از سر جایتان تکان نخورید!
معرفی شش سرویس احراز هویت غیرحضوری کشور که نیاز به حضور کاربران برای احراز هویت در بسیاری از کسب‌وکارها را حذف کرده‌اند
عصر تراکنش ۵۸ / پیشرفت فناوری و توسعه مفاهیم زندگی هوشمند، نظارت و احراز هویت از راه دور را به یکی الزامات مهم ارائه خدمات دیجیتال در چند سال اخیر تبدیل کرد؛ موضوعی که شیوع ویروس کرونا و الزام به رعایت موازین بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی نیز موجب تسریع آن شد و توجه طیف وسیعی از صنایع و کسب‌وکارهای مختلف را به احراز هویت غیرحضوری جلب کرد. در دوره‌ای که ارائه خدمات غیرحضوری به یکی از اولویت‌های اساسی کسب‌وکارها تبدیل شده، طبیعی است که احراز هویت غیرحضوری و آنلاین نیز اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. از اوایل سال ۱۳۹۹ و بعد از شیوع ویروس کرونا بود که در کشور سرویس‌های ارائه‌دهنده خدمات احراز هویت دیجیتال به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کردند و بسیاری از کسب‌وکارها از جمله کارگزاری‌ها، بانک‌ها و برخی بخش‌های خصوصی و دولتی به سراغ ارائه احراز هویت دیجیتال رفتند. همین روند باعث شد سرویس‌های ارائه‌دهنده احراز هویت در ارائه خدمت به کسب‌وکارها از یکدیگر پیشی بگیرند. در این گزارش به شش سامانه احراز هویت غیرحضوری در کشور پرداخته‌ایم و آنها را معرفی کرده‌ایم.
یوآیدی
شرکت بینش هوشمند نسل پیشرو، شرکت فعال در حوزه رگ‌تک و یکی از ارائه‌دهندگان سرویس احراز هویت دیجیتال در کشور است که طی چهار سال فعالیت خود، توانسته به شرکت‌ها و سازمان‌های مختلفی کمک کند تا احراز هویت کاربران خود را به‌صورت غیرحضوری و با امنیت بالاتر احراز انجام دهند. از ویژگی‌های سرویس یوآیدی، بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی از جمله الگوریتم‌های Liveness Detection و Face Matching است که باعث شده یوآیدی درلحظه، احراز هویت (Real-Time Authentication) را انجام دهد. به گفته مدیران این مجموعه، طبق گزارش‌ها، در محیط عملیاتی احراز هویت سجام در بستر اپلیکیشن آپ، متوسط زمانی که کاربر صرف احراز هویت می‌کند یک دقیقه و 40 ثانیه است و از نظر دقت نیز، یوآیدی بالاترین دقت‌های الگوریتم‌های هوش مصنوعی را در همکاری با سازمان‌ها و شرکت‌ها تضمین می‌کند. در دو شاخص نرخ خطای احراز هویت اشتباه (FAR) و نرخ خطای عدم احراز هویت اشتباه (FRR)، یوآیدی به‌ترتیب کمتر از 0.001 و 0.002 درصد را ضمانت می‌کند.
این شرکت در مدت فعالیت خود همکاری با سازمان‌هایی مانند سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت آسان‌پرداخت پرشین یا آپ (در احراز هویت سجام)، قوه قضائیه (احراز هویت سامانه ثنا) و وزارت کار (احراز هویت سامانه جامع روابط کار) را در کارنامه‌اش داشته است. همچنین سرویس یوآیدی، به کسب‌وکارهای خرد ارائه شده که نمونه آن پیاده‌سازی احراز هویت دیجیتال در صرافی رمزارز اکسیر است.
تاکنون احراز هویت بیش از سه میلیون کاربر توسط یوآیدی انجام شده است. طبق گفته‌های مدیران این شرکت، یوآیدی قصد دارد برای دسترسی بهتر مشتریان به زیرساخت احراز هویت دیجیتال، APIهای احراز هویت را در اوایل تابستان سال جاری به بازار عرضه کند. این APIها شامل ترکیب الگوریتم تشخیص زنده‌بودن تصویر و تطابق چهره است و سازمان‌ها با دریافت این سرویس می‌توانند خدمات احراز هویت دیجیتال را به دلخواه خود به کاربران خود ارائه دهند.
فراشناسا
توسعه زیرساخت‌های مربوط به تشخیص چهره و فرایند احراز هویت و شناسایی چهره در مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، به تولد سامانه هوشمند و جامع احراز هویت الکترونیکی «فراشناسا» منجر شد. با شیوع همه‌گیری کووید ۱۹ در سال ۱۳۹۸ و لزوم غیرحضوری‌شدن فرایندهای کسب‌وکارها، فرصت بهره‌برداری از این محصول فراهم شد و عملیات احراز هویت کاربران در سامانه سجام وابسته به بورس توسط فراشناسا انجام گرفت.
