گزارشی از سومین روز ضبط برنامه‌های ویدیویی استودیو راه‌کار در نمایشگاه اینوتکس
کدام یک از مدیران حوزه فناوری‌های مالی و نوآوری کشور به استودیو راه‌کار آمدند؟
سیزدهمین دوره از نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری اینوتکس فعالیت خود را به مدت چهار روز از ۱۸ اردیبهشت‌ماه در پارک علم و فناوری پردیس آغاز کرد. در سومین روز از این رویداد نیز استودیو راه‌کار کماکان به فعالیت‌های رسانه‌ای خودش ادامه داد. استودیو راه‌کار با حمایت مینی‌پی و با همکاری ماهنامه عصر تراکنش در این رویداد میزبان مدیران و فعالان صنایع مالی و نوآوری کشور است و در گفت‌وگوهایی ویدیویی با این افراد، درباره موضوعات روز اکوسیستم و چالش‌های کسب‌وکارها با آنها تبادل نظر می‌کند.
در سومین روز نمایشگاه اینوتکس، هر چند که گهگداری نسیم سردی از ناکجا می‌وزید و عطر سرما را با خودش به غرفه‌ها می‌آورد، اما دیگر خبری از ابرهای در هم و باران‌های پر شدت و حدت نبود و پرتوهای خورشید در آمان صاف و تمیز پردیس می‌درخشیدند. این وضعیت جوی مساعد از طرفی و شرایط روز پنجشنبه در تقویم کاری کشور از سوی دیگر، از عواملی بودند که باعث شدند در سومین روز اینوتکس استقبال بیشتری از نمایشگاه به عمل بیاید. استودیو راه‌کار نیز در این روز به همان روند سابقش در گفت‌وگو با فعالان حوزه فین‌تک کشور ادامه داد و توانست طی روز سوم نمایشگاه با ۱۸ نفر از فعالان و متخصصان این حوزه گفت‌وگو کند که در ادامه گزارش مختصری از این گفت‌وگوها را خواهید خواند.
اولین مهمان استودیو راه‌کار در روز سوم اینوتکس، سید مهدی نبوی، وکیل دادگستری بود. نبوی درباره آخرین تحولات قانونی حوزه فین‌تک کشور گفت: «به تازگی دو قانون جدید تصویب شده که می‌تواند شرایط حوزه فین‌تک کشور را به لحاظ قانونی دستخوش تغییر کند. اولی قانون تامین مالی تولید و زیرساخت است که یک سری ابزار و امکانات جدید را از طریق سازمان بورس اوراق بهادار، سازمان بیمه و… در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد و دیگری هم قانونی است که کنترل بانک مرکزی و به طور مشخص رگولاتوری فین‌تک و رمزارزها را در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهد. به طور کلی چیزی که در اجرای قوانین خیلی حائز اهمیت است رویکرد مجری است اما به نظر می‌رسد با این قوانین جدید عملکرد بانک مرکزی شفاف‌تر خواهد بود.»
مهمان بعدی استودیو راه‌کار، محمدرضا حیدری، معاون بازاریابی و کسب‌وکار مانیسا بود. حیدری درباره شرایط این شرکت و وضعیت آن در روزهای آغازین فعالیتش گفت: «در سالی که گذشت گروه مالی اعتماد تصمیم گرفت به حوزه فناوری‌های مالی ورود پیدا کند و در حوزه اعتباردهی خرد فعالیت کند که این مسئله تحت برند لندتکی مانیسا اتفاق افتاد. طی حدود چهار ماه فعالیت مانیسا، بالغ بر ۱۵۰۰۰۰ کاربر در بازه چهارماهه توانستند از مانیسا اعتبار خرد دریافت کنند و از پذیرنگان این صنعت لندتک کالا یا خدمات بگیرند.» حیدری باور دارد اکوسیستم فین‌تک ایران در صنعت کشور جوان است و باید توانمندی‌های آن و ظرفیت‌هایی را که برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند، در فضای اقتصادی و فرهنگ کشور بیشتر نهادینه شود و این اتفاق می‌تواند از طریق رسانه‌هایی نظیر راه‌کار یا برگزاری رویدادهای مختلف به وقوع بپیوندد.
