دیجیتال فایننس وعده‌های بسیار زیادی دارد، اما خطراتی نیز به همراه دارد
اقدامی متعادل‌کننده
عصر تراکنش ۷۱ / برای استفاده از تمامی سیستم‌های پرداخت باید چیزی بدهیم و چیزی دریافت کنیم. تنها چیزی که مورد نیاز است، صفحه‌ای گسترده است که میزان ارز معینی را که هر پرداخت‌کننده در اختیار دارد، ثبت کند. اما هزینه‌ها برای جلوگیری از تقلب، مدیریت اختلافات، اطمینان از حفظ حریم خصوصی و ارائه اعتبار افزایش می‌یابند. برآوردی نشان می‌دهد که هزینه‌ها می‌توانند بیش از دو درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل دهند.
این گزارش ویژه سه مدل پرداخت گسترده ارائه داد. در جهان ثروتمند، شبکه‌های کارت بالاتر از حساب‌های بانکی قرار گرفته‌اند و تسلط خود را حفظ کرده‌اند. با این حال حتی در اینجا نیز رویکردهای متفاوتی وجود دارد. مقررات اروپایی کارمزدها و تمایل به ارائه دسترسی سیستم‌های پرداخت به فین‌تک‌ها به معنای رقابت بیشتر و انتخاب‌های بیشتر برای مصرف‌کنندگان است.
در هند و برزیل انتقال‌های حساب‌‌به‌حساب بدون کارمزد یا کم‌کارمزد، سیستم‌های پرداخت دیجیتالی دارند. این رویکرد می‌تواند برای پرداخت‌های کم‌ارزش در کشورهای فقیر ایده‌آل باشد. با گذشت زمان داده‌های تولیدشده از آنها می‌تواند باعث افزایش اعتبار در مراحل اولیه توسعه شود. با این حال مانند هر سیستم دیگری خطر سوءمدیریت وجود دارد که نمونه‌اش اصرار هند بر صفر نگه‌داشتن کارمزد سیستم پرداخت UPI است.
در چین دوقطبی بسته علی‌پی و وی‌چت‌پی با وجود سرکوب دولتی همچنان ادامه دارد. نقش این کشور در تأمین اعتبار کاهش یافته است، زیرا چین بانک‌هایش را تقویت می‌کند. با گذشت زمان eCNY چین ممکن است به سیستم پرداخت بزرگی تبدیل شود؛ البته فقط در صورتی که دولت آن را تحت فشار قرار دهد. در هر صورت دولت به داده‌های هر پرداخت دیجیتالی دسترسی دارد و گروه آنت و تنسنت را مجبور به همکاری کرده است. این مسئله کنترل دولت را تقویت خواهد کرد.
هیچ سیستم پرداختی کامل نیست و هر کدام چیزهایی برای آموختن از دیگران دارند. آمریکا باید مدل اروپایی را در نظر بگیرد که هزینه‌های کارت اعتباری را محدود می‌کند یا اجازه می‌دهد کارت‌های نقدی در شرایطی برابر رقابت کنند. هر دو این اقدامات سیستم را فراگیرتر می‌کند. هند باید مانند برزیل آماده باشد که برای پرداخت‌های دیجیتال هزینه‌های کمی اعمال کند. این امر حفاظت از مشتری را بهبود می‌بخشد و به رشد سیستم نیز کمک می‌کند. نه رمزارزها و نه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی انقلابی در سیستم‌های پرداخت ایجاد نخواهند کرد.
کش‌لش‌شدن هم با خطراتی همراه است. در طول همه‌گیری کرونا با وجود افزایش پرداخت‌های دیجیتال مقدار پول نقد فیزیکی در گردش در بریتانیا حدود 10 درصد افزایش یافت. قسمتی از این افزایش به‌دلیل تمایل به فروش دارایی‌هایی با ریسک بالا و خرید دارایی‌های کم‌ریسک بود. اگر بانک‌ها یا زیرساخت‌های حیاتی سقوط کنند، چه می‌شود؟ در بسیاری از کشورها، از آرژانتین گرفته تا بلاروس و چین و طیف وسیعی از کشورها، از کشورهای سرسخت گرفته تا نالایق، خوب است که شهروندان بتوانند دور از چشم دولت پول ذخیره کنند و تراکنش انجام دهند.