طبق گفته مدیران فراشناسا، این سامانه که با جدیدترین الگوریتم‌های تشخیص چهره، تشخیص هوشیاری و تکنیک‌های ضدجعل هویت مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه یافته، قابل رقابت با سامانه‌های مشابه جهانی بوده و از همین رو در مدت‌زمانی اندک توانست حجم گسترده‌ای از عملیات احراز هویت الکترونیکی کاربران بورس در سامانه سجام را به انجام رساند. همچنین سامانه‌های دیگری همچون ثنا وابسته به قوه قضائیه و کارگزاری‌ها و بانک‌ها نیز به فراشناسا مجهز شده‌اند.
زیرساخت‌های سامانه هوشمند فراشناسا که در اپلیکیشن سیگنال ارائه شد، مشکل ثبت‌نام آنلاین کاربران را در شرایط همه‌گیری کرونا و غیرحضوری‌شدن کسب‌وکارها مرتفع کرد. فراشناسا به‌دلیل مجهز بودن به تکنیک‌های ضدجعل و تشخیص کلاهبرداری، توانست در فرایند صدور گواهی امضای دیجیتال نیز مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب، امکان صدور و دریافت گواهی امضای دیجیتال از طریق این سامانه، در اپلیکیشن آیکاپ فراهم شد تا کاربران و افراد حقیقی و حقوقی نیز بتوانند در هر زمان و مکانی به‌صورت آنلاین و با استفاده از احراز هویت جامع و هوشمند الکترونیکی، سفته دیجیتال دریافت کنند.
آشنامی
شرکت شاهراه اعتماد کلید (شاکیلید) ورود خود به حوزه احراز هویت را با احراز هویت غیرحضوری سجام در پاییز 1399 آغاز کرد که با استقبال بانک‌ها و کارگزاری‌ها، علاوه بر بهره‌برداری به‌عنوان سرویس احراز هویت سجام، در اپلیکیشن موبایل چند بانک از جمله بانک آینده نیز به‌منظور احراز هویت مشتریان راه‌اندازی شد. در پایان سال 1400 در حالی که سرویس احراز هویت شاکیلید 17 تفاهم‌نامه همکاری با بانک‌ها و کارگزاری‌ها منعقد کرده بود، با برند «آشنامی» حضور فعال خود در سامانه ثنای قوه قضائیه را اعلام کرد.
راهکار احراز هویت آشنامی با ارائه امکانات سفارشی‌سازی، ارائه به‌صورت وایت‌لیبل و خدمات اپراتوری، پکیج کاملی را با هدف ایجاد سهولت و سرعت در کنار امنیت، در اختیار کسب‌وکارها قرار داده است. ماژولار بودن این راهکار که سفارشی‌سازی آن را ممکن ساخته است، به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا بر اساس نیازمندی خود، اطلاعات مناسب برای احراز هویت مشتری را از او دریافت کنند. این اطلاعات شامل مطابقت تصویر کارت ملی با تصویر سلفی فرد، اطمینان از زنده‌بودن ویدئوی ارسالی فرد با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، دریافت امضا و سایر موارد اعتبارسنجی است.
به گفته مدیران این مجموعه، شاکیلید با در اختیار داشتن حدود نیمی از سهم بازار احراز هویت سجام، حضور به‌عنوان یکی از اپراتورهای فعال در ثنا و ارائه خدمات KYC به کسب‌وکارها، در تلاش برای تسهیل دسترسی به این سرویس در کلیه حوزه‌هاست. چشم‌انداز شاکیلید با ورود به احراز هویت ثنا، بیش از پیش به سمت‌وسوی احراز قانونی با امکان تأیید توسط محاکم سوق یافته که ثمره آن در محصول امضای دیجیتال شاکیلید با نام امضامی به بار می‌نشیند.
ملی‌پاس
شرکت توسعه نوین همراه کیش (عضو گروه شرکت‌های گرایش تازه کیش با برند تجاری GSS) در راستای بهره‌وری از خدمات غیرحضوری بر بستر اینترنت، به ارائه سرویسی تحت عنوان «ملی‌پاس» اقدام کرده است. به گفته مدیران این مجموعه، این سرویس یکی از مهم‌ترین اقدامات اولیه جهت ارائه خدماتی از قبیل اثبات وجود و بعد از آن احراز هویت کاربر هنگام استفاده از خدمات غیرحضوری است.
در ملی‌پاس، یک فرایند اثبات هویت وجود دارد که فرد با خصیصه‌هایی که متعلق به حاکمیت است، مانند اطلاعات کارت ملی یا چهره، هویت خود را ثابت می‌کند. پس از آن فرد یک گواهی امضای الکترونیکی اخذ می‌کند که می‌تواند ابزاری برای احراز هویت فرد باشد. مدیران این مجموعه می‌گویند که این محصول صرفاً جهت تسهیل فرایندهای مدیریت دیجیتال ارائه شده و به‌طور حتم در حال پیشرفت است؛ بنابراین مدام در حال ارائه ویژگی‌های جدید روی این محصول هستند.
طبق گفته مدیران این مجموعه، در طول سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ با استفاده از ملی‌پاس در حدود دو میلیون فرایند احراز هویت غیرحضوری از کاربران و مشتریان صنایع بانکی، بیمه‌ای و دیگر شرکت‌های تجاری با امکان ارائه خدمات غیرحضوری، صورت گرفته است.