خلیل بسطامی، مشاور عالی هلدینگ فناوری اطلاعات بانک توسعه تعاون (سمات) درباره رویکرد این بانک نسبت به کسب‌وکارهای نوآورانه گفت: «بانک توسعه تعاون یک بانک تخصصی و دولتی است. این بانک در تلاش است تا برای تحقق رسالت خود که افزایش سهم توسعه تعاون در فضای اقتصادی کشور است، ضمن ارائه خدمات نوین محصولات جدیدی را هم تولید کند. اپلیکیشن تی‌تی پلاس یکی از این نمونه‌ها است که در حوزه نئوبانک و احراز هویت آنلاین خدمات جالبی را به کاربرها ارئه کرده است و تمام فرایند وام‌دهی به مسافران اربعین از طریق همین اپلیکیشن و بدون نیاز حضور به شعب حضوری صورت گرفت.» بسطامی ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان را هم از دیگر خدمات این بانک برشمرد.
محمد فرجود، مدیرعامل هلدینگ تفتا، درباره این‌که این شرکت از چه زوایایی به حوزه فناوری‌ها و نوآوری‌های مالی نگاه می‌کند گفت: «از طریق شرکت تکنوتجارت در حوزه فین‌تک و بانکی و در قالب سرمایه‌گذاری‌های پرخطر حضور پیدا کردیم. در سال گذشته جزو بانک‌هایی بودیم که محصولات متنوعی را در این حوزه ارائه کردیم تا بستری برای خلق ارزش برای مشتریان بانک از طریق روش‌های نوآورانه و فناورانه فراهم شود. جریان خدمات بانکی و مالی در همه‌جای دنیا به این سمت می‌رود که بازیگرانی نظیر بانک‌ها و فین‌تک‌ها به سوی ارائه خدمات مشترک حرکت می‌کنند که لازمه آن ارائه مدل‌هایی جدید کسب‌وکار است و این‌جا است که وجود یک پلتفرم اهمیت و ضرورت زیادی پیدا می‌کند.» فرجود معضل رگولاتوری و جریان نقدینگی را از مهم‌ترین چالش‌های صنعت بانکی در سال پیشرو به شمار آورد.
بابک عقیلی‌نسب، مدیرعامل شرکت پستکس در پاسخ به این‌که چرا صنعت لجستیک کشور با وجود اتفاقات خوبی که در سال‌های اخیر رخ داده همچنان با مقوله نوآوری بیگانه است و از فضای فعالیت فناورانه فاصله دارد گفت: «این مسئله دلایل زیادی دارد. یکی از این دلایل قدیمی بودن بسیاری از سازمان‌های پستی کشور است که بدنه آن نیاز به تحولی سازمانی دارد. هر چند که در سال‌های اخیز تحولاتی خوبی نیز رخ داده اما نمی‌توانیم این انتظار را داشته باشیم که همین فردا کوادهای پستچی یا روبات‌های پستچی را در شهر شاهد باشیم زیرا این‌ها فناوری‌هایی وارداتی هستند که ورودشان در کشور به دلیل تحریم غیر ممکن است. به همین خاطر نباید در سال جاری توقع این را داشته باشیم که تحولی معجزه‌آسا را در صنعت لجستیک شاهد باشیم.» عقیلی‌نسب در زمینه چالش‌های این صنعت در سال جاری نیز گفت: «سازمان تنظیم مقررات و سازمان حمایت از حقوق مصرف کننده باید دست از تعیین محدوده و قیمت‌های دستوری بردارد زیرا به کاهش کیفیت خدمات و زیان دائمی مصرف‌کننده منجر می‌شود. نهادهای تنظیم‌گر هم باید وضع قوانین و مقررات دست‌وپاگیر را کنار بگذارند و همچنین وضعیت مهاجرت سرمایه انسانی نیز باید مدیریت شود که اگر نشود منجر به بحرانی گسترده خواهد شد و اکوسیستم فین‌تک کشور را در پنج سال آینده با کویر لوتی از نیروی متخصص روبه‌رو خواهد کرد.»
