در ستایش تفکر انعطاف‌پذیر

عصر تراکنش ۷۷؛ مینا حاجی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش / ۱۰ چهره شاخص در حوزه بیمه را در ذهنتان فهرست کنید. از این فهرست چند نفر از آنها تجربه فعالیت در حوزه فناوری و تخصص آن را دارند؟ احتمالاً پاسخ این است: هیچ‌کدام! حالا حتی اگر تعداد را به صد نفر هم افزایش دهیم باز هم خبری نخواهد بود و شاید نهایتاً یک یا دو نفر از فهرستتان این تجربه و تخصص را داشته باشند! همین ارجاع ساده به شناختی که از صنعت بیمه دارید، نشان می‌دهد که چقدر این صنعت کشور رابطه عمیق و شگرفی با فناوری و در پی آن با نوآوری دارد! حالا بیایید کار را کمی برای خودتان ساده‌تر کنید، چند معاون فناوری در شرکت‌های بیمه‌ای کشور می‌شناسید؟ آخرین اتفاق فناوری‌محوری که در یک شرکت بیمه‌ای افتاده و نظرتان را جلب کرده، چه بوده؟ چند شرکت بیمه‌ای را می‌شناسید که معاون فناوری اطلاعات آن عضوی از هیئت‌مدیره باشد؟ بله، نقش فناوری در صنعت بیمه همین‌قدر پررنگ و جدی است!

حتی براساس همین مثال‌های ساده و با نیم‌نگاهی به ظاهر صنعت بیمه هم درمی‌یابیم که نوآوری در این صنعت هیچ رونقی ندارد و بسیاری از مواردی که دیده‌ایم و شنیده‌ایم یا از بدیهیات بوده‌اند یا صرفاً برای عکس یادگاری و بیلان کار!

بیمه در کشور صنعتی است که نسبت به بانک و بورس، تاکنون توجه کمتری به مقوله نوآوری و فناوری داشته است، گویی در دنیای مدیران آن، فراتر رفتن از چهارچوب‌های موجود، عادی و پذیرفته‌‌شده نیست؛ آن‌هم در حالی که نوآوری دقیقاً می‌خواهد چهارچوب‌های موجود را کنار بگذاریم و از مرزها فراتر رویم. چه‌بسا از تمرکز این صنعت بر فروش بیمه‌نامه‌های اجباری نیز می‌توان این موضوع را دریافت. بخش بزرگی از بازار صنعت بیمه کشور را بیمه‌های اجباری تشکیل می‌دهد و شرکت‌های بیمه به جای اینکه تمرکزشان را روی توسعه فناوری بگذارند، بر به دست آوردن سهم بیشتر بازار بیمه‌های اجباری تمرکز کرده‌اند؛ تفکری که دلیل اصلی عقب ‌افتادن از قافله فناوری‌های روز است و تا زمانی که حیات شرکت‌های بیمه وابسته به بیمه‌های اجباری مانند شخص ثالث باشد و خطری سوددهی آنها را تهدید نکند، نمی‌توانیم امیدی به تغییر پرشتاب در این صنعت داشته باشیم.

البته که خوب می‌دانیم و آگاهیم که در سال‌های اخیر تغییرات زیادی در نحوه ارائه خدمات بیمه ایجاد شده، اما همین تغییرات نیز صرفاً به تغییر فرایندها از حالت سنتی به الکترونیکی محدود مانده‌ و هنوز فناوری در این صنعت نمود چندانی نداشته است.

درواقع آنچه در سال‌های اخیر در صنعت بیمه، فناوری‌های بیمه‌ای نامیده می‌شود، صرفاً تغییر روش عرضه خدمات صدور بیمه‌نامه از حضوری به غیرحضوری است؛ اقدامی که در نوع خود ارزشمند است و توانسته تجربه کاربری متفاوتی را برای مشتریان در ارائه محصولات بیمه‌ای ایجاد کند، اما فراموش نکنیم که به خلق ارزش بنیادینی برای صنعت بیمه منجر نشده است و دقیقاً همین تمرکز بر حوزه فروش، یکی از ضعف‌های اینشورتک‌ها در کشور است. البته آنچه نقد اصلی ما به آن برمی‌گردد حتی فعالیت اینشورتک‌ها نیست، بلکه خود بازیگران اصلی صنعت بیمه و بی‌توجهی آنها به توسعه زیرساخت‌های فناوری در این صنعت است. گویی هنوز نیاز به استفاده از فناوری به اندازه کافی در میان بازیگران بیمه کشور درک نشده است و در حالی که در دنیا از روندها و فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بیمه تعبیه‌شده، بیمه باز، استفاده از تلماتیک، اینترنت اشیا، یادگیری ماشین و اتوماسیون در این صنعت صحبت می‌شود، ما همچنان اندر خم فروش آنلاین بیمه‌ایم!

گویا نیاز و محرک اساسی اکوسیستم بیمه دیجیتال کشور برای حرکت به سمت نوآوری واقعی، ایجاد تعامل سازنده بین بازیگرانش است. به عقیده فعالان، اکنون با یک اکوسیستم مرده طرفیم. البته که پیچیدگی‌های قانون‌گذاری و موضوع‌های فنی بیمه نیز در این بین دخیل‌اند، ولی به نظر می‌رسد آنچه شرکت‌های اینشورتکی امروز به آن نیاز دارند، فضایی برای تعامل است و پس از آن، مشارکت سایر بازیگران اکوسیستم نوآوری و فناوری با یکدیگر. مدیران این صنعت فراموش نکنند، در جهانی که تقاضا برای چابکی و انعطاف‌پذیری روزبه‌روز بیشتر می‌شود، داشتن تفکر انعطاف‌پذیر امتیازی ویژه محسوب می‌شود.