در حال حاضر این سرویس علاوه بر ارائه مستقیم به بانک‌ها، مؤسسات مالی-اعتباری، کارگزاری‌های بیمه، بازار سرمایه و…، روی بستر PGSB سازمان فناوری اطلاعات نیز ارائه می‌شود.
ونیفای
ونیفای (venify.ir) یکی از سامانه‌های OpenAPI شرکت عصر داده است که سرویس‌هایی را با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی در حوزه مالی-بانکی ارائه می‌دهد. این سرویس‌ها در دو دسته کلی قرار می‌گیرند:
1. تأیید اصالت مدارک هویتی و مالی
وظیفه اصلی این سرویس‌ها خواندن تمامی اطلاعات مهم روی مدارک است. تنها ورودی این سرویس‌ها تصویر مدارک است. تمامی اطلاعات چاپی و حتی اطلاعاتی که به‌صورت دستی روی مدارک نوشته شده باشند (مانند چک و سفته) خوانده می‌شوند و سپس اطلاعات خوانده‌شده با سرویس‌های تأیید اصالت سازمان‌هایی همچون بانک مرکزی، ثبت احوال و… بررسی می‌شوند، در نهایت تمامی اطلاعات به همراه نتیجه تأیید اصالت نمایش داده می‌شود. برخی مدارکی که توسط این سرویس‌ها خوانده و بررسی می‌شوند، شامل چک صیادی، سفته، شناسنامه، کارت ملی، گواهی‌نامه رانندگی، کارت پایان‌خدمت، کارت خودرو، پاسپورت و اسناد رسمی (سند ملکی، وکالت‌نامه، گواهی امضا و…) است.
2. سرویس‌های احراز هویت فرد
سرویس احراز هویت تصویری می‌تواند ویژگی‌های صورت فرد را استخراج کرده و با تحلیل تصویر ارسال‌شده و تصویر احرازشده، یکسان‌بودن فرد در دو تصویر را تأیید کند. این سرویس‌ها به سه شیوه به مشتریان ارائه می‌شوند:
- احراز هویت توسط تصویر؛
- احراز هویت توسط ویدئو (همراه با استخراج متن گفته‌شده توسط فرد)؛
- تشخیص زنده‌بودن تصویر (Liveness detection).
کاربران فعلی این سرویس‌ها شامل چهار بانک، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های لیزینگ، اپلیکیشن‌های پرداخت، صرافی‌ها و سامانه‌های پرداخت ارزی و اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های حوزه خودرو هستند. طبق گفته مدیران این مجموعه، سامانه ونیفای در حال حاضر قادر به پاسخگویی بیش از 700 درخواست در ثانیه است. همچنین برای پیاده‌سازی ساده‌تر، تمامی سرویس‌ها علاوه بر ارائه بر بستر API به‌صورت SDK و پنل سازمانی نیز ارائه می‌شود.
اپراتور آی‌تی‌ساز
سامانه احراز هویت بیومتریک، امضای دیجیتال و نئوبانک آی‌تی‌ساز یکی از سامانه‌های احراز هویت آنلاین در کشور است که در قالب پلتفرم احرازشو تجربه دسترسی راحت و ملموس به خدمات مختلف دولتی، بانکی، قوه قضائیه و… را با استفاده از فناوری هوش مصنوعی فراهم آورده که به گفته مدیران این شرکت، تاکنون هویت بیش از 22 میلیون نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی در سراسر کشور را احراز کرده است.
بر اساس گفته‌های مدیران این مجموعه، سامانه احراز هویت آنلاین (احرازشو) با به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند هویت دیجیتالی اشخاص متقاضی دریافت خدمات را با دقت بالای 99 درصد و غیرقابل انکار، تشخیص دهد و در 18سطح مختلف از قبیل تطبیق کد ملی و شماره همراه، اطلاعات ثبت احوالی، تطبیق تصویر فرد با عکس ثبت احوال، زنده‌بودن فرد، OCR کارت ملی، OCR شناسنامه یا پاسپورت، احراز هویت ثنا، دریافت اطلاعات شغلی یا صنفی، لوکیشن متقاضی، استعلام کد پستی، استعلام شماره حساب یا شبای بانکی، امضای دیجیتال سطح 1 و امضای دیجیتال سطح 2 از سوی مراجعه‌کننده احراز کند.
علاوه بر موارد فوق احراز هویت اشخاص حقوقی توسط صاحبان امضای آن شخصیت حقوقی از جدیدترین سرویس‌های احرازشو است. احرازشو مدل‌ها و سطوح مختلف احراز هویت خود را در چهار مدل به‌صورت وب‌سرویس و API، درگاه احراز هویت مانند درگاه پرداخت، SDK احراز هویت به‌علاوه امضای دیجیتال و لایسنس اختصاصی احراز هویت با توجه به نیاز سازمان‌ها، بانک‌ها و شرکت‌ها در اختیار ایشان قرار داده است.
[…] […]