محمدحسین کاشی، عضو هیئت‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت درباره نقش وزارت ارتباطات در توسعه اقتصاد دیجیتال کشور گفت: «وزارت ارتباطات قرار است نقش تسهیل‌گر و حمایت‌گر را در این حوزه ایفا کند تا نهال نورس صنعت فین‌تک کشور به یک درخت پربار تبدیل شود. فضای کسب‌وکارها در حوزه فناوری معمولا از نهاد رگولاتوری و قانون‌گذاری جلوتر است که این مسئله ضرورت بیشتر برقراری گفتمان میان این نهادها را بیشتر نشان می‌دهد. خوشبختانه در سال‌های اخیر بیشتر شاهد آن بوده‌ایم که این سازمان‌ها به تعامل بیشتری با بازیگران این حوزه پرداخته‌اند تا بتوانند حداکثر آراء و منافع آنها را ضمن حفظ ضرورت‌های امنیتی و حاکمیتی تأمین کنند. امروز شاهد آن هستیم که بسیاری از مجوزها و قوانین با توجه به تغییرات روز دنیای فناوری متحول می‌شوند و تغییر می‌کنند و فکر می‌کنم اگر برقراری این تعامل به صورت سازنده میان رگولاتور و کسب‌ؤکارهای فناوری محور تداوم یابد، کشور ما در این زمینه و در سال‌های جاری در منطقه حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت»
محمد صادق آزادانی، رییس کمیسیون لندتک نصر تهران درباره آخرین وضعیت رگولاتوری صنعت لندتک در کشور گفت: «در ماه‌های اخیر ما روند رو به رشدی را در حوزه رگولاتوری صنعت لندتک طی کرده‌ایم که به کم‌تر شدن ابهام حول این فضا کمک کرده است. ما پس از مذاکرات چندین ماهه با بانک مرکزی، انتظار تعیین نوعی آیین‌نامه جهت فعالیت لندتک‌ها را داشتیم اما دستورالعمل بانک مرکزی با توجه به بندهایی که در زمینه دریافت کارمزد در خودش داشت، همه را غافلگیر کرد و به نظر می‌رسید در این زمینه تعجیل صورت گرفته است. با این حال با تعامل‌هایی که ما با نهادهای رگولاتور داشتیم توانستیم قول مساعدت‌هایی را بگیریم و آنها را متقاعد کنیم که دریافت کارمزد در این صنعت ضروری است و حالا به نظر می‌رسد قرار است اتفاقات خوبی در این حوزه بیفتد. حالا این فضا عملا به رسمیت شناخته شده و حتی اقداماتی توسط حاکمیت صورت گرفته تا تسهیلاتی در زمینه توسعه لندتک‌ها رخ بدهد و به نظر می‌رسد شرایط تسهیلات‌یاری در سال آتی و به لحاظ رگولاتوری مساعدتر بشود. در سال‌های گذشته به دلیل کمبود تجربه‌های خوشایند تنظیم‌گری عموما این طرز نگاه وجود داشت که امکان برقراری تعامل با رگولاتور وجود ندارد، اما حالا کسب‌وکارها این تمایل را دارند تا در زمینه قانون‌گذاری به نهاد تنظیم‌گر کمک کنند و با شفاف‌سازی فضا شرایط را به نحوی مدیریت کنند تا رگولاتور با آگاهی بیشتر نسبت به اکثر جوانب دست به تنظیم‌گری بزند» آزادانی همچنین تشکیل نوعی نهاد صنفی در فضای لندتک کشور و خودتنظیم‌گری و هم‌تنظیم‌گری را در این نهاد ضروری دانست.
الهام اکبری، معاون فروش و مارکتینگ شرکت فینوتک، در مورد شکل‌گیری این شرکت و خدماتی که ارائه می‌کند گفت: «این شرکت ابتدا به عنوان یکی از واحدهای ارتباط فردا فعالیت می‌کرد اما از سال ۹۵ به عنوان یک شرکت مستقل و ذیل این هلدینگ، ابتدا به فعالیت در زمینه بانکداری باز پرداخت و بعد هم شروع به ارائه خدمات مالی کرد. فینوتک در تلاش است تا با تجمیع داده در صنایع مختلف نظیر فولاد و حوزه‌هایی نظیر تلکام، بورس، بیمه و…، بتواند خدمات مختلفی را به سازمان‌ها و مشتریان خودش ارائه کند. فینوتک در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ رشدی ۲۰۰ درصدی را تجربه کرده است. این شرکت توانسته مشتریان خوبی را در صنایع مختلف و با رضایت بالا جلب کند. بسیاری از لندتک‌ها در حال استفاده از سیستم‌های اعتبارسنجی فینوتک هستند و این اعتماد را به سرویس‌های فینوتک داشته‌اند. همچنین بسیاری از فروشگاه‌ةای لوازم خانگی نظیر شهر لوازم خانگی هم از سرویس‌های مشابهی استفاده کرده‌اند.»
