازار سرمایه قرار بگیرد. مدیرعامل این شرکت در این خصوص این‌طور توضیح می‌دهد: «بازار رقابتی که در آن فعالیت می‌کنیم، یکدست نیست. چند نهاد بزرگ با زیرساخت‌های بسیار متفاوت وجود دارند که رسیدن به جایگاه آنها در کوتاه‌مدت کار ساده‌ای نیست. اگر این نهادهای خاص را کنار بگذاریم، معتقدیم با ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایمان می‌توانیم در کنار دیگر رقبا قرار بگیریم یا حتی از آنها پیشی بگیریم.»
به گفته او، هدف این است که در همه بخش‌ها، از تأمین مالی گرفته تا کارگزاری و سبدگردانی، جزو پنج نهاد برتر باشند. کنعانی می‌گوید: «البته در برخی حوزه‌ها ممکن است جایگاهمان جابه‌جا شود. برای مثال، در حوزه تأمین مالی همین حالا هم رتبه اول را داریم و تمام تلاشمان را می‌کنیم تا این جایگاه را حفظ کنیم. به‌طور کلی، عدد پنج را به‌عنوان هدف تعیین کرده‌ایم، چرا که نگاهمان به توسعه همه‌جانبه است و معتقدیم این هدف با توجه به ظرفیت‌هایمان کاملاً دست‌یافتنی خواهد بود.»