بی‌ثباتی مالی می‌تواند خطری جدی در دیجیتال فایننس باشد. مقاله اخیر «لوئیجی زینگالس» از دانشگاه شیکاگو و نویسندگان همکارش نشان می‌دهد در سه‌ماهه دوم سال 2022 خروج سپرده‌ها از بانک‌های دیجیتال بیشتر از بانک‌های سنتی بوده است. تعداد حساب‌های کارگزاری که مکانی دیگر به مصرف‌کنندگان برای نگهداری دارایی‌هایشان می‌دهد هم با خروجی‌های بیشتری همراه است. همان‌طور که نویسندگان نتیجه گرفته‌اند؛ «قانونی که چسبندگی سپرده را در نظر می‌گیرد، ممکن است منسوخ شده باشد.»
سقوط بانک سیلیکون‌ولی در این زمینه آموزنده است. این بانک سپرده‌گذاران دیجیتالی باهوشی داشت که با اپلیکیشن‌های بانکی راحت بودند. همان‌طور که «جین فریزر»، رئیس شعبه‌ای از بانک سیتی‌گروپ گفته، رسانه‌های اجتماعی و بانکداری تلفن همراه هنوز می‌توانند برای بانک‌ها «تحول‌آفرین» باشند. SVB برای 11 و 12 مارس تعطیل بود و این تعطیلی به مقامات، وقت بررسی کاری را داد که باید انجام می‌دادند، اما سیستم پرداخت فوری مانند پیکس، UPIیا FedNow آمریکا این کار را بسیار سخت‌تر می‌کند. خطر فرار سپرده از بانک‌ها یکی از دلایلی است که CBDCها برای میزان سپرده مشتریان سقف تعیین می‌کنند.
البته برای چنین تهدیدهای احتمالی‌ای، پاسخ‌هایی از سوی دیجیتال فایننس وجود دارد. یکی از آنها مقررات بیشتر است. اگر بانک‌ها را مجبور به نگهداری دارایی‌هایی با ریسک کمتر کنید، احتمال سقوط بانک کاهش می‌یابد. مورد دیگر این است که قانون‌گذاران به شرکت‌های بیشتری از جمله فین‌تک‌ها، دسترسی به ذخایر بانک مرکزی بدون ریسک بدهند تا پرداخت‌ها تسهیل شوند. این مسئله می‌تواند فشاری را که برای پشتیبانی از بانک‌ها روی دولت‌هاست، کاهش دهد؛ زیرا مشتریان گزینه‌های دیگری برای دسترسی به نقدینگی پیدا خواهند کرد. بریتانیا در حال حاضر نسخه‌ای شبیه به این را دارد، زیرا ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت غیربانکی می‌توانند درخواست دهند و از سیستم پرداخت فوری بانک انگلستان استفاده کنند.
دیجیتال فایننس مانند بسیاری از فناوری‌ها می‌تواند دولت‌های سرکوبگر را قدرتمند کند، ثبات را به خطر بیندازد و بر نیاز به حکومت‌داری بهتر تأکید کند، اما در نهایت دنیای جدید پرداخت‌های دیجیتال باید پتانسیل‌های زیادی را آزاد کند. به این ترتیب اصطکاک برای پرداخت‌های داخلی و بین‌المللی کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه میلیون‌ها نفر وارد سیستم مالی رسمی می‌شوند و به آنها امکان دسترسی به اعتبار و سایر خدمات مالی داده می‌شود. با توجه به اینکه پرداخت‌ها مرکز فعالیت‌های اقتصادی هستند، این مسائل نویدبخش افزودن ارزش به بسیاری از اقتصادها هستند.