ایمان ارسطو، مدیرعامل مرکز نوآوری پلنت درباره وضعیت این شرکت در سال جاری گفت: «ما در دو سال گذشته تلاش کردیم در حوزه‌های متنوعی سرمایه‌گذاری کنیم و توانستیم استارتاپ‌های مختلفی را در زمینه‌های مالی، چت‌بات‌های هوشمند و آموزش به شتابدهی برسانیم. در سال آتی قصد داریم علاوه بر فعالیت در حوزه اینشورتک، به زمینه‌های ولث‌تک و سایر شاخه‌های فین‌تک نیز ورود پیدا کنیم.» ارسطو باور دارد هر کسی می‌تواند با هر سطح سرمایه‌ای در حوزه فین‌تک وارد شود و سرمایه‌گذاری کند و این مقوله صفر و یکی (حداقلی یا حداکثری) نیست.
پویان عطاآبادی، مدیر اجرایی شرکت آبانک در مورد نحوه عملکرد این شرکت در سالی که گذشت گفت: «آبانک اسفند ۱۴۰۰ به صورت داخلی و آزمایشی رونمایی شد. با توجه به مزیت‌هایی که آبانک برای کسب‌وکارهای فعال در مارکت داشت آن را عمومی کردیم تا کاربرهای زیادی جذب آبانک شوند و این اپلیکیشن در شرایط پایدارتری خدمات خود را ارائه کند. تجاری‌سازی شدن ریال دیجیتال و عملیاتی شدن طرح کهربا از خدماتی هستند که قرار است به آبانک اضافه شوند. امیدوارم مسیر توسعه آبانک در سال ۱۴۰۳ هموارتر باشد.» عطاآبادی در مورد ساختن کارت‌های آبانک هم گفت: «تکنولوژی پیچیده‌ای برای تولید این کارت‌ها به کار رفته و ایده و هنر خاصی پشت تولید این کارت‌ها نهفته است که باعث می‌شود مشتری احساس خوبی نسبت به آنها داشته باشد.»
علی عمیدی، مدیرعامل کارن کراد درباره ابزار تأمین مالی جمعی و وضعیت کنونی این مد‌ها در ایران گفت: «کرادفاندینگ ابزار جدیدی است که توسط سازمان بورس ایجاد شده و هم از طرف سرمایه‌پذیران و هم از سوی سرمایه‌گذاران استقبال خوبی از آن به عمل آمده است. البته این طرح‌ها در حال حاضر نسبت به گذشته پیشرفت چشمگیری را تجربه کرده‌اند. قانون‌گذار ابزارهای نظارتی را به شدت در این حوزه فعال کرده و این ابزار به شکلی مستقل از نظیر آن چیزی که در دنیا سراغ داریم توسعه یافته است. در ابتدا از چهار پلتفرمی که برای فعالیت در این حوزه مجوز گرفتند تنها یک نهاد مجوز فعالیت بورسی داشت اما اکنون شاهد این مسئله هستیم که بسیاری از کارگزاران و سرمایه‌داران وارد این حوزه شده‌اند و به همین خاطر به نظر می‌رسد این کار ذاتاً به لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر است و بدون هیچ‌گونه رانتی به طور ارگانیک شکل گرفته است و همین مسئله این شرایط را تضمین می‌کند که این حوزه در آینده نیز روند رو به رشدی را پشت سر بگذارد.»
صالح اسعدی، مدیر محصول شرکت هوش مصنوعی پارت درباره فعالیت‌های این مرکز تحقیقاتی گفت: «مجموعه پردازش مالی پارت از سال ۹۲ فعالیت خودش را آغاز کرده و محصولات مختلفی را در حوزه مالی بانکی ارائه کرده است، اما در سال‌های اخیر ، این شرکت تصمیم گرفته تا با نام مرکز تحقیقاتی هوش مصنوعی پارت به طور تخصصی در حوزه تولید خدماتی مبتنی بر این فناوری در حوزه‌های تخصصی بانکی و مالی تمرکز کند زیرا با آمدن موج کرونا ضرورت دیجیتال‌سازی یک کسب‌وکار به صورت صفر تا صدی احساس می‌شد. شرکت پارت با داشتن ۱۵۰ پرسنل بزرگ‌ترین شرکت ایران در حوزه ارائه خدمات هوش مصنوعی است. برنامه سیگنال که توسط این شرکت توسعه‌یافته است تاکنون بیش از ۱۰ میلیون بار توسط کاربرها نصب شده و سامانه احراز هویت مرآت نیز مورد استفاده بانک‌های مختلف قرار گرفته است. یکی دیگر از محصولات جدید ما چت‌بات هوش مصنوعی داناباد است که به عنوان یک دستیار هوشمند، وظیفه کمک به کاربرها و پشتیبانی از آنها را در تمامی ساعات شبانه‌روز به عهده دارد.» اسعدی در مورد وضعیت هوش مصنوعی در ایران و شرایط آن در مقایسه با سایر کشورها گفت: «یکی از مولفه‌های سنجش جایگاه یک تکنولوژی در یک کشور، تعداد مقاله‌های تولید شده توسط ساختار آکادمیک آن کشور است که از این لحاظ جایگاه ۳۰ ام را در جهان داریم و در فهرست میزان ارجاعات داده شده به این مقالات هم در جایگاه هفدهم قرار داریم که باعث می‌شود در جایگاه بالاتری نسبت به کشورهایی نظیر ترکیه، سوئد و بلژیک بایستیم.»
نیما عظیم دوست، مدیرعامل شرکت تولیکا درباره فعالیت‌های این شرکت گفت: «برند تولیکا اولین برند رسمی پوشاک بانوان کشور است که در این حیطه به طور تخصصی فعالیت می‌کند و حدود سی سال سابقه در این زمینه دارد. من چهار سال است که افتخار فعالیت در جایگاه مدیرعامل این شرکت را دارم. آن زمان با ورود کرونا ما قصد داشتیم مطابق تغییراتی که در جهان به خاطر گسترش این وروس رخ داد، وضعیت فروش خودمان را تغییر دهیم. البته آنلاین شدن فروش لباس شرایط دشوارتری نسبت به فروش آنلاین باقی کالاها دارد زیرا تن‌خور لباس و نشستن آن به قامت مشتری حائز اهمیت است و صنعت تولید لباس صنعتی است که با هنر آمیخته شده و از آن جداناپذیر به نظر می‌رسد. به همین خاطر ما با کمک یک شرکت خارجی ارائه‌دهنده سرویس‌های هوش مصنوعی توانستیم خدمتی را به مشتریان خودمان ارائه کنیم تا بتوانند تن خور لباس را با توجه به شکل و سایزی که انتخاب می‌کنند در تن خودشان بررسی کنند. هر چند که به خاطر وضعیت تحریم‌ها این شرکت خارجی ارتباط خود را با ما قطع کرد و حالا در پی بومی‌سازی کردن این سرویس با استفاده از استعدادها و نیروهای متخصصین داخلی خودمان هستیم و نیم‌نگاهی هم به صادرات و ورود به حوزه جهانی داریم.»
حیدر مغنی، مدیرعامل شرکت فناپ‌تک درباره فعالیت‌های این شرکت در سال گذشته گفت: «این شرکت مأموریت تولید سخت‌افزار هلدینگ فناپ را به عهده دارد و کارخانه تولید سخت‌افزار را با همین رویکرد در خرمشهر تأسیس کرده است. ما قصد داریم به حوزه تولید تجهیزات زیرساخت تلکام به طور جدی ورود پیدا کنیم. اتفاق مهمی که پارسال افتاد این بود که ما حدود ۲.۵ میلیون دلار روی موارد تولیدی خودمان سرمایه‌گذاری کردیم و خط مونتاژ بردهای الکترونیکی مواردی نظیر دستگاه کارت‌خوان را در همان خرمشهر راه‌اندازی کردیم. در حوزه فروش و در ۵ سال گذشته حدود ۷۷ درصد رشد فروش داشتیم و با توجه به تغییر سال مالی توانستیم حدود یک همت فروش را به ثمر برسانیم و امیدواریم در سال جدید این میزان به ۲ همت افزایش یابد و قصد داریم در حوزه خودروسازی هم ورود پیدا کنیم. خرمشهر شهر محرومی است که باعث می‌شد مشکلات شدیدی در حوزه یافتن نیروی انسانی متخصص که بتواند این عمق نیاز به فناوری را تأمین کند برایمان ایجاد شود. از طرفی نگاه لوکس به فناوری‌های این حوزه و عدم تخصیص ارز، سخت‌گیری‌های رگولاتوری، عدم بلوغ و دانش کافی در این حوزه و شرایط بی‌ثباتی ارز هم مسیر رسیدن به این پیشرفت را دشوارتر می‌کند.»
حسین اسلامی، مدیرعامل شرکت رمیس درباره مهم‌ترین برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۳ گفت: «شرکت رمیس در ۲۲ ساله گذشته توانسته از طریق شرکت در مناقصات با مشتریان برجسته‌ای در حوزه‌های بانکی و اوپراتوری همکاری کند. در این سال‌ها شرایط به گونه‌ای پیش رفته که رمیس گاها ترجیح داده روی تعداد خاصی از مشتریان تمرکز کند، اما این شرکت قصد دارد تا در سال جدید دامنه مشتریان خودش را بزرگ‌تر کند. از طرفی ارتباط بین‌المللی با تهیه‌کنندگان اصلی و وجود دانش کافی در میان متخصصین رمیس جهت اقناع مشتریان برای نیل به دسته جدید محصولات باعث شده است تا رمیس تصمیم بگیرد طیف متنوع‌تری از محصولات را ارائه کند. از طرفی باید جسارت انتخاب جدید در میان مشتریان هم وجود داشته باشد و این انتظاری است که ما از مصرف‌کنندگان محصولات‌مان داریم.» اسلامی درباره چالش‌هایی که ممکن است در سال آتی در مسیر توسعه و پیشرفت رمیس قرار بگیرد گفت: «چالش مهاجرت سرمایه انسانی متخصص، رگولاتوری و تغییر دادن سالانه قوانین و قواعد از مواردی است که از پیشرفت ما ممانعت می‌کند و انتظاری که ما در این زمینه از رگولاتور داریم این است که نظر مدیران بخش خصوصی را هم در این تنظیم‌گری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها اعمال کند و آراء آنها را هم در نظر بگیرد.»
رضا زرنوخی، مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی درباره ورود هلدینگ‌های بزرگ به حوزه فین‌تک و این‌که می‌توان آنها را در سال‌های آینده به عنوان بازیگران اصلی این حوزه در نظر گرفت گفت: «کسانی در صنعت فین‌تک باقی می‌مانند که ذهنیت توسعه بلندمدت در این حوزه را داشته باشند و این انتظار را نداشته باشند که در کوتاه‌مدت به سوددهی برسند. البته چیزی که من شاهد آن هستم ورود بسیاری از هلدینگ‌ها به این حوزه صرفا برای برخورداری از امتیازاتی است که به طور قانونی به این اکوسیستم اطلاق شده است، نظیر مزایای مالیاتی. اگر نیت شرکت‌ها برای ورود به این حوزه چنین مواردی باشد شاید شاهد زنده ماندن آنها در حوزه فناوری‌های نوآورانه حتی برای پنج سال آینده نیز نباشیم.»
مسعود وکیلی‌نیا، مدیرعامل هلدینگ ارتباط فردا، اسپانسر رسمی نمایشگاه اینوتکس، در مورد شرایط این هلدینگ در نمایشگاه اینوتکس گفت: «با توجه به اهمیتی که حوزه فناوری و نوآوری در ساختار سازمانی ارتباط فردا دارد، تصمیم گرفتیم به عنوان اسپانسر الماس از برگزاری این نمایشگاه حمایت کنیم.» وکیلی‌نیا در مورد وضعیت این هلدینگ در سال گذشته گفت: «اقبال خوبی که هم از سوی مردم و هم از سوی کارشناسان حول اپلیکیشن ما در زمینه نئوبانک صورت گرفت یکی از اتفاقات خوب سال گذشته بود. همچنین اقدامات گوناگون ما نیز در این سال وضعیت خوبی داشتند و رشد مناسبی را تجربه کردند، از جمله همراه کارت و ایران کارت. اتفاق خوب دیگری هم که در سال گذشته و در ارتباط فردا شاهد آن بودیم، دریافت نامه پذیرش سهام این شرکت در فرابورس بود که قرار بود ذیل شرایط مشخصی اتفاق بیفتد و حالا ما در تلاش هستیم تا با رفع موارد مطرح شده در نامه‌ای که دریافت کردیم شرایط را به نحوی مدیریت کنیم که در سال ۱۴۰۳ شاهد این عرضه باشیم.»
آخرین مهمان استودیو راه‌کار در روز سوم نمایشگاه اینوتکس، مهدی صفاری‌نیا، رییس پارک فناوری پردیس بود. صفاری‌نیا درباره مهم‌ترین برنامه‌هایی که این پارک در سال آتی در دستور کار خود دارد گفت: «اهداف ما عمدتاً در ذیل سه بخش می‌گنجند. حوزه نخست برنامه‌های ما جهت توسعه فیزیکی پارک به دلیل افزایش تقاضا است. زیرا درخواست شرکت‌ها برای ورود به این پارک افزایش یافته و هر قدر که تعداد این استارتاپ‌های فناوری بیشتر شود سینرژی بین آنها هم توسعه می‌یابد و به رشد اکوسیستم منتهی می‌شود. مقوله دوم بهبود شرایط سکونت کارکنان پارک است که این دغدغه آرامش ذهنی پرسنل را به خطر می‌اندازد. با پیگیری‌هایی که در چند سال اخیر داشتیم بالأخره توانستیم در ماه‌های اخیر شهرک مسکونی پارک را فعال کنیم که این مسئله می‌تواند معضل سکونت سرمایه انسانی را برطرف کند. بخش سوم هم این است که قصد داریم خدمات تجاری‌سازی باکیفیت‌تری در راستای تسهیل دسترسی به بازار کار به کاربرهای پارک ارائه کنیم.»
صفاری‌نیا معتقد است که پارک‌های فناوری نباید تنها املاک‌دار باشند و باید بتواند نقشی در برطرف شدن چالش‌های کسب‌وکارها ایفا کنند. او همچنین کمبود فضای این پارک‌ها در مقایسه با تقاضای بسیاری از کسب‌وکارها برای بودن در این فضا را یکی دیگر از مهم‌ترین معضلات پارک‌های فناوری قلمداد کرد. صفاری‌نیا درباره معضل نگه داشتن سرمایه انسانی و متقاعد کردن آنها برای ماندن نیز گفت: «این مسئله تنها از طریق بهبود حقوق و دستمزد اتفاق نمی‌افتد زیرا وضعیت اقتصادی به‌گونه‌ای است که هر نوع کار کردن در خارج از ایران به صرفه‌تر است. نباید به نیروی انسانی به مثابه یک ماشین رفتار کنیم؛ اگر شرایط کاری به نحوی باشد که سرمایه انسانی از آن وضعیت لذت ببرد و حس خوبی نسبت به آن داشته باشد، وفاداری سازمانی رخ می‌دهد و نیرو حتی حاضر می‌شود با شرایط اقتصادی نازل‌تر به کار در همان سازمان ادامه دهد. در حوزه اقتصاد دیجیتال و نرم‌افزار ما می‌توانیم جوانان را به واسطه علاقه‌ای که دارند، فارغ از رشته‌ای که در آن تحصیل کرده‌اند آموزش دهیم و وارد بازار کار کنیم. اما شرکت‌ها غالبا دردسر چنین هزینه‌ای را به جان نمی‌خرند و دنبال نیرویی می‌گردند که آماده به کار باشد که چنین چیزی کم‌تر امکان‌پذیر است.»
